روزنامه قانون
1397/11/24
اشتغال چرمی!
استفاده از چرم در زندگي انسان تاريخچه‌اي طولاني دارد. كشور ما نيز با پيشينه‌اي طولاني در اين زمينه يكي از قديمي‌ترين توليدكنندگان چرم در دنيا محسوب مي‌شود. با نگاهي به آثار باستاني به‌جا مانده از قدما درخواهيم يافت كه ايراني‌ها چيزي حدود 1500 سال پيش از ميلاد از چرم براي درست كردن كفش، لباس و جنگ‌افزار استفاده مي‌كردند. نخستين كارخانه چرم‌سازي ايران در سال 1312 در همدان و سپس در سال 1314 دومين كارخانه در شهر تبريز افتتاح شد.در حال حاضر نيز تبريز به عنوان قطب صنعت چرم و كفش در ايران شناخته مي‌شود. با اين وجود در حال حاضر اين صنعت نتوانسته در كشور ما خود را با پيشرفت‌هاي روز همگام كند. در سال‌هاي اخير صنعت كفش در كشور ما وارد فضاي رقابتي شده اما با اين وجود هنوز نتوانسته در مواجهه نسبي با بازارهاي جهاني آن طور كه بايد و شايد، توانايي خود را نمايان كند.
ارزآوري و اشتغال زايي
كارشناسان معتقدند كه صنعت چرم در کشور ما از ظرفیت بالایی برای ارزآوری، کارآفرینی و اشتغال‌افزایی برخوردار است. از آنجايي كه رونق صنعت چرم نقش کلیدی در ساختار اقتصادی کشور دارد ، ضروري است دولت نيز حمايت‌هاي لازم را از فعالان اين حوزه به عمل آورد.
این صنعت به‌عنوان یکی از صنایع بومی در کشور ماست و به يقين حرف‌هاي زیادی برای گفتن دارد. در خصوص وضعيت صنعت چرم كشور چندي پيش عضو هیات مدیره انجمن صنایع چرم ایران در برنامه‌اي راديويي گفته بود كه صنعت چرم اشتغال‌محور و در عین حال از ارزش افزوده بسیاربالایی برخوردار است که متاسفانه بر اثر صادرات سالامبور از دست می‌رود. چرخ هر کشوری بر پایه تولید می‌چرخد و به‌طور قطع آفت هر صنعتی خام‌فروشی است.
باتوجه به اهمیت کلیدی صادرات کالاهای نهایی صنعت چرم در اقتصاد، دولت های ممالک مختلف جهان برنامه‌های مفصلی برای صادرات هر چه بهتر در این حوزه تدارک دیده‌اند تا بتوانند همچنان در بازار محصولات چرمی به رشد و پویایی خود ادامه دهند. صادرات چرم به صورت کیف، کفش، کاپشن، کمربند و ... سود قابل توجهی نسبت به صادرات چرم به صورت مواد خام دارد؛ از این رو می طلبد برنامه ریزی و سیاست گذاری‌ها در کشور بیشتر به این سمت و سو معطوف شود. صنعت کفش از جمله صنایع اشتغال‌زا و ارزآور در دنیا به‌شمار می‌رود، خوشبختانه این صنعت در ایران امروز از پیشرفت رو به رشدی برخوردار است.
پیشتازان صنعت چرم
تبریز به عنوان قطب چرم کشور و همچنين کفش تبریز نشان تجاری محصولات چرم کشور محسوب مي‌شود. در حال حاضر 50 واحد صنعتی بزرگ در صنعت کیف و کفش چرم تبریز مشغول فعالیت هستند که در زمینه کفش 5500 واحد تولید چرم در تبریز وجود دارد که حدود 4300 واحد آن دارای پروانه کسب و1200 واحد هم بدون پروانه کسب هستند.
از این 4300 واحد تولیدی حدود2400 واحد در بخش تولیدی، 1400واحد در بخش فروش و500واحد خدماتی هم فعالیت دارند. بر اساس آمارها در حال حاضر 250 واحد تولیدی چرم که بیش از 95درصد این واحدها در تولید چرم سنگین و بقیه در تولید چرم سبک فعالیت دارند ، در تبريز فعالند و محصولات این صنعت علاوه بر تامین نیاز بازار داخلی به کشورهای چین، ترکیه، هنگ‌گنگ، ایتالیا، اسپانیا، هند، پاکستان، آذربایجان و ارمنستان صادر میشود.
اما بازار کفش با رکود مواجه شده و وضعیت صادرات کفش تبريز مطلوب به نظر نمي‌رسد. حدود 40 هزار نفر به طور مستقيم در صنعت کفش تبریز فعالند و 110 هزار نفر به صورت غیرمستقیم مانند کشتارگاه‌ها و صنایع پایین دستی و بخش‌هايي از اين دست در اين صنعت در حال فعاليت هستند.
همچنین حدود 70 تا 90 میلیون جفت کفش در سال تولید میشود که بین 60-45 درصد تولید کل چرم کشور و سهم ۱۵ درصدی از میزان کل بخش صنعت را در برگرفته‌اند و تقریبا 90درصد چرم کفش دست دوز کل کشور در تبریز تولید میشود. كشور ايتاليا از جمله كشورهايي است كه در صنعت چرم پيشگام محسوب مي‌شود. اين كشور با سرمایه گذاری در چین، هند و پاکستان و انتقال دانش فنی ، در صنعت چرم آن کشورها نیز حرفی برای گفتن دارد.
ترکیه در اين صنعت پس از از ایتالیا رتبه دوم را داراست و آمریکا نيز بزرگ‌ترين خريدار چرم و پوست در دنيا محسوب مي‌شود. ايران نيز در زمره سه كشور اصلي در توليد پوست و صادرات محصولات نيم‌ساخته است. چرم توليدي كشور ما به لحاظ كمي و كيفي در دنيا رتبه سوم را دارد اما نكته‌اي كه در اين ميان وجود دارد اين است كه بيشتر صادرات چرم كشور ما به صورت سالامبور و خام است كه علت اين امر نبود زيرساخت‌ها و ابزار لازم براي فرآوري و توليد محصولات چرمي است. اين در حالي است كه در كشورهاي ديگر از جمله تركيه ارزآوري از چرم، مهم‌ترين ويژگي اين صنعت به شمار مي‌رود.
رتبه دوازدهم در دنيا
در خصوص وضعيت صنعت كفش در كشور عضو هیات‌مدیره جامعه صنعت کفش ایران با اشاره به رتبه دوازدهم ایران در تولید کفش در جهان اعلام کرد که تولیدکنندگان برای تامین بازار عید آماده هستند.
علی لشکری با بیان اینکه شرایط سختی برای تداوم فعالیت تولیدکنندگان در سال جاری وجود دارد، به ايسنا گفت: «تولیدکنندگان انتظار همکاری بیشتری از دولت و مسئولان در جهت رفع موانع تولید و حفظ اشتغال موجود دارند.
مردم برای خرید عید در مسیر حمایت از کالا و نیروی کار ایرانی محصولات داخلی مصرف کنند.
با توجه به اینکه امسال سال خوبی برای تولیدکنندگان کفش نبوده و بازار شهریورو زمستان، آن‌ها را دلشاد نکرده، امیدشان به بازار شب عید است.
تولیدکنندگان کل سال را تلاش می‌کنند تا آخر سال نتیجه بگیرند، امیدواریم بازار شب عید که از دهه فجر آغاز میشود و تا اواسط فروردین ادامه دارد، بتواند سهم قابل توجهی برای فروش کفش ایرانی داشته باشد.
بالغ بر ۵۰ هزار شبکه توزیع کیف، کفش و چرم در سراسر کشور آماده ارائه محصولات به مصرف‌کنندگان ایرانی هستند. تامین بیش از ۸۵ درصد نیاز کشور به کفش در داخل نشان‌دهنده کیفیت محصول ایرانی است.
تولیدکنندگان تلاش می‌کنند با استفاده از ماشین‌آلات و تکنولوژی جدید و نیروی کار با تجربه محصولات باکیفیت به مصرف‌کنندگان عرضه کنند. در اين ميان برخی کفش‌های بدون شناسنامه نیز وجود دارد که در واحدهایی تولید میشود که ملزومات تولید باکیفیت را رعایت نمی‌کنند».
اين طور كه به نظر مي‌رسد صنعت چرم و كفش در كشور ما نيازمند حمايت‌هاي ويژه از سوي دولت است چراكه اين صنعت ظرفيت‌هاي نهفته بسياري در خود دارد.
از آنجايي كه چرم ايران چرمي مرغوب در دنيا محسوب مي‌شود، لزوم رسيدگي و كشف ظرفيت‌هاي اين صنعت به شدت احساس مي‌شود و اين صنعت مي‌تواند ارزآوري زيادي براي كشور ما داشته باشد و همچنين در شرايط فعلي اقتصادي كشور كمكي به بحث اشتغال‌زايي و ركود گسترده موجود در كشور باشد. چندي پيش كفش دست‌دوز تبريز به ثبت ملي رسيد و حالا به گفته فعالان اين حوزه تلاش‌ها براي ثبت جهاني اين محصول چرمي مرغوب كشورمان ادامه دارد؛ موضوعي كه شايد بتواند به پيشرفت اين صنعت در كشورمان و همچنين مطرح شدن نام كفش ايراني در بازارهاي جهاني كمك كند.
