روزنامه ایران
1398/04/31
گفتوگوی اجتماعی؛ فضیلت یا ضرورت
هادی خانیکیاستاد دانشگاه
وقتی سخن از گفتوگو و صورت بندیهای خاصی از آن مثل گفتوگوی ملی، گفتوگوی اجتماعی، گفتوگوی نخبگان، گفتوگوی نهادهای حاکمیت، گفتوگوی نهادهای مدنی، گفتوگوهای نسلی، گفتوگوهای مذهبی، قومی و نظایر آنها به میان میآید، نخستین معنایی که در اذهان شکل میگیرد عبور از سطح قدیمی سخن و گفتار و ورود به سطح جدیدی از نگرش، رفتار و ساختار است. گفتوگو بیش و پیش از آنکه مبتنی بر لفظ و لفاظی باشد معطوف به گشودگی فکر و زبان و کنشگری در میدان مشترکی از فهم و اقدام است.
در میان همه ضرورتهایی که برای انواع گفتوگو وجود دارد جامعه ما دیری است که به اعتبار تحولات پرشتاب جامعه و تحرک چشمگیر گروههای بزرگ اجتماعی و نیز پیدایش و رشد جنبشهای جدید اجتماعی سخت نیازمند انسجام و توسعه «گفتوگوهای اجتماعی» شده است.
گفتوگوی اجتماعی فرآیندی است که در آن ذینفعان و شرکای اجتماعی برای تأثیر گذاشتن بر سیاستها و برنامهها و رسیدن به منافع مشترک میپذیرند و قادر میشوند که با همدیگر بر سر امور مشخص گفتوگو و همکاری کنند.
گفتوگوی اجتماعی به مشارکت گذاشتن اطلاعات و دانش، نزدیک کردن پیش فرضها، عبور از کلیشهها و تصورات قالبی، مهارت یافتن در طرح مؤثر خواستهها، تبیین تفاوتها و تمایزها و حتی تعارض، یافتن ساز و کارهای حل اختلاف، چانه زدن و نهایتاً تفاهم و توافق بر سر مسائل مورد اختلاف است.
گفتوگوی اجتماعی اگر درست فهمیده شود و سازو کارهای مناسب پیدا کند میتواند قدرت و مهارت شنیدن، گفتن، تحمل و تأمل را در میان طرفهایی که نیاز به گفتوگو، اشتراک نظر و همکاری دارند بالا ببرد و مطالبات فوری، تاریخی و درازمدت را در جای خود مطرح کند و توسط نمایندگان واقعی پیش ببرد. گفتوگوی اجتماعی تنها یک فضیلت نیست. یک ضرورت است که میتواند و باید در قالب برنامههای اجرایی برای تصمیم گیریهای مشترک و معطوف به نتیجه طراحی شده به مرحله اجرا درآید.در گفتوگوهای اجتماعی استمرار، نهادمندی، برخورداری از اعتماد، مشارکت و سرمایه مناسب اجتماعی و نهایتاً اثربخشی از جمله الزامات قطعی است. نمیتوان به هر گفتوگویی که از سر تفنن یا ناچاری باشد نام گفتوگوی اجتماعی نهاد. امروز که جامعه ما به سبب تنگناها و تهدیدها یا برپایه شتابندگی تحولات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و فرهنگی از یک سو با روندهای گسیختهساز روبهرو است و از سوی دیگر مواجه با پیدایش فرصتهای جدیدی از تحرک مدنی و همبستگی اجتماعی است نیاز به ساماندهی گفتوگوهای اجتماعی میان گروههای بزرگ اجتماعی، شغلی، صنفی، مدنی و سیاسی با همدیگر، با حکومت و با عامه مردم وجود دارد. نخبگان علمی، هنری، فرهنگی و سیاسی، صنوف، کارگران، معلمان، صاحبان صنایع بخش خصوصی و کارآفرینان، اقوام و مذاهب، فعالان مدنی، زنان، جوانان و... عاملان و فعالان گفتوگو هستند که توجه عملی به وضعیت، خواستهها، محدودیتها و تواناییهای آنها یک ضرورت ملی است.
حکومت، جامعه، نخبگان و فعالان مدنی، صنفی اجتماعی و سیاسی ما ناگزیر از گفتوگو در سطوح مختلفاند تا بتوانند ارتباطات عمودی و جهانهای فروبسته را به ارتباطات آزادانه و مشارکت جویانه و جهانهای گشوده به روی همدیگر تبدیل کنند. گفتوگوهای اجتماعی را در این مسیر باید جدی گرفت و فرصتها و قابلیتهای تازهای برای عبور کشور از تنگناها و مشکلات پیش رو به وجود آورد.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
اولین تجربه اکران فیلم ویژه نابینایان
حُسن جشنواره موسیقی جوان کشف استعدادها است
استمرار در اجرا ضامن بقای نمایشهای آیینی سنتی
نظارت بانک مرکزی بر قرضالحسنهها
ستیز با فساد
گفتوگو روزنهای به اعتماد و امید اجتماعی
هنر و سیاست نمیتوانند یکدیگر را نادیده بگیرند
پروندههای سلطانهای اقتصادی حاصل کشفیات وزارت اطلاعات است
سایت های قمار حرام و جرم است
گفتوگوی اجتماعی؛ فضیلت یا ضرورت
سلام ایران