سرانه پزشک به جمعیت در ایران یک سوم دنیاست!

سرویس جامعه جوان آنلاین: این تناقض وقتی برای‌مان قابل هضم می‌شود که مستندات آماری مربوط به تعداد پزشک در کشور را مورد بررسی قرار دهیم؛ مستنداتی که نشان می‌دهد سرانه پزشک در ایران از کشور‌های جنگ زده‌ای همچون سوریه و فلسطین هم کمتر است و به جای سرانه معمول ۵/ ۲ نفر پزشک به ازای هر هزار نفر جمعیت در ایران ۶/ ۱ نفر پزشک به ازای این جمعیت وجود دارد. آنقدر درباره تراکم پزشکان در کشور شنیده‌ایم که برای‌مان عجیب است، وقتی می‌شنویم با کمبود پزشک مواجه هستیم، حتی اگر منبع این خبر ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت باشد. جالب اینجاست که سال ۹۳ و در دولت یازدهم ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی به شکلی جدی کاهش یافت. در آن سال ظرفیت پذیرش روزانه دانشگاه‌های دولتی در رشته پزشکی ۲هزار و ۸۸۲ نفر شد، در حالی که در سال ۹۲ در کنکور ۹۲ برای رشته پزشکی ۴ هزار و ۷۰۰ ظرفیت در دانشگاه‌های دولتی تعیین شده بود؛ کاهشی که کارشناسان را به واکنش وا داشت. حالا وزارت بهداشت خودش هم به این نتیجه رسیده که کمبود پزشک به‌خصوص در برخی رشته‌ها بحرانی است. گزارش اخیر سازمان جهانی بهداشت هم درباره سرانه تعداد پزشک نشان داد، سرانه تعداد پزشک در ایران نسبت به میزان استاندارد جهانی بسیار کم است تا جایی که کشور‌های جنگ‌زده فلسطین و سوریه وضعیت بهتری در زمینه سرانه تعداد پزشک نسبت به ایران دارند!
به جای ۵ پزشک به ازای هزار نفر ۶/ ۱ پزشک داریم!
معاون کل وزارت بهداشت درباره وضعیت تعداد پزشکان در کشور با استناد به آمار و ارقام و مقایسه این آمار با آمار جهانی می‌گوید: «در حال حاضر در کشور شاخص تعداد پزشک عمومی، متخصص و دندانپزشک ۶/۱ به ازای هر هزار نفر جمعیت است. این در حالی است که کف مورد نیازمان در این زمینه ۵/ ۲ نفر به ازای هر هزار نفر بوده و حتی بسیاری از کشور‌های دنیا در این زمینه شاخصی بین ۵/ ۳ تا پنج نفر به ازای هر هزار نفر جمعیت دارند.»
توزیع نسبتاً عادلانه!


در کنار کمبود پزشک نسبت به جمعیت، توزیع ناعادلانه پزشکان نیز مزید بر علت شده تا شاهد تراکم حضور پزشک در برخی نقاط شهر‌های بزرگ و پایتخت باشیم و در عوض نقاط کمتر برخوردار و محروم با مضیقه شدید پزشک مواجه باشند، به گونه‌ای که ۴۰ درصد از خدمات سلامت در تهران متمرکز شده است. با وجود این حریرچی معتقد است، توزیع پزشک در کشور ما نسبتاً عادلانه است! وی نسبی‌بودن این عدالت توزیعی را اینگونه توضیح می‌دهد: «اشکال کار این است که در شرایط فعلی وزارت بهداشت برای پزشک عمومی و متخصصین به طور متوسط دو سال اختیار توزیع دارد و بقیه سال‌ها را پزشکان خودشان تصمیم می‌گیرند که کجا خدمت کنند. بنابراین آن قسمت از توزیع پزشک که در اختیار وزارت بهداشت قرار دارد عادلانه است، اما بعد از آن شرایط متفاوت می‌شود. به عنوان مثال می‌بینیم که در برخی تخصص‌ها تا ۴۰درصدشان در تهران مستقر هستند. چنین چیزی مطلوب نیست و امیدواریم بتوانیم این موضوع را با کمک سیاست مناطق محروم مجلس، حل کنیم.» به گفته وی، در حال حاضر ۶ هزار و ۵۰۰ پزشک در مناطق روستایی مشغول به کارند. معاون کل وزارت بهداشت تأکید می‌کند: «البته این موضوع به این معنا نیست که هر روستایی پزشک دارد، زیرا ما برای اینکه پزشک به یک روستا بفرستیم، سطح‌بندی داریم و براساس تعداد جمعیت باید برای اعزام و استقرار پزشک، حد جمعیتی رعایت شود.»
مصوبه‌ای برای جبران کمبود
حریرچی درباره راهکار جبران کمبود جدی پزشک به ویژه در مناطق محروم به مصوبه مجلس اشاره می‌کند و می‌گوید: «مجلس شورای اسلامی طی چند سال اخیر، سیاستی را اتخاذ کرد که براساس آن باید حدود ۳۰درصد از ظرفیت دانشگاه‌ها را به دانشجویان مناطق محروم اختصاص دهیم و آن‌ها هم متعهد می‌شوند که سه برابر دوره تحصیلشان، یعنی ۲۱سال در آن منطقه محروم، کار کنند.»