«ابتکار» از پیامدهای ممنوعیت‌های فراوان صادراتی گزارش می‌دهد بازارهایی که از دست می‌روند

کیمیا نجفی
این روزها شنیدن خبر افزایش قیمت کالاهای اساسی به یک عادت تبدیل شده است. با توجه به اینکه در ماه‌های اخیر چالش‌های بی‌شماری در اقتصاد کشورمان به وجود آمده است، برای کنترل بازار و جلوگیری از افزایش قیمت‌ها، برنامه‌ و راهکارهایی از سوی مسئولان ارائه می‌شود که می‌توان ممنوعیت صادرات را یکی از آنها دانست.
بحث ممنوعیت صادرات برای جلوگیری از افزایش قیمت و یا کاهش قیمت کالایی که طی چندروز روند صعودی را در پیش می‌گیرند، سیل عظیمی از نظرات را روانه می‌کند. موافقان این راهکار از آن حمایت می‌کنند و این روش را در کنترل بازار تاثیرگذار می‌دانند، که نمونه تنظیم بازار از طریق این روش را می‌توان در روزهای اخیر و بحث گرانی پیاز مشاهده کرد. اما در مقابل، افرادی هم ممنوعیت صادرات را یک روش موقتی دانسته که نه‏تنها داروی این بیماری نیست بلکه می‌تواند به زیان صادرکنندگان و ازدست‏دادن بازارهای صادراتی خود باشد. اما نمی‌توان منکر آن شد که افزایش قیمت ارز و تمایل به صادرات مشکلات جدیدی را در اقتصاد کشور به وجود آورده که از نظر برخی از مسئولان راه کنترل آن ممنوعیت صادرات است.
مجید پورکائد، عضو اتاق بازرگانی با اشاره به اهمیت صادرات در یک اقتصاد، به «ابتکار» می‌گوید: «صادرات تعاریف مشخصی دارد، صادرات مبنی بر این است که کالایی در کشور به درجه‌ای از تولید رسیده باشد که علاوه‌بر تامین نیاز داخل کشور، مازاد آن به کشورهای دیگر صادر شده و ارز حاصل از آن هم به کشور بازگردانده شود. تعریف دیگری درخصوص صادرات وجود دارد و آن این است که کالایی در کشوری تولید می‌شود و ممکن است که آن کالا نیاز داخل کشور نباشد و مردم هم از آن استفاده‌ای نکنند، اما در کشورهای دیگر قابل استفاده باشد. این نوع کالاها تنها جنبه صادراتی برای کشورها دارد».


وی می‌افزاید: «به عنوان مثال، صیادهای ایران ماهی‌های مرجانی و مرکب را از دریا صید می‌کنند که در کشور ما به دلایل شرعی قابل استفاده نیست اما همین ماهی بازار بسیار خوبی را در شرق آسیا دارد و شرکت‌های محصولات دریایی برای کسب سود به این سمت حرکت کرده‌اند. حال بحث اینکه کالایی در کشور ما قابل مصرف باشد، و نتوانیم نیاز خودمان را برطرف کنیم و به صادرات روی آوریم، طبیعی است یا باید به سمت واردات برویم و یا آن کالا را با قیمت‌های کلان در داخل به فروش برسانیم. من معتقدم که این مسائل به برنامه‌ریزی‌های غلط اقتصادی برمی‌گردد و باید برای آن راه‌حل مناسبی یافت».
پورکائد درخصوص قانون ممنوعیت صادرات کالاها برای جلوگیری از افزایش قیمت و یا کنترل بازار می‌گوید: «هنگامی که صادرات یک کالایی انجام می‌شود و ما به‌راحتی صادراتش را ممنوع می‌کنیم به صادرکنندگان ضربه خواهیم زد، چراکه صادرکنندگان با زحمات فراوانی بازار و مشتریانی را در دنیا به دست می‌آورند و برنامه‌ریزی‌هایی را در این‌باره انجام می‌دهند که با یک تصمیم ماجرا تغییر پیدا خواهد کرد. حال با توجه به شرایط خاصی که در کشور حاکم است برای کنترل مسائل داخلی با تصمیم ممنوعیت صادرات برخی کالاها بازارهای جهانی را از دست خواهیم داد. نمونه بارز آن این است که وقتی اختلاف میان ترکیه و روسیه پیش آمده بود و صادرات و واردات‌شان دچار مشکل شده بود ما نتوانستیم سهمی از این بازار را کسب کنیم و بازار به سمت ایده‌آل‌های ترکیه برگشت، ما باید با برنامه اقتصاد را هدایت و مدیریت کنیم».
وی در ادامه می‌گوید: «همان‌طور که گفتم در شرایط عادی یک کشور اخذ تصمیماتی از این قبیل آسیب‌های جدی را به اقتصاد کشور خواهد رساند و بزرگ‌ترین ضربه، از دست دادن بازار آن کالا خواهد بود. این درصورتی است که به دست آوردن دوباره بازار بسیار زمان‌بر خواهد بود، چراکه مشتریان وقت‌شان را برای برگشت ما به بازار جهانی هدر نمی‌دهند و بلا‌فاصله برای تامین نیازهای خودشان به گزینه‌های موجود دیگر روی می‌آورند. ما باید روندی را ادامه دهیم که یکی از گزینه‌ها باقی بمانیم و با دست‌های خود صادرات و بازارمان را از دنیا حذف نکنیم».
با توجه به نظر بسیاری از کارشناسان مبنی‌بر از دست دادن بازارهای جهانی درصورت ادامه ممنوعیت صادرات برخی از کالاها به نظر می‌رسد، موضوع افزایش قیمت کالاهای اساسی و تمایل برای صادرات آنها به یک چالش در اقتصاد ایران تبدیل شده است. البته نمی‌توان منکر این شد که در پی نوسانات ارزی، صادرات نظر بسیاری را به خود جلب کرد و این موضوع روزبه‏روز رونق بیشتری گرفت، این مسئله تا جایی ادامه داشت که نیازهای بازار داخلی به سمت صادرشدن به بازارهای خارجی رفت. حال باید برای رفع مشکلات آن برنامه‌هایی دقیق و همه‏جانبه در دست اجرا قرار گیرد تا هم بازار صادراتی کالاهای ایرانی حفظ شود و هم بازارهای داخلی کنترل و تنظیم شود.
سایر اخبار این روزنامه
خانه مادری هوشنگ ابتهاج صبح روز گذشته تخریب شد سایه «سایه» بر سر خانه مادری محمدعلی وکیلی تولدِ عنصرهمدلی وهمبستگی «ابتکار» از پیامدهای ممنوعیت‌های فراوان صادراتی گزارش می‌دهد بازارهایی که از دست می‌روند بیماری‌های مناطق سیل‌زده و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان آ‌ن‌ها مرور شد سیل در کمین سلامتی بیماری‌های مناطق سیل‌زده و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان آ‌ن‌ها مرور شد سیل در کمین سلامتی نمایشگاه بین‌المللی کتاب با وجود مشکلات بسیار به پیشواز سی‌و‌دومین دوره می‌رود دو با مانع کتاب «ابتکار» از مصوبه انتخاباتی مجلس و حذف برابری یک دوره نمایندگی با یک مقطع تحصیلی گزارش می‌دهد ارتش سودان بامداد پنجشنبه عمر البشیر رئیس‌جمهوری این کشور را از قدرت برکنار کرد آوار خشم مردم بر سر عمر البشیر معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری: دولت در هر شرایطی در کنار مردم خواهد بود نعمت احمدی در گفت‌وگو با «ابتکار»: آمریکا حق ندارد ایران را تروریست معرفی کند فرمانده نیروی زمینی ارتش: آمریکا امنیت نیروهای خود را در اقصی‌نقاط دنیا به خطر انداخت فرمانده نیروی زمینی ارتش: آمریکا امنیت نیروهای خود را در اقصی‌نقاط دنیا به خطر انداخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی: لایروبی آب‏بندان‌های گیلان، خطر بروز سیل در این استان را کاهش داد اصول فنی و راهکارهای هدایت سیلاب