وزیر ارشاد در برنامه زنده تلویزیونی از پول‌های آلوده در فرهنگ گفت:

در هیاهوی روزهای پر التهاب مجلس و استیضاح وزرای اقتصادی، فرهنگ فراموش شده است‌. این در حالی است که بخش عمده‌ای از تمایز نگاه تیم روحانی و شعارهای انتخاباتی‌اش حول محور فرهنگ و هنر بود‌. بخشی که باز هم در سایه گرانی دلار و به هم ریختن بازار سکه و تحریم‌های تازه آمریکا مهجور مانده است‌. صالحی از جمله وزرای ساکت کابینه دوم روحانی است‌. برخی معتقدند صالحی صحبت نمی‌کند تا مبادا برای دیگران توقع ایجاد کند! توقعی که البته خیلی قبل‌‌تر و توسط رییس‌جمهور و شعارهای روزهای انتخابات ایجاد شده است و حالا بی‌محلی به آن شعارها رویکرد درستی نیست‌. در همین زمینه سیدعباس صالحی درباره اقدامات و عملکرد یک ساله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: شفافیت به اعتماد کمک می‌کند و ما این مساله را به صورت جدی در این وزارتخانه دنبال کردیم‌. به همین دلیل در دبیرخانه این وزارتخانه اقداماتی برای دسترسی آزاد به اطلاعات صورت گرفته است‌.
هر چه حاکمیت در اتاق شیشه‌ای زندگی کند، امن‌تر است
او ادامه داد: در حیطه حمایت‌ها و مجوزها وارد فضای شفاف شدیم تا به اتاق شیشه‌ای نزدیک‌‌تر شویم‌. هر چه حاکمیت در اتاق شیشه‌ای زندگی کند، امن‌تر است‌. مردم در دیواره‌های شیشه‌ای از حاکمیت دفاع می‌کنند‌. ما در توزیع جغرافیایی به ویژه فرهنگ دچار بی‌عدالتی هستیم و برای نزدیک شدن به عدالت رویکردهایی انجام داده‌ایم‌.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه در دنیا، ایران را با فرهنگ و هنر می‌شناسند، افزود: تاریخ کشور ما با فرهنگ و هنر معنا پیدا می‌کند‌. می‌توان به ظرفیت‌های فرهنگ و هنر به عنوان یکی از گزینه‌های اقتصادی فکر کرد‌. دیپلماسی فرهنگی و هنری از نکات قابل توجهی است که به آن امید بسته‌ایم‌. می‌توان خروج از انزوا را با فرهنگ و هنر جواب داد و به وسیله آن در بسته را بشکنیم و دیوارها را بشکافیم‌. به همین منظور اقداماتی در این زمینه صورت گرفته یا در حال انجام است‌.


صالحی درباره کمبود کاغذ و گرانی آن نیز بیان کرد: شاید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دهه ۷۰ متولی کاغذ بود و کاغذ وارداتی را عرضه می‌کرد اما این وزارتخانه از دهه ۸۰ و بعد از هدفمندی یارانه‌ها در سیاستگذاری این بخش نقشی نداشت‌. حدود ۴۰۰ هزار تن کاغذ مصرف داریم که بخشی از آن در آموزش و پرورش، بخشی به صورت آزاد و بخش دیگری در نشر و مطبوعات مورد نیاز است‌.
دفاع از کاغذ به عنوان کالای اساسی
او اعلام کرد: در پایان سال گذشته از کاغذ به عنوان یکی از کالاهای اساسی دفاع کردیم و در مقطعی که قیمت دلار ۳۲۰۰ و امروز که ارز دولتی ۴۲۰۰ تومان است، به عنوان کالای اساسی قرار گرفت‌. مسیری که در حوزه کاغذ از سوی متولیان حرکت می‌کند، ثبت سفارش از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت و ثبت ارز در بانک مرکزی است‌. به همین منظور ستاد و کارگروهی شکل گرفت‌. وقتی قیمت کاغذ دو برابر و نیم و در مطبوعات سه برابر می‌شود، روی قیمت تمام شده محصولات اثر می‌گذارد‌. نشریات و مطبوعات با تغییر قیمت دچار التهاب می‌شوند و باید به آنها حق داد اما همه بحث‌ها به این داستان برنمی‌گردد‌.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین درباره سرانه مطالعه توضیح داد: گاهی دربار سرانه مطالعه به شکل اغراق‌آمیز صحبت می‌شود‌. به‌طور متوسط بحث ۱۳ دقیقه مطالعه در روز را برای کتاب داریم که شامل روزنامه و مجله نمی‌شود و اگر بخواهیم با آمار خواندن مطالب در فضای مجازی مقایسه کنیم این رقم بالاتر می‌رود‌. با این وجود آن چه مورد نظر است نشان‌دهنده فاصله با برخی از کشورهاست که این موضوع می‌تواند علت‌شناسی خودش را داشته باشد و می‌توان درباره علت‌های آن مفصل صحبت کرد‌. یکی از این عامل‌ها این است که خیلی سریع از فرهنگ شفاهی وارد فرهنگ تصویری شدیم‌.
صالحی با بیان اینکه دوره فرهنگ مکتوب و خواندن در کشور ما طولانی نبود و کمتر نهادینه شد، گفت: از نظر ساختاری نیز فضایی داریم که باید با برنامه‌های بیشتری پیش ببریم‌. سال گذشته ۹۹ هزار عنوان کتاب چاپ اول داشتیم که این تولید تناسبی با حوزه شبکه‌های توزیعی و مطالعه ما ندارد‌. در این زمینه اقدامات متعددی صورت گرفته است‌. بحث باشگاه‌های کتابخوانی را برای کودک و نوجوان داشتیم و در حال حاضر حدود هشت هزار باشگاه با ده‌ها هزار عضو داریم‌. مشابه این کار را در مهدکودک‌ها شروع کردیم تا روزهای دوشنبه کتابخوانی انجام شود‌.
کودکان و نوجوانان ۷۶ درصد کتابخوان‌ها
او با بیان اینکه تقریبا ۷۶ درصد کتابخوان‌ها در بخش کودک و نوجوان هستند، افزود: اینکه کتابخوانی را از دوران کودکی جدی کنیم به کم کردن فاصله تاریخی کمک می‌کند‌. بحث مروج کتابخوانی را داریم که به یک شبکه هنری تبدیل شدند‌. پویش و کمپین کتابخوانی موجب شده ۱۳۰۰ روستا در این حوزه به شکل مدنی پایتخت کتاب در ۱۵۰ شهر کنار هم قرار گیرند و کار کنند‌. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره یارانه مطبوعات نیز توضیح داد: اقدام خوبی که از دولت قبل شروع شده و در این دولت ادامه دارد، شفافیت در بخش یارانه مطبوعاتی است‌. در سامانه یارانه مطبوعاتی، یارانه‌های توزیع‌شده، مشخص است‌. می‌توان ۵۰ میلیارد تومانی که در سال گذشته به چه مطبوعاتی داده شده را با مراجعه به سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دید‌. همچنین ۲۰ میلیارد تومان یارانه‌ای که ۱۰ میلیارد آن پرداخت شده و مابقی آن در حال پرداخت است، مشخص است‌.
صالحی درباره شفافیت مالی در وزارتخانه نیز بیان کرد: در سال ۹۷ کلیت حمایت‌های مالی از ناحیه توسعه منابع به افراد و موسسات انجام و پرداخت شده است که در سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قابل رویت است‌. معاونت‌های مختلف موظف شده‌اند بعد از ۴۵ روز از جشنواره‌ها، هزینه‌‌کردهای آن را اعلام کنند‌. مجوزها، یکی از حوزه‌هایی هستند که مردم باید مطلع باشند این مجوزها به چه کسانی داده شده است‌. به همین دلیل اعلام کردیم این موضوع در چند ماه آینده انجام شود‌. همچنین در بخشنامه‌ها اعلام کردیم که قراردادهای مالی عرضه شوند‌. اطلاعات مربوط به مدیران، معاونان و مدارک تحصیلی و سوابق آنها در وزارت فرهنگ و ارشاد روی خروجی وب‌‌سایت این وزارتخانه قرار گرفته است‌. ممکن است خطاهایی هم در این زمینه داشته باشیم اما این حس که مردم شفاف ببینند را به وجود می‌آورد‌.
توضیحاتی درباره پول‌های آلوده‌ای که وارد فرهنگ شده‌اند
او در پاسخ به پول‌های آلوده‌ای که گفته می‌شود وارد فضای فرهنگی شده‌اند نیز گفت: فرهنگ و هنر حوزه‌ای است که باید بخش خصوصی حتما وارد آن شود و اگر بخواهیم این فضا را با نگاه دولتی هدایت کنیم، ناکارآمد خواهیم ماند‌. باید اصل ۴۴ را در فرهنگ جدی بگیریم‌. نگاه ما این است که مردم بخشی از عملیات حوزه فرهنگ باشند و بدون آنها این حرکت جلو نخواهد رفت‌. سال گذشته در حوزه سینما ۱۰۰ سالن ساخته شد‌. امسال نیز حدود ۱۹ سینما ساخته و حدود ۱۰ سینما نیز بازسازی شده است‌. این ارتقای فضای سینمایی به برکت بخش خصوصی است‌.
۱۰۰ هزار اجرای تئاتر در سال 96
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۰۰ هزار اجرای تئاتر و بیش از پنج میلیون تماشاگر در این حوزه داشتیم که بخشی از آن به تماشاخانه‌های خصوصی برمی‌گردد‌. در سال ۱۳۹۲ کل فروش سینما ۳۰ میلیارد تومان و سال گذشته ۱۸۴ میلیارد تومان بوده است‌. امسال در چهار ماهه اول سال این رقم ۱۰۶ میلیارد تومان بوده که نسبت به سال گذشته که ۷۵ میلیارد تومان بوده، بیش از ۴۰ درصد افزایش داشته است‌. اگر زیرساخت‌ها پدید آمده است، عملا رونق خوبی در سینما نیز داشته‌ایم‌.
صالحی اضافه کرد: اگر بخش فرهنگ و هنر رسانه گرفتار انحصار از ناحیه سرمایه‌گذاران خاص شود، بخش خصوصی را تلف می‌کند و اگر می‌خواهیم اقتصاد سالم داشته باشیم باید مراقب باشیم انحصار پدید نیاید‌. سرمایه‌گذار مالی در بخش فرهنگ و هنر رغبت مالی ندارد. به همین دلیل باید مواظبت کنیم بخش خصوصی را پررقابت کنیم‌.
او شفاف‌سازی در حوزه اقتصادی را یکی از عناصری دانست تا در این حوزه به سمت پولشویی نرویم و افزود: شفافیت را باید از خودمان شروع کنیم تا بخش خصوصی نیز آن را انجام دهد‌. من باید به عنوان بخش دولتی حمایت‌های خودم را داشته باشم تا بتوانم از بخش خصوصی نیز توقع داشته باشم شفاف عمل کند‌. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد نقدهای موجود را می‌پذیرد، گفت: با آنچه باید باشیم، فاصله قابل توجهی داریم‌. قسمت پر لیوان را دیدن می‌تواند کمک کند مسیری که طی می‌کنیم را با امیدواری بیشتری حرکت کنیم‌. طی ۴۰ سال در حیطه‌های مختلف هنر اتفاقات خوبی افتاده است‌. به تعبیر مقام معظم رهبری رویش‌هایی داشتیم که اندک نبودند‌. نیمه خالی در حوزه کیفیت بیشتر است اما آنچه در این ۴۰ سال داشته‌ایم کم نیست‌. بعد از انقلاب اسلامی آنچه از فضای سینما داشتیم چه بود؟ فیلم‌هایی که ریشه در تاریخ و هویت ما داشتند، محدود بودند اما حالا از ۹۰ فیلمی که تولید می‌شوند، ۲۰ فیلم قابل دفاع هستند‌. صالحی گفت: امسال برای نخستین بار تصمیم گرفتم فیلم‌های جشنواره فیلم فجر را نبینم تا گفته نشود نگاه من در داوری فیلم‌ها تاثیر داشته است و فقط فیلم «تنگه ابوقریب» را دیدم‌. اینکه جنگ به صورت حسی و از طریق پرده سینما به نسل چهارم که آن را از نزدیک ندیده بودند، منتقل شود قابل تامل است‌.
سواد هنری هم لازم است
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش به سواد هنری اشاره کرد و گفت: اینکه جامعه سواد بهداشتی داشته باشد مهم است اما در حوزه فرهنگ نیز سواد هنری لازم است تا جامعه درگیر این شوند که فیلم خوب چیست. صداوسیما، مطبوعات و جامعه رسانه‌ای باید سواد فرهنگی و هنری را افزایش دهند‌. باید ادبیات اقتباسی را در حوزه هنر فعال کنیم‌. فولکلور و قصه‌های ایرانی قابل توجه هستند‌. موسیقی کلاسیک و موسیقی اقوام ایران پرهویت هستند‌. من در سفر به زنجان با مسلم عسگری دیدار کردم که بیش از ۱۰۰ نوار ثبت و ضبط کرده بود‌. بسیاری از این فرهنگ‌ها در فنا هستند‌.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به اینکه برای این وضعیت چه باید کرد، توضیح داد: هنرمند باید با جامعه خودش ارتباط عمیق‌تری برقرار کند‌. کمک کنیم هنرمندان فضاهای ایرانی را بیشتر لمس کنند‌. در حوزه موسیقی ارتباط هنرمندان با فضای داخلی ایران بیشتر شود‌.
صالحی درباره بهبود فضای کسب و کار اعلام کرد: بهبود کسب و کار فرهنگی در حوزه اقتصادی فرهنگ نیازمند پیگیری است‌. در این بخش مشاغل فرهنگی و هنری را تعریف کردیم‌. سند اجرایی فرصت‌های شغلی فرهنگ و هنر را تعیین کرده‌ایم و به سازمان برنامه و بودجه داده‌ایم‌. در تکالیف برنامه ششم توسعه بحث لایحه نظام جامعه صنفی فرهنگ و هنر و بیمه بیکاری مطرح شده است‌. سعی کردیم مجوزها کاهش پیدا کند‌. ۲۷ مجوز در ترکیب برنامه‌ای لغو و فرآیندها را کوتاه کردیم‌. لایحه مالکیت معنوی که در دولت قبل آماده شده بود با رابطه خوبی که با کمیسیون فرهنگی داریم و رفت و آمدهایی که داشتیم دنبال کردیم و امیدواریم تا پایان امسال در صحن مجلس مطرح شود و به نتیجه برسد‌.
بودجه وزارت ارشاد 5/0 درصد بودجه کل کشور است
او با بیان اینکه فضایی که در فرهنگ و هنر کشور است، از نظر تعداد افراد قابل توجه است، افزود: 5/1 میلیون فارغ‌التحصیل رشته هنر بعد از انقلاب داشتیم‌. ۳۴۰ هزار دانشجوی رشته هنر در دانشگاه‌های مختلف داریم‌. دایره وسیعی از خانواده فرهنگ و هنر در کشور داریم در حالی که بودجه امور فرهنگی، تربیتی و گردشگری 5/2 درصد کل بودجه کشور است و بودجه وزارت ارشاد نیز حدود 5/0 درصد از بودجه کل کشور است که این رقم پایینی برای چنین خانواده محترمی محسوب می‌شود‌.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ۱۰ دقیقه‌ای که به زمان این برنامه اضافه شد به سوالی درباره وضعیت پوشش مردان و زنان در ایران پاسخ داد: زندگی جدید و مدرن با خودش هژمونی دارد و اثر خودش را می‌گذارد و این موضوع مختص یک کشور نیست‌. ما باید در کشورمان بحث زیاد شدن طراحان لباس را دنبال کنیم تا رقابت باکیفیتی در این حوزه اتفاق بیفتد‌. این امر در حال جلو رفتن است‌. طراحان ایرانی قابل توجه هستند و نیاز است انجمن طراحان نیز مثل انجمن‌های مشابه تئاتر، موسیقی و هنرهای تجسمی فعال شوند‌. او بیان کرد: این حوزه باید بتواند برای ذائقه‌های متفاوت با قیمت‌های مناسب برای توده‌های مختلف مردم لباس طراحی کند‌. باید از جریان موسسات و انجمن طراحان مد و لباس حمایت‌های تسهیلاتی مناسبی شود تا کالاهایشان را با قیمت مناسب‌تری عرضه کنند‌. داریم لباس‌هایی با سبک‌های سنتی طراحی می‌کنیم اما گروهی هم هستند که سلیقه مدرن دارند‌.
صالحی همچنین درباره شعار «ایران، تهران نیست» نیز گفت: در یک سال اخیر به هفت استان سفر کردم که توافقنامه‌هایی با استاندارها امضا کردیم تا چه کارهایی داشته باشند‌. در هفت استان ۴۲۲ میلیارد تومان برای نقشه فرهنگی سه ساله تنظیم کردیم که با توجه به بودجه محدودی که داریم، رویکردهایمان ادامه دارد‌.