استقلال آموزش و پرورش زیر سؤال نرود



هدی هاشمی
خبرنگار


سرانجام بعد از چند روز گمانه زنی‌ها نام سید جواد حسینی به عنوان سرپرست آموزش و پرورش مطرح شد. حسینی عصر روز یکشنبه در جلسه شورای معاونان آموزش و پرورش شرکت کرد و در آنجا از برنامه‌ها و اهداف کلی‌اش برای وزارت آموزش و پرورش گفت. سرپرست آموزش و پرورش توجه به سند تحول بنیادین، تکریم معلمان، توجه به مسائل مالی و استقلال آموزش و پرورش را از مهمترین برنامه‌های خود در دوره سرپرستی‌اش دانست. او در این دوران کوتاه مدیریتی می‌خواهد مطالبات بر زمین مانده فرهنگیان را زنده کند. البته فرهنگیان فقط دنبال معوقات خود نیستند آنها خواهان اجرایی شدن طرح رتبه‌بندی معلمان، تعیین تکلیف معلمان حق التدریس، یکسان‌سازی حقوق فرهنگیان بازنشسته هم هستند. با این حال در چند روز گذشته موضوع مطالبات مالی فرهنگیان بر سر زبان معلمان بوده است. موضوعی که سرپرست جدید وزارت آموزش و پرورش هم در جمع معاونانش بر آن تأکید می‌کند: بخش عمده‌ای از تلاش‌ها باید در جهت رفع مشکلات مالی آموزش و پرورش باشد لذا از آنجا که منابع مالی دولتی در این زمینه جوابگو نیست توسعه و تقویت مشارکت و درآمدزایی از ظرفیت‌های درونی آموزش و پرورش می‌تواند در این خصوص راهگشا باشد. او البته اجرای سند تحول آموزش را بسیار مهم می‌داند و می‌گوید: سند تحول بنیادین اصلی‌ترین اولویت آموزش و پرورش است لذا برای اجرای کامل آن تمام تلاشم را به کار خواهم گرفت. سه واژه سند، تحول و بنیادین در سند بالادستی مفاهیم گوناگون و گسترده‌ای دارد. باید آموزش و پرورش را بر صدر و آن را در جایگاه واقعی‌اش قرار دهیم پس مدیریت مدارس نیز باید ارتقا یابد، همچنین تکریم معلم باید نقطه ثقل در آموزش و پرورش باشد. بر اساس سند تحول باید از تعلیم و تربیت تک ساحتی بپرهیزیم و خرده نظام‌های سند را اجرایی کنیم، بنابراین باید تمام تلاشمان را برای پیشبرد سند تحول به کار ببریم. حسینی یکی از آفت‌های نظام تعلیم وتربیت را خدشه دار شدن استقلال آموزش و پرورش می‌داند و می‌افزاید: «برای حفظ استقلال آموزش و پرورش تلاش خواهم کرد و این امر را محقق می‌سازم البته به تعامل سازنده با دیگران معتقدم.»
البته این اظهار نظر حسینی درباره وزارت آموزش و پرورش خواسته همیشگی معلمان بوده است به‌طوریکه بسیاری از فرهنگیان بر این باورند که زمانی وزیر یا سرپرست جدید به وزارتخانه می‌آید وعده‌های بسیاری داده می‌شود و در نهایت بعد از اینکه چند ماهی بر صندلی تکیه می‌زند تازه می‌فهمد که در این سمت نمی‌تواند اقداماتی را که می‌خواسته انجام دهد. موضوعی که محمد نیک‌نژاد فعال صنفی معلمان بر آن تأکید می‌کند و به خبرنگار «ایران»، می‌گوید: رویکردهای سرپرست وزارتخانه بسیار مهم بود. اما در این سال‌ها وعده‌های زیادی درباره ارتقای وضعیت آموزش و پرورش و بهبود معیشت معلمان داده شده اما خیلی از این برنامه‌ها اجرایی نشد. دیروز هم سرپرست جدید به موضوع استقلال آموزش و پرورش اشاره کرد که خواسته همیشگی معلمان بوده است.متأسفانه سال‌های سال است که وقتی وزیر یا سرپرستی به وزارتخانه می‌آید نهادهای خارج از وزارتخانه مدیران خودشان را به وزیر یا سرپرست تحمیل می‌کنند. ما درسال‌های اخیر شاهد این رفتار در وزارتخانه بوده‌ایم. وزیر سابق طرح‌های بسیاری برای تحول آموزش و پرورش داشت هر کدام را که می‌خواست اجرایی کند نهادی درباره طرحی مقاومت می‌کرد و برای اینکه موافقت خود را اعلام کند از وزیر سابق می‌خواست تا سمتی را به فردی که نزدیک به خودشان است بدهد. در حقیقت نمایندگان مجلس و برخی افراد بانفوذ در شهرهای دیگر کم و بیش در کار وزیر دخالت می‌کردند. وی تأکید می‌کند: متأسفانه استقلال وزارتخانه سالیان سال است که زیر سؤال رفته است. نهادهایی که قدرت دارند این استقلال را از وزارتخانه گرفته‌اند. اینکه وزیر همیشه تهدید به استیضاح می‌شد و این موضوع به وزارتخانه لطمه وارد می‌کرد.
آموزش و پرورش غرق مسائل روزمره است
مسائل مالی فرهنگیان هم موضوع مهمی بود که از سوی سرپرست جدید اعلام شد. فرهنگیان معوقات مختلفی دارند، اضافه کار معلمان رسمی با توجه به کمبود معلم در کشور، حقوق معلمان حق‌التدریسی، حقوق معلمان خرید خدمات آموزشی، پاداش بازنشستگان از جمله مهمترین مطالباتی است که معلمان دارند. موضوعی که برخی می‌گویند با چانه زنی‌های وزیر یا سرپرست حل می‌شود و برخی‌های دیگر اما بر این باورند مشکلات مالی همیشگی مهم‌ترین دلیل بی‌مهری‌ها به وزارت آموزش و پرورش است. جواد بابازاده فعال صنفی معلمان در این باره معتقد است: وضعیت مالی آموزش و پرورش ربطی به هیچ وزیر یا سرپرستی ندارد. مشکل نبود بودجه در کشور است. وقتی پولی نباشد چطور دولت می‌تواند به آموزش و پرورش بودجه‌ای اختصاص دهد. در این میان البته نمایندگان مجلس هم می‌گویند دولت کم کاری کرده است. ما معلمان از نمایندگان می‌پرسیم شما برای فرهنگیان چه کرده اید.
وی با تأکید بر اینکه سرپرست در صحبت‌هایش به توسعه و تقویت مشارکت و درآمدزایی از ظرفیت‌های درونی آموزش و پرورش اشاره می‌کند، می‌گوید: 10 درصد مدارس غیردولتی است در مدارس دولتی هم به بهانه‌های مختلف از خانواده‌ها پول می‌گیرند. آموزش و پرورش می‌خواهد از پتانسیل‌هایی که دارد استفاده کند برخی از ساختمان‌هایش را اجاره دهد و با نهادهای مختلف قرارداد امضا کند تا بتواند به درآمدزایی برسد. این برنامه‌ها هم البته زمان می‌خواهد و امکان اجرایی شدنش نیست.
در این سال‌ها اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش یکی از موضوعات مهم در وزارت آموزش و پرورش است. از همان روزهای اول تدوین این سند مسئولان آموزشی کشور اعلام کردند که با اجرای آن تحول اساسی در نظام آموزشی کشور خواهیم داشت در حقیقت سند تحول نقشه راه و تحول آموزش و پرورش کشور است.
 این موضوع مورد توجه مسئولان آموزشی بوده است اما آنطور که محمد تقی فلاحی فعال صنفی معلمان می‌گوید این سند در مدارس اجرایی نمی‌شود.
 او تأکید می‌کند: اجرای سند بنیادین از خواسته‌های همیشگی وزرای آموزشی و سرپرست وزارتخانه بوده است اما باید بگویم این سند به درستی نمی‌تواند در مدارس اجرایی شود چرا که در اهداف سند دانش‌آموز ایده‌آل به تصویر کشیده شده که وزارت آموزش و پرورش نمی‌تواند این چنین موجودی را بسازد. اهداف سند بسیار بلند پروازانه است. وی تأکید می‌کند: معمولاً همه وزرایی که می‌آیند و در رأس قرار می‌گیرند وعده‌هایی می‌دهند اما آنقدر آموزش و پرورش غرق مسائل روزمره است که نمی‌تواند به مسائل جدی‌تر بپردازد. حل شدن مشکلات آموزش و پرورش عزم جدی می‌خواهد.