روزنامه شهروند
1398/02/16
همسایه‌ها جبران کردند
شهروند- نام ایران درمیان 10 کشور پرجاذبه جهان برای گردشگران است؛ جایگاهی که به واسطه جاذبه‌های فراوان و شاخص‌های یونسکو به دست آمده است اما با این وجود از لحاظ شاخص رقابت‌پذیری در سال 2017 توانسته رتبه 93 جهان را به دست بیاورد.از سال گذشته و با افزایش قیمت دلار، کم نبوده‌اند تورهایی که در کشورهای مختلف برای گردشگران خارجی تبلیغ کرده‌اند که با خرج چندین دلار ناقابل، سفری خوب و خوش به ایران داشته باشند. مسئولان معاونت میراث و گردشگری هم در این مدت آمارهای مختلفی درباره ورود گردشگران به ایران اعلام کرده‌اند؛ آمارهایی که گاه با تردیدهایی روبه‌روست. بعضی آمارها از کاهش توریست‌های اروپایی می‌گویند و بعضی هم از اقبال کشورهای حوزه خلیج‌فارس به مکان‌های گردشگری ایران روایت می‌کنند؛ اگرچه بررسی‌ها نشان از این دارند که ورودی گردشگر خارجی در مدت زمان مشابه سال 96، دومیلیون و ۱۵۹هزار و ۸۸۲ نفر بوده، آماری که در مقایسه با دوره زمانی مشابه نشان می‌دهد که سال ۹۵ که دومیلیون و ۱۸۳هزار و ۴۲۲ نفر به ایران سفر کردند. تبلیغات منفی و سیاست خارجی متهمان اصلی
«در سال 2013، 40 نفر را به ایران بردیم. در سال 2016 این رقم به بیش از 600 گردشگر رسید و بعد از روی کارآمدن حسن روحانی و انعقاد برجام، هر روز بر تعداد گردشگرانی که از کاخ گلستان، معماری‌های زیبای شهر اصفهان و موزه‌ها و گالری‌های هنری ایران بازدید می‌کردند، افزوده شد.» این را جانی بیلبی، موسس شرکت مسافرتی وایلد فرانتیرز در مورد جاذبه‌های ایران برای گردشگران گفته است. اگرچه خروج ترامپ از برجام تا حدودی تأثیر منفی‌اش را بر این اقبال گذاشت و خبرها از کاهش تعداد توریست‌های اروپایی روایت کردند. ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تورگردانان ایران در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «با خروج ایالات متحده از برجام ما شاهد افت 18-17درصدی توریست‌های اروپایی و آمریکایی بوده‌ایم. اگرچه در مقابل توریست‌های کشورهای حوزه خلیج‌فارس ایران را به‌عنوان یکی از مقاصد گردشگری‌شان انتخاب کرده‌اند؛ توریست‌هایی که علاوه بر گردشگری در قالب تورهای زیارتی و سلامت راهی ایران می‌شوند. یکی از نکات مثبت این اقبال گردشگران کشورهای همسایه این است که تا حدودی افت توریست‌های اروپایی و آمریکایی را جبران کرده‌اند.»
طبق آمارهای رسمی، سفر اروپایی‌ها به ایران در 5ماه نخست سال 97 با کاهشی ۲۲درصدی همراه بوده است. پیشتر هم مدیرکل نظارت و ارزیابی گردشگری سازمان میراث فرهنگی اعلام کرده بود که سفر گردشگران آلمانی به ایران افتی ۳۲درصدی داشته است. آلمان که شهروندانش از جدی‌ترین علاقه‌مندان سفر به ایران هستند، تا سال ۱۳۹۵ جزو ۱۰ کشور نخست مبدأ سفر به ایران بود. پورفرج مسأله ارز و سیاست خارجی را در حوزه گردشگری دخیل می‌داند: «ما دو فصل توریستی داریم؛ یکی پاییز و دیگری بهار. در پاییز گذشته ما بیشترین کاهش توریست را شاهد بودیم، البته در بهار تا حدودی وضع بهبود پیدا کرد- جامعه تورگردانان ایران نمایشگاه‌های بسیاری را برپا کرد تا بتواند کمی افت به وجود آمده را جبران کند- البته با همه اینها نمی‌توان تأثیر تحریم‌ها را برحوزه گردشگران انکار کرد، چون یکی از فاکتورهای ضروری برای سفر احساس آرامش و امنیت است که تحریم‌ها آن را با مخاطره مواجه کرده است.»
ایران در سال ۹۵ نزدیک به ۵میلیون گردشگر داشت و عراق، جمهوری آذربایجان، افغانستان و ترکیه در صدر کشورهای صادرکننده گردشگر به ایران بودند و سفر اروپایی‌ها به ایران هم با حدود ۵۰درصد رشد همراه بود. در ۹ماه نخست سال ۱۳۹۶، سه‌میلیون و ۸۹۳هزار و ۲۷۷ تبعه خارجی به ایران سفر کرده بودند که سال 97 به ۶میلیون و ۷۴هزار و ۵۸۰ نفر رسید. رئیس جامعه تورگردانان ایران بیشترین توریست‌های اروپایی سال‌های گذشته را از کشورهای آلمان، ایتالیا و فرانسه عنوان می‌کند و می‌گوید: «یکی از سیاست‌هایی که برای جبران گردشگران اروپایی تعیین شد، زدن مهر ورود و خروج توریست‌ها در برگه‌ای جدا از گذرنامه بود که یک‌سالی است اجرایی میشود. این سیاست درحال اجرایی‌شدن است و شاید در بلندمدت شاهد تأثیر مثبت آن باشیم.»
علی‌اصغر مونسان، معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور هم دو روز پیش درباره درآمدهای ارزی حوزه گردشگری گفت: «بنابر گزارش بانک مرکزی در سال گذشته ۱۱.۸میلیارد درآمد ارزی از طریق گردشگری برای کشور ایجاد شده است. طبق گزارش سازمان جهانی جهانگردی متوسط هزینه‌کرد هر گردشگر در جنوب‌غرب آسیا- منطقه‌ای که ایران در آن قرار داده شده- ۱۳۴۰دلار است که این میان برخی گردشگران مثل آلمانی‌ها ولخرج‌تر از سایرین هستند، برخی هم مثل فرانسوی‌ها بسیار صرفه‌جو یا حتی برخلاف تصورها و گزارش‌های جهانی، عراقی‌های مسافر در ایران به مراتب از چینی‌ها ولخرج‌تر شده‌اند.» رئیس جامعه تورگردانان ایران هم اقتصاد صنعت گردشگری را یکی از فاکتورهای اصلی دانسته و می‌گوید: «هر گردشگری که وارد ایران میشود، به این معناست که ارز وارد کشور شده است. این ارزآوری در سال‌های گذشته از طریق توریست‌های کشورهای مختلف تأمین می‌شد و با کاهش توریست‌های اروپایی نگرانی‌هایی وجود داشت که تا حدودی توریست‌های زیارتی و سلامت آن را برطرف کردند. درحال حاضر با تغییراتی که در نرخ ارز به وجود آمده، توریست‌های سلامت، گردشگری و زیارتی مدت بیشتری را به نسبت سال‌های گذشته در ایران می‌مانند، چون برای آنها به‌صرفه است. ایران در بازار توریسم سلامت نسبت به رقبایش از دو مزیت برخوردار است؛ یکی ارزان‌بودن خدمات و دیگری داشتن پزشکان متخصص و خبره است.»
پورفرج بر این باور است که با وجود تلاش همه جوامع برای جذب گردشگر بیشتر، ایران هنوز از مزیت فراوانی جذابیت برای توریست‌ها برخوردار است: «چیزی که باعث عقب‌ماندن ایران از کشورهای رقیبش میشود، بحث تبلیغات منفی است که علیه ایران صورت می‌گیرد. درواقع این تبلیغات منفی گردشگر را برای انتخاب ایران به‌عنوان مقصد نگران می‌کند. در سال‌های گذشته ما تا حدی با اقبال گردشگران خارجی روبه‌رو بودیم که با کمبود هتل دست به گریبان بودیم.» بعد از دوران رکود،
توریست‌های اروپایی بیشتر شده‌اند
ایران با ثبت 21 اثر تاریخی در فهرست یونسکو جایگاه چشمگیری برای خود دست و پا کرده است، اما به هرحال طبق آمار سازمان گردشگری تنها توانسته حدود 119میلیون دلار (معادل 2.4درصد) از تولید ناخالصش را از صنعت گردشگری تأمین کند و پیش‌بینی‌ها می‌گوید این رقم در سال 1402 به چهار درصد خواهد رسید. از طرف دیگر، آمارهاى رسمى از گردش مالى بيش از 800 ميليارد دلار در سال در صنعت توريسم جهان حکایت می‌کند كه سهم ايران از اين گردش كمتر از يك‌دهم درصد است؛ سهم بسيار ناچيزی که نشان می‌دهد صنعت گردشگرى ما نتوانسته نقش خود را به‌عنوان يك عامل مهم توسعه اقتصادى و نیز معرفى ايران به‌عنوان يك كشور توريستى و فرهنگى، به‌خوبى ايفا كند. سیاوش پیهانی، فعال گردشگری و راهنمای تور در مورد خبرهایی که از کاهش گردشگران خارجی روایت می‌کنند به «شهروند» می‌گوید: «در تورهایی که دو سه هفته گذشته داشتیم، اروپایی‌ها در میان گردشگران دیده می‌شدند، به‌خصوص ایتالیایی‌ها و فرانسوی‌ها. درواقع در این مدت تعداد گردشگران اروپایی محسوس بوده است، البته تعداد گردشگران آسیایی- ژاپن و چین- هم محسوس بوده و میشود گفت افزایش را تجربه می‌کند.»
در ۹ ماه سال 97 آمارها از سفر توریست‌هایی از کشورهایی که با ایران لغو روادید داشته‌اند، خبر می‌دهد؛ آماری که رقم 47درصدی را به خود اختصاص داده است؛ ازجمله ترکیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان. سفر از این کشورها به ایران در مقایسه با سال گذشته ۱۴۸.۵درصد رشد داشته است. پیهانی بر این باور است که مدتی در میان گردشگران، اروپایی‌ها کمتر به چشم می‌خوردند، اما در ماه‌های اخیر تعداد آنها رو به افرایش گذاشته است: «گفتن از جذابیت ایران برای جذب بیشتر توریست مسأله‌ای کلی است و در این میان مسأله‌ای که ضرورت دارد به آن توجه کنیم و راهکاری برای آن بیندیشیم، این است که بیشتر توریست‌های ایرانی را سالمندان تشکیل می‌دهند. توریست‌هایی که بعد از بازنشستگی کشورهای مختلف را برای سفر انتخاب می‌کنند و ایران هم جزو این مقاصد است. اگر توریست‌هایی که وارد ایران می‌شوند از خدمات خوبی بهره‌مند شوند، می‌توانند به‌شخصه مبلغان خوبی برای گردشگری ایران باشند.»
براساس آمار سازمان جهانی جهانگردی، هر گردشگر اروپایی و آمریکایی دست کم ۱۵۵۶ دلار خرج می‌کند، برای همین جذب گردشگر از این کشورها برای ما مهمتر است و این درحالی است که در پنج‌ماه نخست سال 97 تعداد گردشگران آمریکایی به 727 نفر می‌رسید، درحالی‌که سال پیش و در زمان مشابه تعداد آنها ۲هزار و ۳۴۴ نفر بود. این فعال گردشگری نوسانات ارزی را در عرصه گردشگری موثر دانسته و می‌گوید: «با نرخ ارز سفر برای توریست‌های حوزه خلیج فارس و اروپا بسیار به‌صرفه و ارزان‌قیمت شده و امید می‌رفت شاهد گردشگران بیشتری باشیم که با سیاست خارجی و اعمال تحریم‌ها این اتفاق نیفتاد، البته راهکارهایی در پیش گرفته شده تا ورود گردشگر به ایران آسان‌تر باشد و یکی از این سیاست‌ها نخوردن مُهر ورود و خروج در پاسپورت توریست‌هاست که تا حدودی به طی سیر صعودی گردشگران اروپایی کمک کرده است.» این راهنمای تور با اشاره به اهمیت درآمد توریسم می‌گوید: «ایران از جاذبه‌های گردشگری برخوردار است، اما کاستی‌هایی وجود دارد تا به‌واسطه آنها گردشگران جوان پول بیشتری خرج کنند و شاید برای همین است که ما گردشگران سالمند را بیشتر می‌بینیم. تنها هزینه‌ای که توریست‌ها در ایران دارند خرید صنایع دستی است.»
در گیرودار گفتن از کاهش تعداد گردشگران و قبضه تورها توسط کشورهای همسایه کارشناسان از رشد ۵۱.۵درصدی سفر گردشگران خارجی به ایران با توجه به ریزش سفر اروپایی‌ها و برخی کشورهای آسیایی ازجمله چینی‌ها و ژاپنی‌ها می‌گویند اگرچه در مقابل، گروهی از فعالان گردشگری این درصد را بالا متصور شده و آن را کمتر از این مقدار می‌دانند. پیهانی اما معتقد است آمار دقیق و قابل استنادی برای میزان گردشگر در ایران وجود ندارد: «ما سازمان جهانی گردشگری داریم که گزارشی از تمامی کشورهای جهان ارایه می‌دهد با این مضمون که پذیرای چه تعداد گردشگر بوده‌اند و درآمدشان به چه میزان بوده. این گزارش اشاره‌ای هم به هزینه‌ها و درآمدهای گردشگری همه جوامع دارد ولی متاسفانه ایران و چند کشور دیگر در دوسال گذشته جایی در این گزارش ندارند- و این به هماهنگ نبودن نهادهای دخیل در این عرصه برمی‌گردد.- البته شنیده‌ها حاکی از این است که حتی آمارهای قبلی این گزارش در مورد ایران خیلی صحت ندارند چون آمارهای دقیقی از سوی نهادهای مسئول ایرانی ارایه نمی‌شود.»
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
کلنجار عصر جدیدی‌ها با دانشجویان اخمالو!
همسایه‌ها جبران کردند
آیا بین حوادث شازند، هشتگرد و یاسوج ارتباطی وجود دارد؟
هشت توصیه «آقای قرائتی»
جدال بنزین با یارانه‌های پنهان و امضاهای طلایی
در دیدار روسای بزرگترین نهادهای امدادی - حمایتی کشور چه گذشت؟
۲۰میلیارد تومان تعهد اولیه فعالان اقتصادی برای کمک به سیل‌زدگان
انتظار آرامش در بازار رمضان
آخرین روزنه‌های امید
دعوت به مراسم «نیمکت‌تکانی»
صفحه شهرونگ
این دندان قروچه به نفع هیچ‌کس نیست
چه اشکالی دارد نظرسنجی کنیم؟
دم‌تان گرم دکتر!
