همزمان با پیشروی ارتش سوریه در جنوب ادلب، روسیه مانع از صدور بیانیه در شورای امنیت شد

ادلب؛ گره کور بحران در سوریه
محمدرضا ستاری
همزمان با پیشروی‌های ارتش سوریه و باز‌پس‌گیری بیش از 70 درصد از خاک این کشور توسط نیروهای دولتی، استان ادلب به گفته اغلب ناظران، ایستگاه پایانی جنگ داخلی در سوریه خواهد بود. هرچند مناطقی همچون شرق فرات و شمال سوریه اکنون به واسطه تنش و درگیری میان کردها و ارتش ترکیه یکی از کانون‌های مهم تحولات میدانی سوریه محسوب می‌شوند، اما از آنجا که تقریباً تمامی معارضین بشار اسد با حمایت برخی بازیگران منطقه‌ای در استان ادلب گردهم آمده‌اند، تعیین تکلیف این نقطه می‌تواند به میزان زیادی در آینده سیاسی سوریه و خروج این کشور از بحران تاثیرگذار باشد.
تقریباً در تابستان سال قبل بود که ارتش سوریه با همراهی روس‌ها از عملیات قریب‌الوقوع برای بازپس‌گیری ادلب خبر دادند؛ امری که در طول این مدت با اما و اگرهای فراوان روبه‌رو شده و تا به این لحظه به تعویق افتاده است. بسیاری از کارشناسان علت این تاخیر معنادار را جلوگیری قدرت‌های غربی و متحدان‌شان برای در اختیار گرفتن ادلب از سوی اسد می‌دانند چراکه معتقدند در صورت محقق شدن این موضوع، بشار اسد که اکنون وضعیتش را در آینده سوریه تثبیت کرده است، یک‌تنه کاپ پیروزی در جنگ سوریه را به همراه روس‌ها بالای سر خواهد برد.


ارتش سوریه از جنوب وارد ادلب شد
در چنین وضعیتی و در حالی که آمریکا، ترکیه و برخی کشورهای اروپایی درخصوص عملیات ادلب هشدار داده‌اند، ارتش سوریه روز گذشته از نواحی جنوبی وارد این استان شد و به نوعی شروع ساعت صفر برای باز‌پس‌گیری این منطقه را اعلام کرد. این اقدام دمشق در حالی صورت می‌گیرد که نیروهای دولتی طی چند روز اخیر ضمن درگیری با نیروهای افراط‌گرا و تروریستی در حماء، به سمت ادلب حرکت کرده و مواضع نیروهای جبهه‌النصره را بمباران کردند. همچنین هفته گذشته نیز دمشق با همکاری روسیه به انهدام برخی از مواضع شورشیان در این استان مبادرت کرده بود.
اهمیت ادلب علاوه بر نقش این استان برای مدیریت نهایی بحران در سوریه، در وجود شمار زیادی از نیروهای افراطی از کشورهای مختلف جهان در این منطقه است. طبق برآوردها گفته می‌شود که حدود 150 هزار تروریست در این استان حضور دارند که از تابستان گذشته تاکنون علی‌رغم توافق روسیه و ترکیه برای تحویل دادن سلاح‌های‌شان، همچنان در مواضع خود مستقر هستند.
در همین راستا و در حالی که ارتش سوریه از جنوب وارد استان ادلب شده است، کشمکش‌های بین‌المللی نیز در میان قدرت‌های جهانی برای ممانعت از پیشروی نیروهای دولتی سوریه به سمت ادلب ادامه دارد‌ به طوری که روسیه روز جمعه در شورای امنیت مانع از صدور بیانیه‌ای در این خصوص شد. بنا‌بر گزارشی که شبکه خبری روسیا الیوم منتشر کرده است، ولادیمیر سافرونکوف معاون نماینده دائم سوریه در سازمان ملل، پس از مذاکرات پشت درهای بسته اعلام کرد: آلمان، بلژیک و کویت در تلاش برای صدور بیانیه‌ای به منظور بحرانی بودن وضعیت ادلب بودند که مسکو مانع این موضوع شده است.
روسیه و سوریه تاکید دارند که اکنون در ادلب گروه‌های مسلح وابسته به جبهه‌النصره با عناوین مختلف در این استان فعالیت می‌کنند و کشورهای غربی این موضوع را کتمان می‌کنند. به همین دلیل این دیپلمات روسی با بیان اینکه با آمریکایی‌ها در حال مذاکره هستیم، تصریح کرد: مبنای کشورهای غربی بروز فاجعه انسانی در ادلب است، در حالی که آنها باید بپذیرند که تروریست‌ها با تغییر نام در آنجا مشغول فعالیت هستند.
ترکیه نگران است
از سوی دیگر ترکیه به عنوان یکی از حامیان ارتش آزاد سوریه و نیز مخالفان سرسخت شروع عملیات نظامی در ادلب، روز گذشته از طریق ژنرال خلوصی آکار، وزیر دفاع این کشور هشدار داد که روس‌ها باید جلوی اسد را برای پیشروی در استان ادلب بگیرند.
او از روسیه خواسته تا با اقدامات قاطع از پیشروی نیروهای دولتی سوریه در جنوب ادلب ممانعت به عمل آورند زیرا حملات دمشق طی روزهای اخیر تبدیل به عملیات زمینی شده که این امر در مغایرت با توافقنامه آستانه است.
به گفته ناظران، از آنجا که موضوع ادلب در دستور کار تمامی بازیگران حاضر در عرصه سوریه به خصوص ایران، روسیه، ترکیه و آمریکا است، سه محور در مورد سرنوشت نهایی نبردها در این منطقه شکل گرفته که به طور کلی سیاست‌های متفاوتی را نیز درخصوص آن دنبال می‌کنند. دستیابی اسد به ادلب در راستای محور ایران، روسیه و سوریه است که این امر به میزان زیادی معادلات آتی را به نفع این محور تغییر خواهد داد.
از سوی دیگر همزمان با سیاست اعلامی آمریکا برای خروج نیروهایش از سوریه و نیز وضعیت شرق فرات که یک رویارویی میان آنها و ترکیه به وجود آمده است، آنکارا معتقد است که با از دست رفتن احتمالی ادلب، موقعیت آنها در شمال سوریه و نیز شرق فرات به مراتب ضعیف‌تر شده و به همین دلیل قصد دارد پیش از وقوع چنین مسئله‌ای، امتیازات لازم را برای آینده تحولات در سوریه کسب کند.