تقاطع بازارها و 2 الزام برای تحقق یک هدف

 طی روزهای اخیر بازارهای کشور تحت تاثیر چند خبر مهم قرار داشت. بازار ارز پس از تنش چند روزه به واسطه اقدامات آمریکا، به یک ثبات نسبی رسید تا مشخص شود که این بازار از ثبات نسبی برخوردار است و خیلی نمی توان در آن به انتظار سودهای بالا دل بست. بازار سپرده های بانکی نیز با خبری که رئیس کل بانک مرکزی از سیاست های جدید پولی مطرح کرد، عملا از مسیر سرمایه گذاری جذاب خارج شده است، چرا که همتی اعتقادی به افزایش نرخ سود سپرده های بانکی ندارد. در این میان بازارهای بورس و مسکن پالس های مثبتی از رونق را دریافت کرده اند. بازار بورس سقف تاریخی 195 هزار واحدی رارد کرد  و پیش بینی ها حاکی از تداوم نسبی این روند تا بالاتر از 200 هزار واحد نیز هست. همچنین مدیرعامل بانک مسکن از تدوین بسته ای برای رونق مسکن خبر داد و سه محور کلی آن را شامل تقویت عرضه مسکن، کمک به قدرت خرید متقاضیان خانه اولی و بازسازی واحدهای مسکونی تخریب شده در سیل اعلام کرد.
واقعیت این است که از منظر اقتصاد خرد، افراد و خانوارها با درآمدی مواجه هستند که بخشی از آن به سمت پس انداز میل می کند. هرچند با رشد قیمت ها و این واقعیت که قدرت خرید خانوارها به اندازه رشد قیمت ها تقویت نشده است، در عمل میل به پس انداز و سرمایه گذاری کاهش می یابد ولی در هر حال بخشی از درآمد خانوارها به ویژه خانوارهای متوسط به بالا و ثروتمند، معطوف به سرمایه گذاری است. این واقعیت که نظام بانکی، دیگر محملی برای سودهای بی دغدغه و کلان نخواهد بود و بازار ارز و طلا پس از جهش سال 97، توان رشد بیشتری ندارد، تقاضاهای سرمایه گذاری را معطوف به بازارهای دیگر خواهد کرد.
در شرایط فعلی اقتصاد ایران، لزوم تعیین مدل هایی جذاب و فراگیر برای سرمایه گذاری به شدت احساس می شود اما قبل از آن نیاز به تعیین الزاماتی است که براساس آن بتوان افق سرمایه گذاری به ویژه برای سرمایه های خرد را مشخص کرد. نخستین الزام شامل، تثبیت شرایط اقتصاد کلان است. به ویژه اکنون و در شرایطی که محیط بیرونی اقتصاد ایران تا حد زیادی شفاف شده و قطع امید از اروپا و استفاده از گزینه کشورهای منطقه و متحدان سیاسی برای مواجهه با تحریم ها مورد توجه همه جریان های داخلی از جمله دولت قرار گرفته، مشخص است که بازیگران خارجی اثرگذار در اقتصاد ایران چه مسیری را در پیش می گیرند. آمریکایی ها عمده اقدامات اقتصادی مخرب خود را انجام داده اند و در عمل ممکن است فروش نفت را فقط کمی دیگر کاهش دهند و عمده اقدامات آمریکا در سال جدید اقدامات سیاسی و تبلیغاتی نظیر تحریم سپاه خواهد بود. اروپا نیز همچنان بدون اقدامی مشخص کنار خواهد نشست و ایران فرصت دارد  با ابزارهای منطقه ای و متحدان به مواجهه با تحریم ها و کم رنگ کردن آثار  آن بپردازد.
الزام دوم، فضای سیاسی سالم و به دور از تخریب در داخل است؛ فضای سیاسی که هیجان های سیاسی و دعواهای داخلی را به حداقل برساند. اتفاقات ابتدای امسال و سیل مهیبی که رخ داد، نشان داد که برای مواجهه با این شرایط، چه مقدار به انسجام داخلی نیازمندیم. اقتصاد کشور نیز با سیل تحریم ها و ناکارآمدی های انباشته سال ها مواجه است و برای بهبود نیاز به انسجام داخلی دارد.


با فرض تحقق این الزامات که به محقق شدن آن می توان خوش بین بود، تعیین مدل های جذاب و فراگیر برای سرمایه گذاری ضروری است، به ویژه از این نظر که بسیاری از توده های مردم دانش کافی برای سرمایه گذاری در بازاری نظیر بورس را ندارند و در خلأ بازارهای ارز و طلا و سپرده بانکی و در شرایطی که سرمایه گذاری در بازار مسکن نیز با ریسک همراه است و نیاز به حداقل سرمایه ای دارد که بسیاری از افراد توان تامین آن را ندارند، تعریف بسته های جذاب سرمایه گذاری در بورس ضروری است. بسته هایی که بتواند با تعیین سبدهای سرمایه گذاری و تضمین حداقل سود از طریق سبدهایی از سهام که خطر زیان را به حداقل می رساند، مردم را به حضور در بازار سرمایه ترغیب کند.