روزنامه مردم سالاری
1398/06/21
پیش‌شرط‌های تداوم تاب‌آوری برابر تحریم‌ها
سوال مهمی که این روزها مطرح میشود این است که آیا عبور از نفت می‌تواند مانعی بر سر راه تحریم‌ها باشد؟ آیا اقتصاد غیر نفتی، اقتصادی غیر قابل تحریم است و آیا گذر از نفت و رسیدن به اقتصادی چند محصولی مشکلات را حل خواهد کرد؟در ایران اغلب گفته میشود اگر نفت نداشتیم این فشارها را هم متحمل نمی‌شدیم. گرچه برخی صاحب نظران نیز معتقدند همین حد از زیر ساخت‌های موجود حاصل درآمدهای نفتی است وگرنه ما نیز مانند برخی از کشورهای همسایه از گام اول به دوم مدرنیته را هم نمی‌توانستیم طی کنیم. بررسی درستی هر کدام از این مدعا در جای خود قابل بررسی است ولی آن چه اکنون می‌تواند به سوگیری‌های ما یاری رساند، داشتن نگاه کلی به عملکرد ابرقدرت‌ها، کشورهای مهم اقتصادی و تولیدکنندگان بزرگ است.
در جهان امروز اقتصاد به عرصه جنگ قدرت‌های بزرگ بدل شده است، در حقیقت اقتصاد جای ابزارهای نظامی را گرفته است و جنگ‌های تجاری نیز بر پایه همین تغییر رویکرد اتفاق می‌افتد. سهم خواهی از کیک اقتصاد سبب شده است استراتژی‌ها تغییراتی جدی کند. اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با تاب آوری بالا در برابر تحریم‌ها نشان داده است، نمی‌توان به سادگی برنامه‌ای از پیش تعیین شده را برای از میان بردن قدرت یک کشور به نمایش گذاشت. در این فضا آنچه اهمیت دارد، توجه به این نکته است که اقتصاد وابسته به نفت فشارهای بیشتری را نسبت به اقتصادهای متنوع‌تر تجربه می‌کنند.
ایالات متحده آمریکا، به ویژه پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ در کاخ سفید توجه ویژه‌ای به حوزه انرژی پیدا کرده و تلاش خود را برای در دست گرفتن افسار این بازار هر دم می‌افزاید. با این کار ایالات متحده می‌تواند فشار بیشتری بر چین و اتحادیه اروپا بیاورد که با توجه به شرایط بین‌المللی به نظر می‌رسد غول شرقی هدف آمریکایی‌ها خواهد بود. آنها از تداوم رشد چین نگران شده‌اند و حالا فکر می‌کنند با افزایش فشار می‌توان تا حدودی از شتاب چشم بادامی‌ها کاست. گرچه در مقابل سیاست‌های کاخ سفید، پکن نیز مقاومت می‌کند و این مساله به افزایش جنگ تجاری دو غول اصلی اقتصاد جهان افزوده است ولی باید توجه داشت که آمریکا با تکیه به قدرت اقتصادی خود قصد دارد بهترین شرایط را برای خود فراهم کنند.
از سوی دیگر اعمال تحریم‌های دوباره و حتی شدیدتر از قبل علیه ایران و کنار کشیدن یک طرفه واشنگتن از برجام عملا سطح تنش‌ها در خاورمیانه را افزایش داده است.
ماجرا اما تنها رهایی از وابستگی به نفت نیست، اتفاقی که در سایه تحریم‌های شدید رخ داده و ایران حالا روزهایی بدون نفت را تجربه می‌کند. آنچه مسلم است تضمین تداوم تاب آوری با عبور از نفت، واگذاری واقعی امور به بخش خصوصی واقعی، مقابله با فساد و شفافیت اقتصادی رخ خواهد داد و خوشبختانه نبود نفت ضرورت اجرای تک تک برنامه‌های پیش گفته را آشکار کرده است.
باید پذیرفت رانت و فساد در اقتصاد نفتی یا غیر نفتی و سهم بالای دولت در هر دو شکل آسیب‌های جدی را به بنیان‌های اقتصادی وارد می‌کند، ایستادگی ایران مقابل تحریم‌ها با توجه به پیش شرط‌های اعلامی محقق خواهد شد و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این اتفاقات رخ خواهد داد چرا که فضا برای اصلاحات ساختاری مهیا شده است.
* معاون اسبق ارزی بانک مرکزی
منبع: خبرآنلاین
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
پیش‌شرط‌های تداوم تاب‌آوری برابر تحریم‌ها
دغدغه‌های بی پایان آموزش و پرورش
موافقت دولت با حضور زنان در ورزشگاه‌ها
چه عواملی در تعیین ارزش پول ملی دخیل هستند؟
اظهار امیدواری وزیر کار برای حل مسئله احکام کارگران هفت تپه
حکم دادگاه اسکاتلند علیه تعلیق پارلمان بریتانیا
ضرر هنگفت سهامداران بازار پایه فرابورس
نباید برخی تندروی‌ها در جامعه اجازه بروز پیدا کند
کاهش تعهدات برجامی ایران در صورت انجام نشدن تعهدات اروپایی‌ها ادامه خواهد داشت
رفتار بعضی بازجوها و قضات به نظام ضربه می‌زند
نفس عمیق خاورمیانه با حذف جنگ‌طلب‌ترین رفیق ترامپ
موافقت دولت با حضور زنان در ورزشگاه‌ها
