چرا نبايد مردم را بخندانيم؟

محسن قرائتي در انتقاد از وضعيت وعظ و خطابه:
چرا نبايد مردم را بخندانيم؟
مگر ما گاز اشک‌آوریم؟
آرمان: در سال‌های اخیر جسته و گریخته هشدارهایی درباره کم شدن تعداد مراجعه‌کنندگان به مساجد مطرح شده است. در مواردی اشاره شده که تعداد نمازگزاران در برخی مساجد انگشت‌شمار بوده است و نیز اظهارنظرهایی درباره تغییر در جمعیت نمازهای جمعه هم منتشر شده است. بررسی علت این مهم موجب شده که هر از چندی نشست‌های هم‌اندیشی برگزار شود. مسئول ستاد اقامه نماز در نشست هم‌اندیشی نویسندگان و ناشران حوزه نماز و مهدویت که سه‌شنبه، ۱۱ تیرماه در خانه کتاب برگزار شد، درباره اهمیت توجه اهل قلم به هدایت جامعه به سوی نماز اظهار کرد: مؤمن هر قدر که قدرتی پیدا کند، اولین وظیفه‌اش اقامه نماز است. حال قدرت و آبروی شما همین قلم است. حجت‌الاسلام محسن قرائتی به عنوان کسی که مضامین و مفاهیم مورد نظرش را بر دوش قصه به مخاطبانش ارائه می‌دهد، شخصیت شناخته شده‌ای است. او تاکید دارد که می‌توان از قصه برای جذب نسل جدید به مساجد کمک گرفت. حرف قرائتی زمانی عمق بیشتری به خود می‌گیرد که به یاد بیاوریم کتب آسمانی هم مهم‌ترین مفاهیم را با قصه ممزوج کرده‌اند. در مجموع حرف درستی است که باید از ظرفیت‌های قصه برای رونق بیشتر مساجد استفاده کرد اما این مهم نیاز به مقدماتی دارد که در نشست هم‌اندیشی به آن پرداخته نشده است.


غلبه سیاست
اخیرا در یکی از مساجد مناطق جنوبی تهران تصاویری از شخصیت‌های شناخته شده آویخته شده است. تعدادی از این تصاویر، شخصیت‌های غیر ایرانی بوده‌اند اما در میان آنها شخصیت‌های ایرانی هم می‌توان دید. از قضا یکی از آن تصاویر، بعد از نزدیک 10 سالی که از درگذشتش می‌گذرد، محل مناقشه‌ای پرحرارت است. آویختن تصاویر در مساجد، در له یا علیه شخصیت‌هایی که موافق و مخالف دارند، به معنی خط کشی بین این دو دسته در موردی است که از قضا نباید مرزی بین آنها وجود داشته باشد. راضی کردن هر کدام از طرفین به معنی ناراحتی دسته دیگر است که چه بسا این ناراحتی به صورت عدم استقبال از مسجد نمود یابد. گویی ضرورتی انکار ناپذیر است که در درگیری‌های جناحی، نباید مسجد و امکانات آن در خدمت قرار گیرد. باید سیاست را در فضاهای سیاسی نگه داشت و اگر قرار است در مساجد مساله‌ای سیاسی طرح شود،‌ باید مساله‌ای مورد وثوق همه باشد تا به هیچ عنوان بین نمازگزاران مرزبندی صورت نگیرد.
از کتاب من استفاده شود
از کسی که عمری در راه اشاعه فرهنگ نماز صرف کرده عجیب نیست اگر تاکید کند که باید برای گسترش فرهنگ نماز کارهای موثرتری انجام داد. هر چه باشد، آقای قرائتی متوجه اهمیت موضوع شده و سعی دارد این اهمیت را به مخاطبان اهل قلمش منتقل کند که «اگر ممکن است از روی کتابی که ما درباره نماز نوشته‌ایم، کسی بدون اینکه سوء استفاده کند، خودش سودی نبرد و به ما هم سودی نرساند، چیزی منتشر کند، این کار باید انجام شود. من خیلی از این خیر دیده‌ام»، با این حال روشی عجیب برای اشاعه مفاهیم است. هر چند در همین مجلس، با تاکیدهای چندباره ای که درباره استفاده از امکانات دولتی و بودجه عمومی برای این کار شده نادر قدیانی، ناشر کتاب کودک و نوجوان اظهارکرد: کتاب‌های حوزه نماز اگر پژوهشی بر آن‌ها انجام شود و به دست اهالی نشر سپرده شوند، می‌توانند تأثیرگذار باشند. او به عنوان کسی که در این راه استخوان خرد کرده می‌داند افزایش کمیته‌ها و گروه‌هایی که به بودجه عمومی متصل هستند، راهی به هیچ دهی نیست. قبل از طرح این پیشنهاد از سوی قدیانی، محمود مظفر قائم‌مقام ستاد اقامه نماز به ملاقات خود و حجت‌الاسلام قرائتی با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد و گفت: در این دیدار قول‌ها و مساعدت‌های خوبی برای نویسندگان و ناشران حوزه قرآن مطرح شد. یکی از بحث‌هایی که با وزارت ارشاد و کتابخانه‌های عمومی مطرح کردیم این است که هر سال یک کتاب سال نماز داشته باشیم. ظاهرا قدیانی تلاش داشته یادآوری کند که راه‌های رفته و آزموده شده را نباید آزمود، به‌خصوص وقتی نتیجه راه‌های رفته را امروز می‌بینیم.
نشست هم اندیشی
مسئول ستاد اقامه نماز در نشست هم‌اندیشی نویسندگان و ناشران حوزه نماز و مهدویت که سه‌شنبه، ۱۱ تیرماه در خانه کتاب برگزار شد، درباره اهمیت توجه اهل قلم به هدایت جامعه به سوی نماز اظهار کرد: مؤمن هر قدر که قدرتی پیدا کند، اولین وظیفه‌اش اقامه نماز است. حال قدرت و آبروی شما همین قلم است. او با اشاره به آیاتی از قرآن کریم گفت: بهترین مردم بر اساس آیات قرآن کسانی هستند که با بیان و قلم‌شان مردم را به خدا دعوت می‌کنند. با دریافت پول فقط دفع ظلم می‌شود. در غیر این صورت هر کس که می‌نویسد و کاری می‌کند باید برای خدا باشد. او افزود: آخوندهای ما باید بلد باشند قصه بگویند؛ در حالی که فقط روضه می‌خوانند. مگر ما گاز اشک‌آوریم؟! چرا نباید مردم را بخندانیم؟ حجت‌الاسلام قرائتی با بیان این‌که اگر برای نماز آن هم برای نسل نو کاری نکرده‌اید، باید عذرخواهی کنید، اظهار کرد: آدم‌ها پنج دسته گوناگون هستند؛ یکی «توتی‌»ها که همانند درخت توت به راحتی تکان خورده و به زمین می‌ریزند. دسته دوم «اناری‌»ها که باید دانه‌دانه آن‌ها را چید. دسته سوم همانند گل هستند که هم باید آن‌ها را دانه‌دانه چید و هم تیغ دارند و دسته چهارم «نارگیلی‌»ها هستند که دست به سختی به آن‌ها می‌رسد اما شیرین و ارزشمند هستند و دسته پنجم همانند «گردو» هستند که مغزشان سفت است. او سپس به این‌که مخاطب نویسندگان نماز و مهدویت باید نسل نو باشند اشاره کرد و گفت: قرآن می‌گوید که نگاه نکن الگویی وجود داشته باشد و خودت الگو باش. چرا همیشه باید از سوی دیگران برای ما الگویی وجود داشته باشد هر چند که در کار خوب باید اقتدا کرد. حجت‌الاسلام قرائتی با بیان این‌که نوشتن صرفاً یک مقاله در حوزه نماز کافی نیست، به ضرورت تشویق همکاران به این کار نیز اشاره و بیان کرد: اگر ممکن است از روی کتابی که ما درباره نماز نوشته‌ایم کسی بدون این‌که سوء استفاده کند، خودش سودی نبرد و به ما هم سودی نرساند، چیزی منتشر کند، این کار باید انجام شود. من خیلی از این خیر دیده‌ام. او همچنین به استفاده از داستان در کتاب‌های حوزه نماز اشاره کرد و قصه‌های قرآن را پر از لطیفه دانست.