« ابتکار» سفر هایکو ماس وزیر خارجه آلمان به ایران را بررسی می‌کند تلاش برای نجات برجام

محمدرضا ستاری
هایکو ماس وزیر خارجه آلمان در حالی روز گذشته به تهران سفر و با حسن روحانی رئیس‌جمهوری و محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان دیدار و گفت‏و‏گو کرد که پیش از این کارشناسان در خصوص این سفر دو نظر متفاوت را ارائه داده بودند. عده‌ای از ناظران معتقد بودند که وزیر خارجه آلمان با توجه به تشدید تنش‌ها میان آمریکا و ایران به منظور میانجی‌گری به ایران سفر کرده و برخی دیگر تاکید داشتند که این سفر به منظور یافتن راهکاری برای نجات توافق هسته‌ای صورت گرفته است.
هر چند این دو سطح تحلیل، دو وجه متفاوت از یکدیگر را در ظاهر امر دنبال می‌کنند؛ اما با توجه به بستر شکل‌گیری واگرایی‌ها و تشدید جنگ اقتصادی و روانی ایالات متحده علیه ایران، دارای پایه و مبنایی مشترک هستند. بنا بر اعلام اخیر مقامات کاخ سفید، به خصوص دونالد ترامپ رئیس‌ ایالات متحده، واشنگتن خواستار عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است. امری که با 14 بار توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تاکید چندباره مقامات کشورمان خلاف ادعای دولتمردان آمریکایی را ثابت می‌کند.
در همین راستا، روز گذشته محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران پس از دو دور رایزنی در نشست مشترک خبری با همتای آلمانی خود با اشاره به گزارش‌های متعدد آژانس مبنی بر پایبندی کامل ایران به تعهدات هسته‌ای، تعلیق برخی از اقدامات کشورمان ذیل برجام را در چارچوب ماده 36 توافق هسته‌ای دانست و تاکید کرد که عملکرد ما در این زمینه متناسب با عملکردی است که طرف‌های عضو برجام در راستای انجام تعهداتشان انجام می‌دهند.


از سوی دیگر، در حالی که طی هفته‌های گذشته چندین کشور از جمله ژاپن، عراق، عمان، سوئیس و آلمان آمادگی خود را جهت میانجی‌گری برای کاهش تنش‌های موجود در منطقه اعلام و نسبت به وقوع یک تقابل نظامی با توجه به تحرکات معنادار آمریکایی‌ها در خلیج فارس ابراز نگرانی‌ کرده‌اند، وزیر خارجه ایران با اشاره به تمایل ایران برای به نتیجه رسیدن تلاش‌های بین‌المللی جهت حفظ برجام، علت افزایش تنش‌های کنونی را جنگ اقتصادی آمریکا با ایران عنوان و تصریح کرد که این جنگ اقتصادی باید هر چه زودتر پایان یابد.
ظریف همچنین در حالی که اخیراً پیشنهاد تشکیل مجمع گفت‏وگوهای منطقه‌ای و نیز امضای پیمان عدم تعرض به کشورهای حاشیه خلیج فارس را مطرح کرده است، سیاست‌های آمریکا و اسرائیل را عامل بی‌ثباتی در منطقه خاورمیانه دانست و گفت که هر بازیگری در صورت اقدام علیه ایران، پاسخ قاطعی را دریافت خواهد کرد. او در ادامه در خصوص پیشنهاد گفت‏وگو با آمریکا و اروپا بر سر موضوعاتی همچون مسئله موشکی و منطقه‌ای به صراحت اظهار کرد: با توجه به رویکرد آمریکا در قبال برجام، ابتدا باید مشخص شود که توافق با آمریکا چه فایده‌ای دارد و پس از آن پیشنهاد مذاکرات دیگر مطرح شود.
در مورد برجام نمی‌توانیم معجزه کنیم
از سوی دیگر هایکو ماس وزیر خارجه آلمان که پیش از سفر خود به تهران در دیدار با مقامات عراقی گفته بود که حفظ برجام ارزش هر تلاشی را دارد، روز گذشته پس از گفت‏وگو با ظریف در تهران به خبرنگاران گفت که سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه خواستار حفظ برجام و انجام تعهدات خود هستند، ولی در این میان نمی‌توانیم معجزه‌ای صورت دهیم.
صحبت وزیر خارجه آلمان در حالی مطرح می‌شود که از زمان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، ایران بارها تاکید کرده که اروپایی‌ها تاکنون قادر نبوده‌اند در انجام تعهدات خود ذیل توافق هسته‌ای و بهره‌مندی ایران از مزایای برجام اقدام مثبتی را صورت دهند؛ چرا که نتیجه اقدامات عملی آنها نشان داده که سه کشور اروپایی علاوه بر اینکه توان مقابله با تحریم‌های آمریکا را ندارند، حاضر به هزینه‌ دادن برای حفظ برجام هم نیستند.
با این حال وزیر خارجه آلمان در ادامه گفت که خروج آمریکا از برجام موجب شد تا منافع اقتصادی پیش‏بینی‏شده ایران محقق نشود. ما تلاش می‌کنیم تا امکان تجارت و رشد اقتصادی را برای ایران فراهم کنیم. در این زمینه اینستکس راه‏اندازی شده که از طریق آن سعی می‌کنیم تبادلات مالی امکان‏پذیر باشد و شرکت‌های اروپایی بتوانند فعالیت کنند و ایران هم بتواند از منافع برجام استفاده کند.
در همین راستا و در حالی که مدیر اینستکس به همراه هایکو ماس به ایران آمده است و کشورهای اروپایی تاکید کرده‌اند که تلاش می‌کنند تا سازوکار مالی ایسنتکس با کشورهای بیشتری فعالیت کند، برخی از منتقدان معتقدند که اینستکس پس از ماه‌ها انتظار همچنان نتوانسته انتظارات ایران را برای ادامه همکاری‌های اقتصادی و تجاری با اروپا برآورده سازد.
طفره رفتن از یک سوال مشخص
از سوی دیگر وزیر خارجه آلمان در حالی بار دیگر نگرانی خود از تشدید تنش‌ها در منطقه را تکرار و تاکید کرد که افزایش تنش‌ها و خارج شدن آن از کنترل به نفع هیچ کشوری نیست و در این چارچوب اروپا قصد دارد با توجه به وزن قابل توجه ایران در منطقه نسبت به حل و فصل چالش‌ها در خاورمیانه اقدام کند که حاضر نشد در مقابل یک سوال پاسخی روشن ارائه دهد. در همین رابطه
روز گذشته هنگامی که یک خبرنگار ایرانی از هایکوماس پرسید که شما در سخنان خود در این نشست خبری اعلام کردید که آلمان به دنبال کاهش تنش در منطقه است در حالی که آلمان درحال حاضر به صورت مرتب سلاح‌هایی را به کشورهای منطقه می‌فروشد و با این کار خود باعث افزایش تنش در منطقه شده است و از طرف دیگر آلمان سابقه فروش سلاح‌های شیمیایی به صدام را نیز در جریان جنگ هشت‏ساله ایران و عراق دارد، وی از پاسخ دقیق به این سوال خودداری کرد و گفت: تنش در منطقه خاورمیانه وجود دارد. این تنش خطرناک است و کشورهای منطقه و خارج از منطقه از جمله آلمان تلاش می‌کند که تنش کاهش پیدا کند. آلمان در حال حاضر عضو شورای امنیت سازمان ملل است و تمام تلاش خود را می‌کند که از وقوع جنگ در منطقه جلوگیری کند. ما گفت‌وگوهای خود در این زمینه را ادامه خواهیم داد!
مهلت شصت روزه ایران و مخالفت اروپا
همچنین در حالی سه کشور اروپایی اعلام می‌کنند که خواستار کاهش تنش‌ها و نیز حفظ توافق هسته‌ای هستند که روز گذشته وزیر خارجه آلمان با اشاره به اقدام ایران جهت کاستن از بخشی از تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام و مهلت شصت روزه به سایر شرکای برجام جهت اقدامات متناسب در انجام وظایف برجامی‌شان، اظهار کرد: حفظ‌ برجام در صورتی امکان‏‏پذیر است که تمام طرف‌ها به تعهدات‌شان پایبند باشند. آلمان و اتحادیه اروپا سعی می‌کنند عدم حضور آمریکا در برجام را جبران کنند و باعث حفظ برجام شوند ولی ما این مسئله که چون یک طرف تعهداتش را کاهش داده است طرف دیگر هم تعهداتش را کاهش دهد نمی‌پذیریم. در همین رابطه، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روند اجرای برجام را بررسی می‌کند و نتایج را گزارش می‌دهد.
این در حالی است که همزمان با این صحبت‌های وزیر خارجه آلمان، یوکیو آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته در نشست سه روزه شورای حکام از شرایط پیش‏آمده پس از خروج آمریکا از برجام ابراز نگرانی کرد و ضمن تاکید بر ادامه نظارت آژانس بر اجرای تعهدات تهران در چارچوب برجام ابراز امیدواری کرد که تنش‏های جاری از طریق گفت‏وگو حل و فصل شود و ایران همچنان مثل گذشته به تعهدات خود پایبند بماند.
سایر اخبار این روزنامه
شهرام گیل‌آبادی در نشست خبری نمایش«عاشقانه‌های خیابان» مطرح کرد «خونه مادری» کجاست؟ جلال خوش‏چهره گفت‌وگوهای سخت در تهران «ابتکار» از اعمال تحریم های جدید آمریکا علیه ایران گزارش می‏دهد بازی باخت - باخت تحریم پتروشیمی «ابتکار» از تبعات ارز 4200 تومانی در اقتصاد گزارش می‌دهد طوفان ارز دولتی در اقتصاد ایران چرا شکستن تابوی ازدواج سالمندان ضروری است؟ بایدها و نبایدهای پیرانه‌سر ازدواج کردن! چرا شکستن تابوی ازدواج سالمندان ضروری است؟ بایدها و نبایدهای پیرانه‌سر ازدواج کردن! طرح تبدیل سازمان میراث‏فرهنگی به وزارتخانه، علی‏رغم رفع ایرادات، پشت درهای مجلس باقی مانده است معاون اول رئیس‌جمهوری: نباید مدیران کشور را در جبهه‌های داخلی هم درگیر کنیم معاون اول رئیس‌جمهوری: نباید مدیران کشور را در جبهه‌های داخلی هم درگیر کنیم « ابتکار» سفر هایکو ماس وزیر خارجه آلمان به ایران را بررسی می‌کند تلاش برای نجات برجام رئیس قوه قضائیه: وظیفه دستگاه قضائی حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر است عبدالله ناصری در گفت‌وگو با «ابتکار» از دلایل واکنش‌ها به سخنان وزیر نیرو می‌گوید حسن روحانی در دیدار با وزیر امور خارجه آلمان: ایران هرگز با اعمال تحریم و فشار در بن‌بست قرار نگرفته و نخواهد گرفت دوازدهمین جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده شرکت پدیده برگزار شد فرصتی با هدف جبران مافات به متهمان داده شد وظیفه مدیریت کلان چیست؟ وظیفه مدیریت کلان چیست؟