بیانیه دفتر آیت‌الله سیستانی به مناسبت پنجمین سالروز صدور فتوای جهاد علیه داعش از دولت مدنی تا ملت عشق

پنج سال پس از فتوا؛ انتقاد تند از دولت واحزاب عراق
همدلی: صادق خوانساری: دفتر آیت‌الله سید علی سیستانی، مرجع عالی قدر شیعیان عراق با صدور بیانیه‌ای به مناسبت پنجمین سالروز فتوای جهاد کفائی این مرجع برای مقابله با داعش تاکید کرد، چنانچه همبستگی، اتحاد، کنار گذاشتن اختلافات میان احزاب و همکاری کشورهای دوست و برادر نبود، پیروزی در مقابل تروریسم نیز حاصل نمی‌شد.
این بیانیه آورده است: ادامه نزاع بر سر پست‌ها و مناصب از جمله وزارت‌های دفاع و کشور و سهمیه‌بندی مانع تکمیل کابینه وزارتی شده و فساد رخنه کرده در نهادهای دولتی همچنان ادامه دارد و گام‌های عملی واضحی برای جلوگیری از آن و بازخواست عاملان آن برداشته نشده است و بروکراسی اداری و کمبود فرصت های شغلی و کمبود شدید خدمات اساسی به استثنای بهبود در برخی از آنها، سبب رنج شهروندان شده است، تمام این مسائل در سایه اوضاع بی نهایت خطرناک در این منطقه حساس و تشدید تنش در آن پس از یک دوره آرامش نسبی برای مشغول کردن همه به جنگ علیه داعش رخ داد هاست.
احمد الصافی، نماینده آیت‌الله سیستانی و خطیب نماز جمعه کربلا در خطبه‌های نماز جمعه هفته پیش، با قرائت این بیانیه، گفت: سیزدهم ژوئن ۲۰۱۴ و پنج سال قبل از همین مکان درخواست مرجع عالیقدر شیعیان مبنی بر وجوب جهاد کفائی آغاز شد و از تمامی ملت عراق درخواست شد تا سلاح به دست بگیرند و برای دفاع از کشورشان در مقابل تروریست‌های داعش به نیروهای امنیتی ملحق شوند. مردان قهرمان عراق پیر و جوان به دنبال این دعوت با خلق حماسه‌ای توصیف ناپذیر به میدان‌های نبرد رفتند و به مدت بیش از سه سال جنگیدند و برای نجات میهن عزیزشان هزاران شهید در این راه دادند تا اینکه به لطف خداوند پیروز شدند.


آیت الله العظمی سیستانی چندی پیش هم در پاسخ به سوالات خبرگزاری فرانس پرس، از خطر تقسیم عراق در صورت عدم اجرای صحیح و واقعی اصلاحات برای مبارزه با فساد هشدار داد. ایشان، سیاستمداران سابق عراق را مسئول گسترش فساد و تسلط داعش بر مساحت وسیعی از اراضی عراق دانست.
این مرجع تقلید شیعیان درباره اصلاحات اخیر حیدرالعبادی نخست وزیر عراق برای مبارزه با فساد گفت: امروز اگر از طریق مبارزه خستگی ناپذیر با فساد و تحقق عدالت اجتماعی در سطوح مختلف، اصلاحات واقعی صورت نگیرد این احتمال می رود که اوضاع حاکم از قبل بدتر شده و چه بسا به تقسیم عراق و مانند ان کشیده شود.
فتوایی که باعث قیام ملی عراق شد
در پی ظهور داعش، سقوط موصل و پیشروی نیروهای داعش به سمت بغداد و کربلا، این مرجع تقلید شیعه، به‌طور بی‌سابقه فتوای جهاد صادر کرد. برای دفاع از شیعیان خواسته تا «سلاح بردارند و با تروریست(داعش) مبارزه کنند».
سخنگوی آیت الله اعلام کرده«شهروندانی که قادر به حمل اسلحه هستند، وظیفه دارند که در دفاع از کشور و مردم خود و اماکن مقدس، به نیروهای امنیتی کشور بپیوندند».
شیخ مهدی کربلایی نماینده آیت‌الله سیستانی و خطیب نماز جمعه کربلا گفت «هر که توانایی دارد باید به دفاع از عراق و ملت و مقدسات آن بپردازد و این امر بر دیگران ساقط است».در پی این فتوا و نام‌نویسی تعداد زیادی از مردم، نیروهای بسیج مردمی عراق (به عربی حشد شعبی) تشکیل شد. این نیروها نقش حیاتی در بازپس‌گیری شهرهای اشغال شده عراق مانند رمادی و تکریت از سلطه داعش داشته‌اند.
توصیه های اخلاقی برای جنگ
آیت‌الله سیستانی در نامه‌ای ۲۰ ماده‌ای به رزمندگان عراقی توصیه‌های لازم برای تحقق جهاد واقعی را در قالب ۲۰ فرمان صادر کرد و از آنان خواست در نبرد با داعش از حدود دستورهای دین تجاوز نکنند. او با استناد به متون اسلامی این نیروها را از هرگونه تعرض به غیر مسلمانان و اموال آنان، هتک حرمت اسیران و بدن‌های کشته شدگان بر حذر داشت..و سرانجام با پیشروی‌های مردمی عراق شهرهای زیادی از جمله مقر خلافت و فرماندهی داعش، شهر موصل عراق پاکسازی و آزاد شد.
توصیه‌های اخلاقی سیستانی در کاهش موارد نقض حقوق بشر در خلال جنگ با داعش تاثیر فراوان داشته از جمله هواداری از دولت مدنی (غیر دینی) در عراق ، منع از افراشتن پرچم‌ها و سمبلهای شیعی در مراکز دولتی، ممانعت از تشکیل گروهکهای نظامی، همبستگی با اهل سنت که این اقدامات باعث همراهی کشورهای سنی منطقه با عراق در جریان مبارزه با داعش شده است.
نقش آفرینی راهبردی
آیت الله سیستانی، بزرگترین مرجع شیعی عراق است که اکثر قریب به اتفاق شیعیان این کشور از او پیروی می‌کنند. با توجه به حضور حداکثر شیعیان در نظام سیاسی عراق، نقش آفرینی آیت الله بسیار مهم و راهبردی است. ضمن اینکه به دلیل گسترگی و میزان نفوذ پیروان، تقاضا برای نقش آفرینی بیشتر ایاشن نیز بسیار زیاد است.
در کتاب «دیدگاه‌های سیاسی - اجتماعی آیت‌الله سیستانی در مسائل عراق» در مورد نقش ایشان پس از سقوط صدام چنین آمده است: «آیت‌الله سیستانی، به سان مرجعی دینی، توانست در دوران پس از سقوط نظام پیشین و اشغالگری و چالش‌های درون‌کشوری و حتی کشمکش‌های درون‌مذهبی و پس از آن در عصر بنیانگذاری ساختارهای جدید حکومتی، با فراخوان گسترده به وحدت و پرهیز دادن همگان از تندروی‌های تنش‌زا، از یک سو بحران را مهار کند و از سوی دیگر، با کنشگریِ سنجیده در عرصه، حوزه علمیه نجف را از اتهام سیاست‌گریزی و دوری از جریان‌سازی‌های سیاسی و اجتماعی برهاند و با بیانیه‌ها و پاسخ به استفتاها و گفت‌وگو با رسانه‌ها و بیانات خویش در دیدار با شخصیت‌های کشوری و جهانی و نامه‌نگاری با مقامات و سازمان‌های بین‌المللی، اندیشه سیستمیِ خویش در زمینه حکومت و ساختارهای دولتی را ارائه نماید.» «اقتدار علمی»، «قرار گرفتن در حد فاصل دولت ملت» و «اقدام مرجعیت در قالب یک نهاد مدنی»، «پرهیز از سیاست زدگی بیت»، «پرهیز از تملق»، «حساسیت به فساد»، «توجه به آزادی مذاهب»، «پرهیز از مداخله در آزادی‌های عمومی» و «سلوک شخصی و اخلاقی از جمله انسان دوستی، ساده زیستی و فروتنی» وجه مشترک توصیفاتی است که از ایشان شده است.
عاشقانه ترین فتوا
اخیرا از آیت الله استفتایی با موضوع «حکم عشق» شده است. و ایشان در پاسخ فرمودند: امر غیر اختیاری، حکم ندارد. فتوایی که بسیاری از کاربران فضای مجازی از آن به عنوان عاشقانه ترین فتوا نام برده اند.
یک سادگی واقعی
«بیت آیت االله در کوچه ی باریک بینامی در شارع الرسول نجف، ضلع جنوبی حرم حضرت امیر علیه السلام، سه کوچه مانده به باب قبله است، در میانه ی محله های حویش و براق از چهار محله ی نجف قدیم در بافت کهن اطراف حرم. خانه ای که آیت االله سالهاست آن را ترک نکرده، حتی برای زیارت حرم حضرت امیر علیه السلام که صدوپنجاه متر بیشتر از آن فاصله ندارد.» این بخشی از روایتی است که امیرعلی صبور، در توصیف فضای بیت آیت ا... سیستانی در شماره اول مجله ناداستان نوشته است. آیت الله سیستانی در منزلی ساده، که ملک شخصی او نیست و استیجاری است زندگی می کند. و او از سال ۱۹۷۰ میلادی به مدت ۴۶ سال در این مکان زندگی می‌کند.