«ابتکار» برخی از مهم‌ترین اتفاقات حوزه موسیقی در سال 97 را مرور کرد نت‌ها در افت‌وخیز

فاطمه امین‌الرعایا
سال 97، سال پرفراز و نشیبی برای موسیقی بود، از لغو کنسرت کیتارو و کلایدرمن گرفته تا برگزاری اولین کنسرت رایگان خیابانی. در این سال با ممنوع‌الکاری چند خواننده روبه‌رو شدیم و ناصر چشم‌آذر را هم از دست دادیم. مروری کوتاه خواهیم داشت بر مهم‌ترین موضوعات موسیقی در سالی که گذشت.
کیتارو و کلایدرمن؛ شاید وقتی دیگر
شاید یکی از مهم‌ترین اتفاقات بهار امسال در حوزه موسیقی، لغو کنسرت کیتارو و همچنین حضور ریچارد کلایدرمن، نوازنده فرانسوی‌ در ایران بود. کیتارو پیش از این یک‌بار در سال 93 در تهران روی صحنه رفته بود که اتفاقا با استقبال بسیار خوبی هم از سوی مخاطبان روبه‌رو شد. به دلیل همین استقبال، او تصمیم گرفت تا امسال برای بار دیگر به تهران بیاید و بنوازد، تمام برنامه‌ریزی‌ها انجام شده بود اما ناگهان تیتری با عنوان «کنسرت کیتارو لغو شد!» در رسانه‌ها مخابره شد. در همین اوضاع حاشیه‌هایی هم برای حضور کلایدرمن در کشور مطرح شد. برخی مدعی بودند که او با رژیم صهیونیستی همکاری داشته است و به همین دلیل نباید در ایران کنسرت اجرا کند. اما علی‌ ترابی، مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد درباره این حواشی گفت: «باید تاکید کنم که ما از مراجع ذی‌صلاح استعلام گرفتیم که نتیجه استعلامات مثبت بود. درباره مباحثی که آقای کلایدرمن با رژیم صهیونیستی همکاری‌هایی داشته هم باید توضیح بدهم که مدیر برنامه وی اطلاعیه‌ای صادر کرده و گفته که هیچ مناسبت خاصی با رژیم صهیونیستی ندارند. تمامی مباحث مربوط به دریافت مجوز کنسرت کیتارو طبق روندی طی شد. البته بعد از اینکه مجوز کنسرت صادر شد، خودِ گروه با توجه به فرصت اندکی که برای بلیت‌فروشی داشتند و همچنین تاخیر در صدور ویزا به این جمع‌بندی رسیدند که کنسرت به وقت دیگری موکول شود». در هر صورت فرصت استفاده از تجربیات این دو آهنگساز و نوازنده بزرگ جهانی از دست رفت.


پدیده‌ای به نام «لب‌خوانی»!
یکی از مهم‌ترین و پرحاشیه‌ترین اتفاقات سال 97، لب‌خوانی در کنسرت زنده توسط حمید هیراد و مسعود صابری بود.
سال 97 برای حمید هیراد سال خوش یمنی نبود. از همان ابتدا حاشیه‌ها او را همراهی می‌کردند. روزهای آغازین فروردین همراه بود با انتشار بیانیه جمعی از شاعران که از هیراد به علت استفاده بی‌اجازه از اشعارشان عدادی از شاعران و ترانه‌سرایان با موضوع «تضییع حقوق مولفین و حواشی ایجاد شده توسط حمید هیراد» که در آن خواستار رسیدگی به این موضوع از طریق مراجع ذی‌ربط شدند. ماجرا آنقدر بالا گرفت که هیراد مجبور به عذرخواهی از کسانی شد که از اشعارشان استفاده کرده بود. کم‌کم ماجرا در حال فراموشی بود که این‌بار هیراد با حرکتی عجیب در کنسرتش در شهر شیراز دوباره به صدر حاشیه‌ها بازگشت. در میانه‌های این کنسرت زمانی که هیراد که تصور کرده بود قطعه به پایان رسیده و برای تشکر از حضار تعظیم کرده بود، ادامه آهنگ با صدای هیراد پخش شد، در حالی که او در حالت احترام بود. هیراد در چرخشی سعی کرد ماجرا را به نوعی مخفی کند و دوباره وانمود به اجرای زنده کند. فیلم این اتفاق در فضای مجازی دست به دست می‌شد. کاربران شبکه‌های اجتماعی این ماجرا را نابخشودنی می‌دانستند. بسیاری از هنرمندان هم در صفحه‌های شخصی خود به اظهارنظر درباره پلی‌بک خواندن هیراد پرداختند. اما از سوی دیگر هیراد لب‌زدن را تنها یک اتهام می‌دانست که برای تخریب او ساخته شده است. اما این‌بار با یک‌عذرخواهی ساده ماجرا تمام نشد. وزارت ارشاد به ماجرا ورود کرد و در نهایت پس از چند ماه واحد نظارت و ارزشیابی دفتر موسیقی وزارت ارشاد فیلم‌ها و مدارک مربوط به اجراهای مختلف کنسرت شیراز هیراد را بررسی و لب‌خوانی او را تایید کرد. مهدی رنجبر، معاون هنری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس هم از تذکر به خواننده، موسسه و تهیه‌کننده خبر داد و خبر ممنوعیت هیراد از برگزاری کنسرت در شیراز تا پایان سال 97 را اعلام کرد. همچنین هیراد باید یک سانس رایگان برای مردم در شیراز در ازای آن بخش از کنسرت که «پلی بک» بوده نیز اختصاص می‌داد.
به نظر می‌رسید این همه حاشیه، درس عبرتی شده باشد برای برخی خوانندگان که اشتباه هیراد را تکرار نکنند اما باز هم لب‌خوانی تکرار شد. این‌بار نوبت مسعود صابری بود که کلیپی از کنسرتش در فضای مجازی دست‌به دست شود در حالی که لب‌خوانی‌اش کاملا واضح بود، این‌بار آش آن‌قدر شور بود که حتی رامبد جوان در اینستاگرامش از دعوت او به برنامه «خندوانه» نیز عذرخواهی کرد. با این اوصاف به نظر می‌رسد که در سال آینده دفتر موسیقی و وزارت ارشاد باید قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای برخورد با این پدیده وضع کنند.
ممنوع‌الکار‌های 97
ممنوع‌الکاری برای یک خواننده یکی از دردناک‌ترین اتفاقات ممکن است. در سال 97، شایعه ممنوع‌الکاری چهار خواننده مطرح شد؛ مهدی یراحی، حمید حامی، علی قمصری و حمید عسگری.
«سه‌گانه اجتماعی» عنوان آلبومی بود که مهدی یراحی در یکی از کنسرت‌هایش خبر انتشارش را داد. اولین قطعه این آلبوم 23 آبان منتشر شد و قطعه دوم با نام «پاره‌سنگ» هفت دی‌ماه در دسترس مخاطبانش قرار گرفت. اما انتشار موزیک ویدئو این قطعه برای این خواننده دردسرساز شد. او در این کلیپ که مربوط به هشت‌سال جنگ تحمیلی بود، از المان‌های مختلف استفاده کرد. دفتر موسیقی پس از انتشار این موزیک ویدئو اعلام کرد که این قطعه با قطعه‌ای که این دفتر به آن مجوز داده متفاوت است و همین موضوع باعث تشدید حساسیت‌ها شد، تا جایی که زمزمه‌های ممنوع‌الکاری‌اش به گوش رسید. ماجرا آنقدر بالا گرفت که در گفت‌وگویی یک‌ساعته در رادیو با حضور او و معاون هنری وزارت ارشاد، ماجرا بررسی شد. یراحی در این گفت‌وگو با بیان اینکه این حرکتش مثل شیطنت رزمندگانی است که شناسنامه‌های خودشان را دستکاری می‌کردند تا به جبهه بروند، در نهایت گفت: «‌من در این مورد شیطنت کردم و هر تصمیمی که ارشاد بگیرد، کاملا می‌پذیرم، شما باید بر یک مبنا عمل کنید، اما آیا این مبنا برای همه یکسان است؟»
اما ماجرای حمید عسگری و علی قمصری کمی به هم شباهت داشت. تکخوانی همخوان زن در کنسرت هر دو خواننده دلیل ممنوع‌الفعالیتی این دو نفر بود، گرچه بنابر اعلام دفتر موسیقی قمصری ممنوع‌الفعالیت نبود. یک اشکال فنی اما حمید حامی را به دردسر انداخت، کلیپی از کنسرت حامی منتشر شد که در آن تصاویر بک‌راند خواننده، تصاویر غیراخلاقی بودند، گرچه حامی این کلیپ را تایید نکرد و این سوال را مطرح کرد که چرا تنها از یک دوربین و از یک زاویه در این رابطه فیلمی منتشر شده و تصاویر دیگری موجود نیست. البته موضوع ممنوع‌الکاری هیچ کدام از این خوانندگان به صورت رسمی از سوی نهادهای مرتبط بیان نشد.
اتفاقات بیش از این بود
ازجمله اتفاقات دیگر سال 97 می‌توان به از دست دادن ناصر چشم‌آذر، موسیقی‌دان، آهنگساز و تنظیم‌کننده ایرانی و خالق آثاری چون خواهران غریب و باران عشق، جامعه هنری در اردیبهشت اشاره کرد. همچنین در این سال برای اولین بار کنسرت رایگان خیابانی برگزار شد و همچنین طرحی به نام هنر برای همه توسط معتمدی، خواننده اولین کنسرت خیابانی پایه‌ریزی شد تا شهروندان تهرانی بتوانند با تهیه بلیت ارزان‌قیمت طعم شرکت در کنسرت را بچشند. برخورد خشن با نوازندگان موسیقی خیابانی از موضوعات داغ این حوزه در سال 97 بود.
اهالی موسیقی همیشه از کم‌لطفی‌ها به این هنر گله داشتند، باید دید آیا سال آینده سال بهتری برای موسیقی خواهد بود یا نه.
سایر اخبار این روزنامه
در نشست خبری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مطرح شد از وضعیت دارو تا اوضاع سلامت روان ایرانی‌ها سیده فاطمه ذوالقدر کمیسیون فرهنگی در سالی که گذشت «ابتکار» بازار مسکن در سال 97 را بررسی می‌کند مسکن چشم به راه سال جدید بیانیه مشترک جمعی از مدیران مسئول روزنامه‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا در محکومیت حادثه تروریستی نیوزلند «ابتکار» برخی از مهم‌ترین اتفاقات حوزه موسیقی در سال 97 را مرور کرد نت‌ها در افت‌وخیز نمایندگان مجلس عملکرد خانه ملت در سالی که گذشت را چگونه ارزیابی می‌کنند؟ از بهار تا بهار در بهارستان چرا سیاه پیام‌آور بهار از عنصری فرهنگی به نمود تکدی‌گری تغییر شکل داده است؟ سیلی سرخ فقر به‌صورت سیاه حاجی‌فیروز آیت‌الله آملی لاریجانی: عامل اصلی جنایت نیوزیلند جریان اسلام‌هراسی است مصباحی‌مقدم: چطور مردم به خود اجازه می‌دهند به تصمیم‌گیرندگان نظام تکلیف کنند؟ عسلویه نماد عقلانیت و گفت‌وگو رئیس دفتر رئیس‌جمهوری: تامین معیشت مردم مهم‏ترین برنامه دولت است نماینده دادستان در دومین جلسه رسیدگی به پرونده چند موسسه مالی و اعتباری: ۲۲۰ نفر، ۴۰ میلیارد تومان تسهیلات کم‏سود یا بدون سود گرفته‌اند بیانیه مشترک جمعی از مدیران مسئول روزنامه‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا در محکومیت حادثه تروریستی نیوزلند