آثارمثبت و منفي الزام مهريه

گفتنی است مهریه یکی از ارکان اصلی جاری شدن صیغه عقد می‌باشد که متاسفانه طی سال‌های اخیر بنا به دلایل مختلف مانند چشم و هم چشمی، تجمل‌گرایی، عدم اطمینان از زندگی مشترک و مواردی از این دست با افزایش چشمگیری مواجه شد، به‌گونه‌ای که در برخی از موارد شاهد تعیین مهریه به تعداد سال میلادی سن عروس هستیم که این خود می‌تواند نشان از نبود معقولیت در انتخاب مهریه باشد از این رو بسیاری از کارشناسان و روانشناسان بر این باور هستند که گام اول برای رفع مشکلات پیرامون مهریه این است که فرهنگسازی درستی در خصوص تعیین میزان مهریه انجام شود، چراکه امروزه بسیاری از افراد مهریه را پشتوانه زندگی خود می‌دانند اما این در حالی است که می‌توان بسیاری از موارد دیگر را به‌عنوان پشتوانه زندگی قرار داد، هرچند برخی از روانشناسان وجود تبعیض‌های جنسیتی را نیز از دیگر دلایل انتخاب مهریه‌های بالا عنوان می‌کنند اما این در حالی است که طی چند سال گذشته قانون مهریه با تغییر و تحولات بسیاری مواجه شده است به‌گونه‌ای که مرد تنها می‌تواند بخش خیلی اندکی از مهریه‌های بسیار بالا را پرداخت کند و آن هم در صورت نداشتن استطاعت مالی قانونگذار این اجازه را به او می‌دهد که مهریه را به‌صورت اقساطی به زوجه پرداخت کند اما باید یادآور شد که با افزایش بی‌رویه قیمت سکه تعیین سقف ۱۱۰ سکه قابل پرداخت برای مهریه نیز با مشکل مواجه شد چرا که امروزه قیمت سکه بسیار افزایش یافته است بنابراین پرداخت ۱۱۰ سکه آن نیز برای بسیاری از افراد غیرممکن می‌باشد.
کاهش سقف پرداخت مهریه قانونی است؟
بدیهی است با کاهش سقف پرداخت مهریه بسیاری از حقوق‌دانان و جامعه شناسان این سوال را مطرح کردند که این کار به چه قانونی نیاز دارد، مگر نه اینکه مهریه در قانون ازدواج یک اصل انکارناپذیر است و تعداد آن را نیز تنها باید زوج و زوجه و یا در نهایت خانواده‌های آنها تعیین کنند و قانون‌گذار نمی‌تواند هیچ‌ دخالتی در این خصوص داشته باشد، همچنین به موقع پرداخت نیز نمی‌توان با وضع قوانینی مانع پرداخت مهریه به‌صورت کامل شد چراکه با این کار احتمال ضایع شدن حقوق خانم وجود دارد همچنین متاسفانه در برخی از موارد دیده شده است که مرد به‌دلیل عدم تمایل به پرداخت مهریه از هر ترفندی برای این کار استفاده می‌کند.
قوانین تعیین تکلیف‌کننده


تجربه ثابت کرده است که وضع قوانین برای تعیین تکلیف زندگی مردم در تمام موارد محکوم به شکست می‌باشد از این رو کارشناسان بر این باور هستند که نمی‌توان تعداد مهریه را قانونگذار تعیین کند که این خود می‌تواند تبعات منفی بسیاری را به‌دنبال داشته باشد. از طرف دیگر باید خاطرنشان کرد که اگر وضع چنین قوانینی تنها برای بهبود شرایط ازدواج باشد، نمی‌توان آن را به مهریه‌هایی که از قبل این تعیین شده است تعمیم داد که این خود می‌تواند یکی از دلایل شکست تصویب قوانینی در خصوص مهریه باشد.
عدم تعیین ما به ازای مهریه برای زنان
متاسفانه یکی از ایرادات وارده بر طرح‌های تعیین مهریه عدم تعیین ما به ازای مهریه برای زنان است چرا که همان گونه که اشاره شد در بسیاری از موارد زنان مهریه را به‌عنوان پشتوانه زندگی آینده قلمداد می‌کنند اما این در حالی است که با حذف مهریه و کاهش چشمگیر آن بار روانی بسیاری متوجه زنان و به خصوص آن دسته از زنانی که دارای هیچ‌گونه پشتوانه مالی و اجتماعی مناسبی نیستند خواهد شد، چراکه با نگاهی گذرا بر قوانین موجود در کشور می‌توان به این مهم دست یافت که زنان در بسیاری از موارد از هیچ ‌حق و حقوق مساوی برخوردار نیستند و بیشتر قوانین موجود در کشور تنها به نفع مردان است، از این رو برخی از زنان مهریه را به‌عنوان اهرمی برای زندگی و یا اخذ حضانت فرزند خود به کار می‌گیرند که در صورت کاهش چشمگیر مهریه این مهم نیز از بین خواهد رفت البته در این فرصت باید یادآور شد که برخی از قوانین کشور خود نیاز به بازنگری بسیار دارد تا شاید بتوان با اصلاح قوانینی مانند تعیین سقف مهریه و مواردی از این دست شاهد اجحاف در حق زنان نبود.
تبعات منفی
لازم به ذکر است که طرحی در مجلس شورای اسلامی مبنی بر تعیین سقف مهریه با تعداد ۱۴ سکه در دستور کار قرار گرفته است که البته برخی از کارشناسان معتقد هستند که این تعداد شاید به نیت ۱۴ معصوم باشد هر چند امروزه در برخی از موارد شاهد تعیین مهریه بر اساس اعتقادات مذهبی هستیم که این خود می‌تواند زمینه ساز بروز برخی مسائل شود، از این رو انتظار می‌رود تا مسئولان امر برای تعیین سقف مهریه اعتقادات مذهبی افراد را دخیل نکنند.
پیامدهای حبس برای پرداخت مهریه
از طرف دیگر باید خاطرنشان کرد بسیاری از جامعه‌شناسان بر این باور هستند که نباید به‌دلیل عدم پرداخت مهریه مرد را روانه زندان کرد، چراکه این مهم خود می‌تواند تاثیر منفی در زندگی آینده او نیز بر جای بگذارد، به‌عنوان مثال برای پیدا کردن شغل دارای سوء‌سابقه خواهد بود و همچنین این احتمال نیز وجود دارد که در زندان با جرم‌های دیگر آشنا شود و به راحتی گرایش به انجام آنها نیز پیدا کند، چراکه متاسفانه امروزه در زندان‌های کشور شاهد هیچگونه طبقه بندی زندانیان نیستیم این خود می‌تواند تبعات منفی بسیاری را به‌دنبال داشته باشد به‌عنوان مثال فردی که به‌دلیل عدم پرداخت مهریه روانه زندان شده است فردی که به‌دلیل سرقت و یا مواد مخدر دستگیر شده است در یک بند قرار می‌گیرند که این خود می‌تواند عاملی برای آشنایی هر چه بیشتر این افراد با انواع جرم‌ها و بزه‌ها باشد.در خاتمه باید خاطرنشان کرد که به جای تعیین تکلیف برای تعیین سقف مهریه اقدامات کارشناسانه‌تری در این خصوص انجام شود که البته یکی از مهمترین این اقدامات می‌تواند فرهنگ‌سازی یا اصلاح برخی از قوانین موجود باشد.