استیضاح در کمین ترامپ

ترامپ یک بار دیگر جف سشنز را علنا سرزنش کرد‌. رییس‌جمهور آمریکا که پنجشنبه گذشته در برنامه صبحگاهی شبکه فاکس حضور پیدا کرده بود با ملامت دوباره وزیر دادگستری به علت سلب مسوولیت از نظارت بر پرونده ترامپ- روسیه گفت: من او را تنها به این علت که وفاداری نشان داده بود به سمت وزارت دادگستری انتخاب کردم اما بعد که از خودش سلب مسوولیت کرد، گفتم این دیگر کیست‌. این چندمین بار است که ترامپ علنا از جف سشنز و مدیران دادگستری انتقاد می‌کند و تلویحا آنها را نالایق و ضعیف می‌خواند‌. او به ویژه از نحوه مواجهه وزارت دادگستری و شخص دادستان کل، جف سشنز، با تحقیقات پرونده ترامپ-روسیه ناراضی است‌.
وزیر دادگستری ایالات متحده به تازه‌ترین انتقادهای ترامپ واکنش نشان داد و بر حفظ استقلال دستگاه قضایی آمریکا تاکید کرد‌. جف سشنز که متهم شده بر وزارت دادگستری تسلط ندارد گفته تسلیم فشار سیاسی نمی‌شود‌.
جف سشنز که نخستین سناتور حامی دونالد ترامپ در دوران نامزدی او برای انتخابات سال ۲۰۱۶ بود و یکی از ستون‌های اصلی ستاد انتخاباتی او به شمار می‌رفت، پس از ورود به وزارت دادگستری و با آغاز تحقیقات بازرس ویژه، رابرت مولر، اختیارات قانونی خود به عنوان دادستان کل در این پرونده را به معاونش راد روزنستاین تفویض کرد چرا که نقش کلیدی او در ستاد ترامپ می‌توانست بی‌طرفی‌اش در روند این تحقیقات را زیر سوال ببرد‌.
با کنار کشیدن سشنز از نظارت و ریاست بر این تحقیقات، ترامپ که از ابتدا این پرونده را جعلی و دسیسه‌چینی برای کمرنگ کردن پیروزی انتخاباتی خود برشمرده، با انتقاد علنی از سشنز بارها وزارت دادگستری را بی‌عرضه خواند و خواستار فیصله یافتن تحقیقات بازرس ویژه رابرت مولر شد‌.


رد و بدل شدن انتقادهای علنی میان رییس‌جمهور آمریکا و وزیر کابینه‌اش در حالی پنجشنبه گذشته بالا گرفت که طی چند روز گذشته محکوم شدن دو چهره بسیار نزدیک به ترامپ یعنی پل منافورت، رییس سابق ستاد انتخاباتی او و مایکل کوهن، وکیل شخصی‌اش فضای سیاسی در واشنگتن را بسیار پرتنش کرده است‌.
در حالی که برخی از چهره‌های برجسته دموکرات‌ها در کنگره کم‌کم موضوع استیضاح رییس‌جمهور را پیش کشیده‌اند، جمهوریخواهان با تشکیک در صداقت ادعاهای مایکل کوهن، تلاش می‌کنند رییس‌جمهور را از هر گونه اتهامی مبرا بدانند‌.
پل منافورت، رییس سابق ستاد انتخاباتی ترامپ در دادگاه برای فرار مالیاتی و کلاهبرداری بانکی مجرم شناخته شده و مایکل کوهن، کارچاق‌کن شخصی ترامپ هم علاوه بر مجرم شناخته شدن در مواردی مشابه، به علت پرداخت حق‌السکوت به دو زنی که مدعی رابطه غیراخلاقی با ترامپ هستند، مجرم شناخته شده است‌؛ جرائمی که کوهن می‌گوید به دستور ترامپ آنها را مرتکب شده و اعتراف می‌کند که تخلف انتخاباتی انجام داده است‌.
سشنز در بیانیه‌ای که پنجشنبه گذشته و پس از پخش گفت‌وگوی تلویزیونی دونالد ترامپ با شبکه فاکس منتشر شد آورده: تا زمانی که من دادستان کل (وزیر دادگستری) هستم اجازه نخواهم داد فشارهای سیاسی بر عملکرد این دستگاه تاثیر بگذارد‌. من خواستار رعایت حداکثری هنجارها و موازین هستم و هر جا که تعدی از آنها را مشاهده کنم اقدام می‌کنم‌.
ترامپ در گفت‌وگوی تلویزیونی با برنامه فاکس و فرندز گفت: خیلی ناراحت‌کننده است‌. جف سشنز از خودش سلب مسوولیت کرده، کاری که نباید می‌کرد یا دست کم به من می‌گفت که چنین قصدی دارد‌. حتی دشمنان من هم می‌گویند جف سشنز قبل از اینکه از خود سلب اختیار کند باید به من از تصمیم‌اش خبر می‌داد و بعد اگر من می‌فهمیدم، او را در این پست نمی‌گذاشتم‌. او پست را قبول کرد و بعد گفت از خودش سلب اختیار می‌کند‌.‌.‌. من به خودم گفتم این دیگر کیست؟
ترامپ در ادامه این مصاحبه تلویزیونی گفت: ضمنا توجه داشته باشید که او در ستاد من حضور داشت‌. می‌خواهید بدانید چرا من او را به سمت دادستانی کل برگزیدم؟ چون احساس کردم او وفادار است‌. او یکی از حامیان اصلی من بود‌. او خودش در ستاد بوده و می‌داند که هیچ همدستی‌ای در کار نبوده‌. و همچنین در مورد منافورت هم هیچ همدستی‌ای اتفاق نیفتاده‌. در مورد مایکل کوهن هم می‌بینیم که خبری از همدستی نیست‌.
ملاحظات و فشارهای سیاسی
وزیر دادگستری ایالات متحده در بیانیه‌ای که در واکنش به سخنان روز گذشته ترامپ منتشر کرده تاکید می‌کند تا زمانی که او این مسوولیت را بر عهده دارد عملکرد وزارت دادگستری تحت تاثیر ملاحظات سیاسی قرار نخواهد گرفت‌. او با بیان اینکه تسلیم فشارهای سیاسی نخواهد شد افزود: هیچ کشوری مانند ایالات متحده از همکاری گروهی از بااستعدادترین و پیگیرترین بازرسان و دادستان‌ها برخوردار نیست‌. برخی تحلیلگران معتقدند حمله تند ترامپ به وزیر دادگستری آشکار می‌کند که او پس از اعتراف‌های مایکل کوهن در مورد پرداخت حق‌السکوت، بیش از هر زمان دیگری تحت فشار قرار دارد‌.
ترامپ و خطر استیضاح
پس از محکوم شدن دو چهره نزدیک به دونالد ترامپ در دادگاه، شماری از اعضای برجسته حزب دموکرات در کنگره، استیضاح رییس‌جمهور آمریکا را منتفی نمی‌دانند. ترامپ در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز هشدار داد که در صورتی که استیضاح شود اوضاع اقتصادی به هم می‌خورد، بازارها سقوط می‌کنند و بسیاری فقیر خواهند شد‌.
او می‌گوید نمی‌داند چطور می‌شود کسی را استیضاح کرد که کارش را عالی انجام می‌دهد‌. با این همه اگر حزب دموکرات در انتخابات ماه نوامبر اکثریت کرسی‌های مجلس نمایندگان را کسب کند احتمال کلید خوردن طرح استیضاح دونالد ترامپ افزایش می‌یابد‌.
اگر دونالد ترامپ رییس‌جمهور نبود، ادعاهای مطرح‌شده در دادگاه مایکل کوهن، وکیل سابق او، می‌توانست به باز شدن پرونده‌ای قضایی علیه او منجر شود‌. حقوقدان‌ها می‌گویند که پیگرد قضایی ترامپ ‌در زمان ریاست‌جمهوری او امکان‌پذیر نیست و تنها راه برکناری او از این مقام استیضاحش است اما آیا چنین کاری امکان‌پذیر است؟ کدام روسای جمهور آمریکا تاکنون استیضاح شده‌اند و نتیجه آن چه بوده؟ جواب این سوال‌ها ممکن است غیرمنتظره باشد‌.
جولیانی: ترامپ استیضاح شود، شورش می‌شود
وکیل شخصی دونالد ترامپ گفت: هیچ دلیلی برای استیضاح دونالد ترامپ وجود ندارد و چنین اتفاقی سبب شورش شهروندان آمریکایی خواهد شد‌. رودی جولیانی در مصاحبه‌ای با شبکه اسکای‌نیوز در پاسخ به سوالی درباره اینکه استیضاح دونالد ترامپ از ریاست‌جمهوری آمریکا اجتناب‌ناپذیر است، گفت: هیچ دلیلی برای استیضاح ترامپ وجود ندارد‌. او با روس‌ها همدستی نداشته است و از اجرای عدالت نیز ممانعت نکرده است‌. هر چیزی که مایکل کوهن گفته خلافش ثابت شده است‌. اگر شما ترامپ را برای دلایل سیاسی استیضاح کنید مردم آمریکا هم علیه آن دست به شورش خواهند زد‌.
این وکیل اظهار کرد: ترامپ کاملا از اتهام‌های مطرح‌شده در شهادت وکیل شخصی سابقش مبراست‌. او گفت: شما با این مایکل کوهنی روبه‌رو هستید که هیچ چیزی درباره همدستی با روس‌ها نمی‌داند‌. او هیچ چیز درباره اتهام مانع‌تراشی برای عدالت نمی‌داند‌. او یک دروغگوی قهار است‌.
استیضاح چیست
در شرایط فعلی استیضاح به معنای وارد کردن اتهاماتی از سوی کنگره آمریکاست که می‌تواند مقدمه‌ای برای محاکمه رییس‌جمهور باشد‌. قانون پیش‌بینی کرده که رییس‌جمهوری، معاون رییس‌جمهور و مقامات کشوری ایالات متحده را می‌توان پس از استیضاح به خاطر خیانت به کشور، رشوه‌خواری و سایر جرائم و جنحه‌های مرتبط با مناصب اصلی دولتی و محکومیت به خاطر این جرائم از سمت‌هایشان برکنار کرد‌.
روند استیضاح باید از مجلس نمایندگان شروع شود و به جریان افتادن آن به رای اکثریت نمایندگان (نصف به علاوه یک) نیاز دارد‌. در صورت کسب این رای، محاکمه در سنا برگزار خواهد شد‌. در این مرحله رای دوسوم نمایندگان سنا برای برکناری رییس‌جمهور لازم است‌. در تاریخ ایالات متحده آمریکا هرگز چنین اتفاقی نیفتاده است‌.
چه کسانی کارشان به مرحله استیضاح رسیده
با آنکه تهدید به استیضاح در موارد متعددی مطرح بوده، تنها دو رییس‌جمهور آمریکا واقعا استیضاح شده‌اند‌. بیل کلینتون، چهل و دومین رییس‌جمهور آمریکا، به دلیل شهادت دروغ در مقابل هیات منصفه و ممانعت از اجرای عدالت، استیضاح شد‌. کلینتون درباره ماهیت رابطه‌اش با مونیکا لوینسکی دروغ گفته بود و ظاهرا از او هم خواسته بود دروغ بگوید‌. مجلس نمایندگان با ۲۲۸ رای مثبت در برابر ۲۰۶ رای منفی برای اتهام اول و ۲۲۱ در برابر ۲۱۲ برای اتهام دوم، استیضاح بیل کلینتون را کلید زد‌. باید در نظر داشت که در آن زمان یعنی دسامبر ۱۹۹۸، میزان محبوبیت کلینتون در نظرسنجی‌ها ۷۲ درصد بود‌. وقتی مصوبه استیضاح در سال ۱۹۹۹ به سنا رسید، رایی حتی نزدیک به دوسوم لازم برای برکناری او هم به دست نیامد و کلینتون رییس‌جمهور ماند‌. تنها رییس‌جمهور دیگری که در تاریخ ایالات متحده استیضاح شده‌ اندرو جانسون بود که به عنوان هفدهمین رییس‌جمهور آمریکا از سال ۱۸۶۵ به مدت چهار سال این مقام را بر عهده داشت‌. مجلس نمایندگان در سال ۱۸۶۸ استیضاح او را تصویب کرد‌. استیضاح جانسون تنها ۱۱ روز بعد از برکناری ادوین استنتون، وزیر جنگ او به رای گذاشته شد‌. این وزیر با سیاست‌های رییس‌جمهور موافق نبود‌. تشابه اخراج استنتون در آن زمان و جیمز کومی، رییس سابق اف‌بی‌آی، در زمان حاضر از چشم رسانه‌های آمریکایی پنهان نمانده است‌. با وجود این برخلاف کلینتون، اندرو جانسون با اختلاف بسیار کمی از رای‌گیری سنا جان سالم به در برد و اکثریت دوسوم تنها با یک رای شکسته شد‌.
آیا می‌شود دونالد ترامپ را استیضاح کرد
روی کاغذ بله‌. آن طور که وبلاگ Lawfare نوشته می‌توان او را به نقض سوگند ریاست‌جمهوری‌اش برای حفظ، حمایت و دفاع از قانون اساسی آمریکا متهم کرد اما در عمل بسیار بعید است که چنین اتفاقی بیفتد‌. به گزارش بی‌بی‌سی، اگر مجلس نمایندگان دست دموکرات‌ها بود، الان طرح استیضاح دونالد ترامپ در حال آماده شدن بود اما واقعیت این است که مجلس نمایندگان دست دموکرات‌ها نیست و جمهوریخواهان کنترل هر دو مجلس نمایندگان و سنا را برعهده دارند‌. اکثریت قابل توجه جمهوریخواهان همچنان به دونالد ترامپ وفادار هستند‌ و میزان محبوبیت او در نظرسنجی‌ها تکانی نخورده است‌. البته استثناهای قابل توجهی هم وجود دارد مثل سناتور جان مک‌کین که رسوایی‌های مرتبط با ترامپ را به رسوایی واترگیت در زمان ریچارد نیکسون تشبیه کرده است‌. در حالی که بعضی سیاستمداران جمهوریخواه مشکلات و بحران‌ها را کم‌اهمیت جلوه می‌دهند، دیگرانی که در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در ماه نوامبر نامزد شده‌اند به این می‌اندیشند که آیا رهبری ترامپ به موقعیت آنها در میان رای‌دهندگان ضربه خواهد زد یا نه‌. و بالاخره نیکسون چطور از استیضاح در امان ماند؟ او همان کاری را کرد که هر آدم عاقلی در شرایطی شبیه واترگیت می‌کرد؛ خودش کنار رفت‌.