آیین نامه طراحی وال مش با عنوان دستورالعمل طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی توسط مرکز تحقیقات منتشر شد.

سرانجام پس از اعلام ممنوعیت موقت استفاده از وال پست الیافی (مش الیاف فایبرگلس) در دیوارهای پیرامونی بعنوان اجزای غیرسازه ای در آذرماه سال 1402، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با ارائه دستورالعمل راهنمای طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارها، عملا پایان این ممنوعیت را اعلام و کلیه ضوابط طراحی و جداول مربوطه را در این دستورالعمل ابلاغ نموده است.

برای دانلود دستورالعمل طراحی وال مش اینجا کلیک کنید.

معرفی دستورالعمل والمش

هدف از ابلاغ این دستورالعمل در مورد دیوارهای مقاوم شده با مش الیافی یا مش الیاف فایبرگلس، تدوین ضوابط و الزامات برای طراحی، اجرا و کنترل کیفیت انواع دیوارهای مصالح بنایی بلوکی تقویت‌شده با ملات سیمانی یا گچی مسلح‌شده با مش الیاف می‌باشد.

دامنه کاربرد این دستورالعمل شامل طراحی، اجرا و کنترل کیفیت دیوارهای خارجی، داخلی، جان‌پناه‌ها و دیوارهای بالکن ساخته‌شده از مصالح بنایی بلوکی است که در صورت تسلیح با مش الیاف، باید بر اساس ضوابط این دستورالعمل عمل شود. استفاده از هر نوع طراحی و جزئیات اجرایی دیگر که کاملاً با ضوابط این دستورالعمل تطابق نداشته باشد، برای این سیستم تسلیح دیوارها ممنوع است. همچنین، آزمایش‌های کنترل کیفیت مش الیاف تنها بر اساس ضوابط این دستورالعمل پذیرفته می‌شود و استفاده از مش الیاف فاقد گواهینامه فنی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برای مسلح‌سازی دیوارها ممنوع می‌باشد.

نکات طراحی وال پست الیافی

لازم است دیوارهای خارجی، جان‌پناه‌ها و دیوارهای بالکن در مقابل بارهای وارده ناشی از فشار و مکش باد (ناشی از برآیند اثر فشار یا مکش داخلی و خارجی)، نیروها و جابه‌جایی‌های زلزله و بارهای ناشی از ضربه طراحی شوند. دیوارهای داخلی باید برای نیروها و جابه‌جایی‌های زلزله و بارهای ناشی از ضربه طراحی شوند.

در این روش تسلیح دیوار، اجرای مش الیاف در دو سمت دیوارها به مقدار یکسان اجباری است. حداقل ضخامت مجاز دیوار برای استفاده از این روش تسلیح، 10 سانتی‌متر است و استفاده از این روش برای دیوارهایی با ضخامت کمتر مجاز نمی‌باشد.

نکته: دیوارهای خارجی مشرف به ساختمان مجاور، در صورتی که فضای بین آن‌ها بسته باشد و دیوار تحت تأثیر اثر باد قرار نگیرد، لازم نیست برای بار باد طراحی شوند. در مورد این دیوارها می‌توان از جزئیات اجرایی خاص استفاده نمود.

در طراحی دیوارها در برابر بارهای وارده، سه عامل به شرح زیر باید مورد بررسی و کنترل قرار گیرد:

1.         دیوار باید قابلیت تحمل بارهای وارده ناشی از باد، زلزله و اثرات ضربه را داشته باشد.

2.         اتصال دیوار به تکیه‌گاه باید قادر به تحمل نیروهای وارده به دیوار ناشی از باد، زلزله و اثرات ضربه باشد و قابلیت انتقال بار به سازه را نیز داشته باشد.

3.         دیوار باید قادر به تحمل جابه‌جایی نسبی و تغییر شکل‌های تعریف‌شده در این دستورالعمل باشد.

قیود مورد نیاز برای مهار دیوار بر اساس نوع، اندازه و وزن قطعات آن تعیین می‌شود. در انتخاب و نصب قیود برای طراحی دیوار، نکات زیر باید رعایت شود:

- انتهای مهار لرزه‌ای همواره باید به قطعه‌ای متصل باشد که مقاومت کافی در برابر بار طراحی ناشی از زلزله، باد و ضربه مطابق ضوابط این فصل را داشته باشد.

- قیود مورد استفاده برای مهار لرزه‌ای باید الزامات فنی دیوار را برآورده نماید.

- اتصال قطعات از طریق پیچ‌کردن، جوش یا سایر اتصالات باید صورت گیرد و نباید بر روی مقاومت اصطکاکی ناشی از وزن دیوار حساب نمود.

- یک مسیر بار ممتد با مقاومت و سختی کافی بین دیوار و سازه باید در طرح وجود داشته باشد. اتصالات دیوار باید قابلیت انتقال نیروهای محاسبه‌شده را داشته باشند.

تبصره: اتصال قطعات نگهدارنده دیوار (مانند نبشی و ناودانی) به سازه با استفاده از چسب ممنوع است و باید حتماً اتصال به‌صورت جوش، پیچ یا پرچ باشد.

لازم به ذکر است ویژگی های اصلی استفاده از مش الیاف فایبرگلس که به عنوان مقاوم نمودن اجزای غیرسازه ای (دیوارها) در برابر زلزله، در مقایسه با سیستم وال پست و میلگرد بستر، مورد استفاده قرار میگیرد، صرفه جویی در هزینه ها ، سرعت اجرای بسیار بالا ، جزئیات اجرایی ساده تر و عملکرد بهتر در برابر زلزله خواهد بود.