روزنامه ابتکار
1397/09/15
به مناسبت روز حسابدار، وضعیت شغلی این حرفه بررسی شد کاشفان فروتن تراز مالی
گروه جامعه: مردی قوز کرده پشت یک میز یا زنی با عینک نزدیک‌بین که روی میز مقابلش دسته‌های کاغذ پر از جدول و عدد ردیف شده‌اند. ماشین حسابی بزرگ کنار دستش و کامپیوتری با نرم‌افزارهای مالی پیش رویش. با یک دست کاغذهای را بالا و پایین می‌کند و دست دیگرش با سرعت روی کلیدهای ماشین حساب و کیبورد کامپیوتر جا‌به‌جا میشود؛ این تصویر ذهنی بسیاری از ما از یک «حسابدار» است.«میرزا»های سابق دو دسته بودند، یا می‌نوشتند و یا «محاسب» بودند. در حالی که در روزگاران دور، سواد محاسبان، سوادی خاص و کارشان، مهارتی ویژه بود، این روزها شاید همچون گذشته «حسابداری» در نگاه مردم جذابیت ندارد. در واقع حسابداری این روزها بیشتر مهارتی دانسته میشود که به کمک نرم‌افزارهای گوناگون حسابداری آسان شده و هر کس بخواهد می‌تواند به راحتی حسابدار شود. تعداد بالای رشته-شهرهای دانشگاهی در رشته حسابداری و نیز وجود آموزشگاه‌های متعدد برای آموزش این رشته در این نگاه بی‌تاثیر نیست. در عین حال حسابداری شغلی راکد و خسته‌کننده دانسته میشود. این موضوع مختص ایران نیست. در فرهنگ انگلستان، جوک‌ها و شوخی‌های فراوانی با این شغل وجود دارد. این شوخی‌ها در عین حال به مفاهیمی که در حسابداری و زندگی عادی معانی متفاوت و چندگانه دارند و دقت بالای حسابداران نیز اشاره می‌کنند.
با این حال، همه این‌ها از اهمیت حسابداران و حسابداری کم نمی‌کند. به همین دلیل است که 15 آذر ماه هر سال روز حسابداری دانسته میشود. این روز در گردهمایی ۱۳ آذر ۱۳۸۶ نهادهای حسابداری ایران شامل انجمن حسابداران خبره ایران، جامعه حسابداران رسمی ایران - به عنوان دو انجمن ایرانی عضو آیفک - انجمن حسابداری ایران، انجمن مدیران مالی و سازمان حسابرسی به این عنوان نام‌گذاری شد. فدراسیون بین‌المللی حسابداران (آیفک) نیز 2 تا 8 دسامبر برابر با 11 تا 17 آذر را به عنوان هفته جهانی حسابداری اعلام کرده است.
حسابدار کیست؟ حسابداری چیست؟
فارغ از تصورات عمومی و شوخی‌های عام، حسابدار شخصی است که عملیات حسابداری را در موسسات و سازمان‌ها انجام می‌دهد. یک حسابدار می‌تواند دارای تحصیلات دانشگاهی در رشته حسابداری باشد یا این دانش را به صورت تجربی آموخته باشد. البته که تحصیلات دانشگاهی حسابداران را خبره می‌کند.
از نظر تاریخی، حسابداری را همزاد تمدن بشری می‌دانند. نخستین مدارک کشف شده درباره حسابداری در جهان به 3600 سال پیش از میلاد مسیح و تمدن سومر در بابل بر می‌گردد. لوحه‌های سفالین آن دوران از محاسبه دستمزد کارگران حکایت دارند. در ایران هم احتمالا ماجرای 30 هزار لوح هخامنشی متعلق به 480 سال قبل از میلاد مسیح که سال‌ها برای بررسی و ترجمه به آمریکا رفته و محل مناقشه شدند را شنیده‌اید. در این لوح‌ها نیز محاسباتی از دستمزد و جیره کارگران تخت‌جمشید آمده است.
حسابداری دانشگاهی اما قدمتی 500 ساله دارد و فردی ایتالیایی به نام لوکا پاچیولی و از هم‌دوره‌های لئوناردو داوینچی مشهور به عنوان پدر این علم شناخته میشود. «حسابداری دوطرفه» و تراز و برابری بدهکاری و بستانکاری از مفاهیمی بودند که توسط او تدوین شده و تاکنون مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تغییرات حسابداری دانشگاهی در طول عمر خود، اندک بوده است. در واقع حسابداری بیشتر در ماهیت نظری خود دچار تغییر شده و به ویژه در یک قرن گذشته، از رویکرد تجویزی، به مباحث نظری و فلسفی به عنوان یکی از حوزه‌های معرفت بشری تغییر شکل داده است. طبق «بیانیه اساسی تئوری حسابداری»، حسابداری عبارت است از فرآیند شناسایی، اندازه‌گیری، ثبت و گزارشگری اطلاعات اقتصادی برای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه به وسیله استفاده‌کنندگان آن اطلاعات. حسابداری همچنین زبان علم اقتصاد دانسته میشود.
بازار شغلی خوب، آموزش‌های در دسترس
حسابداری بازار شغلی خوبی در ایران دارد. در مراجعه به سایت‌های کاریابی و نیز بخش کاریابی آگهی‌نامه‌ها، از حجم قابل توجه آگهی‌های مربوط به استخدام حسابدار نسبت به دیگر آگهی‌ها آگاه خواهید شد. مثلا نیازمندی‌های همشهری در روز چهارشنبه، 14 آذر ماه 97، 77 آگهی تازه برای استخدام حسابدار درج کرده است یا سایت کاریابی جابینجا برای حسابداری، 49 آگهی استخدام فعال را نشان می‌دهد. این گستردگی هرچند بی‌ارتباط با استخدام حسابداران دور کار هم نیست، اما یک نکته در نیاز همیشگی بازار کار به حسابداری بی‌تاثیر نیست: برای ایجاد هر کسب و کاری توصیه میشود که کارآفرینان و کارفرمایان پیش از هر چیز به فکر استخدام حسابدار باشند. در عین حال هر چند به ظاهر درآمد حسابداری متوسط دانسته میشود، اما حسابداران با تجربه و خبره، حقوق‌های بالایی می‌گیرند که در نتیجه می‌توان با افزایش مهارت‌ها به کسب درآمدهای بالا در این شغل امید داشت.
علاوه بر این، آموزش‌های حسابداری نیز بسیار در دسترس هستند. تعداد رشته محل‌های دانشگاهی حسابدار در دانشگاه‌های ایران بسیار زیاد است و داوطلبان انتخاب این رشته از گروه‌های مختلف امکان انتخاب این کدرشته‌ها را دارند. علاوه بر دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی گوناگونی وجود دارند که مهارت‌های حسابداری را در سطوح مختلف به صورت آزاد آموزش می‌دهند. قیمت این دوره‌ها بسته به آموزشگاه‌ها متفاوت است و می‌توان از آموزشگاه‌های فنی- حرفه‌ای با سطح دوره‌ها و قیمت‌های پایین‌تر تا آموزشگاه‌های تخصصی با شهریه‌های میلیونی را در این زمینه جست‌وجو کرد. با این حال اصل ماجرا در این شغل، مهارت، تجربه و اخلاق حرفه‌ای است. نرم‌افزارهای حسابداری هم کار حسابداران را راحت‌تر از گذشته کرده‌اند و در عین حال این نکته را یادآور می‌شوند که حسابداران باید مهارت‌های حداقلی کار با کامپیوتر را هم بیاموزند.
سختی‌های کار در دنیای اعداد
حافظ شیرازی می‌گوید: «عیب می جمله چو گفتی هنرش نیز بگو». حالا ما در این جا از خوبی‌های حسابداری شروع کردیم، اما باید گفت که این شغل چالش‌های زیادی هم دارد. بخش مهمی از این چالش‌ها دقیقا به همان چیزی اشاره دارد که باعث ساخت جوک‌های انگلیسی شده‌اند. شرایط این شغل با توجه به وجود محدودیت و ابهام در پیشرفت شغلی (در سازمان‌ها اغلب تعداد حسابداران زیاد و تعداد جایگاه‌های مدیریت مالی کم است)، ساعات کار طولانی، نامتناسب بودن حجم کار و زمان پیش‌بینی شده برای انجام آن (به ویژه در فصل ارائه گزارش‌های مالیاتی)، پشتیبانی ناکافی مدیران سازمان‌ها از انجام وظایف شغلی حسابداران، وجود استانداردهای خشک و سختگیرانه، ناامنی شغلی (به ویژه برای تازه‌کارها و با توجه به تعداد زیاد متقاضیان این شغل در عین تعداد بالای موقعیت‌های شغلی) و نیاز مستمر به یادگیری و ارتقای دانش و مهارت‌ها از جمله چالش‌ها و سختی‌های اصلی این شغل هستند که در عین حال بر روح و روان و شخصیت حسابداران نیز تاثیر می‌گذارند. دقت بالای مورد نیاز در این شغل هر چند از یک سو یک ویژگی مثبت محسوب میشود، اما از سوی دیگر در برخی از حوزه‌های زندگی چالش‌برانگیز هستند.
به هر ترتیب اگر خواستید حسابدار شوید، باید پیش از هر چیز حساب سود و زیان حضور در این شغل را بکنید. شاید این اولین درس حسابداری است!
سایر اخبار این روزنامه
رئیس جمهوری به‌مناسبت روز دانشجو:
آزادترین دانشگاه‌های دنیا را داریم
ژوبین صفاری
توپ بحران در زمین مردم و اقتصاددانان!
گزارش «ابتکار» از موضوع نشست غیرعلنی شورای امنیت برای برنامه موشکی ایران
تیر موشکی اروپا به سنگ خورد
به مناسبت روز حسابدار، وضعیت شغلی این حرفه بررسی شد
کاشفان فروتن تراز مالی
خرید اینترنتی در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرد؟
کاسبی آنلاین در چاه بحران اقتصادی
«ابتکار» تعامل دولت‌ها با جامعه دانشجویی را بررسی می‌کند
روزگار ناخوش تشکل‌های دانشجویی
«ابتکار» از حواشی لایحه جنجالی در مجلس گزارش می‌دهد
عبور CFT از ریل مجلس
پیام مقام معظم رهبری به
بیست و هفتمین اجلاس سراسری نماز مدارس را به نمازخوانی نوجوانان مزین کنید
عضو هیئت رئیسه مجلس:
استیضاح ظریف منتفی شد
رئیس جمهوری به‌مناسبت روز دانشجو:
آزادترین دانشگاه‌های دنیا را داریم
