پيش دستي ايران براي تحريم دلار

اخبار دریافتی حکایت از حذف تدریجی دلار در معاملات با کشورها دارد كه به نظر تاثير چنداني در تجارت واقعي با كشورهاي طرف معامله با ايران نخواهد گذاشت مگر اينكه در حسابداري اثر بگذارد. پيش از اين نيز در كشور نه نقل انتقال دلار داشتيم و نه پرداختي با آن صورت مي‌گرفت. اكنون حدود 60 تا 65 درصد از ذخاير ارزي دنيا به صورت دلار است و در روابط اقتصادي از آن استفاده مي‌شود. روزانه 5 ميليارد دلار فرآورده‌هاي نفتي بر مبناي دلار معامله مي‌شود و بسياري از كشورها نيز نرخ ارز خود را وابسته به دلار تعريف كرده‌اند و سعي بر اين داشتند نرخ ثابتي را با دلار داشته باشند.
از طرفي اكنون معاملات اصلي دنيا با دلار صورت مي‌‌گيرد. قبل از آغاز تحريم‌هاي هسته‌اي آمريكا به هر بهانه‌اي از جمله بحث‌هاي موشكي و حقوق بشر ايران را تحريم و استفاده از دلار را براي ما ممنوع كردند. سال‌هاي قبل برخي از بانك‌هاي دنيا مانند كرديت سوييس حساب‌هايي را براي ايران در نظر مي‌گرفتند كه از اين طريق دلار به حساب ايران واريز مي‌شد. اما پس از آنكه آمريكا متوجه اين نقل و انتقالات شد، اين بانك‌ها را جريمه كرد. زماني كه اين بانك‌ها جريمه شدند، ساير بانك‌ها ديگر اقدام به همكاري با ايران نكردند و سال 86 كه بانك مركزي نيز تحريم شد، ما مجبور شديم معاملات خود را در دنيا برمبناي يورو يا بر مبناي ارز كشورهاي طرف معامله انجام دهيم و ديگر سعي نكنيم از دلار استفاده كنيم. براي حواله پول نيز بايد آن را تبديل به يورو مي‌كرديم تا مجبور به رفتن به سمت آمريكا و استفاده از دلار نشويم. به تازگي كه باز تحريم‌ها بازگشته است، تحريم دلار نيز به قوت خود باقي‌است. باز هم تاكيد به تحريم دلار است و ايراني‌ها حق استفاده از دلار را ندارند؛ يعني حق خريد، فروش و افتتاح حساب دلاري را ندارند.
در چنين شرايطي فضاي رواني ايجاد مي‌شود. در همين حال با كشورهاي همسايه مانند عراق، افغانستان و... كه مبادلات با دلار به شكل فيزيكي صورت مي‌گرفت، بخشي از نيازهاي اين كشورها را تامين مي‌كرديم. هرچند در اين ميان ممكن است مشكلات و اختلالاتي ايجاد شود. مردم بيشتر با دلار آشنا هستند براي سفر، تحصيلات در خارج كشور و ... ممكن است مقداري در اين زمينه‌ها مشكلاتي ايجاد شود. قيمت دلار بايد بالاتر از نسبتي باشد كه با يورو دارد. اين‌ها موضوعاتي است كه كشور با آن مواجه است . اكنون تصميمي مبني بر كنار گذاشتن دلار از معاملات گرفته شده است. يعني در سامانه‌هاي ارزي قيمت دلار اعلام نشود و تمام حساب‌هاي ملي و ذخاير از مبادله با دلار خارج شود. اين اقداماتي بوده كه مجبور به انجام آن بوديم، خوشبختانه بسياري از كشورهاي ديگر نيز به آرامي در حال فاصله گرفتن از معامله با دلار هستند. در واقع بايد گفت جنگ ارزي ايجاد شده وآمريكا از اين ابزار جهت تنبيه و تحريم كشورهاي ديگر استفاده مي‌كند. با اين حال كشورهايي مانند روسيه، چين، ونزوئلا و... تشويق شدند كه معاملات خود را با ساير كشورها با ارزهايي غير از دلار انجام دهند. كشورهاي عضو بريكس به طور جدي مذاكره مي كنند كه بتوانند با ارز غير از دلار معاملات خود را انجام دهند. ايران نيز با تركيه پيمان‌هاي دوجانبه را آغاز كرده است تا ارزهاي ملي دو كشور جايگزين شود. اين حركتي است كه آغاز شده است. با توجه به اينكه آمريكا توانسته از ابزار دلار به راحتي در دنيا استفاده كند و بسياري از كشورها را تحت سلطه بگيرد، به آرامي كشورهاي ديگر را ترغيب كرده تا پايه ارزي خود را از دلار به ساير ارزها منتقل كنند.