روزنامه همدلی
1397/10/17
تقابل قدرت‌های رقیب، خلاء حاصل از خروج ایالات متحده را پر می‌کند
همه بازیگران صحنه شرق سوریههمدلی|گروه سیاسی: خروج برنامه‌ریزی‌شده نیروهای ایالات متحده، خلائی در شمال و شرق سوریه ایجاد می‌کند و اختلافات و رقابت‌ها بین همه قدرت‌ها در خاورمیانه، در حال تجمیع در این منطقه و پرکردن این خلاء هستند.
آسوشیتد‌پرس می‌نویسد:تصمیم ناگهانی آمریکا برای خارج‌کردن ۲هزار نیرو ارزیابی دوباره‌ای از اتحادها و شراکت‌های قدیمی را ناگزیر کرده است. دولت سوریه، کردها، روسیه، ایران، اسرائیل و ترکیه، همه در جنگ تقریباً هشت‌ساله این کشور دست داشته‌اند. هر کدام به شکلی، با دلایل خود به جنگ خود در سوریه پرداخته‌اند. حالا همه آن اختلافات در منطقه‌ای به منصه ظهور رسیده‌اند که آمریکایی‌ها رها کرده‌اند. این شرایط، تنش‌هایی جدید و آشوب‌ها و خونریزی‌های بالقوه ایجاد می‌کند.
برای آرام‌کردن متحدان نگران، واشنگتن، جان بولتون مشاور امنیت ملی، را یک‌شنبه به اسرائیل فرستاد. او آنجا در اولین تایید علنی کاهش سرعت خروج اعلام کرد، هیچ جدول زمانی برای خروج نیروهای آمریکا در شمال شرق سوریه نیست. او به خبرنگاران در اورشلیم [بیت‌المقدس] گفت: «اهدافی هستند که می‌خواهیم به آن‌ها دست پیدا کنیم و شرایط خروج را تعیین می‌کنند.»
بعد از سفر بولتون بناست نوبت مایک پمپئو، وزیر خارجه برسد که برنامه دارد این هفته در سفری هشت‌کشوره به دیدار متحدان عرب برود.
در یک نگاه، مسائل پیش‌رو در منطقه را این طور می‌توان فهرست کرد.
برقراری دوباره حاکمیت
منطقه‌ای که آماده گرفتن است، حدود یک‌سوم سوریه و تقریباً شبیه یک مثلث است. در شمال آن مرز ترکیه قرار دارد، در شرق مرز عراق و ضلع سوم رود فرات است. این منطقه، قلب پایگاه گروه «دولت اسلامی» در سوریه بود، تا وقتی که ایالات متحده با شبه‌نظامیان کرد شریک شد و نیرویی شامل ۶۰هزار سرباز شامل بعضی اعراب سوری و مسیحیان آشوری تشکیل داد که این منطقه را از دست این گروه مسلح خارج کردند.
این منطقه اهمیتی راهبردی دارد. برای دولت سوری بشار اسد و متحدانش، روسیه و ایران، پس‌گرفتن آن به معنی برقراری مجدد قدرت مستقل دولت است. این منطقه زمانی منبع گندم و جوی سوریه است، سدهای آن برق تولید می‌کرده‌اند و بخشی از غنی‌ترین منابع نفتی سوریه را هم در خود دارد. بدون آن، اسد در بازسازی و فرایندهای عملی بلندمدت، مسیر سخت‌تری پیش رو خواهد داشت. به همین
دلایل، این منطقه منبع درآمد شبه‌نظامیان کرد هم بوده است.
برای کردها، تسلط بر این منطقه، به هدف قدیمی استقلالشان وزن می‌داد. برای ایالات متحده، حضور سربازان آمریکایی تضمین نفوذ آمریکا بود. ترکیه استقلال کردی در مرز خود را تهدیدی وجودی می‌بیند و متعهد شده از آن جلوگیری کند، با متهم‌کردن ایالات متحده به تقویت شبه‌نظامیانی که ترکیه می‌گوید، به شورشیان کرد در ترکیه وصل هستند.
اسد و روسیه
بدون آمریکایی‌ها، درها برای اسد و پشتیبانان روسش باز میشود تا وارد شوند. «ایهم کامل»، از گروه «اوراسیا» در این باره می‌گوید: «تنها مانع اسد برای دراختیارگرفتن کنترل شرق حضور ایالات متحده بود و پوششی که این حضور به شبه‌نظامیان کرد می‌داد. با حذف این مانع... مشخصاً دیگر چالشی واقعی در کار نیست که از برقراری مجدد کنترل رژیم بر این مناطق جلوگیری کند.»
مبارزان کرد که توسط ایالات متحده رها شده‌اند، مجبورند برای حفاظت در مقابل دشمن ترسناک‌ترشان، ترکیه، به سمت روسیه و اسد بروند. بعید است نیروهای آن‌ها که توسط ائتلافِ به رهبری ایالات متحده تسلیح و تجهیز شده‌اند، ناپدید شوند؛ بلکه این گروه به دنبال هماهنگی با اسد است تا در شرایطی که دولت کنترل خود در منطقه را گسترش می‌دهد، به کار
ادامه دهد.
مقامات سوری با تبختر اعلام می‌کنند که این خروج یک شکست برای آمریکا است. کنترل شرق سوریه به اسد کمک خواهد کرد که پیروزی‌اش در جنگ داخلی را تثبیت کند. این حرکت آمریکایی‌ها همچنین به روند عادی‌سازی روابط با اسد توسط دول عربی شتاب بخشیده است، دولی که سال‌ها او را کنار زده بودند. امارات متحده عربی، متحد نزدیک ایالات متحده و سعودی‌ها، به تازگی اقدام به بازگشایی سفارتخانه خود در دمشق کرده است.
ترکیه در مقابل کردها، روسیه و اسد
ارتش ترکیه، به همراه ۱۵هزار مبارز شورشی سوریه که متحدش هستند، خیز برداشته تا برای درهم‌شکستن کنترل کردها در مرز به شرق حمله کند.
اما چنین حمله‌ای با خطر اصطکاک با روسیه همراه است. به طور خاص، چنین حمله‌ای می‌تواند توافق آتش‌بسی را که این دو کشور بر سر ادلب به آن رسیدند بر هم بزند. ادلب استانی در شمال غربی است که شورشی‌ها و نیروهای داعش آن را تحت کنترل داشتند و ترکیه در آنجا نفوذ داشت. این کنترل عامل حمله دولت سوریه به این استان شد. مقامات روس و ترک مذاکراتی را پی گرفته‌اند و تلاش می‌کنند تنش‌ها را از بین ببرند.
«یوری بارمین»، تحلیلگر مسائل روسیه می‌گوید: «حمله گسترده ترکیه در راستای منافع روسیه نیست و وضعیت را ناپایدار می‌کند و خطر صدمه به توافق‌های ادلب و مذاکرات بازسازی را به همراه دارد. علاوه‌براین، اگر ترکیه تصمیم بگیرد همه مناطق کردنشین را تصرف کند، دیریازود با روسیه و ایران مواجه خواهد شد.»
ترکیه به همین اندازه نگران چشم‌انداز کنترل دولت سوریه در شرق هم هست. در گذشته، دمشق از شبه‌نظامیان کرد به‌عنوان اهرمی علیه آنکارا استفاده می‌کرد و می‌تواند دوباره هم این کار را بکند. برای حدود ۲۰سال، سوریه میزبان رهبر اصلی کردها،عبدالله اوجالان بود، تا زمانی که در سال ۱۹۹۸ دستگیر شده و حالا در ترکیه زندانی است.
ایران و اسرائیل
حرکت دولت سوریه به سمت شرق، به معنای گسترشی برای ایران هم هست. این حرکت به شکلی قابل‌توجه، کریدور زمینی را که ایران از کنترل آزاد آن بهره می‌برد، گسترش می‌دهد، با حضور مبارزان متحد ایران و تسلیحات و تدارکات این کشور از عراق و سوریه تا لبنان. همین حالا هم شبه‌نظامیان دارای حمایت ایران، کنترل خود را در مناطقی نزدیک مرز سوریه با عراق گسترش داده‌اند و آزادانه آنجا از روی مرز رفت‌وآمد می‌کنند.
این اسرائیل را مضطرب کرده است. نتیجه احتمالی این وضعیت، افزایش حملات هوایی اسرائیلی‌ها به اهدافی در سوریه است که شک ارتباط آن‌ها با ایران می‌رود.
ایالات متحده، ترکیه و گروه «دولت اسلامی»
رئیس‌جمهور دونالد ترامپ ایده نیاز ایالات متحده به نفوذ در این اختلافات را رد کرده و گفته‌است سوریه چیزی جز «شن و مرگ» نیست. او مدعی است که ماموریت ایالات متحده در آنجا، یعنی مبارزه با داعش، تا حد زیادی به انجام رسیده است؛ اما داعش هنوز مناطق کوچک پراکنده‌ای را در اختیار دارد و مقامات ائتلافِ به رهبری آمریکا هشدار می‌دهند که ممکن است دوباره سر بر آورند.
بولتون در اورشلیم [بیت‌المقدس] به خبرنگاران گفته‌است که شرایط خروج نیروهای ایالات متحده شامل شکست بقایای داعش در سوریه و حمایت از شبه‌نظامیان کردی میشود که در مقابل این گروه افراطی در کنار نیروهای ایالات متحده جنگیده‌اند.
ناآرامی‌های فزاینده‌ای هم بین قبایل عرب در شرق در جریان بوده است که از دولتِ به رهبری کردها ناراضی‌اند. آن‌ها هم ممکن است به منبعی از تنش تبدیل شوند و نیز ممکن است بازیگران مختلف از آن‌ها به‌عنوان اهرمی برای پیشبرد منافع خود استفاده کنند.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه به ترامپ گفت نیروهایش می‌توانند بقیه مبارزه با داعش را بر عهده بگیرند. در دو حمله قبلی، نیروهای ترکیه و متحدان سوری‌شان، مناطقی در شمال غرب را از داعش و مبارزان کرد پس گرفتند؛ اما سوابق آن‌ها در آزار و تغییر مکان اجباری کردها و بی‌قانونی‌ها، نگرانی‌ها نسبت به توانایی ترکیه در اعمال قدرت در شرق را افزایش می‌دهد.
نیک هراس، کارشناس سوریه در «مرکز امنیت جدید آمریکا» می‌گوید: «نیروهایی که اردوغان می‌تواند به ترامپ به‌عنوان جایگزین شبه‌نظامیان کرد در شرق سوریه ارائه کند، در استانداردهای ارتش آمریکا، به اندازه کافی بزرگ، به اندازه کافی مشروع و صراحتاً باید گفت به اندازه کافی قابل ارزیابی و صلاحیت‌سنجی نیستند.»
ترجمه:روح الله نخعی/همدلی
سایر اخبار این روزنامه
تقابل قدرت‌های رقیب، خلاء حاصل از خروج ایالات متحده را پر می‌کند
«همدلی» در گفت‌وگو با « نعمت احمدی» حقوقدان، ابعاد نامه اسماعیل بخشی به وزیر اطلاعات را بررسی کرد جدال علیه شکنجه
برگزاری نمایشگاه قلمه در نگارخانه دانشجو دانشگاه تهران روایت درختانی هرگز نروییده از زبان هنرجویانِ شیشه‌گران
پس از تائید «سی‌اف‌تی» در مجمع تشخیص به ریاست «آملی‌لاریجانی» حالا یک لایحه دیگر در نوبت رسیدگی؛
«همدلی» از دلایل تداوم افزایش قیمت کالاهای اساسی با وجود تعدیل نرخ دلار گزارش می‌دهد
آمار دانش‌آموزان فوتی و مصدوم در حوادث اردوهای دانش‌آموزی طی ۴ سال گذشته
سخنگوی سازمان اورژانس کشوربیان کرد: 5 تیم ارزیاب به منطقه زلزله زده گیلانغرب اعزام شدند
دبیر مجمع نمایندگان استان تهران مطرح کرد: ضرورت افزایش سهم تهران از مالیات در بودجه 98
دبیرکل حزب موتلفه اسلامی تاکید کرد دولت بگوید وضع معیشتی مردم با برجام بهتر شد یا بدتر؟
