روزنامه آفتاب یزد
1397/06/05
ضد و نقیض گویی مسئولان ایرانی در مورد حضور چینی‌های ماهیخوار!
آفتاب یزد-گروه اجتماعی: مدتی است که فریاد صیادان جنوبی کشور از صید بی‌رویه ماهی‌های خلیج فارس توسط کشتی‌های چینی بلند شده و این کشتی‌ها را مقصر بیکاری بسیاری از جوانان خود می‌دانند. از سوی دیگر کارشناسان محیط زیست نیز از شیوه صید این کشتی‌ها و خسارات بالایی که در آینده نزدیک متوجه خلیج فارس خواهد شد می‌گویند و خواستار توقف فعالیت این نوع صید کشتی‌های چینی در جنوب کشور شده‌اند. پس از فراگیر شدن این موضوع و پخش فیلم‌هایی از فعالیت نیروهای چینی در این کشتی‌ها، غالب مردم ایران نیز بر سخنان صیادان این منطقه صحه گذاشته و خواستار رسیدگی مسئولان به این مسئله شدند.تردد به شناور خارجی در آبهای ایران تکذیب شد
پس از انتقاد و اعتراض‌های گسترده بالاخره سازمان شیلات کشور واکنش نشان داد. شاپور کاکولکی، معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران اظهار کرد: «قوانین جاری کشور اجازه تردد به شناور خارجی در آبهای ایران را نمی‌دهد و موضوع کارگران چینی خلیج فارس را چندین بار با مستندات مطرح کرده‌ایم.» او افزود: «در برخی از رسانه‌ها عنوان شده که کشتی‌های چینی 250 هزار تن ماهی را از خلیج فارس صید کرده‌اند. در حالی که کل صید ماهی خلیج فارس کمتر از نصف این مقدار است.» کاکولکی گفت: «خوب است قبل از اینکه در مورد مقدار صید صحبت کنیم، ببینیم اصلا شناور چینی یا کلا خارجی داریم یا نه؟ قوانین جاری کشور و آیین نامه‌های مصوب اجازه تردد به شناور خارجی را نمی‌دهند.» وی افزود: «براساس ضوابط شناور خارجی در کشور نداریم. خلاف این باید مستند باشد نه با هیاهو، اینکه شناوری خارجی می‌تواند درکرایه یک ایرانی باشد نیز طبق ضوابط موجود و مصوبه مجلس امکان پذیر است، اما خلاف
این گفته باید مستند باشد.» معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران گفت: «ما صرفا صیاد ایرانی داریم که می‌تواند طبق قانون از خارج یک کشتی را وارد و در ایران صید کند. صرف اینکه عکس‌ها و فیلم‌هایی گرفته شده که فردی مثلا چینی روی شناور است و حکایت از مالکیت مجوز صید ایرانی دارد، محال است. اگر به جز این است مستندات ارائه شود.» این مقام مسئول در سازمان شیلات به رغم تکذیب حضور نیرو و کشتی‌های چینی در جنوب کشور، در خلال سخنان خود با اشاره به نوعی خاص از ماهی‌ها حضور این کشتی‌ها را تایید کرده و حتی از برنامه این سازمان در آینده برای جایگزینی نیروهای ایرانی به جای نیروهای چینی می‌گوید. به عبارتی این مسئول حضور نیروهای چینی در این دریا را تایید کرده است. او تصریح کرد: «موسسه تحقیقات علوم شیلاتی با مطالعات بیش از سه دهه در آبها که توسط موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور و سازمان خواربار و بار کشاورزی جهانی صورت گرفت، ایران مخزنی قابل برداشت از ماهی انگشت قدی به نام فانوس ماهی دارد. به گفته همین موسسه تحقیقات شیلات کشور، برداشت تا حدود 300هزار تن این ماهی هیچ تداخلی با سایر گونه‌ها ندارد.» وی ادامه داد: «تحقیقات این موسسه در همین سال‌ها نیز موید همین نکته است. هدف از صید این ماهی خروج بی رویه ارز برای واردات پودر ماهی بود. هم اکنون نزدیک به 40کارخانه این پودر را تولید می‌کنند همچنین این کار موجب ایجاد اشتغال برای حدود 1000نفر در کارخانجات پودر ماهی کشور را نیز فراهم کرده است.» وی ادامه داد: «به جز فانوس ماهی، ماهی دیگری در کنار این ماهی صید میشود که برخی گلایه دارند که چرا در ایران توزیع نمی‌شود و تنها صادر میشود که باید گفت دلیل آن حرام گوشت بودن آن است.» کاکولکی گفت: «صید فانوس ماهی در عمق بالای 200متر است و لنج‌های سنتی و قایق‌ها امکان صید را در عمق بالای صد متر ندارند؛ چه بسا که تداخل زیستی تا میزان 300هزار تن از این ماهی ایجاد نمی‌شود.» اما پس از بالا گرفتن بحث بر سر مسئله حضور کشتی‌های صیادی چینی در خلیج فارس اظهارات ضد و نقیض مسئولان شیلات کشور وارد مرحله تازه‌ای شده و آنها به کل منکر این موضوع شدند. چنانچه رئیس سازمان شیلات ایران حضور این کشتی‌ها را در آبهای سرزمینی کشور رد کرده و گفت: «100درصد شناورها متعلق به شرکت‌های ایرانی است و فراتر از 10مایل از ساحل، ماهیان ریز را صید می‌کنند. زیرا ایران 50 تا 60فروند شناور دارد که سهامداران آن ایرانی هستند و حدود 25درصد این شناورها احتمال دارد ساخت چین باشند.»
تایید واگذاری مجوز صید به چینی‌ها
در حالی رئیس سازمان شیلات ایران حضور این کشتی‌ها در آبهای سرزمینی کشور را رد کرد که سرانجام مشخص شد تکذیب‌های مسئولان واقعی نبوده است. محمدعلی حسن‌زاده، معاون بندری و مناطق ویژه اقتصادی سازمان بنادر کشور گفت: «چینی‌ها قراردادی در قالب اجاره بلندمدت با شیلات دارند و از فناوری صید ماهی در عمق ۲۰۰متری برخوردارند که این فناوری در میان شناورهای
صیادی ایران وجود ندارد.» اما پس از آشکار شدن حقیقت واگذاری قرارداد بلند مدت صید ماهی به چینی‌ها، باز هم مرغ مسئولان یک پا داشت و با عدم پذیرش اشتباه خود در این زمینه، از تملک این کشتی‌ها توسط ایرانیان گفتند. استاندار هرمزگان گفت: «همه کشتی‌های چینی که مشغول صید (فانوس ماهیان)
در آبهای داخلی هستند، در تملک یا اجاره مالکان ایرانی بوده و مجوزهای آنها ایرانی است.» فریدون همتی افزود: «لنج‌های ایرانی توانایی صید در عمق 200 متری آبهای خلیج‌فارس را ندارد، به همین خاطر کشتی‌های چینی برای صید به اجاره یا به تملک ایرانی‌ها در آمده است.» وی بیان داشت: «مالکان کشتی‌های چینی همگی ایرانی بوده و به زودی لیست اشخاصی که مجوز صید دارند منتشر میشود.» همتی گفت:
«طبق پیگیری‌های صورت گرفته، متخصصان دانشگاهی در حال بررسی هستند و تمام کسانی که در عمق 200 متری خارج از 12 مایلی آبهای ساحلی کشورمان برای صید فانوس ماهیان مشغول هستند دارای مجوز ایرانی بوده و گزارش اولیه نحوه صید آنها توسط وزیر جهاد کشاورزی اعلام خواهد شد.» وی خاطرنشان کرد: «حتی تمام صید کشتی‌های چینی در ساحل خلیج فارس تخلیه و به کارخانه‌ها و بازار ایران تزریق میشود و تصور خارج‌شدن بار این شناورها از کشور نادرست است.» هر بار که مسئولان درباره این ماجرا اظهار نظر می‌کردند ابعاد تازه‌ای از این ماجرا روشن می‌شد. تناقض‌گویی
مسئولان تا جایی پیش رفت که بحث بر سر حضور این کشتی‌ها و نحوه فعالیتشان به یکی از برنامه‌های تلویزیونی هم کشیده شد. حسن صالحی، معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان شیلات در ارتباط تلفنی با برنامه خندوانه نیز همان سخنان تکراری دیگر مسئولان را بیان کرده و از ضرورت صید در اعماق آبهای فراساحل، در محدوده مشترک میان کشورمان و عمان گفت و تاکید کرد: «شناورهای فعال در این عرصه، همه در شرکت‌های داخلی کشورمان ثبت هستند و تنها شماری از متخصصان خارجی در آن به کار گرفته شده‌اند و بس.» این مقام مسئول در ادامه بر مزایای فراوان این صید، از جمله بی‌نیازی به واردات پودر ماهی اشاره کرد و افزود: «این صید هیچ تداخلی با فعالیت صیادان ایرانی ندارد. تخلف این شناورها مدام در حال رصد و پایش است و حتی در مواردی به دلیل تکرار تخلف، با متخلفان برخورد‌هایی هم شده؛ برخورد‌هایی که وی یکی از انواعش را لغو پروانه فعالیت شناور
ذکر کرده است.»
دست بازنشستگان شیلات در این ماجرا!
همچنین احمد مرادی، نماینده حوزه انتخابیه بندرعباس، قشم، حاجی‌آباد، بندرخمیر و ابوموسی در رابطه با موضوع حضور صیادان چینی در آبهای جنوب ایران مدعی شد: «زمانی بود که سازمان شیلات ایران وجود اینها را به طور کلی نفی می‌کردند. بعدتر گفتند این صیادان و کشتی‌ها در آبهای جنوب هستند اما در اختیار شرکت‌های ایرانی هستند. آنها مدعی بودند که صرفا این ماهیان بسیار ریز و کوچک را که ارزش اقتصادی خاصی ندارند و در آبهای ۲۰۰ متری جنوب زیست می‌کنند، صید می‌کنند.» وی در پاسخ به این پرسش که چرا سازمان شیلات تاکنون وجود این پدیده را در آبهای جنوب ایران رد می‌کرده، ادعا کرد: «افراد خاصی دست به این اقدام زده‌اند. برای مثال، بعضی کسانی که مجوز برای این کار را گرفته‌اند از بازنشستگان خود شیلات هستند. قبلا این کشتی‌ها با پرچم کشور چین می‌آمدند. اما بعدا که سر و صدای قضیه درآمد؛ پرچم ایران را به جایش نصب کردند.» محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در برنامه تلویزیونی "حالا خورشید" حضور یافته و جزئیات دیگری از این ماجرا را ذکر کرد. او گفت: «این موضوع یک بحث تجاری است و سازمان بنادر یا شیلات و کشتیرانی می‌تواند در مورد آن صحبت کند. البته روش‌های مختلفی وجود دارد که شرکت‌هایی که اقدام به صید می‌کنند می‌توانند با شرکای دیگر خود در منطقه مدنظر فعالیت داشته باشند. تا جایی که می‌دانم انجام چنین کارهایی غیر مرسوم نیست. ما منابعی مانند نفت داریم که می‌توانند باقی بمانند، اما موجودات زنده‌ای مانند ماهی‌ها در دریا اگر استفاده نشوند نابود می‌شوند.» مجری برنامه سوال کرد یعنی شما معتقد هستید که کشور دیگری از دریای ما می‌تواند استفاده کند؟ و ظریف پاسخ داد: «بحث کشور نیست یک شرکت می‌تواند با یک شرکت خارجی معامله اقتصادی داشته باشد نه اینکه اجازه دهند که چین فلان اندازه از دریا برای خود داشته باشد.» وزیر خارجه اظهار کرد: «اگر نتوانیم در عمق 200متری صیادی را انجام دهیم شرکت‌های ایرانی که در این بخش مسئولیت دارند می‌توانند با مشارکت شرکت‌های دیگری اقدام به این کار کنند.»
توضیح سازمان شیلات
سازمان شیلات ایران نیز پس از سخنان ظریف، درباره مطلبی با عنوان «صیادان چینی در حال جارو کردن منابع خلیج فارس هستند» توضیحاتی به نقل از شاپور کاکولکی - معاون صید و بنادر ماهیگیری این سازمان ارائه کرده که بدین شرح است: «۱- صید این کشتی برای گونه فانوس ماهیان یا Lantern fish با نام علمی Benthosema pterotum که سایز کوچک (حداکثر هفت سانتی‌متر) و وزن چهار - پنج گرم و همچنین عمر کوتاه حدود یک سال دارد، است. همچنین صید این کشتی برای گونه فانوس ماهیان انجام میشود که سریع الرشد بوده و به صورت گله‌ای و در حجم زیاد در مناطق عمیق بیش از ۲۰۰ متر دریای عمان زیست می‌کنند و امکان صید این ماهی با شناورهای کلاس لنج و قایق (صیادان سنتی) که جامعه بهره‌بردار سنتی را تشکیل می‌دهند، وجود ندارد؛ بنابراین این نوع صید تداخلی با صید خرد ندارد و تنها به روش صید ترال میان‌آبی توسط کشتی‌های توانمند با برداشت از آبهای عمیق امکان‌پذیر است. از سوی دیگر با توجه به بیولوژی این آبزی و عمر کوتاهش، در صورت عدم برداشت به صورت طبیعی از بین خواهد رفت. ۲- در خصوص حضور کشتی‌های خارجی صیادی در آبهای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران به آگاهی می‌رساند که در حال حاضر تمامی کشتی‌های صیادی فعال در آبهای تحت حاکمیت جمهوری اسلامی ایران، پرچم ایرانی داشته که با دریافت گواهینامه ثبت از سازمان بنادر و دریانوردی و مجوز صید از شیلات به فعالیت صیادی ضابطه‌مند در چارچوب مقررات مشغول هستند و خبر شناورهای چینی در صیادی ایران کاملا غیر مستند و احتمالا می‌تواند مکان تامین شناورها خارج از کشور بوده باشد. در مورد حضور کارگران خارجی به اطلاع می‌رساند تعدادی از شرکت‌های ایرانی فعال در این زمینه اقدام به اجاره به شرط تملیک شناورهای خارجی همراه خدمه مربوطه کردند و طبق آیین نامه مدیریت صید فانوس ماهیان در راستای بومی سازی، باید سالانه ۲۰ درصد از خدمه خود را با نیروی کار ایرانی جابه جا کنند که با توجه به مهارت‌های لازم در این زمینه، پس از گذراندن دوره‌های آموزشی توسط داوطلبان، کار در این کشتی‌ها در حال انجام است.»
بی اطلاعی سازمان محیط زیست
جدا از بحث شیوه تملک کشتی‌های چینی، حالا که اصل حضور این کشتی‌ها در دریای خلیج فارس تایید شده است به نظر می‌رسد که نگرانی‌ها و هشدارهای کارشناسان و فعالان محیط زیست دارد رنگ حقیقت به خود می‌گیرد چراکه این کشتی‌ها مجهز به شیوه صید ترال هستند. پیشتر اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست در این خصوص به آفتاب یزد گفته بود: «سیستمی به نام ترال داریم که یک تور را به طول یک یا سه کیلومتر به دنبال کشتی می‌کشد، سپس تورهای فلزی بر کف آب افتاده و هر آنچه که موجود باشد در آن گیر می‌افتد؛ از پستانداران گرفته تا انواع ماهی‌ها. بنابراین اگر چنین کشتی‌هایی با این توانایی‌ها یک فصل برای ماهیگیری به خلیج فارس بیایند، آنجا را به کل پاک می‌کنند. ما باید با استفاده از مقررات بین‌المللی از به کار بردن تورهای ترال خودداری و جلوگیری کنیم.» حالا نیز به دنبال حواشی ایجاد شده درباره فعالیت صیادی کشتی‌های چینی در دریای عمان و نگرانی‌ها در مورد آسیب‌های زیست محیطی این کار، مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه احتمال گرفتار شدن گونه‌های در معرض خطر انقراض دریای عمان در تورهای صیادی وجود دارد بر ضرورت تجهیز شناورها به ابزارهای کاهش صید ضمنی تاکید کرد. داوود میرشکار در گفت‌وگو با ایسنا، به این پرسش که آیا سازمان حفاظت محیط زیست در جریان فعالیت صیادی شناورهای چینی در دریای عمان قرار داشته است، پاسخ منفی داد و اظهار کرد: «طبق قانون حفاظت و بهره‌برداری از آبزیان، سازمان شیلات ارزیابی ذخایر آبزی را انجام می‌دهد و نسبت به برداشت پایدار آبزیان اقدام می‌کند بنابراین حضور کشتی‌های چینی در دریای عمان باید توسط سازمان شیلات و سازمان بنادر و دریانوردی کنترل و رصد شود.» وی در مورد آسیب‌های زیست محیطی صیادی کشتی‌های چینی در عمق ۲۰۰ متر دریای عمان گفت: «هر فعالیت انسانی تاثیرات نامطلوب خود را بر محیط زیست کره زمین می‌گذارد. باید بتوانیم از منابع شیلاتی به شکل پایدار استفاده کنیم تا ضمن حفظ زیستگاه‌ها از ذخایر موجود کشور نیز بهره ببریم و بهره‌برداری از این زیستگاه‌ها به قیمت نابودی ذخایر آبزی نباشد.» مدیرکل دفتر زیست‌بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال آسیب به گونه‌های در معرض انقراض دریای عمان از طریق صید کشتی‌های چینی وجود دارد یا خیر؟ گفت: «مطمئنا در تورهای صیادی، احتمال گرفتار شدن گونه‌های در معرض خطر انقراض مثل انواع پستانداران دریایی از جمله دلفین‌ها، کوسه ماهیان و حتی لاک پشت‌های دریایی وجود دارد بنابراین کاهش صید ضمنی باید مورد توجه سازمان شیلات و سازمان کشتیرانی قرار گیرد و با تجهیز شناورها به ابزارآلات لازم، صید ضمنی را به حداقل برسانند.» میرشکار در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه سازمان حفاظت محیط زیست برای حفظ زیستگاه دریای عمان و جلوگیری از آسیب به گونه‌های در معرض انقراض این زیستگاه چه اقدامی انجام داده است، اظهار کرد: «درخواست کردیم که سازمان شیلات گزارش‌های مربوط به میزان صید، تنوع گونه‌های صید شده و میزان صیدهای ضمنی را به سازمان حفاظت محیط زیست گزارش دهد البته هنوز پاسخی از سازمان شیلات برای این گزارش‌ها دریافت نکرده‌ایم.»
سایر اخبار این روزنامه
سید حمید کلانتری
سیدعلیرضا کریمی =سردبیر
ضد و نقیض گویی مسئولان ایرانی در مورد حضور چینی‌های ماهیخوار!
ظریف: مردم از دوگانگی رفتار ما با آمریکا خسته شده‌اند
برخی اصلاح طلبان هم به جایی می‌رسند مثل اصولگرایان می‌شوند
آیا منظور اردکانیان، پیشگامان کویر بود؟!
روحانی قربانی بعدی خواهد بود؟!
دلالان گوشی تلفن‌همراه در دادگاه
پیشنهاد نافرجام سیا به رضا پهلوی و نامگذاری جزیره‌ای به نام ایران کوچک
