«همدلی» طرح مصوب شده دیروز مجلس در تقویت جایگاه سپاه در برابر آمریکا را در گفت وگو با کارشناس این حوزه بررسی کرد؛

شتابزدگی مجلس
همدلی| گروه سیاسی ــ هرمز شریفیان ــ مجلس شورای اسلامی طرح «تقویت جایگاه سپاه پاسداران در برابر آمریکا» را با دو فوریت و در 13 ماده به سرعت به تصویب رساند. تصویب این طرح در این اقدام دولت ترامپ صورت گرفت که اوایل هفته جاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروه‌های تروریستی وزارت خارجه این کشور قرار داد. این طرح در واقع در قالب مقابله به مثل کردن با اقدام‌های یک‌جانبه دولت آمریکا علیه منافع جمهوری اسلامی ایران و از جمله سپاه پاسداران تصویب شد.
تصویب این طرح چند پرسش را مطرح می‌کند اما پیش از طرح این پرسش‌ها نخست باید به شمار نمایندگان مجلس در این جلسه مهم اشاره کرد. 83 نفر از نمایندگان مجلس دیروز غایب بودند و فقط 207 تن از نمایندگان در جلسه‌ای با اهمیت حضور داشتند که قابل تامل بود.
قابل تامل‌تر از این موادی از این طرح مصوب شده است که پرسش‌هایی را در ذهن مطرح می‌کند. در بخشی از ماده 1 این مصوبه آمده: «بر اساس این طرح هرگونه کمک اعم از نظامی، اطلاعاتی، مالی، فنی، آموزشی، خدماتی و تدارکاتی به این نیروها(سنت‌کام) همکاری در اقدام تروریستی محسوب می‌گردد». نخستین پرسش اینجاست که نیروهای نظامی آمریکا در کشورهایی مانند عراق، کویت، قطر و عمان که روابط حسنه‌ای با جمهوری اسلامی ایران دارند، حضور دارند و طبیعی است که نیروهای نظامی و ارتش این 4 کشور به واسطه حضور نیروهای آمریکایی در کشورشان با آنان همکاری‌های نظامی، اطلاعاتی، مالی، فنی، آموزشی، خدماتی و تدارکاتی دارند و نکته اینجاست که با تصویب این طرح، آیا نیروهای نظامی این کشورها، به زعم این مصوبه از سوی مجلس شورای اسلامی، همکاری در اقدامات تروریستی کرده‌اند؟


همچنین در ماده 4 این مصوبه عنوان شده: «ستاد کل نیروهای مسلح مکلف است با همکاری وزارت اطلاعات و بهره‌گیری از امکانات و توانایی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سایر واحدهای اطلاعاتی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، فهرست و اسامی فرماندهان ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنت‌کام) و سازمان‌ها و نهادهایی که تحت اختیار این فرماندهی می‌باشند و از تروریست‌ها حمایت و پشتیبانی می‌نمایند را برای تعقیب قضائی اعلام کند». پرسش بعدی اینجاست چنانچه فرماندهان آمریکایی شناسایی شدند، «تعقیب قضایی» آنان در کدام چارچوب قابل پیگیری است؟ برای مثال دولت ترامپ با تروریستی خواندن سپاه و با توجه به پروتکل‌های امنیتی که با بیشتر کشورهای جهان دارد، در صورت حضور احتمالی فرماندهان سپاه در آن کشورها می‌تواند آنان را تحت پیگرد قضایی قرار دهد اما آیا امکان این مقابله به مثل برای دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران نسبت به فرماندهان آمریکایی وجود دارد؟
همچنین بر اساس ماده 6 ، «ستاد کل نیروهای مسلح و وزارتخانه‌های امور خارجه و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح موظفند با استفاده از ظرفیت‌های حقوقی، سیاسی و دیپلماسی دفاعی خود برای تعطیلی پایگاه‌های آمریکایی در منطقه تلاش نموده و بهره‌مندی نیروهای آمریکایی از تاسیسات، تجهیزات، منابع مالی و سایر کمک‌های احتمالی کشورهای منطقه را خاتمه دهند». پرسش بعدی این است که ارتش ایالات متحده آمریکا تقریبا پس از جنگ جهانی دوم در اکثر کشورهای منطقه خاورمیانه و بر اساس پیمان‌نامه‌های نظامی و با اجازه دولت این کشورها در آنجا حضور دارد برای مثال می‌توان از پایگاه هوایی «اینجرلیک» در خاک ترکیه و حضور ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر در خاک بحرین نام برد و اینکه چگونه می‌شود از ظرفیت‌های حقوقی، سیاسی و دیپلماسی برای تعطیلی چنین پایگاه‌هایی که شمار آن‌ها در کشورهای همسایه ایران بسیار زیاد است، بهره برد؟
هرچند که در عرصه دیپلماسی برخی اقدامات جنبه‌های نمادین دارند اما شکل اجرایی مصوبات قانونی یک کشور در حوزه دیپلماسی، مهم‌تر و ارزشمندتر از جنبه‌های نمادین آن است و اصول دیپلماسی ایجاب می‌کند که قوای تقنینی کشورها، قوانینی را وضع کنند که به نوعی قابلیت اجرایی و عملیاتی شدن داشته و از تاثیرگذاری برخوردار باشند.
شاید بهتر بود کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پیش از تصویب این طرح که با توجه به پرسش‌های مطرح شده، شمایلی شتابزده دارد، رایزنی‌های تخصصی و فنی بیشتری با کارشناسان وزارت امور خارجه، استادان دانشگاه و کارشناسان برجسته‌ی حوزه حقوق و روابط بین‌الملل انجام می‌داد تا طرحی توسط نهاد قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران تصویب می‌شد که علاوه‌بر مداقه‌های لازم در حوزه دیپلماسی و ارتباط با کشورهای همسایه، از امکان اجرای آن نیز می‌شد بهره‌های بسیار برد. در واقع می‌توان چنین گمان کرد که این مصوبه عجولانه و احساسی مجلس به اقدام خارج از قانون و عرف بین‌الملل دولت ترامپ به نوعی رسمیت بخشید.
«همدلی» در همین خصوص گفت‌وگویی با «فریدون مجلسی» دیپلمات پیشین وزارت امورخارجه و کارشناس حوزه روابط بین‌الملل و دیپلماسی داشته که در ادامه می‌خوانید:
اقدام عجولانه مجلسی‌ها
فریدون مجلسی، درباره جز‌ییات و کلیات طرح دو فوریتی اقدام متقابل جمهوری اسلامی ایران در برابر تروریستی خواندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توسط دولت آمریکا، گفت: «به‌نظر من، این اقدام یعنی تصویب چنین طرحی در مجلس شورای اسلامی حساب شده نبود».
این جلسه مجلس شورای اسلامی با حضور اعضای کمیسیون‌ها و نمایندگان ارگان‌های ذی‌ربط برگزار شد و در آن کلیات طرح دو فوریتی اقدام متقابل جمهوری اسلامی به اتفاق آرا به تصویب رسید. براساس یکی از مواد این طرح، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در چارچوب مصوبات شورای عالی امنیت ملی در برابر اقدامات تروریستی نیرو‌های آمریکایی که منافع جمهوری اسلامی ایران را به مخاطره می‌اندازند، اقدامات متقابل و قاطع انجام دهد.  در ادامه این نشست، گزارش عملکرد حقوق بشری آمریکا در سال ۱۳۹۷، و موارد نقض حقوق بشر از سوی این کشور‌ها مطرح و به تصویب کمیسیون رسید که متعاقباً در صحن مجلس شورای اسلامی قرائت می‌شود.  مجلسی در ادامه ضمن عجولانه خواندن این اقدام نمایندگان مجلس، گفت: «بدون‌شک اقدامی که آمریکا علیه سپاه پاسداران انجام داد یک اقدام غیر قانونی بود. نه‌تنها ایران بلکه دیگر کنوانسیون‌های بین‌المللی چنین اقدامی را مشروع نمی‌دانند. اما نکته جالب این‌که، نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب طرح دو فوریتی ذکر شده، به یک اقدام غیر‌قانونی وجهه قانونی دادند».
فریدون مجلسی در پاسخ به این سوال که طبق یکی از مواد تصویب شده این طرح مبنی‌بر هرگونه کمک اعم از نظامی، اطلاعاتی، مالی، فنی – آموزشی، خدماتی و تدارکاتی به نیروهای فرماندهی آمریکا (سنت‌کام) اقدامی تروریستی تلقی می‌شود، در حالی‌که آمریکا روابطی نزدیک با عمان، قطر، کویت و عراق دارد. تحلیل شما از همکاری نیروهای نظامی این کشورها و تعارض آن با این مصوبه چیست؟، گفت: «از میان کشورهایی که بر شمردید مهمترین آن‌ها عراق است و جالب‌تر این‌که نخست وزیر عراق طی گفت‌وگویی اعلام کرد(شما بخوانید تعارف کرد) که خواهان تعادل و ایجاد رابطه با هردو طرف(ایران و آمریکا) است».
این کارشناس با سابقه در ادامه گفت:‌ «به نظر من اعلام مستقل بودن عراق بین ایران و آمریکا تعارفی بیش نیست. چراکه منافع کشور عراق از جمیع جهات در ارتباط با آمریکا تامین می‌شود».
فریدون مجلسی در پایان گفت: «البته باید گفت که این طرح دو فوریتی تنها به این ماده خلاصه نمی‌شود بلکه یکی از مواد این طرح، دولت را موظف کرده ضمن اعتراض و اقدام حقوقی به تصمیم غیرقانونی ایالات متحده آمریکا، از طریق مراودات دوجانبه و چندجانبه با کشور‌ها و رایزنی با مجامع و سازمان‌های بین‌المللی از حداکثر توان خود برای بی اثر کردن اقدامات آمریکا از نقض مصونیت حاکمیتی ارکان دفاعی جمهوری اسلامی ایران استفاده کند».
کلیات طرح تقویت جایگاه سپاه در برابر آمریکا تصویب شد
ایرنا- نمایندگان مجلس شورای اسلامی با کلیات طرح اقدام متقابل در برابر اعلام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان سازمان تروریستی از سوی آمریکا موافقت کردند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی نوبت عصر دیروز سه شنبه مجلس شورای اسلامی با 204 رای موافق، 2 رای مخالف و بدون رای ممتنع از 207 نماینده حاضر با کلیات طرح دو فوریتی اقدام متقابل در برابر اعلام کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان سازمان تروریستی توسط ایالات متحده آمریکا موافقت کردند.