چرخ دکه‌داران نمی‌چرخد

تثبیت جایگاه قانونی
حسین فکری رئیس اتحادیه توزیع‌کنندگان و فروشندگان جراید تهران در گفت‌وگو با «آرمان» می‌گوید: نداشتن یک قرارداد که نحوه ارتباط کیوسک‌داران را از حیث حقوقی با شهرداری و شرکت ساماندهی مشخص کند، یکی از مشکلات عمده ما محسوب می‌شود. در چهار تا پنج‌سال گذشته با آمدوشد مدیران عامل مختلف، مذاکراتی درمورد نحوه قرارداد با اینجانب انجام شده است، اما هیچ‌وقت به امضای طرفین نرسیده است. در سال 72 قراردادی با شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران نوشته شد که هیچ‌گاه تمدید نشد. بنابراین، این یک قرارداد یک‌طرفه‌ محسوب می‌شود که منافع آنها را تامین می‌کند. او ادامه می‌دهد: مذاکراتی که اشاره کردم در تعدیل مفاد این قرارداد انجام شده، اما درنهایت لایحه سال 1359 که قانون مستثنی‌شدن شهرداری‌ها از قانون مالک و مستاجر بود در سال 1389 به مجلس آمد و تبدیل به مصوبه شد و تبصره‌ای به آن اضافه شد که این موضوع نافی از حق کسب و پیشه و حقوق مکتسبه مستاجران نمی‌شود، درواقع برای کیوسکداران که مستاجران آنها محسوب می‌شوند، حق کسب و پیشه در نظر گرفته شده است. فکری می‌افزاید: عمدتا مدیران عامل شرکت ساماندهی نخواستند که به این حق قانونی کیوسکداران توجهی کنند و استدلال آنها هم این بوده که این موضوع برای شهرداری بار مالی خواهد داشت و هیچ‌وقت این اتفاق نیفتاد و هم‌اکنون ما با مدیرعامل فعلی در حال مذاکره هستیم. چند روز پیش، جلسه‌ای در شهرداری مرکز در دفتر معاونت خدمات شهری برگزار شد که گفت‌و‌گوهای خوبی به‌عمل آمد و قرار شد موضوع قرارداد از سوی نمایندگان طرفین حل‌وفصل شود. رئیس اتحادیه جراید با بیان اینکه در یکی دو روز آینده دور جدید این مذاکرات شروع می‌شود و امیدوارم در این دور، ما موفق شویم از نظر حقوقی جایگاهی را برای کیوسکداران تثبیت کنیم، ادامه می‌دهد: این عمده‌ترین مشکلی است که کیوسکداران در سطح شهر تهران دارند که اگر این اتفاق بیفتد، جایگاه آنها از نظر قانونی مشخص می‌شود. در ضمن، نحوه تعامل آنها با شرکت ساماندهی مشخص خواهد شد. اینکه نقش اتحادیه دکه‌داران تعیین شود، دارای اهمیت زیادی است، چون امروز به‌کلی این اتحادیه کنار گذاشته شده است. می‌توان گفت الان اتحادیه در تعامل با شهرداری در نقطه صفر است. ما هیچ‌نقشی در جابه‌جایی یا نصب کیوسک نداشتیم، البته اجازه این کار به ما داده نشد و همیشه مسائل با حالت دستوری بیان شده است. امیدوارم در این قرارداد به این مسائل پرداخته شود.
چالش اجاره‌بها
او با اشاره به موضوع اجاره‌بها که هر سه‌سال یک‌بار مبلغ آن افزایش پیدا می‌کند، می‌گوید: این‌بار اتفاق جدیدی افتاده و چالش تازه‌ای ایجاد شده است. این چالش از آنجایی شروع شده که مدیرعامل جدید شرکت ساماندهی میزان مبلغ اجاره‌بهای قبلی را که براساس درجه‌بندی کیوسک‌ها تعیین‌ می‌شد، به یک‌باره تغییر دادند که به‌هیچ‌وجه از جانب ما پذیرفتنی نیست. البته امیدوارم با برگزاری این جلسه این موضوع هم حل‌وفصل شود که تصور من هم این است که این اتفاق می‌افتد. اجاره‌بهای جدید برای کیوسک‌های درجه یک، درجه دو و درجه سه به ترتیب دو میلیون، یک‌میلیون و 500، و یک‌میلیون تومان تعیین شده است که امکان پرداخت آن برای کثیری از کیوسکداران وجود ندارد. البته پیشنهاد من این است که کیوسک‌هایی که در محل خاصی از شهر قرار دارند و از درآمد خوبی برخوردارند، جداسازی شوند و 1200 واحد دیگر را قربانی آن تعداد اندک نکنیم و برای آنها اجاره معقولی در نظر گرفته شود. درواقع ملاک افزایش اجاره‌بها همیشه نرخ تورم بوده است، اما این‌بار این موضوع به‌کلی نادیده گرفته شده است.


صدای ما را بشنوید
برای آگاهی از مشکلات و خواسته‌های کیوسکداران، با دو نفر از آنها نیز گفت‌و‌گویی‌ انجام داده‌ایم. حسینی یکی از دکه‌داران باسابقه و خوش‌نام خیابان سهروردی به «آرمان» می‌گوید: باید صدای دکه‌داران که امروز اکثریت آنها دارای تحصیلات دانشگاهی هستند، به گوش شهرداری برسد. هم‌اکنون شهرداری می‌خواهد از ما مبلغ دو‌میلیون تومان بابت اجاره‌بها دریافت کند، این درحالی‌ست که امروز همکاران ما با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند. او به میزان بالای مالیات پرداختی توسط دکه‌داران نیز اشاره می‌کند و در این‌باره می‌افزاید: ما سالانه شش‌میلیون تومان بابت مالیات پرداخت می‌کنیم که مبلغ قابل توجهی است. حسینی با اشاره به کاهش تیراژ روزنامه‌های مهم کشور، ادامه می‌دهد: امروز میزان فروش روزنامه‌های کشور به پایین‌ترین حد خود رسیده است. بنابراین، ما برای گذران زندگی خود مجبوریم کالاهای دیگری نیز که فروش بیشتری دارند، عرضه کنیم. او در ادامه به «آرمان» می‌گوید: من ناچارم شب‌هایی را در دکه بخوابم، چون متاسفانه تعداد سارقان افزایش پیدا کرده و نگرانیم مبادا همین اندک دارایی ما دزدیده ‌شود. علاوه بر این، من حدودا از ساعت 5 صبح تا 12 شب مشغول به کار هستم تا بتوانم مخارج سرسام‌آور زندگی خود و خانواده‌ام را تامین کنم. با افزایش قیمتی که در بازار ایجاد شده، هزینه‌های ما نیز بالا رفته است. حسینی درمورد میزان درآمد این شغل نیز اضافه می‌کند: بر فرض مثال، ماهانه پنج‌میلیون تومان درآمد کیوسکداران باشد، اما سوال من این است که این مبلغ چه دردی از ما دوا می‌کند؟ این دکه‌دار باسابقه درمورد تعیین محل دکه‌های مطبوعاتی نیز می‌گوید: ما در این زمینه دخالتی نداریم. آیا شهرداری این را با کارشناسی انجام نمی‌دهد؟ مگر نظارتی بر مکان دکه‌های روزنامه‌فروشی صورت نمی‌گیرد؟ ما حتی نمی‌توانیم مکان کسب‌و‌کارمان را یک متر جا‌به‌جا کنیم. او به مشکلات دیگری چون بحث بیمه، هزینه‌های جانبی مثل برق و... اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: شاید تعداد محدودی از دکه‌ها در برخی مناطق شهر، وضع نسبتا خوبی داشته باشند، اما اکثریت دکه‌داران مشکلات اقتصادی عدیده‌ای دارند.
تحت پوشش هیچ‌بیمه‌ای نیستیم
ترابی یکی دیگر از کیوسکداران مطبوعاتی در گفت‌وگو با «آرمان» به مشکلات هم‌صنفی‌های خود اشاره می‌کند و می‌گوید: سال‌هاست که مالیات می‌دهیم و تحت پوشش هیچ‌نوع بیمه‌ای قرار نداریم. این درحالی است که در گذشته وضعیت کیوسکداران این‌گونه نبود. او به سابقه تاریخی این شغل اشاره کرده و ادامه می‌دهد: قدمت شغل ما به دیروز و امروز برنمی‌گردد، سال‌های طولانی است که تعدادی از افراد به این کار مشغول هستند. البته با گذشت زمان، این کیوسک‌ها تبدیل به مکان‌های کوچک شدند و بعد رشد کردند.