اسناد محرمانه جنگ  تحمیلی  سال آینده منتشر می شود




مجادله بر سر ماهیت عملیات کربلای 4 به عاقبت خوبی منتهی می‌شود. دو هفته پیش بود که مباحثه توئیتری محسن رضایی، فرمانده جنگ با جعفر شیرعلی نیا، پژوهشگر، بازار بحث و تحلیل درباره 8 سال دفاع مقدس را داغ کرد. حالا سردار بهمن کارگر، رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به «ایرنا»گفت که اسناد محرمانه جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران ابتدای سال آینده، روی یک سایت یا سامانه منتشر خواهد شد. البته او اضافه کرد که «90 درصد کل اسناد دوران دفاع مقدس قابل انتشار هستند.» سردار کارگر گفت که «اسناد مربوط به عملیات‌های کربلا چهار و کربلای پنج و دیگر عملیات‌ها دوران دفاع مقدس نیز در این سایت منتشر می‌شود.» انتشار 90 درصدی اسناد جنگ، شاید ذهن‌ها را متوجه آن 10 درصدی بکند که قرار است همچنان محرمانه باقی بماند. نکته اینجا است  که اسناد جنگ تا پیش از این، تنها در کتاب‌هایی تدوین و منتشر می‌شد که عامه مردم و دانشجویان دسترسی کمتر یا دشواری به آن داشتند. اما با تدبیر جدید «بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دوران دفاع مقدس» هم دسترسی به این اسناد ساده‌تر می‌شود و هم اسناد گسترده‌ای در اختیار همگان، اعم از پژوهشگران قرار خواهد گرفت.  سردار کارگر در عین حال، از 56 طرح مطالعاتی و پژوهشی در حوزه دفاع مقدس سخن گفت و آن را به جعبه سیاه جنگ تشبیه کرد و افزود: «تمام مسائل جنگ در همه ابعاد در این طرح‌ها آمده است و ممکن است این آثار را در قالب 200 کتاب منتشر کنیم یا 50 فیلم از روی آنها بسازیم و تا پایان برنامه ششم فرصت انتشار این طرح‌ها را داریم.» درحالی وعده انتشار این اسناد مطرح شده است که اکنون 30 سال از پایان جنگ تحمیلی هشت ساله می‌گذرد. در این مدت، کمتر مسأله‌ای درباره جنگ وجود داشته است که درباره آن اتفاق نظر بوده باشد. مهم‌ترین مسأله مناقشه برانگیز، پایان جنگ و پذیرش قطعنامه بود که نخستین بار، نامه معروف محسن رضایی به امام(ره) در سال 85 و از سوی آیت‌الله‌ هاشمی رفسنجانی، فرمانده جنگ منتشر شد. رابطه دولت وقت و اداره جنگ، نحوه طرح‌ریزی و اجرای عملیات‌ها، ادامه جنگ بعد از فتح خرمشهر، رابطه ارتش و سپاه در جنگ، تحولات 4 ماه آخر که منجر به از دست دادن زمین‌های فتح شده و پذیرش قطعنامه شد و بسیاری دیگر، از جمله مسائل پربحث جنگ تحمیلی است که به نظر می‌رسد با انتشار این اسناد، زوایای تازه‌ای از آنها آشکار شود. بویژه اینکه شواهد و قرائن نشان می‌دهد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چه به کمک راویانی که فرماندهان را همراهی می‌کردند و چه با ضبط صدا و دیگر شیوه‌ها، از کوچک‌ترین تا بزرگ‌ترین وقایع جنگ را مستندسازی کرده است.


هرچند پیش از اظهار نظر سردار کارگر، سردار غلامرضا علاماتی رئیس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس این بنیاد، از تلاش‌ها برای تشکیل «سامانه جامع اسناد و مدارک هشت سال دفاع مقدس» خبر داد و گفت با اشاره به صدور آیین‌نامه جمع‌آوری اسناد و مدارک دفاع مقدس، گفت: «این آیین‌نامه به تمامی دستگاه‌های اجرایی در استان‌ها ابلاغ شده است و فرایند جمع‌آوری این اسناد براساس این آیین‌نامه اجرا خواهد شد.»
از این رو به نظر می‌رسد درصورت راه‌اندازی این سامانه، با حجم گسترده‌ای از اطلاعات، نه فقط از سپاه، بلکه همه نهادها و سازمان‌های درگیر در جنگ روبه‌رو باشیم که تدوین و دسته‌بندی آنها، خود یک مقوله پرمشغله برای پژوهشگران خواهد بود.