روزنامه ابتکار
1398/04/01
وزارت اقتصاد خواستار اقدام قاطع دولت برای حذف یارانه غیرنیازمندان شد خار یارانه در گلوی دولت
کیمیا نجفی«حذف یارانه‌های سه دهک بالای جامعه»؛ موضوعی که این روزها بیشتر رسانه‌ها دست‌مایه گزارش‌های خود کرده‌اند و چون و چرایش را مطرح می‌کنند. گفته میشود یکی از اهدافی که در اصلاح ساختار بودجه از سوی سازمان برنامه و بودجه و بسته رونق تولید سال 98 وزارت امور اقتصادی و دارایی دنبال میشود، اصلاحش ساختار مصارف هدفمندی یارانه‌ها جهت تامین منابع بخش‌های تولیدی است. قانون‌گذار در تبصره 14 قانون بودجه امسال و سال‌های گذشته موضوع حذف دهک‌های غیرنیازمندان یارانه بگیر را مورد توجه قرار داده، اما شاهد هستیم که در این سال‌ها این اتفاق رخ نداد و سناریوی حذف یارانه دهک‌های بالا بی‌نتیجه ماند.
داستان پرداخت یارانه‌های نقدی از سال 1389 شروع شد و حدود 9 سال است که از این ماجرا می‌گذرد، این در حالی است که رقم واریزی یارانه‌ها با وجود مشکلات فراوان اقتصادی خانوارها همان مبلغ 45 هزار و 500 تومان باقی مانده است. البته باید به این نکته اشاره کرد که از همان ابتدا یارانه همواره مخالفانی داشت و آنها معتقد بودند که اینگونه پرداخت‌های نقدی خود باعث مشکلات بیشتری میشود. اما نظر آنها دراینباره به نتیجه‌ای نرسید و واریز یارانه با همان مبلغ 45 هزار و 500 تومان همچنان ادامه دارد. مسئله حذف یارانه دهک‌های بالا جامعه که یکی از چالش‌های پیش‌روی واریز یارانه بوده اخیرا دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است. هر چند این اقدام داستان تازه‌ای نیست و بارها آن را مطرح کرده‌اند، اما همانطور که می‌بینیم این بحث تا کنون به نتیجه‌ای نرسیده است. به تازگی وزارت اقتصاد به دولت پیشنهاد داده، در حذف دهک‌های برخوردار درآمدی از دریافت یارانه نقدی با توجه به سامانه‌های اطلاعاتی در اختیار و آزادسازی منابع مربوطه برای تولید برخورد قاطع داشته باشد. در این میان بسیاری از کارشناسان اجرایی شدن این پیشنهاد را منطقی می‌دانند و می‌گویند که در آن صورت می‌توانیم تاثیر مثبت حذف یارانه‌ها را در کوتاه‌مدت در اقتصاد شاهد باشیم. اما هستند کارشناسانی که چنین اقداماتی را بی‌ثمر می‌دانند و معتقدند می‌توان از راه‌های دیگر به نتیجه مطلوب‌تر رسید. هوشیار رستمی، کارشناس مسائل اقتصادی به بحث حذف یارانه دهک‌های بالا که اخیرا دوباره مطرح شده است اشاره کرد و دراینباره به «ابتکار» گفت: من معتقدم این اتفاق رخ نمی‌دهد، ما زمانی باید دنبال اجرای یک سیاست باشیم که مکانیزم‌های آن را در اختیار ما قرار گرفته باشد. اجرای این سیاست نه صحیح است و نه مکانیزم‌های لازم را در اختیار داریم بنابراین این سیاست اجرایی نخواهد شد.
وی در ادامه افزود: دوستانی هستند که معتقدند یارانه سه دهک بالای جامعه را باید حذف کنیم. در این میان سوال‌های بی‌شماری به وجود می‌آید؛ چگونه می‌توان گفت که چه افرادی جزو سه دهک اول قرار دارند؟ در کدام نقطه از دنیا به دنبال این هستند که ثروتمند را حذف کنند؟ در تمام دنیا به افراد می‌گویند که با توجه به نیازشان برای کمک‌هایی که در نظر گرفته‌اند ثبت‌نام کنند. پس از ثبت‌نام شدن این افراد با اطلاعاتی که در اختیار دارند شروع به بررسی ماجرا می‌کنند. این اولین مسئله‌ای است که درخصوص اینگونه اقدامات مد نظر قرار گرفته میشود و باید به مکانیزم‌های در اختیار توجه کرد.
رستمی ادامه داد: موضوع دیگری که باید به آن توجه شود این است که چرا ما باید از حذف یارانه قشر محدودی صحبت کنیم. اگر یارانه حاصل از درآمد نفت است باید بدانیم که پول نفت برای تمام کشور است و به عبارتی دیگر هر شهروند به شرط ایرانی بودندش از این ثروت سهم یکسان دارد و در این میان بحث پولدار و یا فقیر بودن مطرح نیست. اگر این پول ناشی از درآمدی مالیاتی است که بازهم همان مالیات را بیشتر از دهک‌های بالا دریافت کرده‌اند و در این میان پرداخت یارانه به همان دهک بالا هم اتفاق عجیبی نیست. از سویی دیگر اگر معتقدند که ثروتمندان از پرداخت مالیات شانه خالی می‌کنند که باید به دنبال راهی برای دریافت مالیات باشیم. ما چون فرآیند و مکانیزم‌ها را به درستی پیش نمی‌بریم بنابراین گاهی اوقات دچار تعارضاتی خواهیم شد.
این تحلیلگر اقتصادی معتقد است که بخش تولید ما باید رقابتی باشد و در این خصوص گفت: یکی از مسائلی که پس از بحث حذف یارانه دهک‌ها بالا مطرح میشود تخصیص دادن آن به بخش تولید است. درست است که در تمام دنیا کمک‌هایی را به بخش تولید می‌کنند و تولیدکنندگان برای اهداف خاص و یا مدت‌زمان مشخصی تحت حمایت قرار می‌گیرند، اما اینکه بخواهیم پولی را برای تولید در نظر بگیریم معنایی ندارد. تولید برای رونق گرفتن باید در حالت رقابتی قرار گیرد، تا بتواند به هدفی که دارد به راحتی برسد. همانطور که اشاره کردم اینکه قرار باشد پولی در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد آن‌هم در کشوری که انرژی و نیروی کار ارزانی دارد، اقدام درستی نیست. تولیدکننده به راحتی می‌تواند به اهدافی که در ذهن دارد برسد و اگر منبعی را در اختیارش بگذاریم توان رقابت را از او سلب کرده‌ایم.
چگونگی تخصیص دادن یارانه سال‌ها به فراموشی سپرده شد آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی نیز به هدف تخصیص یارانه اشاره کرد و دراینباره به «ابتکار» گفت: در همان ابتدای هدفمند کردن یارانه‌ها برنامه به این شکل بود که 50 درصد به خانوارها تخصیص داده شود، 30 درصد به تولیدکننده و 20 درصد هم برای بازسازی و نوسازی بخش‌های دیگر در نظر گرفته شود، اما در عمل 100 درصد آن به خانوارها پرداخت شد. بنابراین اگر توانایی لازم در همان ابتدای کار وجود داشت یارانه طبق برنامه هدفمند می‌شد، در آن زمان تولید ما رونق داشت و درگیر تحریم‌ها نبود و قطعا نتیجه بهتری را برای ما به همراه داشت.
وی افزود: چگونگی تخصیص دادن یارانه سال‌ها به فراموشی سپرده شد و اکنون که مشکلاتی در اقتصاد ما به وجود آمده است، می‌خواهیم که دوباره موضوعات را بررسی کنیم. من معتقدم یارانه‌ای که به دهک‌های بالا پرداخت میشود حجم قابل توجهی نیست و ارزش آن هم نسبت به گذشته یک چهارم شده است. بنابراین اگر این کار صورت بگیرد باید کاملا مشخص شود که به چه مقدار و به چه بخشی تخصیص داده میشود، نکته مهمی که وجود دارد این است که ما باید در این میان مراقب به وجود آمدن رانت و فساد احتمالی باشیم.
این استاد دانشگاه در ادامه حذف یارانه افراد ثروتمند را عملی پسندیده معرفی کرد و گفت: اینکه یارانه افرادی که نیازمند نیستند را حذف کنیم عمل قابل قبولی است. اما نکته اینجا است که من معتقدم این حجم از واریز مبلغ قابل توجهی نیست که بتواند باعث به حرکت درآوردن بخشی شود، البته باید گفت که می‌تواند کمک مالی برای دولت باشد اما نباید انتظار زیادی از این ماجرا داشت.
سایر اخبار این روزنامه
با تقدیر از تعهدات سیاسی سطح بالا و اقدامات ایران در مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم
محمدعلی وکیلی
جناب آقای خود میکشی حافظ را....!
«ابتکار» از اعلام آمادگی NGOها برای همکاری با مجلس و تهیه پیش‌نویس قانون مبارزه با خشونت خانگی گزارش می‌دهد
جامعه چقدر نسبت به بیماری‌های روان و راه‌های درمان آن آگاه است؟
چالش‌های درمانِ روان
چکناواریان، صارمی و صدیقی از روز جهانی موسیقی روایت می‌کنند
جای خالی موسیقی در تقویم ایران
دلایل هجمه‌های اخیر علیه بیژن زنگنه، وزیر نفت چیست؟
حمله به دولت با اسم رمز «نفت»
نیروی هوا و فضای سپاه یک فروند پهپاد آمریکا را بر فراز حریم هوایی ایران سرنگون کرد
گام دوم هسته‌ای ایران 16 تیر آغاز میشود
وزارت اقتصاد خواستار اقدام قاطع دولت برای حذف یارانه غیرنیازمندان شد
خار یارانه در گلوی دولت
هژمونی نظامی آمریکا در پایان راه
با تقدیر از تعهدات سیاسی سطح بالا و اقدامات ایران در مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم
پیروزی دشوار والیبال ایران برابر پرتغال
