روزنامه همدلی
1398/06/03
سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با «همدلی»: زیرساخت‌های لازم برای اجرای صحیح کمپین‌های اجتماعی وجود ندارد
همدلی| رضا دستجردی: مدتی است همزمان با رشد و گسترش شبکه‌های مجازی و اطلاع‌رسانی‌های گسترده اجتماعی، کمپین‌هایی در جامعه ایجاد شده که در مقاطع و برهه‌های خاص زمانی همچون چهارشنبه‌سوری، عید نوروز، سیزده به‌در و نظایر آن، مردم را از انجام برخی عادات و فرهنگ‌های غلط که به مرور در جامعه شکل گرفته بر حذر می‌دارند، اما اگرچه این رویکرد کاربردی و ناشی از فهم صحیح رسالت اجتماعی است ولی آنچه در عمل شاهد هستیم، توقف این ایده‌ها تنها در قالب تئوری و نظر است و هیچ‌گاه شکل عملی و اجرایی به خود نمی‌گیرد، چه که ادامه حوادث تلخ چهارشنبه آخر سال، آمار فزاینده تصادفات رانندگی در ایام نوروز، تخریب فضای سبز و طبیعت در روز سیزده به‌در و نظایر آن تنها نمونه‌ای از کارکرد ناموفق این کمپین‌هاست اما معضل تنها به مقاطع محدود زمانی ختم نمی‌شود، مشکل کمبود آب، آلودگی‌های زیست محیطی و غیره از عمده موارد حائز اهمیت فارغ از ظرف زمانی است که باز با وجود کمپین‌های رنگارنگ و متنوع همچنان مغفول مانده و در خطرند. همدلی برای بررسی کم و کیف کارکرد این کمپین‌ها و قوت و ضعف آنها با «زهرا ساعی» سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس گفت و گو کرده که در ادامه می‌آید.فکر نمی‌کنید کمپین‌های تبلیغاتی موسمی و مناسبتی، کارکرد ملموس و محسوسی نداشته و تاکنون موفقیت چندانی حاصل نکرده‌اند؟
من چنین فکری نمی‌کنم، این کمپین‌ها در خیلی از مواقع موفق عمل کرده‌اند، هرچند بسته به نوع و موضوعیت خود کاستی‌هایی داشته‌اند، اما اینها در حقیقت حرکت‌هایی اجتماعی‌اند که با توجه به امکانات اجتماعی و رسانه‌های جمعی موجود گسترش یافته و فضای مجازی نیز به کمک آنها آمده تا امکان خوبی در اختیار شهروندان قرار گیرد و در نهایت، حساسیت، آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی در اذهان و اعمال مردم شکل گیرد. این کمپین‌ها در حقیقت با شکل‌گیری خود، این پیام را به جامعه که عمدتا شهروندان عام هستند منتقل می‌کنند تا نتایج مطلوب اجتماعی در پی آید. فراموش نکنیم که اگر این کمپین‌ها خوب عمل کنند و بتوانند تبلیغات خود را به درستی در جامعه پیاده کنند، به فرهنگ‌سازی منتج خواهند شد، منتهی این فرهنگ‌سازی اجتماعی قدری زمان می‌برد، چون در کلیت مباحث فرهنگی نباید انتظار داشت که در وهله نخست خصوصا زمانی که جامعه هدف، مردم عادی هستند نتایج مطلوب حاصل گردد، اما فعلا آنچه به عنوان پیش درآمد مطرح است همین ایجاد حساسیت، آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی در میان مردم است، آن‌گاه به مرور که این مسائل فرهنگی نهادینه شد در ذهن و فکر، عملی و اجرایی میشود و در فرآیند آگاهی‌بخشی به اطلاعات و آموزش مورد نظر فرهنگی و اجتماعی می‌رسند تا رفتاری مثمر ثمر در جامعه داشته باشند. بنده بر این باورم که بخش عمده مشکلات و آسیب‌های فرهنگ اجتماعی، همین عدم آگاهی مردم نسبت به موضوعات اجتماعی مبتلابه و تبعات منفی آن است اما استفاده از کمپین‌ها خود حرکت رو به رشدی است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته نیز انجام میشود و حال که به خوبی جواب داده انتظار می‌رود در کشور ما نیز با ایجاد زیرساخت‌ها موفق عمل کند، منتهی همانطور که اشاره کردم، این یک بحث تکاملی است که باید برای تحقق آن صبر و تحمل داشته باشیم چون بحث فرهنگ‌سازی بسیار مهم و البته زمان‌بر است.
پس چرا با وجود این کمپین‌ها و موفقیتی که شما برای آنها قائل هستید، همچنان آسیب‌های اجتماعی مثل کشته‌های تصادفات بعد از ایجاد کمپین‌های مرتبط یا دیگر حوادث بعد از تبلیغات فرهنگی بسیار بالاست؟
خب، بخشی از آن به نبود زیرساخت‌ها بر می‌گردد، مثلا در مورد حوادث رانندگی، اینکه جاده‌های ما نامناسب یا خودروهای ما استاندارد نیستند مطرح است، خب این عوامل، مهم‌تر از کمپین‌های اجتماعی است.
اما فارغ از این مثال، فکر می‌کنید ما هنوز زیرساخت‌های فرهنگی را در اجرای واقعی کمپین‌ها نداریم؟
خیر، این یک بحث فرهنگی است. در مسائل فرهنگی، بعد آموزشی باید بسیار قوی باشد تا نهادینه شود، بسیاری از قوانینی که در دنیا هم اکنون در قالب مقررات اجرا میشود، پیش از این بدین شکل نبود و سال‌ها زمان برده است تا بخشی از اخلاقیات، نظم و سبک زندگی فرد شود، قوانینی که عمل به آن امروزه یک تکلیف و انضباط اجتماعی است و فرد دیگر از آنها تخطی نمی‌کند، چون سال‌هاست زمان برده که به این نتیجه و نظم اجتماعی برسیم، این نتیجه مقبول اجتماعی بدان خاطر حاصل شده که جوامع توسعه‌یافته، مسائل بسیار مهم اجتماعی را در زندگی خود نهادینه و اجتماعی کرده‌اند اما همانطور که اشاره کردم این مسائل، زمان‌بر هستند و کمپین‌ها نیز باید از منظر آموزشی و آگاهی‌بخشی، تداوم داشته باشند تا معضلات فرهنگی ما را پوشش دهند.
کمپین‌هایی که اشاره کردید مقطعی است و صرفا در برهه‌ای از زمان اجرا شده‌اند، اما مسائل جدی‌تر و بلندمدت‌تر چطور، مثل کمبود آب یا آلودگی محیط زیست؟ فکر نمی‌کنید گذر زمان بر خلاف چیزی که شما فکر می‌کنید در حل این معضلات نقش نداشته؟
کمپین‌ها تشکیل می‌شوند ولی این صرفا کافی نیست، باید در کنار آنها، موانع و معضلات را هم از میان برداشت، حل مشکل آلودگی محیط زیست یا کمبود آب که شما اشاره کردید به فرهنگ‌سازی نیاز دارد و ما باید نحوه مصرف آب و صرفه‌جویی آن را به مردم آموزش دهیم، مثلا در بسیاری از کشورهای دنیا، آب مصرفی همانی نیست که با آن دیگر کارها را انجام می‌دهند، در حالی که ما در کشور خود، برای شستن ماشین و یا آبیاری باغچه هم از آب آشامیدنی با کیفیت بالا استفاده می‌کنیم که هزینه زیادی شده تا به دست مصرف‌کننده برسد، یا مشکلات زیست محیطی که اشاره کردید نیز به همان صورت، نتیجتا خیلی اقدامات باید انجام شود و موارد متعددی دست به دست هم دهند تا به حاصل مطلوب برسیم که این خود نه تنها همت مردم را می‌طلبد مستلزم همراهی مسئولین هم هست اما در بعد فرهنگ‌سازی و آن بخشی که به شهروندان بر می‌گردد، کمپین‌ها از منظر تبلیغات و فرهنگ‌سازی می‌توانند بسیار یاری‌رسان باشند اما همانطور که اشاره کردم معضلات فرهنگی و اجتماعی ابعاد گسترده‌ای دارد که در رفع آنها، مسئولان نیز باید مشارکت نمایند.
پس نتیجتا نهادینه‌سازی و تبدیل کمپین‌های اجتماعی به گفتمان، هم زمان‌بر هست و هم فاقد زیرساخت‌هاست.
بله، عوامل متعددی باید دست به دست هم بدهند تا به نتیجه مطلوب برسیم و اینکه فرهنگ مطلوب در زندگی فردی و اجتماعی ما برای تبدیل به گفتمان، نیازمند آموزش‌هایی است که شهروندان باید طی کنند؛ آموزش‌هایی که عمدتا از خانواده‌ها آغاز میشود، پس باید نهادها و دستگاه‌های تبلیغاتی متولی فرهنگ دست به کار شوند و همزمان با پیشرفت این فرآیند در خانواده‌ها، فرهنگ‌سازی را در مهد کودک‌ها، آموزش و پرورش و آموزش عالی دنبال کنیم و صد در صد سهم و نقش صدا و سیما نیز در این میان فراموش‌شدنی نیست. قطعا با همکاری نهاد خانواده و سازمان‌های ذیربط، طرح یک برنامه‌ریزی صحیح و مطلوب، و در کنار آن، ایجاد زیرساخت‌های لازم توسط مسئولان، مشکلات فرهنگی حل شده، آسیب‌ها رفع می‌شوند و فرهنگ و اجتماعی متکامل خواهیم داشت. پس با استفاده از این کمپین‌ها، سطح اطلاع و آگاهی خانواده‌ها نسبت به سال‌های قبل بسیار بیشتر شده و این رشد مدیون همین کمپین‌ها و فضاهایی است که در حوزه ارتباطات و اطلاع‌رسانی ایجاد شده و در بسیاری از حوزه‌ها، آگاهی‌های مردمی را افزایش داده است.
سایر اخبار این روزنامه
سالانه ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کارگر ساختمانی در ایران می‌میرند تنهاجایی که کارگران اول شدند
اسماعیل گرامی مقدم در گفت‌وگو با «همدلی» از علل خروج عبدالله ناصری و محمدرضا خاتمی می گوید:
اصول‌گرایان باید بدانند که در صورت حذف اصلاح‌طلبان باید با براندازان و سلطنت طلبان دست و پنجه نرم کنند
سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با «همدلی»: زیرساخت‌های لازم برای اجرای صحیح کمپین‌های اجتماعی وجود ندارد
شرکت‌های دارای هدف و فلسفه، مشتری‌مدار هستند
روحانی در مراسم تجدید میثاق هیات دولت با آرمان‌های امام راحل: با تضعیف دولت کسی تقویت نمی‌شود
بعد از بازداشت مدیران خودروسازی و2 نماینده مجلس، طرح استیضاح وزیر صمت کلید خورد
محمدرضا منصوری قبل از قوه قضائیه، باید مجلس اوضاع بازار خودرو را ساماندهی کند
بیشتر از 10 سال زندان برای مرضیه امیری
محمدرضا منصوری قبل از قوه قضائیه، باید مجلس اوضاع بازار خودرو را ساماندهی کند
کلامی با پزشکان محترم
بازآفرینی میدان توپخانه، پاسداشت مواریث گذشته
