چهره های سیاسی درباره جلسه سوال از رئیس جمهوری چه نظری داشتند؟ باخت روحانی به مصلحت

الهام برخوردار
اگر چه برخی اصلاح‌طلبان منتظر تندگویی و انقلابی‌گری روحانی در بیان و شجاعت اسم بردن از برخی منابع قدرت و غیره را داشتند اما رئیس‌جمهوری تند و آتشین سخن نگفت. به نظر می‌رسد روحانی می‌خواست نمایندگان سوال‌کننده را قانع کند، در حالی که آنها توجه چندانی به پاسخ‌ها نداشتند. روحانی نه از مردم به‌خاطر برخی تصمیم‌ها و برنامه‌های اشتباه دولت و ناکارآمدی‌اش عذر خواست و نه به افشاگری علیه دیگر باندهای قدرت و مزاحمان دولتش پرداخت.
افکار عمومی انتظار داشت روحانی لااقل در برخی موارد با صراحت بیشتری سخن بگوید. او حتی نتوانست افراطیون مجلس را تا حدودی منفعل کند. شاید صراحت و تند شدن روحانی بر التهاب فضای جامعه دامن می‌زد اما این فرار و کلی‌گویی ضربه دیگری بر دولت وارد خواهد کرد. منتقدان دولت با رای خود در پایان جلسه، نشان دادند که برای ابراز صریح مخالفت خود با دولت، تعارف ندارند.
توضیحات و پاسخ‌های رئیس‌جمهوری در نهایت نتوانست مجلسیان را راضی کند و به پاسخ های چهار سوال از پنج ‌سوال‌شان درباره وضعیت اقتصادی رای منفی دادند و قانع نشدند.


دیروز فقط نمایندگان در تکاپو نبودند بلکه برخی چهره‌های سیاسی کشور در صفحات مجازی نسبت به پاسخ روحانی به سوال نمایندگان و منتقدان خود واکنش نشان دادند. برخی از رودست خوردن رئیس جمهوری در سیاست گفتند و شماری به اصل یک صد و دهم قانون اساسی اشاره کردند.
در همین زمینه آذر منصوری فعال سیاسی اصلاح طلب نوشت: پایان شاهنامه‌ای که امروز نمایندگان بیت اول آن را برای رئیس جمهوری نوشتند، اجرای بند 10 اصل یک صد و دهم قانون اساسی است.
مصطفی تاجزاده، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در توئیتی نوشت: روحانی می‌توانست با تبیین علل و عوامل اصلی مشکلات کشور گام بلندی در جهت رشد آگاهی‌های عمومی بردارد و مشارکت ملت را برای حل معضلات، کارشکنی‌های دولت پنهان و طمع‌ورزی ترامپ جلب کند. رای منفی مجلس نشان داد نگفتن حقایق رقیب را جری و مردم را نامید می‌کند.
در ادامه این واکنش‌ها، محمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم نوشت: روحانی بدجور رو دست خورد. به جای توضیح جدی، یک منبر واقعی رفت.
محمدعلی وکیلی، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی هم در توئیترش به این موضوع اشاره کرد و نوشت: روحانی مدت‌ها است در تله بازی باخت‌-‌ باخت گرفتار شده و در حقیقت به مشاورین خود باخت. اگر تجدید نظر نکند، باخت‌های بزرگتری در انتظار است!
همچنین صادق زیبا کلام نیز در واکنش به سخنان رئیس‌جمهوری در صحن علنی مجلس در توئیتی نوشت: آقای رئیس جمهوری با هر مصیبتی بود موفق شدند یک سطل حلبی پر از آب به مجلس بیاورند و آن را با جسارت و شهامت کم نظیری ریختند بر سر همه امیدها و انتظاراتی که پیرامون حرف زدن ایشان ماه‌هاست در سطح جامعه به وجود آمده است.
از دیگر سو، غلامرضا ظریفیان درخصوص نحوه مواجهه حسن روحانی در پاسخ به پرسش‌های نمایندگان مجلس شورای اسلامی گفت: انتظار پاسخگویی به برخی از مسائل که ارتباط مستقیم با زندگی معیشتی مردم دارد بحق بود. باید پاسخ‌ها به گونه‌ای داده می‌شد که مردم را اقناع کند. این فعال سیاسی به تحلیل سخنان رئیس‌جمهوری در صحن علنی مجلس شورای اسلامی پرداخت.
وی در این زمینه به «ابتکار» گفت: امروز مجلس قضاوت خود را کرد. یک پاسخ را پذیرفت و چهار پاسخ دیگر رئیس‌جمهوری را نپذیرفت. به نظر من غیر از آن بخش از صحبت‌های روحانی به خصوص در رابطه با برجام که پاسخ‌های قابل قبولی دادند، در دیگر موارد خوب عمل نکردند. آقای روحانی می‌توانست روشن‌تر و متقن‌تر صحبت کند. پرسش‌های مجلس چند بخش داشت، ریاست محترم جمهوری در آن وجوهی که مردم انتظار داشتند روشن‌تر و شفاف‌تر مسائل را به خصوص مساله ارز و سکه یا بحث اشتغال، خیلی کلی صحبت کردند. این دو بخش به طور مستقیم با زندگی مردم سروکار دارد. آقای روحانی باید شفاف‌تر صحبت می‌کردند و در عین حال قصور و کم‌کاری دولت در این زمینه‌ها را می‌پذیرفت. ظریفیان با بیان اینکه رئیس‌جمهوری در کلام برخی از قصورها و نواقص را پذیرفت‌ گفت: اگر دولت به طور روشن این نواقص را بیان می‌کرد و می‌پذیرفت که باید تمهیدات بیشتری اندیشیده شود و در برخی از موارد سنجیده‌تر عمل می‌کرد. به نظر من وجوه دیگر سخنان ایشان قابل دفاع‌تر بود، بهتر بود و حتما شنیده می‌شد. یعنی آن بخش‌هایی که قابل دفاع بود دفاع منطقی می‌کردند؛ مانند برجام که پذیرفته شد و بخش‌هایی که کم‌کاری داشتند را می‌پذیرفت. برخی از پاسخ‌های روز گذشته رئیس‌جمهوری در مجلس انتظارات مردم را برآورده نکرد.
او در ادامه افزود: برخی از عملکردهای خود دولت در فضای اجتماعی انتظاراتی را ایجاد کرده بود. شاید بخشی از این انتظارات از خود بیانات آقای روحانی در مصاحبه تلویزیونی نشات گرفته شده بود. آنها منتظر بودند رئیس‌جمهوری صحبت‌های داشته باشند که جامعه در جریان آن نیست. این انتظار در جامعه ایجاد شده بود اما شاید ورود به این بحث در شرایط کنونی می‌توانست حاشیه ساز باشد. هر چند آقای روحانی به کنایه یک مورد را اشاره کردند و آن تهدید و ترور ایشان و حادثه مدرسه فیضیه بود. ولی طبیعتا برای جامعه آن انتظاراتی که رئیس‌جمهوری داشت برآورده نشد. آقای روحانی به آن عرصه وارد نشد و شاید هم تشخیص دادند در شرایط کنونی ورود به آن مسائل به نفع کشور نباشد.
وی با تاکید بر اینکه انتظار پاسخگویی به برخی از مسائل که ارتباط مستقیم با زندگی معیشتی مردم دارد بحق بود، گفت: باید پاسخ‌ها به گونه‌ای داده می‌شد که مردم را اقناع کند. همان طوری که خود آقای روحانی گفتند مهمترین مساله ما بیش از آن‌که تحریم باشد مساله افکار عمومی است. تصوری که افکار عمومی از روندها و فرآیندهای تصمیم‌گیری دارد باعث کاهش اعتماد عمومی به دولت شده است. ما برای افزایش اعتماد عمومی حتما نیازمند این هستیم که در وجوهی که مستقیم با زندگی مردم در ارتباط است شفاف‌تر صحبت کنیم و در عین حال قصور کم‌کاری و ایرادات خود را بپذیریم تا اعتماد عمومی خدشه‌دار نشود. در این صورت است که حمایت آنها را خواهیم داشت.
سخن گفتن از شکاف‌ها همدلی را به انفکاک و تقابل مبدل می‌کند
او افزود: واقعیت این است که در حال حاضر کشور در شرایطی قرار دارد اگر بخواهیم به شکاف‌ها اشاره کنیم و به آنها دامن بزنیم اعتماد عمومی را از دست خواهیم داد. ادامه دادن به شکاف‌ها از نظر فضای روانی مردم را نگران می‌کند. چنین شرایطی که قوا به دنبال مچ‌گیری از همدیگر هستند و رفع مشکلات مردم را در زدن همدیگر می‌بینید به نفع کشور و نظام نخواهد بود. من احساس می‌کنم آقای روحانی به همین خاطر ملاحظه کردند و خیلی از گفتنی‌ها را نگفتند. چرا که در شرایط کنونی کشور نیازمند همفکری سایر قوا برای برون‌رفت از این مشکلات است. از شکاف‌ها سخن گفتن می‌توانست همدلی را به انفکاک و تقابل مبدل کند. از این جهت است که روحانی به سراغ تشدید شکاف‌ها و اختلافات نرفت. چرا که می‌توانست آثا مخربی بر جامعه داشته باشد. به نظر می‌رسد آقای روحانی مصلحت بینی‌های بالاتری را در نظر گرفت و تاکیداتی مبنی بر اینکه فضا به سمت فضای دوقطبی نرود شده بود.
او با بیان اینکه در حال حاضر جامعه نیازمند آرامش است، گفت: به نظر من این مصلحت اندیشی‌ها ممکن است به ضرر دولت تمام شود اما در مجموع به نفع کشور نیست. چرا که رئیس‌جمهوری مصلحت کل نظام و کشور را در نظر گرفت نه طیف خاص و یا دولت را.
او گفت: اما در بخش‌هایی مانند اقتصاد شفاف‌سازی باید صورت گیرد. در حال حاضر مهم‌ترین مشکلات مردم اقتصادی است تا سیاسی، سیاسی کردن مشکلات در شرایط کنونی هیچ کمکی به کشور نخواهد کرد. درست است که اقتصاد ما به شدت متاثر از سیاست است اما مردم می‌خواهند ببینید چه زمانی مشکلات‌شان مرتفع می‌شود. برای مثال بازار مسکن و ارز که ارتباط مستقیم و قابل لمس با زندگی آنها دارد کی قرار است به ثبات و آرامش برسد. در شرایط کنونی ما هر چقدر به سمت تعارضات و تنازع‌ها حرکت کنیم مردم را نسبت به آینده بیشتر نگران می‌کنیم. زمانی که افکار عمومی احساس کند دولت و حکومت نمی‌تواند برای آنها کاری کند خودشان دست به کار می‌شوند، در این حالت است که کشور به سمت ناآرامی و هرج‌ومرج پیش می‌رود. پس ما باید با ملاحظه همه اینها از رئیس‌جمهوری انتظار پاسخگویی به همه سوالات را داشته باشیم.
من احساس می‌کنم مجلس می‌خواست یک کارت زرد به دولت نشان دهد. یعنی هدف مجلس دادن کارت زرد به دولت بود. پیش‌بینی من از واکنش‌های آینده مجلس به پاسخ‌های دولت استیضاح چند وزیر دیگر در روزهای آینده خواهد بود.