توضیح آموزش و پرورش در مورد یک یادداشت

در پی انتشار مطلبی در روزنامه آفتاب یزد مورخ 24/07/97 با عنوان «بودجه بازسازی مدارس به کجا می‌رود؟» سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور وزارت آموزش و پرورش توضیحاتی را به دفتر روزنامه ارسال کرده که بدین شرح است:
اولا: اعتبارات نوسازی مدارس از نوع اعتبارات عمرانی است و نحوه هزینه کرد آن کاملا متفاوت با اعتبارات جاری است. همچنین گفته شده که هر سال برای نوسازی و بازسازی مدارس کشور 10 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است اما این بودجه به سرانجام نمی‌رسد، زیرا وزارت آموزش و پرورش سالی 10 هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد تا مخاطبان این طور نتیجه بگیرند که 10 هزار میلیارد تومان نوسازی و بازسازی مدارس صرف کسری بودجه آموزش و پرورش شده و یا به مصارف دیگر می‌رسد، حال آن که میانگین اعتبارات این سازمان طی سال‌های اخیر به هزار میلیارد تومان هم نمی‌رسید و امسال با حدود رشد 3برابری به هزار و 900میلیارد تومان رسید و نکته مهم‌تر اینکه جابه جایی بودجه عمرانی به جاری اساسا امکان‌پذیر نیست و برای هزینه کرد ریال به ریال آن هم باید مستندات اجرایی و فنی و نظارتی و مالی وجود داشته باشد.
ثانیا: در این گزارش گفته شده است که اعتبار لازم برای نوسازی و بازسازی مدارس 10هزار میلیارد تومان است در حالیکه هم اکنون برای بازسازی تمام مدارس تخریبی و مقاوم‌سازی مدارس فاقد استحکام اعتباری بیش از 40هزار میلیارد تومان نیاز است.
در بخش دیگری از این گزارش به استحکام نداشتن مدارس منطقه12 تهران اشاره شده است که ضمن تشکر از توجه و حساسیت نگارنده محترم به اهمیت موضوع ذکر شده و پرداختن به ضرورت بازسازی و ایمن سازی مدارس، لازم است این توضیح ارائه شود که بازسازی مدارس فرسوده موضوع جدیدی نیست که برای اولین بار مطرح و یا این معضل به تازگی ایجاد شده باشد. مدارس فرسوده مدارسی هستند که از قدمت بالای 40سال برخوردارند و از استحکام لازم برای ادامه استفاده از آن به عنوان فضای آموزشی ایمن و استاندارد برخوردار نیستند. فضاهای آموزشی باید براساس اصول فنی و مهندسی و با رعایت آیین‌نامه زلزله که از سال1368 مصوب شده و در اجرای طرح‌های عمرانی از آن تبعیت می‌شود، احداث شوند. بر همین اساس تمام مدارسی که از سال1368 به بعد احداث شدند از استحکام لازم و مناسب برخوردارند.


آمارها در سال1382 نشان می‌داد که حدود70درصد فضاهای آموزشی کشور فرسوده و نیازمند تخریب و بازسازی بودند که با تخصیص اعتبار 4میلیارد دلاری قانون برنامه پنجم توسعه کشور، این نسبت بالعکس شد و هم اکنون حدود 70درصد مدارس مستحکم و 30درصد باقیمانده نیازمند تخریب و بازسازی و یا مقاوم سازی هستند. آنچه که در این بین اهمیت دارد و سازمان نوسازی مدارس کشور به عنوان متولی بخش عمرانی وزارت آموزش و پرورش و نوسازی و توسعه فضاهای آموزشی به آن می‌پردازد، تخصیص اعتباری است که در برنامه ششم توسعه کشور مصوب شده است؛ اختصاص 3میلیارد دلار اعتبار برای بازسازی مدارس فرسوده که به طور مجدانه و مصرانه برای تخصیص آن از محل حساب ذخیره ارزی، اقدامات لازم انجام و جلسات مختلف با مدیران ارشد اجرایی کشور، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی و ارگان‌های مرتبط پیگیری می‌شود.
امر مسلم این است که امکان بازسازی مدارس فرسوده موجود با بودجه‌های سنواتی سازمان نوسازی مدارس وجود ندارد، چرا که موضوع احداث فضاهای آموزشی یا تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام همواره در جریان است. تخصیص اعتبارات سازمان نوسازی مدارس امسال نسبت به سال گذشته با رشد سه برابری به حدود هزار و 900میلیارد تومان رسیده است اما با توجه به اینکه نیاز فضاهای آموزشی بسیار بالاتر از آن است که با بودجه‌های سنواتی بتوان مشکل مدارس فرسوده را مرتفع کرد، حتی اگر همه این میزان اعتبار را هم که سالانه تخصیص می‌یابد به این امر اختصاص دهیم به روال طبیعی حدود 20 سال طول می‌کشد که تمام مدارس فرسوده موجود، بازسازی شوند. به همین دلیل این حوزه مهم و تاثیرگذار، نیازمند توجه بیشتر نظام برنامه‌ریزی کشور و مساعدت خیرین نیکوکار و جذب مشارکت‌های مردمی است تا بتوان با همراهی و یک عزم جدی همگانی در راستای حل این مشکل قدم‌های اساسی برداشت و البته ناگفته نماند که همراهی مستمر بیست ساله خیرین نیکوکار مدرسه ساز در توسعه فضاهای آموزشی که طی دو سال اخیر به حدود 50 درصد رسیده است خود گواه اعتماد ارزشمند بدنه اجتماعی کشور به این دستگاه اجرایی است.
بدون شک نقش رسانه‌ها نیز در این بین از اهمیت بسزائی برخوردار است. بیان واقعیت‌های جامعه و شفاف‌سازی حجم نیازهای بالای حوزه تعلیم و تربیت در تنویر افکار عمومی و
نهادینه کردن فرهنگ مشارکت در مدرسه سازی می‌تواند بخشی از این مشکل را مرتفع کند.
در مطلب درج شده در آن روزنامه گفته شده که «یک زلزله 5ریشتری برخی از مدارس واقع در منطقه 12 تهران را 100درصد تخریب خواهد کرد». اما ذکر نشده که منبع این ادعا کدام شخص یا نهاد مسئول است؟ در حالی که 29 آذر ماه سال گذشته زلزله‌ای با شدت 2، 5 ریشتر تهران را لرزاند. آیا مدرسه‌ای در این منطقه صددرصد تخریب شد؟!
در پایان ضمن تشکر از توجه ویژه آن رسانه به حوزه عمرانی تعلیم و تربیت که یکی از ارکان توسعه همه جانبه کشور است، نکته بدیهی که لازم است به استحضار برسانیم اینکه یکی از معاونت‌های وزارت آموزش و پرورش، سازمان نوسازی توسعه و تجهیز مدارس کشور است. صحیح تر آن که نگارنده محترم، قبل از تحریر این مطلب، برخی از اطلاعات ابتدایی درباره بودجه سال جاری سازمان، میزان مصوب و تخصیص یافته، نحوه پرداخت بودجه عمرانی نوسازی مدارس و... را از مدیران این سازمان استعلام می‌کرد و یا به اخبار و گزارش‌های فراوان مربوطه در سایت سازمان مراجعه می‌نمود.