زمزمه‌های موافقت ترامپ با طرح مکرون

آفتاب یزد- گروه سیاسی: یک روزنامه به نقل از منابع آگاه مدعی شد که به تصور مقامات سیاست خارجی آمریکا، رئیس جمهور این کشور ممکن است با طرح فرانسوی ایجاد خط اعتباری برای ایران موافقت کند.
آن طور که ایسنا به نقل از پایگاه خبری دیلی بیست می‌نویسد، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا این تصور را در میان مقامات سیاست خارجی دولتش و سایر کسانی که در جریان مذاکرات ایران هستند به وجود آورده است که اگر تهران به پایبندی کامل به توافق هسته‌ای بازگردد، او به طور جدی طرح فرانسه برای ایجاد خط اعتباری 15 میلیارد دلاری برای ایران را بررسی می‌کند.
چهار منبع مطلع از مذاکرات ترامپ و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه مدعی شدند که ترامپ در هفته‌های اخیر نسبت به پذیرفتن طرح امانوئل مکرون تمایل نشان داده است. دو تن از این افراد گفتند که مقامات وزارت امور خارجه آمریکا از جمله مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا پذیرای بررسی طرح فرانسه است که دولت پاریس از طریق آن می‌تواند به طور موثری اثر تحریم‌های اقتصادی دولت ترامپ بر تهران را کاهش دهد.
چهار منبع آگاه از مکالمات دونالد ترامپ درباره توافق هسته‌ای مدعی شدند در حالی که ترامپ هنوز با چیزی موافقت نکرده است،‌ چندین بار در ماه گذشته از جمله در نشست جی‌7 در بیاریتز، نشانه‌هایی مبنی بر تمایلش برای همکاری با چنین طرحی را نشان داده است.


چندین منبع آگاه به دیلی بیست گفته‌اند که مقامات سیاست‌خارجی آمریکا منتظر این هستند که ترامپ یا با همکاری در زمینه طرح فرانسوی موافقت کند یا تحریم‌های تهران را کاهش دهد. در این میان، ترامپ خواهان دیدار با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در ماه سپتامبر در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل نیز است.

> کاهش تحریم‌ها؟
این ادعا درباره احتمال موافقت ترامپ با خط اعتباری 15 میلیارد دلاری اینستکس در حالی مطرح می‌شود که پیش ازاین نیز در توصیف ماجرای اخراج بولتون از کاخ سفید یکی از دلایل این امر مخالفت او با کاهش تحریم‌ها علیه ایران اعلام شده بود. دراینباره بلومبرگ نوشت که سه منبع مطلع مدعی شده‌اند دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، حرفی از کاهش تحریم‌های ایران با هدف محقق شدن دیدار با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در ماه جاری به میان آورده و جان بولتون، مشاور امنیت ملی برکنار شده آمریکا، سرسختانه با چنین اقدامی مخالف بوده است.برخی نیز گفته‌اند پس از نشستی در دفتر ریاست‌جمهوری آمریکا وقتی این ایده مطرح شد، استیون منوچین، وزیر خزانه‎داری آمریکا از این اقدام به عنوان راهی برای شروع دوباره مذاکرات با ایران حمایت کرد و در ادامه آن، ترامپ تصمیم گرفت که بولتون را اخراج کند.
درکنار همه این‌ها این موضوع را بگذارید که باردیگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در جمع خبرنگاران در کاخ سفید در خصوص احتمال دیدار وی با حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان در مجمع سازمان ملل مدعی شد: می‌توانم به شما بگویم که ایرانیان خواهان ملاقات هستند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا هفته گذشته نیز در پاسخ به سوال خبرنگاری در کاخ سفید که در خصوص دیدار روسای جمهوری ایران و آمریکا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل سوال می‌کرد، گفته بود: هر چیزی ممکن است!
در کنار شنیدن چنین اخباری از سوی آمریکا، حسن روحانی و مکرون رئیس جمهور فرانسه نیز باردیگر با یکدیگر به گفت‌وگو پرداختند. روحانی دراین گفت‌وگو بیان داشته است: در صورتی که توافقات با اروپا نهایی شود، آماده‌ایم به تعهدات برجامی برگردیم و جلسه ایران و 1+5 نیز تنها زمانی امکان پذیر است که تحریم‌ها برداشته شود.
رئیس جمهور با تشکر از تلاش‌های رئیس جمهوری فرانسه، به گام سوم ایران برای کاهش تعهدات برجامی اشاره و تاکید کرد: گام سوم ایران تحت نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و در عین حال قابلیت بازگشت پذیری دارد. او در باره مذاکره با آمریکا نیز سخن گفته و تلویحا چنین امری را غیر قابل دسترس نمی‌داند اما به شرطی که تحریم‌های علیه ایران برداشته شود.
روحانی این موضوع را اینگونه بیان داشته است: « در شرایطی که تحریم‌ها باقی باشد، مذاکره با آمریکا معنا و مفهومی ندارد.»
اخراج بولتون، مطرح شدن کاهش تحریم‌های علیه ایران و اکنون شنیدن زمزمه‌های موافقت دونالد ترامپ با خط اعتباری اروپا برای اینستکس را عده‌ای به عنوان عقب نشینی‌های دونالد ترامپ در آستانه اجلاس سازمان ملل برای دستیابی به یک گفت‌وگو و مذاکره با ایران بیان می‌کنند اما آیا می‌توان باور کرد که ترامپ با این خط اعتباری موافقت کرده و اگر پاسخ مثبت است درادامه واکنش ایران چیست و چگونه خواهد بود؟ و در این میان تداوم مذاکرات مکرون وروحانی می‌تواند اتفاقات غیر قابل پیش‌بینی را در آینده رقم بزند؟

> قبلا هم مطرح شده بود
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین‌الملل در اینباره به آفتاب یزد می‌گوید: ترامپ از همان آغاز با تبادلات دارویی و غذایی از طریق اینستکس مخالفتی نداشت. ترامپ خود ایجاد فضای همکاری مناسب بین اتحادیه اروپا و ایران در قالب اینستکس را مطرح کرد تا تحریم‌های علیه ایران از طریق اینستکس و با کمک‌هایی که اروپا به ایران می‌کند دور زده نشود. به عبارتی موضوع خط اعتباری 15 میلیاردی، اگر مورد موافقت ترامپ قرارگرفته باشدهم در قالب همان چیزی است که از ابتدا آمریکا درمورد اینستکس می‌خواست.
وی ادامه می‌دهد: ازهمین رو به نظر می‌رسد مطرح شدن این موضوعات در رسانه‌ها درکنار مذاکرات روحانی و مکرون توسط ایران، در واقع فراهم کردن فضای مناسب در جهت مدیریت افکار عمومی است.
مطهرنیا می‌گوید: نظام به صراحت عدم مذاکره، عدم پذیرش میانجی و عدم پیغام و پسغام با شخص ترامپ را اعلام کرده است. یعنی سیاست اعلامی ایران در ارتباط با ایالات متحده آمریکا پس از خروج این کشور از برجام کاملا مشخص است، اما رئیس جمهور و وزیر امورخارجه‌ای داریم که تمام تلاش خود را به خرج می‌دهند تا بتوانند راه‌های دیپلماسی با غرب از طریق فرانسه را باز نگه دارند و از طرفی در شرق از طریق ژاپن زمینه‌های باز ماندن راه دیپلماسی درمانی را فراهم کنند. در واقع باید گفت نوعی هماهنگی درونی در ارتباط با بازماندن مسیر دیپلماسی از منظر سیاست خارجه وجود دارد تا امکان مذاکره پنهان احتمالی در ارتباط با ایالات متحده آمریکا وجودداشته باشد اما این مذاکرات پنهان در نهایت متوجه دولت روحانی یا شخص ظریف قرار گیرد.یعنی هم موضع عدم مذاکره حفظ می‌شود هم احتمالا مذاکره پنهان با مسئولیت دولت می‌تواند در دستورکار قراربگیرد.

> عقب نشینی است؟
از مطهرنیا می‌پرسیم آیا برداشتن بولتون و گمانه‌زنی‌ها درباره موافقت ترامپ با خط اعتباری 15میلیارد دلاری را نباید عقب نشینی او در قبال ایران به شمار آورد؟ وی در پاسخ می‌گوید: سیاست کلان ترامپ همواره دارای پیچیدگی و ابهام بوده است. اما در مقابل اخراج بولتون، نکته مهم دیگری را نیز در نظر بگیرید و آن قدرت یافتن پمپئو است. بارفتن بولتون، پمپئو اکنون در موقعیتی قرار گرفته است که تیم او توان بیشتری دارد، مشاور امنیت ملی آینده امریکا نیز بیشتر با پمپئو هماهنگ خواهد بود. وزیر خزانه داری، رئیس سیا، پمپئو و برایان هوک رئیس گروه اقدام علیه ایران همین الان نیز با هم هماهنگ هستند وتمامی این افراد نیز مواضع ضد ایرانی دارند. مواضعی همسو با خواست پمپئو که اکنون یکه تاز سیاست خارجه آمریکاشده است. از طرفی
دیگر ترامپ اگرچه ممکن است کمک‌های غیرمستقیمی در جهت حرکت اتحادیه اروپا مانند خط اعتباری 15 میلیاردی را بپذیرد اما به هیچ وجه تحریم‌های آمریکا علیه ایران را برنمی‌دارد، موافقت با خط اعتباری هم موضوع جدیدی نیست. بنابراین می‌بینیم نه اخراج بولتون و نه موافقت با این خط اعتباری چیز زیادی را به نفع ایران تغییر نمی‌دهد.
مطهرنیا تاکید می‌کند: موافقت با خط 15میلیارد دلاری از قبل در ارتباط با تبادلات با تهران تحت عنوان غذا و دارو از سوی ایالات متحده مجاز دانسته شده بود.
وی البته در ادامه این سوال که آیا اقدامات اخیر ترامپ عقب نشینی هست یا خیر، به این نکته هم اشاره می‌کند که: اما اگر بخواهیم تا حدی عقب نشینی ترامپ را بپذیریم به این دلیل است که او در آستانه انتخابات 2020 و امکان پایین آمدن جایگاهش در افکار عمومی آمریکا، به دنبال ملاقات با حسن روحانی و ایجاد فضای مثبت حاصل از آن است، اما نه ترامپ و نه رئیس جمهوربعدی آمریکا از تحریم‌های علیه ایران به راحتی عبور نمی‌کنند. سیاست‌های متفاوت درقالب دکترین‌های امنیتی آمریکا شکل می‌گیرد. از 2018 به بعد، آمریکا رسما ایران را دشمن ایالات متحده معرفی کرده و در هجده نقطه از سند امنیت ملی خود نام ایران را به‌عنوان دشمن برشمردند. مگراینکه ایران و امریکا از دشمنی با هم دست برداشته تا به عنوان یک بازیگر عادی در ایالات متحده و سند امنیتی آن‌ها معرفی شویم. بنابراین آنچه ترامپ با قبول خط اعتباری
15 میلیاردی انجام می‌دهد صرفا یک عقب نشینی تاکتیکی در پی اهداف خاصی در واشنگتن است.
این کارشناس ادامه می‌دهد: ترامپ یک سیاستمدار تاجر و دارای روشی خاص در سیاست ورزی است. زمانی او را یک سیاستمدار دیوانه می‌خواندند و می‌گفتند او در چارچوب سیاستمداران آمریکا نمی‌گنجد اما اکنون مشخص شده است که او برای خود روش‌های خاصی دارد که الگوبرداری او از روش‌های تجاری‌اش در صحنه سیاست است.

> آمریکای سیستم محور
محسن جلیلوند کارشناس مسائل بین‌الملل نیز درباره احتمال موافقت ترامپ با خط اعتباری 15میلیارد دلاری به آفتاب یزد می‌گوید: این درست که رفتن بولتون می‌تواند فشارها برایران را بکاهد، اما اساسا آمریکایی‌ها می‌خواهند ایران را در حالتی قرار دهند تا وادار به مذاکره شود. ماجرای خط اعتباری هم در همین راستاست. اگر این اتفاق بیافتد پیروزی با ترامپ است اما اگر ایران بدون اینکه مذاکره کند بتواند موضوع خط اعتباری 15میلیارددلاری را به دست آورد و درکنار آن سایر حداقل خواسته‌های خود در کوتاه‌مدت را به دست آورد، آن موقع می‌توان گفت که ایران توانسته به طور موقت به پیروزی برسد.
این کارشناس ادامه می‌دهد: به هر حال باتوجه به اظهار نظر قبلی ترامپ در نشست گروه هفت که با موضوع خط اعتباری 15 میلیاردی مخالفت کرده بود، موافقت امروز او با این موضوع اگر صحت داشته باشد، می‌تواند به عنوان یک اسباب رسانه‌ای خوب برای ایران به کار‌اید تا آن را به عنوان یک عقب نشینی از ترامپ و یک پیروزی نسبی برای ایران معرفی کنیم. البته به شرط آنکه ایران در ازایش نخواهد امتیازی به آمریکا یا فرانسه بدهد.
جلیلوند در ادامه خاطرنشان می‌کند: البته این 15میلیارد هم بنا نیست دردی از دردهای ایران دواکند و متوجه همان مصارف دارویی و غذایی می‌شود و همه می‌دانیم مصارف دارویی و غذایی چیزی نبود که آمریکا در تحریم هایش علیه ایران آن را وارد کرده باشد.
این کارشناس می‌گوید: البته از سویی ترامپ چون امیدوار به مذاکره با حسن روحانی در آستانه نشست مجمع سازمان ملل است، ممکن است به هر حال اقداماتی را به سود کشورمان برای تسهیل مذاکره انجام دهد اما اساسا سیاست نظام مذاکره با آمریکا نخواهد بود.
وی ادامه می‌دهد: آمریکا یک کشور سیستم محور است و چندان روی اشخاص نمی‌چرخد هرچند اشخاص، تاثیرگذار می‌توانند باشند. اما این سیستم است که سیاست‌ها را عوض می‌کند. ترامپ هم اکنون صرفا یک بازی استراتژیک انجام می‌دهد. اما سیاست نظام آمریکا این است تا درقبال ایران گام به گام جلو روند. آنها اول برنامه هسته‌ای ایران را هدف گرفتند وقتی آن را فریز کردند دوباره تحریمها را افزایش دادند تا روی مسائل مختلف دیگر بروند.