روزنامه جهان صنعت
1397/08/15
بانک ها به بحران دامن می زنند
گروه اقتصادی- وعده‌های مقامات دولتی برای حال بیمار اقتصاد همچون آتش زیر خاکستری شده که نه بسترساز حرکت بر یک مسیر درخشان و نه نشانگر عقبگرد از دستاوردهایی است که پیش از این و در شرایط صعب‌العبور اقتصادی توانسته بود درمانی باشد برای زخم‌های عمیق اقتصادی.با این حال هنوز هم این وعده‌ها هستند که در گذر از بحران‌های اقتصادی حرف اول را می‌زنند و جلودار سیاست‌های مبتنی بر عملکرد دولت می‌شوند. حال باید پرسید که وعده‌های درشت کدام مقام دولتی تاکنون توانسته برای برون‌رفت از شرایط بحرانی کشور مثمر‌ثمر باشد که اکنون در شرایط جنگ اقتصادی نیز باید آن را توشه راه اقتصادمان قرار دهیم.
مُسکن به جای درمان
اما این داستان تازه‌ای نیست و همواره اقتصاد با روسایی روبه‌رو بوده که به جای ارائه برنامه عملی برای برون‌رفت از شرایط بحرانی، تنها به ارائه برنامه‌های مقطعی و کوتاه‌مدت بسنده می‌کنند و گاه توان اجرای این سیاست‌های مسکنی را هم ندارند. با این وجود تکرار مکررات دولت همچنان ابزاری است که در شرایط سخت اقتصادی به کمک دولت‌ها می‌آید و راه نجاتی است برای تمام کوتاه‌نگری‌های آنان.
سخنان کلیشه‌ای و تعبیرهای غیرواقعی نیز موضوعی است که همواره خط مقدم صحبت‌های رییس دولت است؛ سخنانی خوش‌رنگ و لعاب که تنها در قالب حرف و سخن خوش می‌درخشد و جایی در برنامه‌های اجرایی‌اش ندارد. بنابراین اگر قرار گرفتن‌های مداوم پشت تریبون و ارائه صحبت‌های کلیشه‌ای در قالب برنامه‌های عملی دولت نمی‌گنجد، پس راهکار برون‌رفت از شرایط بحرانی کنونی چیست؟
آن‌طور که رییس دولت در صحبت‌های کلیشه‌ای و تکراری‌اش بر آن تاکید دارد، سالم‌سازی بانک‌ها با اهرم بازار سرمایه است به گونه‌ای که سرمایه‌های گرفتار در بانک‌ها را با هدایت به سمت بازار سرمایه از فریز شدن نجات دهند و دستی به سر و روی بازار سرمایه بکشند.
توپ دولت در زمین بازار سرمایه
به بیانی دیگر این بار قرار است دولت توپش را وارد زمین بازار سرمایه کند و محفل جدیدی برای سیاست‌های دستوری‌اش راه‌اندازی کند آن هم بازاری که به دلیل ریسک بالای سرمایه‌گذاری در آن کمتر کسی را به خود جذب می‌کند و منافع و سودهای کلان حاصله از آن نیز تنها برای رانت‌خواران دولتی است.امروز هم که با گذشت یک سال اتخاذ سیاست‌های محکوم به شکست دولت، اقتصاد را در بدترین شرایط بعد از انقلاب گرفتار کرده است، جلب اعتماد عمومی شاید مهم‌ترین مساله‌ای باشد که کمتر دولتی در ارائه برنامه‌ها و راهکارهایش به آن توجه می‌کند و همواره سیاست‌های مقابله‌ای‌اش را مطلوب شرایط موجود می‌داند.
اما مهار تورم نیز موضوعی است که در صحبت‌های رییس‌جمهور به چشم می‌خورد؛ تورمی که ظرف شش ماه با افزایش بیش از 100 درصدی نرخ ارز، از 2/9 درصد در فروردین‌ماه به 9/15 درصد در پایان مهرماه رسید. تورم نقطه به نقطه نیز از ۹/۷ درصد در ابتدای سال به 4/32 درصد در پایان مهرماه رسید. در این مدت رشد قیمتی برخی از کالاهای مصرفی حتی به بیش از 150 درصد هم رسیده و زیان بزرگی را به سفره معیشت خانوارها وارد کرده است.
حال باید پرسید راهکار عملی رییس دولت برای پایین آوردن نرخ تورم چیست آن هم در حالی که سیاست‌های دولت تنها در قالب سیاست‌های دستوری خوش می‌درخشد و راهکاری برای اصلاحات دقیق ساختاری ارائه نمی‌شود.
بنابراین به نظر می‌رسد باید کماکان اصلاحات اقتصادی را پشت همان تریبون‌هایی جست و جو کنیم که دولت برای حفظ اقتدار خویش پشت آن سخن می‌راند و از برنامه‌هایی می‌گوید که هیچ‌گاه رنگ و بوی واقعیت به خود نمی‌گیرد!
بانک‌ها دست از بنگاهداری بردارند
بر همین اساس رییس‌جمهوری با تاکید بر اینکه بانک‌ها باید سالم‌سازی شوند، وزارت اقتصاد را خط مقدم مبارزه و نوک پیکان استقامت در برابر توطئه‌های آمریکا دانست.
حسن روحانی در نشستی که با معاونان و مدیران وزارت امور اقتصادی و دارایی برگزار شد، با اشاره به گزارشات مختلف ارائه شده توسط معاونان وزیر اقتصاد درباره بازار سرمایه، مناطق آزاد، مالیات و فعال شدن سهام عدالت و همچنین خزانه‌داری، افزود: تمامی این موارد وظایف سخت‌تر و سنگین‌تری را بر دوش دارند.
وی با تاکید بر اینکه اصلاح امور بانک‌ها باید به نحوی باشد که به دولت کمک کند، افزود: بخشی از مسوولیت بانک‌ها باید به بازار سرمایه واگذار شود و بورس ما این توان را دارد که بخشی از نیازمندی و تجهیز منابع مالی کشور را بر عهده گیرد.
رییس‌جمهور ادامه داد: دولت تلاش کرد اوراق در جامعه جایگاه مطمئنی پیدا کند و این موضوع کار بازار سرمایه را نیز تسهیل می‌کند. چندین بار در دولت تاکید شد که چه در پرداخت سود و چه در بازپرداخت اصل اوراق، حتی یک روز تاخیر هم جایز نیست و مردم باید بدانند دولت پای قولی که به آنها داده، ایستاده است.
وی ادامه داد: دولت درباره اوراق به مردم اعتماد داده و مردم باید همان طور که به اسکناس اعتماد دارند به اوراق نیز اعتماد داشته باشند. امیدواریم از این فرصت مناسبی که در بازار سرمایه ایجاد شده، استفاده بیشتری به ویژه در این شرایط کنیم.
روحانی خاطرنشان کرد: البته تحریم به بازار سرمایه کمک کرده است و افزایش قیمت ارز باعث شده ارقام بازار سرمایه بالا رود. بازار سرمایه مسوولیت سنگینی دارد و به همان مقداری که دست بانک‌ها بسته شده، دست بازار سرمایه باز شده است.
روحانی گفت: هر چقدر بتوانیم بین اقتصاد، دولت و شبه‌دولتی فاصله بیندازیم به نفع مردم است و بسیاری از امور باید به مردم واگذار شود.
وی ادامه داد: هرچه بتوانیم کارها را به مردم واگذار کنیم به نفع ما خواهد بود و مردم بهتر از ما تلاش می‌کنند. بخش خصوصی بر اساس اهداف کار می‌کند و بخش دولتی به صورت ساعتی. البته بخشی از امور حاکمیتی را نمی‌توان در قالب بخش خصوصی اداره کرد ولی بخش عمده‌ای را می‌توان به مردم واگذار کرد و سیاست‌های اصل ۴۴ به معنای واقعی کلمه باید اجرا شود.
روحانی با اشاره به مسائل بانک‌ها گفت: اصلاح امور بانک‌ها باید به نحوی باشد که به دولت کمک کند. نقدینگی موجود فعلی و غول نقدینگی از کجا می‌آید؟ ممکن بود در زمانی دولت آن را ایجاد و استقراض می‌کرد و پایه پولی را بالا می‌برد ولی امروز این‌گونه نیست و در دولت تدبیر و امید رشد نقدینگی به ضریب فزاینده مربوط میشود و به پایه پولی مربوط نیست و عمدتا بانک‌ها در این بخش نقش دارند.رییس‌جمهور افزود: بانک‌ها از یک طرف به مردم خدمت می‌کنند و از سویی نیز به مردم فشار می‌آورند. بانک‌ها باید سالم‌سازی شوند و امروز اقتصاد ایران به بانک‌ها متصل است. اقتصاد ما وابسته به سیستم بانکی است و بانک مسوولیت بسیار سنگینی دارد و ما وقتی اضافه‌برداشت‌ها را می‌بینیم برخی موارد تکان‌دهنده است و بانک‌های خصوصی اوضاع بدی دارند و در برخی از بانک‌های دولتی نیز اوضاع خوب نیست.روحانی در ادامه با اشاره به اینکه بانک‌ها از منابع بانک مرکزی استفاده می‌کنند، گفت: دولت می‌تواند از این منابع استفاده کند و در اختیار تولید و صنعت کشور قرار دهد. وی افزود: بانک‌ها باید دست از بنگاهداری بردارند. این همه شعبه و ساختمان بانک‌ها برای چیست؟ چرا بانک‌ها تسهیلات پرداختی خود را در درجه اول به بنگاه‌های خود پرداخت می‌کنند؟
رقابت بانک‌ها ناسالم است
روحانی با تاکید بر رقابت ناسالم بانک‌ها، اظهار کرد: رقابت سالم خوب است اما اکنون رقابت بین بانک‌ها ناسالم است. رییس‌جمهور دولت دوازدهم با تاکید بر افزایش نظارت بانک مرکزی بر فعالیت بانک‌ها، گفت: نظارت بانک مرکزی بر سیستم بانکی ضعیف است که نیاز به افزایش و تقویت نظارت بر عملکرد آنهاست زیرا همه شاهد بودیم که موسسات غیرمجاز چه بلایی بر سر کشور و اقتصاد آوردند.
وی ادامه داد: ۲۵۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی امروز مربوط به این موسسات غیرمجاز است و باعث شدند از پایه پولی بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان استفاده کنیم. چرا یک عده متخلف باید به مردم خیانت کنند و به اعتماد عمومی لطمه بزنند؟
رییس‌جمهور تصریح کرد: موسسات غیرمجاز، موسسات مجاز، بانک‌های خصوصی و دولتی همه باید سالم‌سازی شوند و این مهم‌ترین وظیفه‌ای است که وزارت اقتصاد و بانک مرکزی بر دوش دارند. وی با اشاره به اینکه مدیران بانک‌ها رسالت بسیار سنگینی دارند و آن اصلاح امور بانک‌هاست، یادآور شد: اختیارات وسیعی را به تازگی با تصمیم سران قوا به بانک مرکزی دادیم و دست آنها کاملا باز است تا بانک‌ها را اصلاح کنند.
روحانی با بیان اینکه برخی بانک‌ها روزانه گرفتاری ایجاد می‌کنند، افزود: بانک‌های سالم کمک بزرگی به دولت می‌کنند و تولید بدون بانک راه نمی‌افتد و روابط ما با دنیا چه به صورت بانک‌های تابلودار و چه غیرتابلودار در شرایط تحریم از طریق آنها برقرار میشود.
رییس‌جمهور تاکید کرد: باید این تحریم را با کمک مردم بشکنیم و با زبان روشن به آمریکایی‌ها بفهمانیم که با زبان زور، فشار، تهدید و تحریم با مردم ایران حرف نزنند و آنها باید برای همیشه در تاریخ تنبیه شوند.
روحانی با اشاره به استثنا کردن هشت کشور از تحریم فروش نفت ایران توسط آمریکا، گفت: حتی اگر این کشورها را استثنا نمی‌کردند نیز ما نفت خود را می‌فروختیم و به رهبران کشورهای اروپایی نیز گفته‌ام که این‌بار با افتخار تحریم‌ها را می‌شکنیم.
رییس هیات دولت با بیان اینکه باید سرمایه خارجی را جذب و تورم را مهار کنیم و پایان پذیرفتن این روند نیازمند عزم جمعی است، خاطرنشان کرد: سال ۹۲ تورم 8/32 درصد بود که سال ۹۳ به 6/14 درصد و سال ۹۴ به 4/11 درصد رسیدیم، در سال‌های ۹۵ و ۹۶ تورم تک‌رقمی شد و امروز دوباره وارد تورم دو رقمی شدیم که باید تلاش کنیم مهار شود. وی با بیان اینکه امسال در رشد اقتصادی با مشکل مواجه خواهیم بود، گفت: در دولت یازدهم رشد اقتصادی دو رقمی داشتیم و سال ۹۵ در دنیا از لحاظ رشد اقتصادی اول بودیم و باز هم می‌توانیم این کار را بکنیم.
شرایط برای صادرات بهتر شده است
رییس‌جمهور با بیان اینکه تولید امروز شرایط بهتری دارد و افزایش تقاضا باعث شده کالاها در انبارها نمانند، گفت: برخی اقتصاددان‌ها پیش از این چانه‌زنی می‌کردند که اگر نرخ ارز از ۳۸۰۰ تومان به ۴۲۰۰ تومان برسد، ایران گلستان میشود و صادرات کشور دو برابر میشود. وی ادامه داد: این اقتصاددان‌ها نرخ ۳۸۰۰ تا ۳۹۰۰ تومانی را عاملی برای نابودی صادرات می‌دانستند اما حالا حداقل نرخ ارز ۴۲۰۰ تومان است و در سامانه نیما کف قیمت‌ها ۷۵۰۰ تومان است.
روحانی اقتصاد را دانش پیچیده‌ای توصیف کرد که علاوه بر دانش و فرمول، نیاز به استفاده از تجربه فعالان اقتصادی، اتاق‌های بازرگانی، تعاون و اصناف دارد. رییس‌جمهور همچنین خواستار تسریع در فروش بنگاه‌های دولتی شد و اظهار کرد: به طور مرتب در دولت وزارتخانه‌ها، نهادهای نظامی و نهادهای عمومی غیردولتی را تشویق به فروش اموال و دارایی‌ها و واگذاری بنگاه‌ها و مدیریت آنها می‌کنم.
وی با بیان اینکه به دلیل شرایط کشور مشخص نیست که بتوانیم مالیات بیشتری از بخش‌های اقتصادی بگیریم، گفت: باید برای جلوگیری از فرارهای مالیاتی راه‌حل علمی پیدا کنیم.
روحانی همچنین بر ضرورت توسعه دولت الکترونیک تاکید و خاطرنشان کرد: مواجهه حضوری و رو‌در‌روی مردم با مدیران در اقتصاد، تسهیلات و سرمایه‌گذاری خوب نیست و شاید لازم نباشد مردم چهره یک مدیر را زیارت کنند.
ابزارهای کافی برای عبور از شرایط فعلی را داریم
همچنین وزیر اقتصاد با اشاره به شرایط حساس کشور در مقطع کنونی، تاکید کرد که ابزارهای کافی برای عبور از این شرایط را داریم.
فرهاد دژپسند با حضور در نشست معاونان وزارت اقتصاد با بیان اینکه ابزارهای کافی را برای عبور از شرایط فعلی داریم، گفت: شرایط کشور بسیار حساس است و در دوران پس از انقلاب، کمتر دوره‌ای از نظر حساسیت مشابه این دوره بوده است.
دژپسند با تاکید بر اینکه با یک برنامه منسجم می‌توان از این شرایط ویژه عبور کرد اضافه کرد: در کشور ابزار، موقعیت و امکانات عالی داریم که با استفاده از این ابزارها می‌توان از این شرایط عبور کرد.وی با اشاره به اینکه وزارت امور اقتصادی و دارایی به معنای واقعی کلمه، یک ابر وزارتخانه است، گفت: دامنه فعالیت‌های این وزارتخانه به گونه‌ای است که می‌توان در حوزه‌های مختلف حضور یابد و شرایط را برای عبور از این دوران فراهم کند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه در شرایط فعلی دشمن در‌صدد ناامید کردن و انقطاع مردم از حکومت است، افزود: در مقابل، ما برنامه‌های اجرایی مشخص و عزم آهنین داریم.
وی اراده، همدلی، همکاری، تعاون و پشتکار را لازمه مقابله با برنامه‌های سخت دشمن و خنثی کردن این فشارها دانست و ادامه داد: در وزارت امور اقتصادی و دارایی برنامه‌های مشخصی تدوین شده تا در زمینه اداره بهتر دولت، بهبود فضای کسب‌و‌کار، سرعت‌بخشی به سرمایه‌گذاری و در نهایت رشد و حل معضل بیکاری و همچنین در زمینه کنترل و مدیریت تورم عملکرد بهتری داشته باشیم.
دژپسند ادامه داد: این برنامه‌ریزی‌ها در قالب امور گمرکات، کارآمدسازی امور مالیاتی کشور، اصلاح نظام بانکی، استفاده از فرصت‌های سرمایه‌گذاری خارجی، مناطق آزاد و همچنین امور بیمه‌ها قابل تحقق خواهد بود.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در ادامه، بازار سرمایه را یکی از ابزارهای مهم برای عبور از این شرایط عنوان کرد و افزود: دولت سرمایه‌های گرانقدر و انباشته شده‌ای در اختیار دارد که می‌توان با خصوصی‌سازی، این دارایی‌ها را در اختیار مردم قرار داد تا از آن استفاده بهتری شود.
سایر اخبار این روزنامه
کلیات سازوکار ویژه مالی اروپا به‌زودی مشخص میشود
جزئیات دور دوم تحریم‌های آمریکا
امضای تفاهمنامه‌های نمایشی برای توسعه بافت فرسوده
افزایش مهلت تسویه خریداران نفت در بورس
گزارش بلومبرگ از افزایش صادرات نفت ایران در آستانه تحریم
روز سرنوشت‌ساز
جنگ روانی ایالات متحده برنده ندارد
تداوم تاثیر تحریم‌های آمریکا بر صنعت گردشگری
اساسنامه جدید دانشگاه آزاد!
بانک ها به بحران دامن می زنند
خطر نابودی صنعت طلای ایران را تهدید می‌کند
بررسی دلایل خشونت‌ورزی تهرانی‌ها
وزیر امور خارجه در گفت‌و گو با روزنامه یو‌اس تودی:
پیش نیاز‌های یک اقتصاد دانش‌بنیان از منظر شاخص‌های جهانی
از تئوری آبگوشت تا بمباران لیبرالیسم!
نیویورک‌تایمز مطرح کرد
تک‌نرخی شدن ارز در این شرایط
