دیوان بین‌المللی دادگستری و صلاحیت آن

طرح دعوی ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری به دنبال خروج یکجانبه ترامپ از طرح جامع مشترک(برجام) مباحث حقوقی فراوانی را در پی داشت. عده‌ای از حقوقدانان براین باور بودند که دیوان بین‌المللی دادگستری صالح به رسیدگی به اختلاف ایران و آمریکا در این مورد مخصوص نیست، نگارنده از بدو خروج ترامپ از برجام مصرا خواستار آن بودم که دولت ایران باید با مراجعه به دیوان بین‌الملل دادگستری احقاق حق نماید؛ مطلبی که در روزنامه شرق چاپ شد. حال که به این دیوان رجوع نموده‌ایم و هم اکنون پرونده در حال رسیدگی است نگاهی به صلاحیت و نحوه رسیدگی و سازمان قضائی دیوان بین‌المللی دادگستری می‌اندازم.
ساختار دیوان
دیوان بین‌المللی دادگستری که به موجب منشور ملل متحد به عنوان رکن قضائی سازمان ملل تأسیس شد، از یک هیأت قضائی مستقل که بدون توجه به ملیت آنها از میان کسانی انتخاب می‌شوند که عالی‌ترین مقام اخلاقی را دارا بوده و هر یک واجد شرایطی باشند که برای مشاغل عالی قضائی در کشور خود دارا باشند از جمله تبحر در علم حقوق داشته و در حقوق بین‌الملل شهرت بسزایی داشته باشند. این دیوان از 15 عضو تشکیل شده و یک کشور نمی‌تواند دو عضو در هیأت 15 نفره دیوان داشته باشد. اعضای دیوان به وسیله مجمع عمومی و شورای امنیت از میان اشخاصی انتخاب می‌شوند که به وسیله گروه‌های ملی مربوط به دیوان دائمی داوری پیشنهاد می‌شوند، شیوه انتخاب اعضای 15گانه دیوان در اساسنامه دیوان آمده است که در نهایت کسانی انتخاب می‌شوند که هم در مجمع عمومی و هم در شورای امنیت دارای اکثریت تمام باشند.
ادامه صفحه16