عقب نشینی ظریف ترامپ

آرمان: چندی پیش بود که رسانه‌های آمریکایی و وزارت خزانه‌داری این کشور در دور جدید تحریم‌های خود مقام معظم رهبری و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در لیست تحریم‌‌های خود قرار دادند. این مساله با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو گردید و بسیاری از ناظران و تحلیلگران داخلی و بین‌المللی این گزاره را مطرح کردند که ترامپ در مقابل ایران اسلحه دیگری ندارد و تحریم‌های گاه و بیگاهش نیز ناشی از استیصال و درماندگی اوست. این در حالی است که تحریم وزیر امور خارجه کشورمان حتی مورد تمسخر و استهزای بسیاری از رسانه‌های داخلی و بین‌المللی نیز قرار گرفت. در این راستا با اینکه آمریکایی‌ها خود را در تحریم‌های جدید مصم نشان دادند، اما منابع آگاه از عقب نشینی دولت ترامپ از تحریم ظریف خبر داده‌اند که این مساله را نیز می‌توان شکستی دیگر در راستای اهداف ترامپ و گروه B دانست.
عقب‌ نشینی
منابع آگاه بامداد جمعه از عقب‌نشینی دولت آمریکا از برنامه‌های قبلی برای تحریم وزیر امور خارجه ایران خبر داده‌اند. یک رسانه انگلیسی به نقل از منابع آگاه مدعی شد دولت آمریکا فعلا محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران را تحریم نخواهد کرد. خبرگزاری رویترز با گزارش این خبر در بامداد جمعه (۲۱ تیرماه) آن را نشانه‌ای از تصمیم واشنگتن برای «باز نگاه داشتن باب دیپلماسی با ایران» تعبیر کرده است. استیون منوچین، وزیر امور خزانه‌داری آمریکا روز ۲۴ ژوئن (سوم تیرماه) در اظهارنظری غیرمعمول گفته بود که دولت ترامپ قصد دارد ظریف را در فهرست تحریم‌ها قرار دهد. بیانیه او از آن جهت غیرمعمول بود که مقام‌های آمریکایی معمولاً درباره کسانی که قرار است در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار بگیرند اطلاع‌رسانی قبلی نمی‌کنند، زیرا افراد مورد نظر ممکن است در فرصت باقی‌مانده تا اضافه شدن به فهرست تحریم‌ها دارایی‌های خود را از حوزه‌های تحت قلمرو حاکمیتی آمریکا خارج کند. البته آقای ظریف در مصاحبه‌‌ای با نیویورک‌تایمز گفته که او و خانواده‌اش ملکی در خارج از ایران ندارند. وی در مصاحبه با این روزنامه گفت: «هرکس که من را می‌شناسد می‌داند که من یا خانواده‌ام ملکی در خارج از ایران نداریم. من شخصاً حتی حساب بانکی هم در خارج از ایران ندارم. ایران کل زندگی و تنها تعهد من است. بنابراین، من هیچ مشکل شخصی با تحریم‌های احتمالی ندارم.» رویترز نوشته قرار دادن مذاکره‌کننده اصلی ایران در فهرست تحریم از این جهت که می‌تواند تلاش‌های دیپلماتیک برای حل اختلافات با ایران بر سر برنامه هسته‌ای این کشور را مخدوش کند نیز رویدادی غیرمعمول به شمار می‌رود. منابع مورد استناد رویترز دلایل خاصی برای انصراف از تصمیم به تحریم ظریف ارائه نکرده‌اند. یک منبع گفت: «صدای آدم‌‌های ملایم غالب شد. به این نتیجه رسیدیم که انجام این کار لزوماً مفید نیست». او ادعا کرده که مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا فعلاً با قرار دادن نام ظریف در فهرست تحریم‌ها مخالفت کرده است. خبرگزاری رویترز نوشته واشنگتن به اقدام برای تحریم ظریف بسیار نزدیک شده بود، طوری که خزانه‌داری آمریکا پیش‌نویس بیانیه خود برای اعلام قرار گرفتن نام وزیر خارجه ایران در فهرست تحریم‌ها را هم آماده کرده و آن را توزیع کرده بود. این رسانه نوشته انتظار می‌رود ظریف در نشست وزارتی سازمان ملل درخصوص اهداف توسعه پایدار که هفته آینده برگزار می‌شود شرکت کند. برای این منظور دولت آمریکا باید برای ظریف روادید صادر کند و این خود نشانه دیگری است که واشنگتن فعلاً تحریم او را متوقف کرده است. دولت آمریکا بعد از خروج یکجانبه از برجام و از سرگرفتن تحریم‌ها علیه ایران چندین اقدام تحریک‌آمیز علیه ایران انجام داده است. به عنوان مثال، واشنگتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های اصطلاحاً «تروریستی» قرار داد. دولت ترامپ همچنین اعلام کرد قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند و در این راستا از صدور معافیت‌ برای برخی از مشتری‌های نفتی ایران خودداری کرد. پس از آن، جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد با توجه به خروج آمریکا از «برجام» و محقق نشدن وعده کشورهای اروپایی در جبران آثار این خروج، تعهدات خود در توافق هسته‌ای را به صورت مرحله به مرحله و طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام کاهش خواهد داد. یک سخنگوی وزارت خزانه‌داری آمریکا در پاسخ به این سوال که چرا دولت ترامپ از تحریم ظریف منصرف شده، خبرنگار رویترز را به اظهارات روز سه‌شنبه یک مقام آمریکایی درباره همین موضوع ارجاع داد که گفته بود: «ما در حال بررسی مسیرهای مختلف برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران هستیم. مشخصاً ظریف یکی از افراد مدنظر ماست و ما به محض دریافت اطلاعات بیشتر شما را در جریان تازه‌ترین تحولات قرار خواهیم داد». وزارت خارجه آمریکا از اظهارنظر درباره این گزارش خودداری کرده است. مورگان اورتگاس در کنفرانس خبری روز پنجشنبه ادعا کرد که واشنگتن خواستار حل و فصل دیپلماتیک اختلافات با ایران است. او ادعای ترامپ مبنی بر اینکه واشنگتن خواستار مذاکره با ایران بدون پیش‌شرط است را تکرار کرد.