مطالعات جدید از ادامه بارندگی‌های فراوان در سال‌های آینده خبر می‌دهند باران‌های سیل‏آسا در راه زمین

زهرا داستانی
مطالعات جدید نشان می‌دهد که باران‌های سیل‏آسا به طور فزاینده‌ای در سراسر جهان همه‏گیر شده و کارشناسان می‌گویند این روند ممکن است تشدید شود.
جهان بارانی‌تر شده و جای تعجب نیست. وقتی آب و هوا گرم می‌شود، جو می‌تواند رطوبت بیشتری را آزاد کند، به این معنی که باران‌ها در حال افزایش است. سایمون پاپالسیو (Simo- Papalexiou)، استاد مهندسی عمران، زمین‏شناسی و محیط‏زیست در دانشگاه ساسکاچوان در ساسکاتون، کانادا و نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید: «یک تجزیه و تحلیل جدید نشان می‌دهد که بارندگی دهه به دهه، نسبت به دهه قبل شدیدتر است. این مطالعه حکایت از افزایش بارندگی باران‌های سیل‏آسا دارد.» این مطالعه جدید که در 3 ژوئن در مجله Journa- Resources Research منتشر شده است، نشان می‌دهد که بارندگی‌های متوالی سنگین از اواسط قرن گذشته، زمانی که گرم شدن کره زمین شروع شده رایج‌تر شده‌اند. البته بارندگی بخش مهمی از سیستم آب و هوا در جهان است اما بارندگی‌های متوالی سنگین می‌تواند جوامع را ویران کند، کشاورزی را مختل کند و به حوادث جاده‌ای و سایر مشکلات منجر شود. تنها در سال گذشته باران‌های سیل‏آسا محصولات کشاورزی را نابود کرده و کاشت ذرت و سویا را به تاخیر انداخته‌ و میلیاردها دلار خرج روی دست کشاورزان گذاشته است، پس از طوفان فلورانس که در سپتامبر 2018 در آمریکا به وقوع پیوست و زندگی حدود ۱۰ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار خواهد داد، ورود فاضلاب شهری به خیابان‌ها و انتقال آن به رودخانه‌ها از طریق سیلاب زندگی و معیشت در دشت‌های بزرگ و غرب میانه را با خطر نابودی روبه‌رو کرد. این محقق می‌گوید: «سیل، رانش زمین، تخریب زیرساخت‌ها، شیوع بیماری‌هایی که از طریق آب به انسان منتقل می‌شود، آلودگی آب‌، هرج و مرج ترافیکی و ... همه پیامدهای احتمالی باران‌های شدید است. گرچه فهرست واقعی این پیامدها بسیار زیاد است.»
برای این مطالعه جدید محققان داده‌های موجود در 7،730 ایستگاه هواشناسی در سراسر جهان را بین سال‌های 1964 تا 2013 جمع ‌آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌اند. دانشمندان زمان و شدت سنگین‌ترین بارندگی‌ها در هر منطقه را مد نظر قرار دادند و سپس نتایج را با هم مقایسه کردند. تجزیه و تحلیل داده‌های جمع آوری شده نشان داده است که در سال‌های 2004 تا 2013 میزان بارش 7 درصد بیشتر از حد انتظار بوده است. در این سال‌ها آمریکای شمالی، اروپا و آسیا با بارندگی‌های سیل‌آسای بیشتری روبه‌رو شده که حدود 8.5 درصد بیشتر از حد انتظار بوده است. در حالی که تغییرات آب و هوایی باعث خشکسالی در بعضی از نقاط جهان می‌شود و هیچ نشانه‌ای از کاهش باران‌های سیل‏آسا وجود ندارد. کارشناسان می‌گویند که تغییرات آب و هوایی به واسطه گرم شدن زمین می‌توانند باران‌های سیل‏آسا را تشدید کند.


در سال 2017 طوفان هولناک هاروی بیش از 60 اینچ باران را در بخشی از تگزاس که بیشترین آمار طوفان در ایالات متحده را برای خود ثبت کرده است، تخلیه کرده و به مرگ بیش از 100 نفر انجامیده و بنا بر برآوردهای صورت گرفته 125 میلیارد دلار خسارت مالی برجای گذاشته است. اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA) اعلام کرده که بین ماه می 2018 تا می 2019 رکورددارترین دوره 12 ماه بارندگی در ایالات متحده بوده است. طبق گفته محققان، براساس تحقیقات و ارتباط بین بارش‌های سنگین و سیل‏آسا و افزایش دما، روند بارش باران ادامه خواهد داشت. آنها می‌گویند: «اگر پیش‌بینی‌های مدل جهانی (تغییر آب و هوا) درست باشد، قطعا ما باید انتظار داشته باشیم بارندگی‌های سیل‌آسای شدیدتر و شدیدتری را حتی در مناطقی که در معرض خطر نیستند شاهد باشیم.» این محققان اذعان می‌کنند که گرچه پیش‌بینی‌های آب و هوایی می‌تواند نادرست از آب درآیند اما باید این را در نظر داشت که علم وجود دارد، واقعیت وجود دارد و چیزی در جهان در حال رخ دادن است.» یکی از دانشمندان این تحقیق معتقد است که «اگر دمای جهان همچنان افزایش یابد، طوفان‌های 100 ساله ممکن است به طوفان‌های 25 ساله تبدیل شود.» این محققان می‌گویند، مطالعه جدید به شواهدی دست یافته که نشان می‌دهد میزان بارندگی در سراسر جهان در حال افزایش است. محققان این مطالعه بر این باورند که باید عواقب مخرب و احتمالا مرگبار باران‌های شدید و سیلاب‌ها را کاهش داد. به گفته این محققان، شهرها نیاز به شناسایی مناطقی که در برابر سیل‌ آسیب بیشتری می‌بینند، ایجاد مناطق حائل و احیای مناظر طبیعی مانند باتلاق‌ها که می‏تواند سیلاب‌ها را جذب کند، دارند.
یکی از محققان می‌گوید: «‌آب تلاش می‌کند آنچه را که 5 میلیارد سال گذشته انجام داده است، انجام دهد. آب جاذبه زمین را دنبال می‌کند و می‌خواهد که دریا را ملاقات کند. اگر ما به راه خودمان ادامه دهیم، با مشکل بزرگی روبه‌رو خواهیم شد.»
پیشتر نیز مدل‌های آب‌و‌هوایی که از سوی محققان طراحی شده پیش‌بینی کرده‌اند که به‌خاطر گازهای گلخانه‌ای و متعاقبا گرم شدن کره زمین، مناطق مرطوب دنیا به احتمال زیاد مرطوب‌تر (بارانی‌تر) خواهند شد. هوای گرم‌تر باعث تبخیر بیشتر آب اقیانوس‌ها و آبراه‌ها می‌شود و در عین حال هوای گرم‌تر می‌تواند رطوبت بیشتری را در خود نگه دارد. ترکیب چنین عواملی منجر به بارش‌های سیلابی می‌شود نظیر سیل هوستون که در پی طوفان هاروی در سال گذشته رخ داد یا سیل باتون روژ در سال ۲۰۱۶ که ناشی از همین تغییرات بود. در مقابل پیش‌بینی می‌شود مناطق خشک دنیا به دلیل افزایش دمای هوا، از نظر آب و خاک وضعیت خشک‌تری پیدا کنند. در واقع تغییرات آب‌و‌هوایی باعث تشدید رطوبت و خشکی مناطق مختلف دنیا می‌شود. تیم ‌پژوهش‌های «دکتر لهمان» برای انجام این پژوهش به بررسی پایگاه داده‌های میزان بارش «مرکز آب و هواشناسی بارش جهانی آلمان»‌ (Globa- Precipitatio- Climatology Center i- Germany) پرداختند. با توجه به تغییرات آب‌وهوا، انتظار رویدادهای شدید هوایی می‌رود و به همین دلیل در ‌پژوهش‌ها سعی شده است مشخص کنند چه تعداد از این رویدادها براثر گرم شدن زمین اتفاق نیفتاده‌اند. محققان اعلام کردند که یک‌سوم ماه‌های خشک ثبت‌شده سال متعلق به مناطق تحت بررسی آفریقا بوده است. گزارش دیگری به رابطه‌ی تغییرات آب‌و‌هوایی و وقوع رویدادهای شدید آب‌و‌هوایی اخیر پرداخت و ۱۷ تحلیل افراد متخصص درباره‌ی رویدادهای هوایی سراسر دنیا ارائه کرد. محققان این گزارش به ارزیابی امواج گرما، خشکسالی، سیلاب و سایر پدیده‌ها پرداختند و به‌عنوان مثال مشخص کردند که امواج هوای گرم در نزدیکی ساحل استرالیا در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ عملا بدون وجود تغییرات آب‌و‌هوایی غیرممکن بود.