آیا عذر خواهی مسئولان از سوی مردم پذیرفته می شود؟ عذرخواهی یا قبول مسئولیت !

الهام برخوردار
عذرخواهی و استعفا واژگان غریبی در ادبیات سیاسی ایران است. کمتر شنیده شده که یک مسئول ایرانی بابت اشتباهات مدیریتی خود عذرخواهی کرده باشد. مردم ایران سال‌ها فقط در اخبار می‌شنوند که مسئولان در شرق دور یا دولتمردی در اروپا و یا رئیس شرکت خودروسازی در آمریکا از مردم خود به دلیل مشکلات ایجاد شده معذرت خواهی کرده‌اند. اما مدتی است عذرخواهی کردن از مردم در میان دولتمردان و مسئولان ایرانی نیز باب شده است.
در فرهنگ اسلامی و ایرانی عذرخواهی کردن «نشانه خردمندی» است و چه خوب است این فرهنگ در نیز رواج پیدا کرده است و ما شاهد هستیم که مسئولان ایران همچون دیگر نقاط جهان به خاطر اشتباهات، کم کاری و یا کوتاهی نیروهای تحت امر خود از مردم غذرخواهی می‌کنند.
اسحاق جهانگیری روز سه شنبه در آیین بهره‌برداری همزمان از یک هزار و 700 فضای آموزشی، ورزشی و پرورشی در سراسر کشور، با عذرخواهی از مردم به خاطر فشارها و کمبودها گفت: می‌دانیم شرایط کشور دشوار است، بخشی از سختی‌های مردم نتیجه تحریم‌ها است، اما آنچه که مهم است ظرفیت‌های ایران است. نخبه‌ها در نقطه‌ای که احساس کردند کشور نیاز به همراهی دارد تمام توان خود را به کار می‌گیرند. اگر نخبگان و جریان‌های سیاسی کشور در این مسیر قرار بگیرند که باید از این شرایط سربلند بیرون بیاییم، حتما در کوتاه‌ترین زمان سرفرازانه بیرون می‌آییم. عده‌ای می‌خواهند با جو روانی از مردم سوءاستفاده کنند. حتما با برنامه‌ریزی‌ها در خصوص شرایط موفق خواهیم‌ شد. از ملت ایران برای فشارها عذرخواهی می‌کنم.


نمونه‌هایی از عذرخواهی مسئولان در دولت روحانی
حسن روحانی رئیس‌جمهوری و اعضای دولتش در این دو سال اخیر نشان داده‌اند که قدرت عذرخواهی کردن از مردم را دارند. حسن روحانی در اولین سال حضور خود به عنوان رئیس‌جمهوری به دلیل مشکلاتی که عرضه سبد کالا ایجاد کرده بود عذرخواهی کرد. او در سومین گفت‌وگوی تلویزیونی خود با مردم گفت: «مردم در دریافت سبد کالا به زحمت افتادند، من به‌ عنوان رئیس جمهوری عذرخواهی می‌کنم؛ این دولت اگر نقصی باشد به مردم می‌گوید و از مردم عذرخواهی می‌کند، تلاش‌مان این است که نقص‌ها را برطرف کنیم».
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری نیز بابت مشکلات اقتصادی و فشاری که بر روی مردم است از آنها عذرخواهی کرد و گفت: «از مردم برای کوچک شدن سفره‌های‌شان عذرخواهی می‌کنم. ما می‌دانیم که مردم کشور به دلیل افزایش تورم ۴۰ درصدی و ۶۰ درصدی در اقلام خوراکی با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند. ما درصدد آن هستیم که فشارها را کم کنیم اما برخی گمان می‌کنند که دولت تنها راه‌حل مشکلات کشور را در بیرون جستجو می‌کند. چه کسی از دولت این فکر را می‌کند؟!»
همچنین آخوندی وزیر راه ‌و شهرسازی دیگر دولتمردی بود که به دلیل برخی کاستی‌ها در مسکن مهر از مردم غذرخواهی کرد. او گفت: «از این که خدمات هنوز کامل نیست و مردم در شرایط سختی هستند عذرخواهی می‌کنم. نمونه دیگر این عذرخواهی، معذرت خواهی معصومه ابتکار از مردم خوزستان است. او خطاب به مردم خوزستان گفت: «‌وزیر بهداشت به نمایندگی از دولت در استان حضور یافتند و ما نیز الان اینجا حاضر شدیم و به دلیل اشتباه‌مان که در‌‌‌‌ همان زمان گرد‌و‌غبار به خوزستان نیامدم عذرخواهی می‌کنم.»
عذرخواهی باید چه زمانی باشد؟ آیا در شرایط فعلی این عمل جواب می‌دهد و واکنش مردم نسبت به آن چه خواهد بود؟ آیا این عمل تسکین آلام مردم در شرایط کنونی خواهد بود؟ علی تاجرنیا، فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان این که عذرخواهی کردن از مردم جزو افتخارات این دولت است و در واقع رواج این فرهنگ توسط دولت کنونی امری پسندیده تلقی می‌شود، به «ابتکار» گفت: عذرخواهی به تنهایی تسکین آلام مردم نیست. مردم انتظار دارند که بعد از عذرخواهی رویه نیز تغییر کند و برای اصلاح امور اقدام عملی صورت گیرد. بنابراین عذرخواهی کردن یک مقدمه است برای اقدامات جدی‌تر و آن هم توجه بیشتر به اقدامات اقتصادی است و اهتمام به حل مشکلات مردم خواهد بود.
عذرخواهی اوج شجاعت یک مجموعه است
این فعال سیاسی در ادامه تصریح کرد: باید توجه داشت در به وجود آمدن مشکلات مختلف کشور به‌خصوص در حوزه اقتصادی مولفه‌های مختلفی تاثیرگذار است که دولت یکی از آنها است. دست‌های پنهان و مجموعه‌هایی که حتی در ظاهر نقشی در به وجود آمدن شرایط کنونی نقش ندارند اما در سال‌های گذشته به دلیل توسعه فعالیت‌های خودشان حوزه تاثیرگذاری در مساله اقتصادی را به نوعی دربرگرفتند و چه بسا نقش آنها از دولت در به وجود آمدن این نابسامانی‌ها بیشتر بوده باشد. اما قطعا این انتظار هم از دولت می‌رود که به عنوان متولی امور اجرایی کشور، مسائل را به نوعی مدیریت کند. حداقل آن این است که اگر در ذیل نارسایی و یا مشکلی وجود دارد اینها به صورت شفاف با مردم در میان گذشته شود و مردم در جریان امور قرار بگیرند.
عذرخواهی به معنای تقبل مسئولیت است
تاجرنیا در ادامه افزود: عذرخواهی بدون شک در فضای عمومی جامعه تاثیر مثبت خواهد داشت. خوشبختانه این دولت نسبت به دولت‌های گذشته و یا سازمان‌ها و نهادهایی که درواقع کاملا در مشکلات امروز کشور نقش دارند، نه تنها عذرخواهی نمی‌کنند بلکه در موضع مطالبه‌گر قرار گرفته‌اند، یک اقدام شجاعانه و اخلاقی انجام داد. کسی که عذرخواهی می‌کند به نوعی می‌پذیرد خطایی مرتکب شده است و این به نظر من اوج شجاعت یک مجموعه و فرد است. خوشبختانه این فرهنگ را ما در دولت آقای روحانی می‌بینیم و می‌توانیم به آن نمره قبولی بدهیم. این اقدام بدون شک در افکار عمومی تاثیرگذار است. آن قسمتی که مردم ملتهب هستند جایی است که احساس کنند دولت پاسخگو نیست و مسائل و مشکلات کشور را نمی‌بیند درواقع این بخش بیشتر مردم را اذیت می‌کند. اگر مسائل مطرح شده و کوتاهی‌ها هم گفته شود حتما افکار عمومی همدلانه‌تر برخورد خواهند کرد. با این عمل آقای جهانگیری و دیگر مسئولان دولت روحانی درواقع یک فرهنگ پسندیده را گسترش داده‌اند و آن هم این است که افراد تقبل مسئولیت کنند و اگر کوتاهی صورت گرفته از مردم عذرخواهی کنند. عذرخواهی یک مقدمه است برای اقدامات جدی‌تر و آن هم توجه بیشتر به اقدامات اقتصادی است و اهتمام به حل مشکلات مردم.
الان بهترین زمان برای عذرخواهی بود
مهدی فاضل میبدی، فعال سیاسی با بیان اینکه عذرخواهی یک مساله بسیار اخلاقی است و از جمله کارهایی که مسئولان باید مرتب انجام دهند، به «ابتکار» گفت: درواقع عذرخواهی به این معنی است که انسان اگر خطایی کرد دیگر آن را مرتکب نشود. چرا که با تکرار خطا و عذرخواهی کاری درست نمی‌شود. باید توجه داشت این اقدام زمانی جواب می‌دهد که انسان کار اشتباه خود را متوجه شود و بابت آن عذرخواهی کند همچنین تلاش کند دیگر آن خطا را تکرار نکند. فاضل میبدی در ادامه افزود: دولت آقای روحانی در مسائل اقتصادی و مدیریتی آن، خطاهایی را مرتکب شده است که ناشی از سوء‌تدبیر بود و دولت می‌توانست با پیش‌بینی از به وجود آمدن این شرایط پیشگیری کند. الان بهترین زمان برای عذرخواهی بود چرا که به قشر کم درآمد جامعه آسیب جدی وارد شده است. وی با بیان این که این اقدام خیلی دیر انجام شد، گفت: عذرخواهی زمانی صورت می‌گیرد که فرد متوجه اشتباه خودش شود. این که دولت خیلی دیر متوجه آن شد خودش یک اشتباه بزرگتر است. برای مثال زمانی هست که کارشناسان هشدار می‌دهند و راه‌حل ارائه می‌دهند اما دولت نمی‌پذیرد اما بعد از مدتی متوجه شد که راهی که رفته خطا بوده است، اینجا است که دو خطا صورت گرفته است. عذرخواهی مسئولان تا اندازه‌ای باعث تسکین مشکلات مردم می‌شود. فرهنگ عذرخواهی را نه فقط در دولت بلکه در همه ارکان نظام باید جا بیفتد.
سایر اخبار این روزنامه