روزنامه مردم سالاری
1395/10/19
لزوم آموزش حقوق اساسی برای همه شهروندان
گروه سیاسی: روز گذشته منشور حقوق شهروندی جهت اطلاع نمایندگان مجلس، از طرف حسن روحانی به بهارستان ارائه شد. منشوری که به گفته رئیس‌جمهوری قرار است بعدا بخش‌هایی از آن به صورت لایحه در بیاید و برای تصویب به مجلس بیاید.در ابتدای این منشور آمده است: «این منشور با هدف استیفا و ارتقای حقوق شهروندی و به منظور تدوین خط مشی دولت و بر‌اساس اصل 134 قانون اساسی تنظیم شده و شامل مجموعه‌ای از حقوق شهروندی است که یا در منابع نظام حقوقی ایران شناسایی‌شده‌اند و یا دولت برای شناسایی، ایجاد، تحقق و اجرای آنها از طریق اصلاح و توسعه نظام حقوقی و تدوین و پیگیری تصویب لوایح قانونی یا هرگونه تدبیر یا اقدام قانونی لازم تلاش جدی و فراگیر خود را معمول خواهد داشت.» اما این منشور همان حقوقی است که در قانون اساسی هم آمده است و کمتر به آن توجه شده است. از این رو با داریوش قنبری عضو شورای مرکزی حزب مردم‌سالاری درباره کلیت این منشور به گفت‌و‌گو نشستیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم: آنچه در این منشور آمده، اگر به مرحله اجرا در بیاید، کشور را زیر و زبر می‌کند. اما فارغ از اینکه این منشور به طور کامل به اجرا دربیاید یا نه، سوال اصلی این است که مگر تا به حال ما در کشور به چنین حقوقی پایبند نبودیم؟ مواردی که در حقوق شهروندی آمده و خدارا شکر قرار است به صورت لایحه هم تقدیم مجلس شود و اگر تبدیل به قانون شود خیلی محکمتر میشود و باید توجه کرد و هر آنچه تحت عنوان حقوق شهروندی آمده، حقوق طبیعی هر فردی است. جزو حقوقی انسانی افراد جامعه است و هر فردی ماهیتا از این حق و حقوق برخوردار میشود. مردم ما تا قبل از دوران ممدرن، عمدتا رعیت محسوب می‌شدند. رعیت هم صاحب حق و حقوق تلقی نمی‌شد و آنچه رعیت انجام میداد فقط رعایت بود و صاحب حق نبود. در یکصد سال اخیر تحولاتی رخ داد و انقلاب مشروطیت سرمنشا بهره‌مندی ایرانیان از حقوق شهروندی است و برای اولین بار توسط مشروطیت، حق رای به ایرانیها داده شد و دارای یک سری آزادی‌ها برای ایرانیها بود. اینها را باید به نوعی طلیعه برخورداری ایرانیها از حقوق خودشان تلقی کرد. با پیروزی انقلاب اسلامی‌توجه به این حقوق همچنان ادامه پیدا کرد. در مجموع بخشی هم تحت عنوان حقوق ملت در قانون اساسی جمهوری اسلامی‌در نظر گرفته شد. حقوق ملت به مواردی چون آزادی‌های اساسی شهروندان، آزادی بیان، آزادی اندیشه، آزادی احتماعات و تشکل‌ها، برابری در مقابل قانون، حق رای و مسائلی از این دست پرداخته که این حقوق به عنوان حقوق ملت ایران در نظر گرفته شه است. این حقوق همان‌هایی هستند که تحت عنوان حقوق شهروندی یاد میشود. روحانی هم الان در این منشور همان حقوقی را آورده که در قانون اساسی به آن اشاره شده است. اما کمتر کسی از وجود این حقوق در قانون اساسی اطلاع دارد! بله متاسفانه، یکی از مسائلی که همواره وجود داشته این است که مردم ما بسیار اندک از آنچه که به عنوان حق و حقوق از آن برخوردارند، اطلاع دارند. من فکر می‌کنم باید آموزش حقوق اساسی برای همه شهروندان در نظام آموزشی ما تعریف شود و در دوران دبیرستان و یا به عنوان درس عمومی‌دانشگاهی در نظر گرفته شود. تا همه نسبت به حق و خقوق خودشان آشنا شوند. آنچه در ارتباط با تکالیف ملت بوده، همیشه آنچنان مورد توجه قرار نگرفته است. از طرف دیگر باید بین حق و تکلیف هم توازن وجود داشته باشد. همانطور که مردم مکلف هستند، در مقابلش باید از حقوقی هم برخوردار باشند. مردم ایران بر اساس قوانین کشور دارای تکالیفی هستند؛ از جمله پرداخت مالیات، خدمت سربازی و... در مقابل این تکالیف از حقوق بی‌شماری هم باید برخوردار باشند مثل حق امنیت، آزادی و دادخواهی و حق برابری در مقابل قانون؛ اینها جزو حقوق شهروندی است. اینها جزو حقوقی است که در مقابل تکالیفی که انجام می‌دهند باید از آن حقوق برخوردار باشند. اما ما می‌بینیم در مقام عمل به تکالیف بیشتر توجه میشود تا حقوق مردم. کسی که به سربازی نرفته مدام تحت پیگرد قرار می‌گیرد تا به سربازی برود. یا کسی است که مالیات پرداخت نکرده، مجرم است و باید تنبیه شود. اما اگر کسی از حق برابری و آزادی محروم میشود، هیچ نهادی مثل پرداخت مالیات و سربازی با آن برخورد نمی‌کند تا حق مردم در برابر آزادی و برابری، ضایع نشود. به نظر می‌رسد جای چنین بحث به این اهمیت در فضای کشور خالی بود. به رغم اینکه در قانون اساسی به این مهم توجه شده بود اما راهکاری برای تحقق آن حق و حقوق در نظر گرفته نشده بود. برای همین مکانیزم‌هایی که باید این حقوق را در نظر بگیرد، باید وضع شود. قانون اساسی یک سری حقوق کلی را در نظر گرفته است وبرای اجرایی کردن این حقوق کلی ما نیاز به قانون داریم. خوشبختانه اینکه این منشور در حال تبدیل شدن به لایحه است، گامی‌بسیار مفید و مناسب برای اجرای این حقوق است و در کل گامی اجرایی و عملیاتی است که ما بتوانیم در مقام عمل به آنچه که حق و حقوق مردم است، توجه کنیم. اگر این منشور به صورت لایحه در نیاید، ما چه چیزی را از دست می‌دهیم؟ یعنی تا الان که چنین چیزی به صورت مکتوب مطرح نشده بود، چه اتفاق مهمی‌برایمان رقم خورده است؟ قبلا آزادی و برابری که مورد بی‌توجهی قرار می‌گرفتند، خیلی سوال پرسیده نمی‌شد که چرا چنین شده است. اما فکر می‌کنم الان شرایطی ایجاد میشود که از این حق و حقوق صیانت شود و میشود نهادی را مسئول کرد که در بزنگاه تضییع این حق و حقوق، به آن رسیدگی کند. فکر می‌کنید در صورت ارائه این منشور به مجلس، به صورت لایحه، چقدر مجلس برای رسیدگی به آن همراهی خواهد کرد؟ من تردیدی در همکاری مجلس ندارم و قطعا با رای بالایی به تصویب خواهد رسید. با توجه به اینکه از همان زمانی که رئیس جمهور این منشور را مطرح کرد، دلواپسان از آن انتقاد کردند. چقدر این دلواپسی‌ها می‌تواند سد راه باشد؟ به نظر من نگرانی‌ای در زمینه تصویب این حق و حقوق وجود ندارد. حقوق شهروندی همان چیزی است که در قانون اساسی آمده و کسانی که خود را دلواپس نشان می‌دهند از قانون اساسی کشور خبر ندارند و نمی‌دانند چه حقوقی برای مردم در نظر گرفته شده و درواقع دلواپسی‌های آنها برای ارزشها و اصل نظام نیست در مجموع یا مخالف اصول و ارزشهای نظام هستند یا نمی‌خواهند آنچه را که تحت عنوان هویت جمهوری اسلامی وجود دارد، بپذیرند.
سایر اخبار این روزنامه
سرمقاله-سخنی با دلسوزان فصلی نان مردم
تصمیم ایران برای ساخت «پیشران هسته‌ای» قطعی است
درباره دبیرکل جدید سازمان ملل
ربیع‌الثانی و امام عسکری علیه‌السلام (7)
استعفای کی‌روش
40 میلیارد دلار صادرات غیر‌نفتی داریم
لزوم آموزش حقوق اساسی برای همه شهروندان
اسلام‌آباد در مدار جنون سعودی
کنسرت‌های جشنواره موسیقی فجر آنلاین پخش میشود
هر ساعت ۲۰ طلاق رخ می‌دهد
آتش در جیب شاهزاده جاه‌طلب
امیدوارم اختلافات قوا به زودی حل شود
تسریع در برگزاری جلسات ساماندهی امور پایتخت
