از تیک سبز تا ضربدر قرمز خطوط نانوشته اطلاعیه شماره هشت

همدلی| کیاوش حافظی: اطلاعیه شماره هشت وزارت کشور که چند خط بیشتر نبود، در آخرین ساعت پنج‌شنبه منتشر شد. اما همین چند خط سریع و در عرض یک ساعت اکثریت کشور 80میلیونی را از نحوه آرایش سیاسی اردیبهشت ماه مطلع کرد. خطوط نوشته شده در این اطلاعیه می‌گفت از جریان اعتدال و اصلاح‌طلب حسن روحانی، اسحاق جهانگیری و مصطفی‌هاشمی‌طبا و از جریان اصول‌گرا مصطفی میرسلیم، ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف به رقابت خواهند پرداخت. با این حال این اطلاعیه خطوط نانوشته‌ای هم داشت که می‌گفت چه کسانی در شورای نگهبان صلاحیت‌شان احراز نشده است. شاخص‌ترین چهره‌ای که نتوانست از فیلتر شورای نگهبان عبور کند محمود احمدی‌نژاد بود. نه تنها احمدی‌نژاد بلکه همه وزرا و کسانی که در دولت او مسئولیتی داشتند از رویای نشستن در برابر روحانی و رئیسی بازماندند.
شورای نگهبان رکورد زد
بعد از چند روز انتظار پنج‌شنبه شب وضعیت ثبت نام کنندگان در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم مشخص شد. بعد از پنج روز فعالیت ستاد انتخابات کشور، شورای نگهبان پنج روز فرصت داشت مشخص کند چه کسانی می‌توانند در روزهای آینده برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری حضور داشته باشند. برای انتخابات امسال 1636 نفر به وزارت کشور رفته بودند و خود را نامزد انتخابات معرفی کردند. با وجود اینکه این دوره هم اکثریت ثبت‌نام کنندگان را مردم عادی تشکیل می‌دادند اما حضور چهره‌های سیاسی برای نشستن بر کرسی ریاست‌جمهوری افزایش چشمگیری داشت. مصطفی میرسلیم، مسعود زریبافان، محمود احمدی‌نژاد، حمید بقایی، محمدعلی پورمختار، مصطفی‌هاشمی‌طبا، محمد غرضی، مهدی کلهر، حسن نوروزی، محسن غرویان، مصطفی کواکبیان، علیرضا زاکانی، اعظم طالقانی، حسن روحانی، ابراهیم رئیسی، حمیدرضا حاجی‌بابایی، قاسم شعله‌سعدی، عوض حیدرپور، محمد‌هاشمی‌رفسنجانی، حسن بیادی، محمدمهدی زاهدی، محسن رهامی، محمدباقر قالیباف و اسحاق جهانگیری چهره‌های سیاسی مشهور بودند.
روز پنج‌شنبه آخرین روز از فرصت پنج روزه اول شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌های این نامزدها بود. عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در این روز اطلاع داده بود که اگر شورای نگهبان که در قم تشکیل جلسه داده بود به جمع‌بندی برسد، این شورا اسامی نامزدهای نهایی انتخابات را به وزارت کشور معرفی خواهد کرد و در غیر این صورت شورا از فرصت پنج روزه‌اش برای بررسی صلاحیت‌ها استفاده خواهد کرد. جلسه اعضای شورای نگهبان اما در پنجمین روز خود با اعلام اسامی نامزدهای انتخابات به پایان رسید و شورای نگهبان توانست رکورد جدیدی از خود در بررسی پرونده نامزدهای ریاست جمهوری ثبت کند. هم اینکه شورای نگهبان این بار فقط در پنج روز پرونده بررسی صلاحیت‌ها را بست و هم توانست رکورد بررسی روزانه بررسی پرونده‌ها را بشکند. اگر تعداد 1636 نامزد را بر پنج روز فرصت شورای نگهبان تقسیم کنیم عددی حدود 327 به دست می‌آید که نشان‌دهنده این است که شورای نگهبان به طور متوسط در فرصت 5 روزه خود چند پرونده را بررسی کرده است. معرفی نامزدهای ریاست جمهوری از بین 1636 نفر به این معنا بود که شورای نگهبان روزانه حدود 327 پرونده را بررسی کرده است. این عدد در حالی است که شورای نگهبان در 2 انتخابات ریاست جمهوری قبلی یعنی سال‌های 88 و 92 از همه فرصت 10روزه خود استفاده کرد. در سال 84 هم جمع‌بندی نهایی برای نامزدهای ریاست جمهوری در 8 روز انجام شد؛ البته شورا دو روز بعد بنا بر نامه رهبر انقلاب، صلاحیت دو نامزد اصلاح‌طلب دیگر را هم تایید کرد. میانگین متوسط بررسی پرونده نامزدها در شورای نگهبان در انتخابات 92، 69 پرونده و در سال‌های 88 و 84 به ترتیب 48 و 127پرونده بوده است.


اطلاعیه شماره هشت
حول و حوش ساعت 11 شب پنج‌شنبه ستاد انتخابات کشور در اطلاعیه شماره هشت خود اسامی 6 نامزدی را که شورای نگهبان صلاحیت آنها را احراز کرده است، معرفی کرد. در این نامه حسن روحانی، اسحاق جهانگیری، ابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف، مصطفی‌هاشمی‌طبا و مصطفی میرسلیم به عنوان نامزدهای نهایی ریاست جمهوری معرفی شدند.
ترکیب دونفره انتخابات!
با معرفی این ترکیب مشخص شد اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان با نامزدی حسن روحانی، اسحاق جهانگیری و مصطفی‌ هاشمی‌طبا در یک سوی انتخابات نقش‌آفرینی می‌کنند و در سوی دیگر جریان اصول‌گرا با رئیسی، قالیباف و میرسلیم حاضر شده است. روحانی با حضور جهانگیری به میدان آمده است تا از دستاوردهای دولت یازدهم دفاع کنند و راه برای روی کار آمدن دوباره جهانگیری باز کند. بنا به گفته‌های اصول‌گرایان از بین ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف هم یک نفر برای حمایت از دیگری از انتخابات انصراف خواهد داد. مصطفی میرسلیم نامزد حزب موتلفه هم رسما اعلام کرده تا پایان انتخابات در صحنه حضور خواهد داشت. با این حال او خود را متعهد حزب موتلفه عنوان کرده است؛ حزبی که در ادوار گذشته تلاش خود را برای به وحدت رسیدن جریان اصول‌گرا به کار گرفته است و از این منظر احتمال دارد او نیز با کناره‌گیری‌اش انتخابات را دونفره کند. در این میان مصطفی ‌هاشمی‌طبا به صورت رسمی به نمایندگی از جریان اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا به میدان نیامده است.‌ هاشمی‌طبا، سابقه وزارت صنایع در دولت میرحسین موسوی، ریاست سازمان تربیت بدنی دولت‌های ‌هاشمی رفسنجانی و خاتمی و همچنین معاونت رئیس دولت اصلاحات را دارد. به این ترتیب بعید نیست او هم با کناره‌گیری به نفع حسن روحانی به شکل‌گیری انتخابات دونفره کمک کند.‌ هاشمی‌طبا خود در گفت‌وگویی تاکید کرد: هنوز به این جمع‌بندی نرسیده‌ام که ستاد انتخاباتی بزنم یا نه.
هم‌فکرهای احمدی‌نژاد همگی رد شدند
آنچه پنج‌شنبه شب بیش از نامزدهای احراز صلاحیت شده جلب توجه می‌کرد حدود 20چهره مشهوری بودند که صلاحیت‌شان در شورای نگهبان احراز نشده بود. در راس این افراد نام محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت‌های نهم و دهم بیش از همه در کانون توجهات قرار گرفته بود. شورای نگهبان نه تنها صلاحیت محمود احمدی‌نژاد را محرز ندانست، بلکه هیچ یک از نزدیکان او و طیف فکری‌اش هم نام‌شان در بین نامزدهای انتخابات قرار نگرفت. حمید بقایی معاون اجرایی دولت دهم هم که نامزد اصلی این جریان سیاسی تلقی می‌شد، نتوانست از فیلتر نظارتی شورای نگهبان عبور کند. مهدی کلهر مشاور رسانه‌ای رئیس دولت گذشته نیز همین وضعیت را دارد. به جز حلقه اصلی مردان احمدی‌نژاد، آن دسته از اصول‌گرایانی که در دولت او مشغول به کار بودند نیز صلاحیت‌شان در شورای نگهبان احراز نشد. صادق خلیلیان و محمدمهدی زاهدی که مدتی وزارتخانه‌های کشاورزی و علوم را در دولت احمدی‌نژاد به عهده داشتند و همچنین مسعود زریبافان رئیس سابق بنیاد شهید از جمله ردصلاحیت‌شدگان احمدی‌نژادی بودند. حتی حمیدرضا حاجی‌بابایی، وزیر آموزش و پرورش احمدی‌نژاد و نماینده کنونی مجلس که تلاش کرده بود اصول‌گرایان جمنا را به وحدت برساند، نتوانست به عنوان نامزد در صحنه انتخابات حضور داشته باشد.
واکنش شبکه‌های مجازی به اعلام نامزدهای ریاست جمهوری
بعد از اعلام نتایج بررسی صلاحیت نامزدها، احراز نشدن صلاحیت احمدی‌نژاد و یارانش به یکی از پربحث‌ترین موضوعات شبکه‌های مجازی تبدیل شد. بعضی کاربران از حضور نیروهای پلیس در حوالی منطقه نارمک تهران که محله محمود احمدی‌نژاد است، خبر می‌دادند. کاربران مخالف احمدی‌نژاد نیز مانند بسیاری از چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب واکنش یکسانی به ردصلاحیت احمدی‌نژاد نشان ندادند. گروهی از این کاربران مانند شورای نگهبان معتقد بودند احمدی‌نژاد صلاحیت نامزدی برای ریاست جمهوری را ندارد، اما گروه دیگر می‌گفتند مایل بودند صلاحیت او در شورای نگهبان تایید شود. حرف گروه دوم این بود که اگر احمدی‌نژاد تایید صلاحیت می‌شد مردم با رای ندادن به او تکلیف او را برای همیشه مشخص می‌کردند. با این حال احمدی‌نژاد که گفته بود «بلد است تایید صلاحیت بگیرد» همچون ماه‌های قبل از آغاز تحرکات انتخاباتی‌اش به سکوت رفت. فقط احمدی‌نژاد نبود که در سکوت رفته بود. از افرادی مثل عبدالرضا داوری که طی روزهای قبل در صفحه توئیتر خود فعالیت مجازی خود را با تهدید و توهین پیش می‌برد، خبری نبود. در این میان فقط مهدی کلهر از شورای نگهبان درخواست تجدید نظر کرد. محمدباقر جوان‌بخت، رئیس ستاد انتخاباتی کلهر در بیانیه‌ای اعلام کرد این نامزد انتخابات به نفع هیچ کس از انتخابات کناره‌گیری نکرده و در نامه‌ای از شورای نگهبان خواسته نسبت به پرونده او تجدید نظر کند.
ازدیگر موضوعات مورد بحث شبکه‌های اجتماعی، مردانه ماندن انتخابات ریاست جمهوری بود. اعظم طالقانی، از فعالان سیاسی زن که برای مشخص شدن وضعیت نامزدی زنان، در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرده بود، صلاحیتش در شورای نگهبان محرز دانسته نشد.
ثبت‌‌نام کنندگان از روحانی و رئیسی حمایت کردند
علیرضا زاکانی، هم از نامزدهای چهارگانه جمنا بود که در ستاد انتخابات کشور داوطلب ریاست جمهوری شده بود، اما نتوانست از فیلتر شورای نگهبان عبور کند. زاکانی روز گذشته بیانیه‌ای نوشت و در آن گفت که بعد از احراز نشدن صلاحیتش به ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف دو نامزد جمنا کمک خواهد کرد. مسعود زریبافان هم در بیانیه‌ای اعلام کرده در انتخابات از ابراهیم رئیسی حمایت می‌کند.
در جریان اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان هم محمد‌هاشمی رفسنجانی، محسن رهامی، مصطفی کواکبیان و آیت‌الله محسن غرویان صلاحیت‌شان احراز نشد. محمد‌هاشمی رفسنجانی که اعلام کرده بود برای حمایت از روحانی ثبت نام کرده است، پس از اعلام نتایج بررسی صلاحیت‌های انتخابات از حسن روحانی حمایت کرد. ‌هاشمی گفته: برای حمایت از آقای روحانی آمده بودم که اگر ایشان تایید صلاحیت نشدند و من را تایید صلاحیت کردند در صحنه باشم، خب این اتفاق نیفتاد و آقای روحانی را تایید کردند. محسن رهامی هم گفته پیش از آنکه نتایج بررسی صلاحیت‌ها اعلام شود به نفع روحانی از انتخابات انصراف داده است.
آغاز فعالیت ستادهای انتخابات
ماده 56 قانون انتخابات می‌گوید پس از اعلام نامزدهای ریاست جمهوری، این افراد می‌توانند فعالیت‌های انتخاباتی خود را آغاز کنند. در این میان ابراهیم رئیسی با تعدادی از وزرای دولت احمدی‌نژاد ستاد انتخاباتی خود را تشکیل داده است. مسعود میرکاظمی، وزیر نفت دولت احمدی‌نژاد و از اعضای جبهه پایداری رئیس ستاد انتخاباتی ابراهیم رئیسی شده است. صولت مرتضوی، شهردار مشهد و از اعضای دیگر جبهه پایداری رئیس ستاد استان‌های رئیسی شده است. قالیباف هم شعار انتخاباتی خود را با عنوان دولت مردم تشکیل داده است. ظاهرا قرار است ستادهای انتخاباتی حسن روحانی هم از امروز فعالیت خود را آغاز کنند.