روزنامه آفتاب یزد
1397/11/15
آن روی سکه اینستاگرام
آفتاب یزد- گروه گزارش: به برهه تاریخی و قرنی که اکنون در آن قرار داریم، عصر ارتباطات و رسانه اطلاق میشود. در دنیای حاضر استفاده از کامپیوتر و ابر رایانه‌ها و آنچه که حاصل تکنولوژی باشد، امری بدیهی است و نداشتن شناخت کافی در استفاده از ابزار تکنولوژی به نوعی بی سوادی تلقی میشود.حاصل پیشرفت دو حوزه و ارتباطات و تکنولوژی به تولید اسمارت فون‌ها یا همان تلفن‌های همراه هوشمند انجامیده و دنیا را به تسخیر درآورده‌اند، به گونه‌ای که سازندگان این گوشی‌های هوشمند با پژوهش‌های جامعه شناختی و روانشناسانه، تمام نیازهای روزمره فردی را در گجت و ابزارک‌هایی از پیش تعیین شده در نظر گرفته‌اند؛ از ارسال پیام به اشکال مختلف متنی، صدا یا تصویری گرفته تا نقشه و مکان یاب‌های بسیار پیشرفته و یا حتی اپلیکیشن‌هایی برای انتخاب رستوان مورد علاقه استفاده کنندگان از انواع آپشن‌های موجود در گوشی‌های هوشمند است که هر روز نیز بر مزیت‌های آنها نیز افزوده میشود.
با ورود اسمارت فون‌ها در ایران نیز تغییر زیادی در ساختار سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور رخ داد؛ هرچند که ایران در تولید گوشی‌های هوشمند پیشرو نیست اما استفاده از این نوع تلفن‌های همراه به شدت در میان ایرانیان پرطرفدار است و تغییرهای اساسی در ساختارهای سنتی جامعه ایجاد کرده که البته باعث نگرانی بسیاری در این زمینه شده است.
این تغییر گفتمان‌های حاصل از تاثیر این تکنولوژی بر اجتماع در هر حوزه به شکلی متفاوت اتفاق افتاده ؛ به طور مثال در حوزه سیاسی که پیشتر گفت و گو بین مردم و مسئولان به شکل حداقلی بود و نحوه رفتار آنها بیشتر مونولوگی و یک طرفه بود، اما در حال حاضر و با رشد شبکه اجتماعی رابطه بین مسئولان و مردم تبدیل به دیالوگ و گفت و گوی دو طرفه شده و فاصله بین آنها داشتن یک گوشی همراه هوشمند است. با یک اسمارت فون در هر سطحی از جامعه باشید توان ارتباط با مسئولان و مطالبه گری از آنها در همه سطوح اجتماعی جامعه امکان پذیر شده خواهد بود.
> تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر همه وجوه زندگی
با وجود اینکه فضای مجازی در حوزه اجتماعی و فرهنگی، مصائب و مشکلاتی را به همراه داشته اما به شهادت بسیاری از جامعه شناسان، کارشناسان رسانه و حتی سیاسیون حضور پدیده‌ی شبکه‌های اجتماعی به شفافیت، فرهنگ سازی درست در جامعه و بالابردن آگاهی اجتماع راجع به مسائل مختلف به شکلی گسترده کمک کرده است. کارشناسان معتقدند که آن بخش از مشکلات اجتماعی که برخی آن را به این فضاها ارتباط می‌دهند حاصل وجود مشکلاتی غیر این ابزارها بوده و این فضا و گوشی‌های همراه تنها بازتاب این معضلات را در جامعه بیشتر می‌کنند و به مثابه یک ذربین روی مسائل تابیده میشود.
گستردگی فضای مجازی و اقبال مردم به آن باعث شد بسیاری از کسب و کارهای مرتبط با این حوزه و استارت آپ‌هایی حول محور این فضا شکل بگیرد که از جمله آنها می‌توان به اپلیکیشن‌های خرید غذا و مایحتاج روزانه، تاکسی‌های آنلاین و ده‌ها مورد دیگر اشاره کرد.
بسیاری از مشاغل نیز با استفاده از این فضا به تبلیغ کالا و محصول خود پرداختند به شکلی که با توجه به ارزان بودن و بازخورد بالای این شبکه‌ها تبلیغات خود را از سنتی یا همان شکل فیزیکی و محیطی به شبکه‌های مجازی سوق داده‌اند.
جنبه دیگر این فضا که به شدت هم مورد استقبال قرار گرفته جنبه نمایش و ابراز وجود جوانان به واسطه شرایط سنی آنها و همجنین جنبه سرگرمی آن است، به گفته رفتارشناسان و جامعه‌شناسان خود نمایی و جلب توجه، بخشی از نیازهای دوره نوجوانی است که با ظهور شبکه‌های اجتماعی، در آنجا بروز بیشتری پیدا کرده و عملا از محیط خارجی به فضای مجازی کشیده شده است.
> فیلترینگ
از زمانی که اولین شکل از فضای مجازی در ایران شکل گرفت برخی با آن به مخالفت پرداختند و آن را عاملی برای فساد در جامعه عنوان کردند اما برخی دیگر پیشرفتت تکنولوژی را لازمه هر کشور پیشرو عنوان کردند و اتفاق افتادن آن را ناگزیر دانستند و همچنین راه حل رفع معضلات ناشی از آن را فرهنگ سازی و آموزش در این زمینه عنوان کردند اما مع الاسف زور مخالفین بر موافقین چربیده و با اولین و راحت‌ترین اقدام یعنی مسدود سازی، اغلب اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی را با صرف هزینه‌های زیاد فیلتر کردند.
صابون فیلترینگ بر پوست «وی‌چت» «وایبر» «فیسبوک» «توئیتر» «یوتیوب» و نسل تازه تر یعنی «تلگرام» نیز خورده و آنها مسدود شدند که البته مدتی است زمزمه فیلترینگ «اینستاگرام» یکی دیگر از شبکه‌های اجتماعی پر طرفدار نیز به گوش می‌رسد.
هر کدام از شبکه‌های اجتماعی موجود کارکرد متفاوتی دارند به طور مثال توئیتر به دلیل اینکه تعداد کاراکترهای متنی آن محدود است بیشتر برای انتشار خبر و مسائل مهم در قالبی کوتاه طراحی شده است. تلگرام به واسطه اینکه می‌توان در آن کانال ایجاد کرد جنبه پیام رسانی قوی و همچنین می‌تواند به عنوان یک بنگاه خبر پراکنی عمل کند. اینستاگرام که یکی از آپ‌های محبوب و پر طرفدار در میان ایرانیان نیز هست بر پایه تصویر طراحی شده که کاربران آن می‌توانند با انتشار فیلم یا عکس برنامه، نظر یا ایده‌های خود را مطرح کنند.
در شبکه اجتماعی اینستاگرام طیف وسیعی از کسب و کار، سرگرمی، آموزش، صفحه‌های خبر‌پراکنی و حتی دیالوگ بین مسئولین و مردم را می‌توان دید و رصد کرد. به همین علت به بررسی بخش به شکلی جداگانه به فرصت‌های ایجاد شده هر حوزه پرداخته و برخی از افرادی را که در این فضاها توانسته‌اند در چار چوب مفید فعالیت کنند، می‌پردازیم.
آموزشی
بسیاری از صفحه‌های فعال در اینستاگرام یا از سوی شرکت‌ها و موسسات آموزشی و یا توسط افراد حقیقی به آموزش در زمینه‌های مختلف می‌پردازند که با توجه به اینکه آموزش تصویر بیشترین یادگیری را در میان انوع آموزش‌ها دارد، طرفدار‌های زیادی را هم به خود اختصاص داده است.
این صفحه‌ها به آموزش در زمینه‌های مختلفی از آشپزی، نجاری، عکاسی و زبان‌های مختلف گرفته تا خود مراقبتی کودکان، چگونگی برخورد و حل آسیب‌های اجتماعی و حتی ترفندهایی برای زندگی بهتر می‌پردازند.
به طور مثال دو صفحه «مهشید ابارشی» و «آذر خرم» که در میان کاربران اینستاگرام از محبوبیت و فالوورهای بالایی هم برخوردارند به آموزش روانشناسی عمومی می‌پردازند. مهشید ابارشی که یک روانشناس است با کمک همکاران خود صفحه ای را راه‌اندازی کرده که علاوه بر پاسخ به سوال‌های کاربران در مورد مشکلاتشان با انتشار تاریخچه و علایم آسیب‌های روانشناختی آنها را بررسی و مردم را نسبت به بیماری‌هایی که در این زمینه وجود دارد آگاه می‌سازد و آنها را به صحبت با روانشناس معتبر و ترس نداشتم از مواجه با بیماریشان تشویق می‌کند. آذر خرم، روانشناس، نیز با نوشتن سناریو برای معضلات اجتماعی و رفتارهای نامناسب که با فرهنگ ایرانیان همخوانی ندارد، آنها را به شکل فیلمها و کلیپ‌های کوتاه به نمایش می‌گذارد که البته خود نیز بازیگر نقش‌های آن است منتشر می‌کند و ضمن نقد آنها به تحلیل این رفتارها می‌پردازد.
اینستاگرام امروز امتداد چشم ما و مهد تصاویر واقعی از جهان اطراف ماست. زیبایی‌هایی دارد که کمتر لمس می‌کنیم اما امکان دیدن را به ما می‌دهد. هرچقدر هم که دور باشد. برای دیدن این تصاویر کافی است که یک سرچ ساده در این شبکه اجتماعی داشته باشید تا با دنیایی از این تصاویر و آموزش‌ها آشنا شوید.
اقتصادی
در زمینه توسعه اقتصادی و کسب و کارهای مجازی، تبلیغات و استارت آپ‌ها اینستاگرام نقش بسزایی داشته و می‌توان گفت که در میان اپلیکیشن‌ها بیشتر فعالیت را به خود اختصاص داده است.
با گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی و گره خوردن زندگی مردم با آن و با توجه به این که کاربران وقت زیادی را در این فضا می‌گذرانند، بسیاری از شرکت‌ها، دارندگان مشاغل اعم از خانگی و صنعتی و همچنین صاحبان کالا و خدمات تبلیغات سنتی خود که معمولا به شکل تبلیغات تلویزیونی یا بیلبوردها و دیوار نوشت‌ها بود را کاهش داده‌اند.
آنها یا خود صفحه مربوط به برند و فعالیتشان را در اینستاگرام تاسیس کرده و به تبلیغ محصول و خدمات خود می‌پردازند یا با اسفاده از موقعیت صفحه‌های پر مخاطب تبلیغ خود را به آنها می‌دهند.
«صد.ب» فردی است که ابتدا تنها با توضیحات ساده در مورد وسایل آرایشی و بهداشتی کار خود را در اینستاگرام شروع کرد، اما رفته رفته با گسترش فعالیت‌های خود مورد توجه برندهای لوازم آرایشی و بهداشتی قرار گرفت، آنها با دعوتش در همایش‌ها و سمنارهایشان از او می‌خواهند ضمن اینکه به تبلیغ برند آنها می‌پردازد به مشتریان آنها درباره مراقب از پوست و استفاده از لوازم آرایشی و بهداتشی مشاوره دهد.
ص.ب با اینکه در خارج از ایران زندگی می‌کند اما هر ساله به دعوت برندهای ایرانی در همایش‌ها و برنامه‌های آنها به عنوان سخنران و مشاور دعوت میشود.
علاوه بر موارد بالا استارت آپ‌هایی در این فضای شکل گرفته‌اند که با ارائه کارهای خود تحولی در شیوه خدمات، آموزش و گردشگری و غیره به وجود آورده‌اند.
فرهنگی و هنری
سرگرمی در حال حاضر مهم ترین نقش اینستاگرام در میان مخاطبانش است، کاربران آن ساعت‌ها با جست و جو و چرخیدن در میان بخش عمومی (Explorer) اینستاگرام ضمن اینکه از حواشی پیرامون سلبریتی‌های مجازی و واقعی و هنرمندان آگاه می‌شوند به این ترتیب برای خود اوقات فراغتی را در نظر گرفته‌اند.
بسیاری از هنرمندان و طنز پردازان نیز با استفاده از این فضا ضمن ارائه هنر و توانایی خود گاهی نقدهای اجتماعی را مطرح می‌کنند.
از فعال ترین هنرمندان در اینستاگرام می‌توان به بازیگران تئاتر و سینما از جمله پرویز پرستویی، مهناز افشار، بهاره رهنما، حمید فرخ‌نژاد و غیره اشاره کرد و از میان طنز‌پردازان می‌توان به رامبد جوان،مهراب قاسم خانی، حسن ریوندی، جوادخواجوی شاهین مانگ نام برد که دو نفر آخر بیشتر در فضای مجازی شناخته شده هستند.
حسن ریوند به عنوان یک شومن و از افرادی است که هم کلیپ‌های او بسیار پر بیننده است و هم برنامه‌هایی که به طور زنده برگزار می‌کند.
برخی از بازیگران ناشناخته تئاتر هم هستند که در فضای مجازی به شدت پر طرفدار هستند، آنها با نشان دادن توانایی‌های خود در اینستاگرام توانسته‌اند مخاطبین زیادی را با خود همراه کنند. «شاهین مانگ» با انتشار کلیپ‌هایی از خود به نقد برخی رفتارهای اجتماعی و همچنین برخی رفتارهای مسئولان می‌پردازد، یکی از این افراد است او با چهره ای متفاوت، سیبل و عینکی ته استکانی از محبوبیت زیادی در اینستاگرام برخوردار است، شغل او به گفته خودش کار در یک رستوران است که البته بازیگر تئاتر نیز هست. در سال گذشته کلیپی از او به مناسبت چهار شنبه سوری منتشر شد که با استقبال گسترده در فضای مجازی روبرو شد او در این ویدیو به نقد استفاده از مواد محترقه می‌پردازد. او همچنین در صفحه خود موزیک و کتاب‌های مفیدی را معرفی می‌کند.
خبر و سیاست
تاثیر فضای مجازی بر رابطه بین مردم و مدیران و مسئولان کشوری نیز تاثیر گذاشته است، مردم می‌توانند بدون واسطه و تنها با استفاده از تلفن همراه خود با نمایندگان و مسئولان کشور ارتباط برقرار کرده و مطالبات و خواسته‌هایشان را مطرح و از آنها بخواهند که این خواسته‌ها را به شکل مسئله در مراکز ذیصلاح طرح و راه حل آن را از طریق همین شبکه انعکاس دادند.
به زعم بسیاری از کارشناسان رسانه و صاحب نظران سیاسی وجود این شبکه‌ها بر پاسخگویی مسئولان در برابر مردم کمک زیادی کرده و موجب شده که آنها نسبت به رفتار و عملکردشان بیشتر دقت کنند و همچنین این شبکه‌ها در کاهش فساد و شفافیت نقش بسزایی داشته است. در موراد متعدد با انتشار کلیپ عکس یا حرفی از برخی مسئولان باعث شده که به فساد آن پی برده شود.
برخی از مسئولان به شکلی بسیار هوشمندانه با استفاده از این شبکه‌ها با ضمن پاسخگو بودن در قبال مسئولیت خود توانسته‌اند به محبوبیت در میان مردم هم دست یایند و مردم آنها را نزدیک به خود و آگاه از مشکلات خود بدانند، آذری جهرمی وزیر ارتباطات فعال ترین مسئول در پاسخگویی و ارتباط با مردم با استفاده از این شبکه‌ها است.
از سویی این شبکه‌ها به گسترش خبر رسانی و انتقال اطلاعات کمک کرده است به طوری که خبرنگاری و بنگاه خبر بودن دیگر به شکل گذشته وجود ندارد و دچار تغییر و تحول اساسی شده است. هر کسی که امروز بتواند از شبکه‌های مجازی استفاده کند به شکلی بالقوه خبرنگار محسوب میشود چرا که با انتشار یک تصویر یا متن می‌تواند در اجتماع، اقتصاد و سیاست و فرهنگ موثر باشد.
امروزه اگر رسانه‌ها نتوانند اخبار خود را در شبکه‌هایی مانند اینستاگرام انتشار دهند نمی‌‌توانند در کورس رقابتی موفق باشند و به زود حذف می‌شوند. برخی رسانه‌ها با استفاده از اینفوگرافی‌ها و عکس نوشت‌ها به دلیل اینکه از کمترین نشانه و متن و در عین حال پر مفهوم ترین آنها استفاده می‌کنند، توانسته‌اند در خبر پراکنی، گسترش و نفوذ حوزه خبری پیشرو شوند.
محیط زیست
به رغم آنکه ایران در کشوری کم آب و نیمه خشک قرار دارد اما راجع به استفاده صحیح از منابع زیست محیطی و آبی کمترین آموزش داده میشود، بحران کم آبی، استفاده بی رویه از آب‌های زیر زمینی، استفاده گسترده از مواد پلاستیکی، کشتار و انقراض گونه‌های جانوری و گیاهی و ریختن آشغال در محیط‌زیست از معضلات پیش روی محیط زیست ایران است.
در این میان برخی با استفاده از پتانسیل شبکه‌های اجتماعی به ویژه اینستاگرام به آموزش، حمایت و معرفی در زمینه محیط زیست پرداخته‌اند. این افراد بدون داشتن وابستگی به ارگان‌ها و نهاد‌های دولتی به تبلیغ برای حمایت مردم از محیط زیست می‌پردازند.
«نذر طبیعت» و «احمد بحری، محیط‌بان» دو صفحه فعال در این زمینه هستند.
صفحه نذر طبیعت با ابتکاری جالب به جذب کمک‌های مردمی برای ساختن آبشخور برای حیوانان یا در فصل‌های کم آذوقه سال با تهیه آذوقه برای حیوانات آنها را از مرگ نجات می‌دهد. این صفحه علاوه بر این دو مورد به آموزش و ترغیب خانواده‌ها و کودکان برای یاری رساندن به طبیعت می‌پردازد.
احمد بحری نیز یک محیط بان وظیفه شناس است که علاوه بر فعالیت خود در حیطه حفاظت از مراتع،حیوانات و جنگلداری صفحه ای را در اینستاگرام ایجاد کرده و در آن تحت عنوان «روزمرگی‌های یک‌محیط‌بان» به معرفی حیوانات و همچنین ترغیب مردم برای پیشگیری از آسیب رساندن به محیط‌زیست می‌پردازد. او با انتشار عکس‌هایی زیبا در صفحه خود یکی از پر طرفدار ترین صفحات اینستاگرام در این زمینه است.
صفحات معرفی شده تنها بخشی کوچکی از صدها صفحه موجود در اینستاگرام است که توانستیم با گلچین کردن، برخی از آنها را در این گزارش معرفی کنیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
دو صد گفته رنگین و....
راه‌حل منطقی ماکرون
خبر آخر
قصه شیرین عادل و میعاد
مژده بزرگ سعید لیلاز
رفراندوم برای مردم
وام ازدواج به کودک‌همسران تعلق نمی‌گیرد
آن روی سکه اینستاگرام
وام مسکن به ۴۰ هزاربازنشسته تعلق نمی‌گیرد
بسیج راه‌های دور زدن تحریم‌ها را پیدا کند
حواشی تک خوانی یک زن
دلالی این بار در صف‌های گوشت!
سعید جلیلی هم شاکی شد
