تغيير نام جامعه روحانيت به «جامعه روحانيت مبارزکشور»

سايه تشكيلات حزبي
بر سریک تشکل روحانی
 جامعه روحانيت به «جامعه روحانيت مبارزکشور» تغيير نام داد
آرمان: جامعه روحانیت مبارز از جمله تشکل‌های موثر قبل و پس از انقلاب بود، اما به تدریج با ظهور تشکل‌های اصولگرانما از قدرت و تاثیرگذاری این تشکل روحانی کاسته شد. نخستین هسته جامعه روحانیت مبارز در سال ۱۳۵۶ و با توصیه‌های مؤکد امام، مبنی بر هماهنگی نیروهای مسلمان در مبارزه با حکومت شاه و با تشویق و حمایت مرتضی مطهری، ایجاد شد. برنامه‌ریزی راهپیمایی‌ها، سخنرانی در مساجد، تهیه شعارها، و هماهنگی و سازماندهی مبارزه بر ضد حکومت پهلوی عمدتا برعهده جامعه روحانیت مبارز بود. جامعه به عنوان تشکلی مذهبی، سیاسی و اجتماعی پس از پیروزی انقلاب اسلامی حضوری مؤثر و تعیین کننده در مجالس قانون‌گذاری، مجامع و شوراهای مشورتی، قضایی، سیاست‌گذاری و اجرایی کشور، به ویژه از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ش، داشته است. مرتضی مطهری، اکبر هاشمی رفسنجانی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، محمدجواد باهنر، محمدرضا مهدوی‌کنی، سیدعلی حسینی خامنه‌ای، سیدمحمد حسینی بهشتی، محمد یزدی، محمد مفتح و... از اعضای تأثیرگذار جامعه روحانیت در نهادهای انقلاب بوده‌اند. مرحوم آیت‌ا... هاشمی در سال 1348 زمینه‌های شکل‌گیری جامعه روحانیت را چنین بیان کرده بود: «از زمانی که در تهران با احساس امنیت بیشتری مستقر شدیم، جلساتی را به صورت هفتگی تشکیل دادیم که در آن، جمعی از امام‌جماعت‌ها و منبری‌های علاقه‌مند به مبارزه شرکت می‌کردند. این جلسات هم پایگاه خوبی بود برای پیگیری مسائل مبارزه و تصمیم‌گیری مشترک. گاهی هم آقای طالقانی دراین جلسات حاضر می‌شدند. این اجتماع بسیار کارساز بود. از این طریق هدایت بسیاری از مساجد و تکایا را در اختیار داشتیم و مطالب لازم برای مبارزه را به موقع و در سطح دلخواه در جامعه مطرح می‌کردیم. هر یک از اعضای جامعه با گروهی از علما و خطبا و شخصیت‌ها ارتباط داشت. از مواردی که این جلسات نقش بسیار مهمی داشت، بهره‌گیری از جریان فوت آیت‌ا... حکیم بود که در تقویت مرجعیت عام امام تأثیر جدی داشت. درآن موقع با یک سلسله زمینه‌سازی‌ها، دو دستگی خطرناکی پیدا شده بود و جمعی از روحانیون سنتی و محافظه‌کار تصمیم داشتند که تقـریبا امام را نادیده بگیرند. در این جریان، بعد از حرکتی که در قم انجام شد و گروهی بعد از آن دستگیر شدند، نقش این جلسات و دوستان ما بسیار مهم بود. مخصوصا مجلسی که در مسجـد جامع تهران گرفته شد و طوماری که به عنوان تسلیت برای امام در آنجا امضا شد و با تلاش‌های مؤثر توانستیم نقش و حضور امام را باوجود خواست رژیم و آخوندهای مخالف امام برجسته کنیم».


 تحولات پررنگ
در روند فعالیت جامعه روحانیت رخدادهای تاریخی به ثبت رسیده است. نخستین تحول در سال ۱۳۶۶ بود به سبب اختلاف نظر بر سر نامزدهای انتخاباتی و چند مورد دیگر، تعدادی از اعضا که با مواضع اکثر اعضای جامعه مخالف بودند، از شورای مرکزی جامعه جدا شدند و به همراه عده‌ای دیگر از روحانیان، مجمع روحانیون مبارز تهران را تشکیل دادند. پس از این رخداد، در تعاریف سیاسی، جامعه روحانیت مبارز استان تهران را راست اسلامی و سپس راست سنّتی خواندند. پس از تغییر نام جریان‌های راست و چپ اسلامی به اصولگرا و اصلاح‌طلب، جامعه روحانیت جزو تشکل‌های اصولگرا به شمار می‌آید. موضوع بعدی یک تغییر در این تشکل روحانی بود به نحوی که پس از درگذشت آیت‌ا... مهدوی‌کنی کرسی دبیرکلی به آیت‌ا... محمدعلی موحدی کرمانی سپرده شد. موضوع سوم هم به موضوعات داخلی جامعه روحانیت ارتباط داشت. این تشکل که در دهه 80 قدرت تاثیرگذاری گذشته را نداشت سعی در بازسازی خود کرد. اردیبهشت سال جاری بود که سخنگوی جامعه روحانیت با اشاره به تصویب اساسنامه جدید این تشکل گفت: معمولا هر ۱۰ سال یک‌بار یک بازنگری در اساسنامه صورت می‌گرفت که آخرین بار سال ۸۶ بازنگری انجام شده بود. حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم افزود: «این اساسنامه در اردیبهشت به تصویب رسید و در این بازنگری تغییراتی رخ داده که این تغییرات در اهداف جامعه روحانیت، تغییرات در تشکیلات و کار ویژه جامعه روحانیت است.» غلامرضا مصباحی مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت‌مبارز سی‌ام اردیبهشت امسال از تصویب اساسنامه جدید جامعه روحانیت مبارز خبر داد و گفت: این اساسنامه دارای 39 ماده و 138 بند است که توسط هیات موسس در هجدهم اردیبهشت ماه به تصویب رسید. وی افزود: یکی از ارکان جدید، دبیرکل است، به عنوان رئیس شورای مرکزی، ولی چون رئیس این شورا در اساسنامه جدید جایگاهش متفاوت شده است، ما دبیرکل را برای امور اجرایی نهاد جامعه روحانیت قرار دادیم. دبیر کل از میان اعضای شورای مرکزی و تصویب مجمع عمومی انتخاب می‌شود. مصباحی مقدم ادامه داد: شورای مرکزی بالاترین رکن پس از هیات موسس است و از وظایف خاصی برخوردار است و تشکیل جلسات این شورا با حضور حداقل دو سوم اعضای مقیم تهران رسمیت می‌یابد. مجمع عمومی از نمایندگان شورای استان‌ها، شهرها و مناطق تهران تشکیل می‌شود و دست کم هر 2 سال یکبار باید نشست داشته باشند. در نهایت تحول چهارم با تغییر نام این تشکل روحانی کلید خورد. روز گذشته عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت از تغییر نام این تشکل به جامعه روحانیت مبارز کشور خبر داد. سیدرضا اکرمی با تایید خبر تغییرنام این تشکل از جامعه روحانیت مبارز تهران به «جامعه روحانیت مبارز کشور» افزود: با تغییراتی که در اساسنامه به وجود آمد این تشکل حیطه فعالیت خودش را کشوری کرد. جامعه روحانیت مبارز کشور چون جایی ثبت نشده است در این باره نیازی به مجوز وزارت کشور ندارد. وی افزود: در اساسنامه جدید علاوه بر تغییر نام، سمت‌هایی چون رئیس جامعه روحانیت، معاون رئیس و دبیر جامعه روحانیت این تشکل سیاسی افزوده شده است.