روزنامه جهان صنعت
1397/05/25
آموزش، جایگزین فیلترینگ
عباس منصور‌نژاد*- درباره جرائم فضای مجازی تا امروز اظهار نظر‌های گسترده‌ای شده که بی‌اغراق می‌توان گفت بخش قابل توجهی از این اظهارات با واقعیت سازگاری ندارد و افکار عمومی را در مسیری نادرست جهت‌دهی می‌کند. نکته آن است که اتفاق‌ها و ماجراهایی که پیش از این در دنیای واقعی رخ می‌داد امروز بنا به دلایل مختلف از جمله کوچ آرام زندگی شهروندان به جهان موج سوم یا فضای مجازی منجر به آن شده است تا همه حواشی زندگی روزمره آنها نیز به فضای مجازی کوچ کند. همچنین به طور طبیعی بعضی اتفاق‌هایی که چهار یا پنج سال اخیر در فضای زندگی واقعی رخ می‌داد حالا دیگر در فضای مجازی اتفاق می‌افتد. مشاهده قمار و رفتارهای اینچنینی پیش از این در قهوه‌خانه‌ها و مهمانی‌های خاص مشهود بود، حالا اما با کوچ آرام مخاطب به فضای مجازی شاهد افزایش چنین جرائمی در این فضا هستیم. فضایی که اگر وهم و تاریکی آن تبدیل به دانش و آگاهی شود به طور قطع آسیب کمتری را در آن شاهد خواهیم بود.مشکل و محل اهمیت اما آن است که در فضای مجازی امکان ارتباط مستقیم وجود ندارد و اغلب موارد این سوال ذهن کاربر را مشغول می‌کند که هویت طرف مقابل واقعی است یا دروغین. همچنین از آنجا که بخش قابل توجهی از اطلاعات این فضا واقعی نیست این احساس آزاردهنده‌تر از گذشته میشود. این نکته را باید مورد توجه قرار داد که تهدید‌ها از حوزه‌ای به حوزه‌ای دیگر نقل مکان می‌کنند.
افزون بر مشکلاتی که برشمردیم اما موضوع قابل توجه دیگر آن است که هیچ آموزش جدی پیرامون رفتار درست در فضای مجازی از سوی مسوولان انجام نشده است. از همین رو هر روز بر تعداد مفاسد اقتصادی در فضای مجازی افزوده میشود. پیش از این شاهد آن بودیم که در حوزه جرائم واقعی هر چند ضعیف اما تمهیداتی در مسیر فرهنگ‌سازی و آموزش مقابله با چنین جرائمی انجام می‌شد. این حجم از تلاش برای آموزش اگر‌چه هزینه‌های بسیار گزافی داشت اما آرام‌آرام شرایط را در راستای آگاهی فراهم می‌کرد.
حال تصور کنید بخش قابل ملاحظه‌ای از جرائم دنیای واقعی در فضای مجازی رخ می‌دهد. کاربران این فضا تحت آموزش ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین مسائل امنیتی استفاده از بسترهای اینترنت قرار نگرفته‌اند و بر همین اساس نمی‌توان انتظار داشت واکنش‌های کامل و همه‌جانبه‌ای از سوی مخاطب در مقابل دام‌های پهن‌شده نشان داده شود. نه‌تنها آموزش‌های ابتدایی انجام نشده است بلکه حتی تا امروز برنامه‌ریزی این آموزش‌ها نیز آغاز نشده است.
باید نسبت به این موضوع آگاه باشیم که فضای مجازی فقط تهدید نیست و جلوه‌های مثبت و منفی را توامان در خود جای داده است. همچنین فرهنگ بسیار پیچیده‌ای دارد که باید مانند دیگر امور فرهنگی نسبت به آن آگاه بود. اما از آنجا که آهنگ تغییرات فرهنگی کند است، این آهنگ کند را باید با نگاهی فرهنگی مورد بررسی قرار داد و اصل مهم یعنی صبر و تامل را فراموش نکرد. در شرایطی که مسوولان رده بالای کشور در فضای مجازی حضور دارند نمی‌توان جامعه را از این حضور منع کرد. کارشناسان فضای مجازی همواره در توصیف موقعیت این فضا معتقدند فضای مجازی نیازمند مدیریت فسادها و آسیب‌هاست اما آنچه در نهایت تجویز میشود هرگز فقط فیلترینگ مستقیم نیست و باید با آموزش‌های گسترده شرایط امن در فضای مجازی را فراهم کرد. فیلترینگ همواره بستری را فراهم می‌کند تا دسترسی به فضاهای مستهجن راحت‌تر از گذشته شود و آسیب‌ها نیز مورد توجه قرار نگیرند.
*پژوهشگر فضای مجازی
سایر اخبار این روزنامه
دادستان کل کشور در همایش مقابله با جرائم مالی در فضای مجازی :
جامعه پزشکی ایران عاجز از درمان محمد عبادی
ناتو و اروپا هم در امان نیستند
نامه مجمع ناشران انقلاب به کمیسیون فرهنگی مجلس؛
مقام مسوول سازمان هواپیمایی تشریح کرد
4000 بیمار روانی و عفونی کارتن‌خواب در تهران
محصولات با ارز رسمی در بورس کالا عرضه نشود
افزایش ۳۷ درصدی قیمت مسکن در تهران
دستور ارزانی دلار صادر شد!
یک مصاحبه خوب!
اقتصاد رفاقتی را جمع کنید
پس از 20 سال حدود 30 درصد از مسائل حل شده است
انتقاد کارشناسان از سیاست‌های دولت در حمایت از تولید
بررسی ممنوعیت خروج 5 قلم کالا از کشور
آموزش، جایگزین فیلترینگ
حسین راغفر، اقتصاددان در گفت‌وگو با جامعه ایرانی:
توقف ساخت نیروگاه ۵۷۰ میلیون یورویی در ایران
حکم قطعی غلامحسین کرباسچی صادر شد
بالاترین میزان نظارت نیز مانع فساد نمی‌شود
