به بهانه هفته ملی دیابت، تلاش‌ها برای کاهش دردسرهای بیماران دیابتی بررسی شد قصه یک «حلقه آبی»

گروه جامعه: دلش برای نان خامه‌ای لک زده؛ نوشابه که هیچ! حتی باید حواسش به میوه‌هایی که می‌خورد باشد. کیف کوچک وسایل تست قند خون و تزریق انسولینش را نباید هیچ وقت جا بگذارد. چای و قهوه‌اش را باید تلخ بخورد؛ به تلخی زمانی که فهمید دیابت دارد.
لابد روبان‌های رنگی گوناگونی را که هر یک نماد و نشانه‌ای برای توجه و آگاهی‌رسانی به یک بیماری یا مساله اجتماعی هستند را دیده‌اید؛ سرخ برای مقابله با ایدز، سفید برای مقابله با خشونت علیه زنان، زرد برای آگاهی علیه خودکشی، آبی برای سرطان پروستات، صورتی برای سرطان سینه، طلایی برای حمایت از کودکان سرطانی و... . قصه دیابت اما فرق دارد. هر چند روبان خاکستری را به عنوان نشانه‌ای برای اطلاع‌رسانی درباره دیابت می‌شناسند، اما از سوی سازمان ملل متحد و از سال 2007، حلقه‌ای آبی‌رنگ به عنوان نشان واحد و نماد رسمی مقابله با اپیدمی دیابت در جهان انتخاب شد.
فدراسیون بین‌المللی دیابت و سازمان بهداشت جهانی همچنین از سال 1991 روز 14 نوامبر برابر با 23 آبان را به عنوان «روز جهانی دیابت» نامگذاری کردند. این روز از سال 2006 توسط سازمان ملل متحد به عنوان روزی رسمی در تقویم جهانی به ثبت رسید. هدف از تعیین این روز، اطلاع‌رسانی گسترده به جوامع در سراسر دنیا برای توجه به دیابت و ایجاد بهانه‌ای برای بیان فعالیت‌های فدراسیون بین‌المللی دیابت و نهادهای ملی در مقابله با دیابت، درمان آن و خدمات آگاهی‌بخشی به مردم است. در ایران اما دیابت نه یک روز، که یک هفته را به عنوان «هفته ملی دیابت» نامگذاری کرده‌اند که از 19 آبان آغاز می‌شود. هفته ملی دیابت امسال تاکید ویژه‌ای بر نقش خانواده در پیشگیری و کنترل دیابت دارد. به همین منظور از ۱۹ تا ۲۵ آبان‌ماه با نام «دیابت، رسانه و خانواده»، «دیابت، آموزش و خانواده»، «دیابت، تغذیه و خانواده»، «دیابت، سازمان‌های مردم نهاد و خانواده»، «دیابت، غربالگری و خانواده»، «دیابت، مشارکت‌های محلی و خانواده»، «دیابت، فعالیت‌های بدنی و خانواده» نامگذاری شده است.
آمارهای تلخ بیماری شیرین


دکتر شهین یاراحمدی، رئیس اداره غدد و متابولیک مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت دیروز در نشست خبری هفته ملی دیابت گفت: اگر در آسیا و خاورمیانه میزان مرگ ناشی از بیماری دیابت را اندازه بگیریم، در ایران نشان می‌دهد که ۱۷.۵ مرگ به ازای هر ۱۰۰هزار نفر دیابتی رخ می‌دهد.
دکتر افشین استوار، مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت نیز با اشاره به اینکه «دیابت جزو چهار بیماری اصلی غیرواگیر است که بیشترین ناتوانی و مرگ و میر را ایجاد می‌کند»، افزود: بر اساس آخرین مطالعات، حدود ١١ درصد جمعیت بزرگسالان (بالای ٢۵ سال) به دیابت مبتلا هستند. همچنین حدود ١٨ درصد این جمعیت مستعد ابتلا به دیابت هستند. بنابراین حدود ٣٠ درصد جمعیت بزرگسالان در خطر جدی ابتلا به دیابت قرار دارند. وی درباره هزینه‌های ناشی از بیماری دیابت گفت: هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم دیابت حدود ۴ میلیارد دلار در سال است. منظور از هزینه مستقیم، هزینه‌های درمانی است و هزینه‌های غیرمستقیم شامل هزینه‌های ناشی از درمان عوارض دیابت، غیبت از کار و هزینه‌هایی است که این بیماری به بار می‌آورد. در همین راستا وزارت بهداشت در همه سطوح خدمات از جمله پیشگیری، درمان و بازتوانی به این بیماری توجه جدی دارد. سطح اول، پیشگیری این بیماری است؛ پیشگیری دیابت، پیشگیری عوامل خطر (چاقی، کمبود فعالیت بدنی و تغذیه ناسالم) است. استوار گفت: در سطح بعدی مهم‌ترین موضوع کنترل دیابت است که عوارض ناشی از آن مانند بیماری‌های قلبی، عروقی، نارسایی کلیوی، عوارض چشمی و اختلالات عصبی نیز کنترل شود. با کنترل و مراقبت دیابت می‌توان از عوارض ناشی از این بیماری کاست و در جهت کاهش‌ هزینه‌های آن اقدام کرد.
دکتر علیرضا مهدوی، رئیس برنامه کشوری کنترل دیابت نیز با بیان اینکه دنیا با ۱۷۷ میلیون نفر دیابتی پا به قرن ۲۱ گذاشت، می‌گوید: در حال حاضر ما افزایش‌۲۵۰ درصدی ابتلا به دیابت را داریم که عمده آن دیابت نوع دو بوده است. در حال حاضر ۴۲۵ میلیون نفر در دنیا به دیابت مبتلا هستند. این افزایش ۲۵۰ درصدی به دلیل تغییر در سبک زندگی، نوع و شرایط زندگی بوده است. بر همین اساس تمرکز اصلی ما روی تغذیه سالم و فعالیت بدنی کافی در کودکان و نوجوانان است. وی افزود: هدف اصلی ما توقف شیوع و رشد چاقی و دیابت تا سال ۱۴۰۴ است. سالانه حدود یک درصد شاهد بروز دیابت هستیم. بر اساس آخرین مطالعات،‌۳۰ درصد جمعیت بزرگسالان یا دیابتی هستند یا سه تا پنج سال آینده تعداد زیادی از آنها به دیابت مبتلا می‌شوند.
چالش‌های حلقه آّبی
هر چند در سال‌های اخیر آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی درباره دیابت در ایران بیش از گذشته جدی گرفته می‌شود، اما بیماران دیابتی همچنان با چالش‌های فراوانی مواجهند. تاثیر نوسانات ارزی بر قیمت داروهای دیابت، کمبودهای گاه به گاه داروهای دیابت به دلیل مسائلی همچون تحریم‌ها و سودجویی و سوءاستفاده برخی واردکنندگان و دلالان دارو، کمبود توجه ویژه به تولید مواد غذایی ویژه بیماران دیابتی و ضعف پوشش‌های بیمه‌ای تنها برخی از مشکلات بیماران دیابتی در ایران به شمار می‌روند. مسائلی که همواره قدم‌هایی هم در راستای رفع آن‌ها و بهبود شرایط بیماران دیابتی برداشته می‌شود. در عین حال شرایط پیشگیری از دیابت نیز مهم هستند. قوانین مربوط به مواد غذایی موثر در ایجاد دیابت و فراهم‌سازی شرایطی برای توسعه ورزش در جامعه از عوامل موثر در کاهش ابتلا به دیابت به شمار می‌روند که در کنار آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی باید انجام شوند.
تلاش‌هایی برای کنترل دیابت
در راستای حل این چالش‌ها، اقدام‌های گوناگونی در کشور انجام می‌شود. مثلا دکتر علیرضا مهدوی، رئیس برنامه کشوری کنترل دیابت در نشست خبری هفته دیابت امسال درباره اقدامات وزارت بهداشت برای تحت پوشش بیمه قرار دادن داروهای دیابتی گفت: ما سال‌هاست برای اینکه نوارهای قندی بیماران دیابت نوع یک تحت پوشش بیمه قرار گیرد، تلاش کرده‌ایم اما این موضوع ملزم به شرط و شروطی بوده است و این شرط، رجیستری خوب برای ثبت بیماران دیابتی تیپ یک است که در حال حاضر این امکان فراهم شده است. وی ادامه داد: در کنار آن نیز آموزش نقش بسیار مهمی دارد. همچنین تقریبا همه داروهای دیابتی در کشور ما تحت پوشش بیمه هستند و بعضی از این داروها تا ۹۰ درصد پوشش بیمه‌ای دارند که قرار بوده این پوشش تا ۷۰ درصد کاهش یابد که باز در مقایسه با دنیا تحت حمایت خوبی قرار دارد. درخصوص آموزش نیز از سال‌های قبل پزشکان را به صورت حضوری یا غیرحضوری آموزش می‌دهیم. همچنین برای ارائه خدمات در سطح یک نیز برای پزشکان عمومی آموزش‌هایی را در نظر گرفته‌ایم. وی با بیان اینکه با اجرای برنامه «ایراپن» نیز بسیاری از بیماری‌های دیابتی شناسایی می‌شوند، گفت: در حال حاضر بیماران فشار خونی و دیابتی را می‌توانیم با برنامه خطر ۱۰ ساله سکته‌های قلبی شناسایی کنیم.
انجمن‌های دیابت ایران و اطلاع‌رسانی گابریک نیز امسال در آستانه هفته ملی دیابت در بیانیه‌ای مشترک ضمن طرح ۱۰ درخواست از مسئولان جهت تسهیل دسترسی به درمان و پیشگیری از این بیماری، پوشش بیمه‌ای اقلام دارویی دیابت بدون تبعیض نوع بیمه را خواستار شدند. توسعه دسترسی به خدمات آنلاین در حوزه آموزش‌های مربوط به دیابت، لزوم آموزش گروه‌های پزشکی درباره دیابت، پایش قند خون و قرار گرفتن دستگاه‌های تست قند خون برای بیماران دیابت نوع یک در بیمه همگانی کشور، فراهم‌سازی دسترسی به داروهای جدید و انسولین‌های مدرن بدون تبعیض و قرارگیری آن‌ها در پوشش بیمه‌ها و حمایت از کاهش تبلیغات مواد غذایی مضر از جمله دیگر درخواست‌های این بیانیه بوده است.
از سوی دیگر، زینب نصیری، مدیرکل سلامت شهرداری تهران خبر داده است: برنامه‌های هفته ملی دیابت با شعار «دیابت و خانواده» در قالب گفت‌وگو در شهر، جشنواره غذا، مسابقه‌های ورزشی- تفریحی و ایستگاه‌های آموزش، مشاوره و غربالگری ویژه شهروندان در محلات و مناطق شهر تهران برگزار می‌شود.
به هر ترتیب این اقدامات هرچند در خور تحسین هستند، اما با توجه به روند روزافزون آمارهای دیابت در ایران کافی نیستند و لازم است مسئولان توجه بیشتری به آگاهی و اطلاع‌رسانی در پیشگیری از دیابت و نیز فراهم‌سازی درمان‌ها و امکانات کنترل دیابت برای بیماران دیابتی داشته باشند.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از واکنش‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی به کمپین «هم‌صدا در برابر تحریم» گزارش می‌دهد جهانبخش محبی نیا ترامپ و خطر جنگ طرح انتقال آب کرج به تهران اکوسیستم منطقه را تهدید می‌کند؟ مرگ در انتظار «جاده چالوس» «ابتکار» مذاکرات صلح طالبان و کابل در مسکو را بررسی می‌کند معمای صلح در افغانستان به بهانه هفته ملی دیابت، تلاش‌ها برای کاهش دردسرهای بیماران دیابتی بررسی شد قصه یک «حلقه آبی» «ابتکار» از گلایه اعضای کمیسیون امنیت ملی درباره موضع خارج از عرف کدخدایی گزارش می‌دهد «ابتکار» از تغییر رویکرد اصولگرایان و روحانی نسبت به یکدیگر گزارش می‌دهد چرخش استراتژیک محمدجواد ظریف: در مورد FATF نباید از ترس مرگ خودکشی کرد مهدی مشهور کارگردان «خاموشخانه» در گفت‌وگو با «ابتکار»: تئاتر برای لذت‌بردن نیست! فینال لیگ قهرمانان آسیا مقابل چشم هزاران پرسپولیسی کاشیما قهرمان آسیا شد محمدجواد ظریف: در مورد FATF نباید از ترس مرگ خودکشی کرد