امتیاز گیری گام به گام سلطان از آل سلمان

گروه بین الملل-سرنوشت روزنامه‌نگار ناپدید شده و منتقد ولیعهد عربستان سعودی، هنوز نامعلوم است. ماجرای ناپدید شدن جمال خاشقچی روز به روز پیچیده‌تر و عجیب‌تر می‌شود تا جایی که  به نوشته رسانه هایی مانند واشنگتن پست وبی بی سی ،ترکیه به مقام‌های رسمی آمریکا گفته است که فایلی ویدئویی و صوتی در اختیار دارد که تایید می‌کند جمال خاشقچی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده است. به گزارش واشنگتن‌پست، این اسناد شامل صدای "بازجویی، شکنجه و قتل" خاشقچی است.  این ادعای ترکیه می تواند به معنی کار گذاشتن شنود توسط این کشور در کنسولگری عربستان باشد در عین حال  دو مقام ترکیه‌ای به رویترز  گفته‌اند که گوشی‌های اپل خاشقچی پیش نامزدش بوده و این گوشی‌ها به یک اپل واچ که دست خاشقچی بوده وصل بوده‌اند اپل واچ این توانایی را دارد که موقعیت جغرافیایی و ضربان قلب را به گوشی منتقل کند.یک منبع آگاه ترکیه‌ای نیز به میدل ایست آی گفته است:"ما می‌دانیم جمال چه زمانی و در کدام اتاق کشته شده و جسدش برای قطعه‌قطعه شدن به کجا برده شده و اگر تیم پزشکی قانونی اجازه ورود به کنسولگری را داشته باشند می‌دانند کجا باید بروند"در همین حال، اردوغان،سلطان این روزهای ترکیه با رد ادعای مقام‌های سعودی مبنی بر خاموش بودن دوربین‌های مدار بسته ساختمان کنسولگری گفت که تصاویر ورود خاشقچی به کنسولگری وجود دارد، او تأکید کرد که عربستان بهتر است تصاویر خروج این روزنامه‌نگار را منتشر کند.همزمان، «هاکان کاکیل» سفیر ترکیه در لبنان فاش کردکه عربستان به آنکارا پیشنهاد  کرده  در مقابل پنج میلیارد دلار، پرونده " خاشقچی" را به طور کامل مختومه اعلام کند.پیشنهاد پرداخت رشوه ای که سخنگوی دفتر ریاست جمهوری ترکیه هم آن را تایید کرددر عین حال آنکارا هنوز رسما ریاض را به قتل این روزنامه نگار منتقد سعودی متهم نکرده و گویا مذاکراتی درپشت پرده در جریان است .اما واکنش ترامپ، به آن چه رخ داده در نوع خود عجیب و قابل تامل است. وی که گفته قصد دارد نامزد خاشقچی را به کاخ سفید دعوت کند، پنج‌شنبه‌شب در اظهاراتی گفت: «از آن چه رخ داده اصلا خوشحال نیستیم؛ حتی ذره‌ای. اما این که از ورود ۱۱۰ میلیارد دلار به کشور جلوگیری کنیم، آن هم با علم به این که آن‌ها چهار یا پنج جایگزین خیلی خوب [برای خرید  تسلیحات] دارند، اصلا برای من قابل قبول نیست.» این سخنان رئیس‌جمهور آمریکا در حالی مطرح می‌شود که روز چهارشنبه روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست در سرمقاله‌ای تصریح کرده بود که آن چه باعث شده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی باور کند که هر کاری خواست می‌تواند انجام دهد، رفتار دولت فعلی آمریکا در قبال عربستان سعودی و ولیعهد این کشور است. ترامپ به صراحت می‌گوید حاضر نیست از قراردادهای تسلیحاتی با ریاض صرف نظر کند و نمی‌خواهد از 110 میلیارد دلاری که قرار است این قراردادها به صنایع نظامی ایالات متحده تزریق کنند، بگذرد. چرا؟ چون اگر آمریکا نفروشد، رقبایش خواهند فروخت! نباید فراموش کرد که ترامپ یک جمهوری‌خواه است و جمهوری‌خواهان در بین صاحبان صنایع نظامی ایالات متحده دارای ریشه‌های عمیق هستند. این سطح از وقاحت در حالی پا به عرصه سیاست بین‌الملل باز کرده که جمال خاشقچی دارای اقامت دایم در آمریکا بوده و ضمنا در یکی از روزنامه‌های مشهور آمریکایی قلم می‌زده است. دونالد ترامپ متاسف است – البته ظاهرا – اما از پول نمی‌تواند بگذرد. حتی به‌خود زحمت نمی‌دهد که بگوید در صورت اثبات دست داشتن مقامات سعودی در ربودن خاشقچی، «شاید» در قراردادهای نظامی آمریکا با عربستان سعودی تجدید نظر شود! برای او اصلا مهم نیست که دنیا تصویر یک «تاجر بی‌اخلاق» از رئیس‌جمهور آمریکا داشته باشد. ترامپ حتی به فکر حفظ ظاهر هم نیست، از منظر او هرکه به آمریکا سود مالی می‌رساند، مخیر است آن چه را که می‌خواهد انجام دهد، ولو کشتن کسی که تا همین چند روز پیش در آمریکا به کار روزنامه‌نگاری مشغول بود. رسانه های جهانی همزمان با افزایش ابهام ها درباره نقش عربستان در ناپدید شدن خاشقچی، در برنامه خود برای شرکت یک نشست تجاری در عربستان تجدیدنظر می کنند.به گزارش سی‌ان‌ان ، دارا خسروشاهی، مدیرعامل شرکت اوبر تازه‌ترین سرمایه‌دار برجسته‌ای است که  در پی مفقود شدن خاشقچی، از دولت عربستان فاصله گرفته است.خسروشاهی در بیانیه‌ای اعلام کرد در یک کنفرانس تجاری "سرمایه‌گذاری برای آینده" که قرار است از اول آبان در ریاض برگزار شود، شرکت نمی‌کند. خسروشاهی یکی از سخنرانان این کنفرانس سه روزه بود.در واکنشی دیگر، ریچارد برانسن، میلیاردر بریتانیایی و مدیرعامل گروه تجاری "ویرجین" گفت از دو پروژه گردشگری در عربستان کناره‌گیری کرده و گفت‌وگو با دولت عربستان درباره سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری در این گروه تجاری را به حال تعلیق درآورده است.همزمان،دادگاه ترکیه، اندرو برانسون، کشیش آمریکایی متهم به دست داشتن در کودتای 2016 این کشور را به سه سال و یک ماه و 15 روز زندان محکوم کرد و همچنین کلیه محدودیت‌های قضایی  درباره  وی را لغو کرد. به این ترتیب، برانسون از حبس خانگی آزاد می‌شود. همچنین، ممنوعیت مسافرت این کشیش آمریکایی لغو شده است.با توجه به دوره‌ای که برانسون تحت بازداشت گذرانده، این حکم عملا به معنای آزادی زودهنگام اوست. پیش از این، روزنامه واشنگتن‌پست خبر داده بود که توافقی پشت پرده بین آنکارا و واشنگتن برای آزادی برانسون از یک‌سو و لغو تحریم‌های آمریکا علیه ترکیه از سوی دیگر صورت پذیرفته است.
 
   فرا خبر
ترکیه و مدیریت بحران ترور خاشقچی  صابر گل عنبری-شیوه اطلاع‌رسانی و اظهارنظر مقامات ترکیه حکایت از آن دارد که دولت این کشور حساب‌شده و بدون انفعال در حال مدیریت بحران ترور جمال خاشقچی نویسنده منتقد عربستانی است. آنکارا از همان روز نخست ناپدیدی خاشقچی پس از ورود به کنسولگری ریاض در استانبول مهم‌ترین مدرک دال بر ترور این روزنامه‌نگار یعنی همان نوار صوتی ضبط شده از داخل کنسولگری را در اختیار داشت و می‌توانست از همان روزهای نخست همه مدارک را رو کند، اما این کار را نکرد.واقعیت این است که ترکیه با وجود زیر سوال رفتن حاکمیت و امنیتش رغبتی ندارد که این مسئله به بحرانی فراگیر در روابط با عربستان تبدیل شود و میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری سعودی‌ها را به مخاطره بیندازد.فعلا آنکارا با آزادسازی تدریجیِ اطلاعاتِ موثق در این باره قصد دارد بر ریاض فشار آورد تا به راه حل مشترکی برای خروج از این بحران تن دهد. این که دولت ترکیه اعلام کرده است عربستان باید همکاری کند، در حقیقت منظورش همکاری در این زمینه است و الا آنکارا از ترور خاشقچی در کنسولگری با دستور مقامات عالی سعودی مطمئن است و نیازی به این همکاری برای روشن شدن ابعاد مسئله ندارد. اعلام آمادگی عربستان برای اعزام یک هیئت امنیتی برای همکاری در این پرونده با دستگاه امنیتی ترکیه می‌تواند نشان دهنده این باشد که ریاض، پیام آنکارا را دریافت کرده است‌. در کل اعزام این هیئت می‌تواند دو انگیره داشته باشد؛ یکی اطلاع دقیق از مدارک موثق دیگر که در اختیار دولت ترکیه است و دیگری ورود به گفت وگوی جدی برای یافتن راه حلی مشترک برای این قضیه. این راه حل می‌تواند این باشد که دولت عربستان اعلام کند عواملی خودسر بدون اطلاع دربار دست به این اقدام زده اند و تاکید کند که با آن‌ها به شدت برخورد خواهد کرد. این جا ترکیه از یک سو توانسته از بحرانی شدن روابط با عربستان جلوگیری کند که تجربه (مثلا در ارتباط با کانادا و آلمان) نشان داده است آنکارا معمولا در این موقعیت‌ها ابایی از اتخاذ تصمیمات متهورانه‌ و انفعالی ندارد و از سوی دیگر، می‌تواند در برخی مسائل از ریاض امتیازاتی هم بگیرد. روزها و هفته‌های آینده روشن خواهد کرد که آیا آنکارا و ریاض می‌توانند در خفا به توافق برسند و این پرونده را به نوعی مختومه کنند که به روابط فیمابین آسیب جدی وارد نکند که اگر این اتفاق بیفتد به احتمال زیاد روند آزادسازی تدریجی و رسانه‌ای مدارک ترور از سوی ترکیه متوقف خواهد شد و آن نوار صوتی هم منتشر نخواهد شد که گفته می‌شود حرف‌های رد و بدل شده میان خاشقچی و تیم ترور است.        اظهارنظر مرتبط معامله ترامپ با بن سلمان بر سر خاشقچی عبدالباری عطوان  - دونالد ترامپ، آخرین سکانس از سریال جنایی ربوده شدن «جمال خاشقچی» و البته مهم ترین سناریوی آن را بازی کرد، البته قبل از این که از سخنان ترامپ که برای ما و شاید خیلی‌ها غیر از ما شوکه کننده بود،صحبت کنیم، می‌خواهیم تاکید کنیم که رئیس جمهور آمریکا روز پنج شنبه در گفت وگو با شبکه محبوب خود «فاکس نیوز» دو بار دروغ گفت؛ نخست هنگامی که گفت محققان آمریکایی در حال همکاری با آنکارا و ریاض هستند تا به حقایقی درباره سرنوشت خاشقچی دست یابند.این در حالی است که مقامات ترکیه بلافاصله ادعای رئیس جمهور آمریکا را تکذیب و تاکید کردند این امکان وجود ندارد که به محققان آمریکایی یا دیگران برای مشارکت در روند تحقیقات درباره سرنوشت خاشقچی اجازه ورود دهیم چون محققان ترکیه‌ای برای این کار کفایت می‌کنند.اما مسئله دوم این که همدردی او با قربانی، سرد و عاری از هر گونه هیجان و احساس بود، علاوه بر این آشفتگی کلامش هم کاملا آشکار بود مثل این که از همکاری با ترکیه و عربستان می‌گوید در حالی که حتی تاکنون چیزی از تحقیقات عربستان درباره قضیه خاشقچی نشنیده‌ایم، در حالی که دلیلی برای گیجی و دستپاچگی ترامپ و بی میلی او در به زبان آوردن یک کلام حرف مفید و تعیین کننده درباره این نویسنده برجسته عربستانی وجود ندارد. رئیس جمهور آمریکا در قبال قضیه عملا به این موضوع اکتفا کرد که از «خدیجه چنگیز»، نامزد خاشقچی برای رفتن به کاخ سفید و عکس گرفتن با او در مقابل شومینه مشهور آن جا دعوت به عمل آورد .ما به مهم ترین نقطه این مقاله بازمی‌گردیم که تأیید می‌کند دولت ترامپ در تنگنا گرفتار شده و نمی‌خواهد اقدامی علیه عربستان سعودی انجام دهد حتی اگر دخالتش در این موضوع ثابت شده باشد.در همین مصاحبه، ترامپ درباره خواسته سناتورها برای توقف فروش سلاح به ریاض، گفت: «فکر می‌کنم این به ما لطمه می‌زند... الان کشور احتمالا از نظر وضعیت اقتصادی بهتر از هر زمان دیگری است. بخشی از آن به دلیل سیستم‌های دفاعی ماست و همه به دنبال [خریدن] آن‌ها هستند و صریح بگویم که فکر می‌کنم این قرصی است که هضم آن برای کشور ما بسیار دشوار خواهد بود.»وی افزود: «منظورم این است که [با این کار] بر ما اثر [منفی] می‌گذارید. آن‌ها سریع سراغ این کار می‌روند. من باید اول بفهمم که چه اتفاقی افتاده است و داریم این کار را انجام می‌دهیم. دیگران هم دارند این کار را می‌کنند، ترک‌ها دارند بررسی می‌کنند، چند [کشور] دیگر هم دارند بررسی می‌کنند؛ افرادی بسیار مستعد. ته تویش را درخواهیم آورد... از این که خودمان را متعهد کنیم، خوشم نمی‌آید، خیلی زود است.»این عباراتی که در سخنان ترامپ آمده بسیار مهم است و نشان می‌دهد تلاش واقعی وکنونی اولویت را به این داده است که یک معامله محرمانه بر سر جسد مثله شده خاشقچی صورت گیرد نه این که معمای آن حل شود.از همین رو کانال تماس فعالی بین سه مقام آمریکایی با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی ایجاد شده که طرف آمریکایی جان بولتون، مشاور امنیت ملی، جرد کوشنر،داماد ترامپ و مشاور وی و مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا را شامل می‌شود.همزمان یک کانال تماس محرمانه هم بین ترکیه و عربستان برقرار است و اخبار رسیده حاکی از این است که دولت ترکیه به دنبال تقابل با عربستان در قضیه خاشقچی نیست بلکه درصدد دستیابی به راه حل میانه ای برای فیصله دادن به این موضوع است.نگاهی به واکنش مطبوعات ترکیه به قضیه خاشقچی نشان می‌دهد مطبوعات نزدیک به حزب عدالت و توسعه حاکم بر این کشور برخلاف مطبوعات آمریکایی در برخورد با این جنایت و تحولات پیرامون  آن طی دو روز گذشته آرام‌تر شده است.روزنامه «صباح» ترکیه در شماره پنج شنبه خود نوشت که «در   بار چمدان تیم امنیتی عربستان هنگامی که فرودگاه بین المللی استانبول را با دو هواپیمای اختصاصی ترک می‌کردند توسط دوربین‌های کنترل امنیتی فرودگاه اثری از تکه های جسد انسانی مشاهده نشده است»؛ در صورتی که این موضوع صحت داشته باشد پازل نیمه کامل شده درباره احتمال قطعه قطعه شدن جسد خاشقچی به هم ریخته و به دنبال سرنخ های جدید به سر خانه اول باز می گردیم.به طور خلاصه باید گفت نزد بیشتر دولت‌های غربی، بده بستان‌ها بر حقوق بشر تقدم دارد اگر نگوییم اصلا احترامی به حقوق بشر وجود ندارد  استثناهایی هم  که وجود دارد بسیار اندک است کسانی که به غیر این معتقدند حکومت‌های غربی و به خصوص آمریکا را نمی‌شناسند اگر تردید دارند بار دیگر به عین اظهارات دیروز ترامپ مراجعه کنند.