ریزش قیمت مسکن تا کی ادامه دارد؟

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: کاهش 37 درصدی قیمت مسکن پس از افزایش صعودی قیمتها طی یک‌سال گذشته برای مردمی که تامین یک سقف بالای سر از حداقل‌های نیاز آنها محسوب می‌شود، تا حدودی امیدبخش است. ادامه روند رکودی بازار مسکن این پرسش را مطرح می‌کند که روند کاهشی قیمتها تا کی ادامه پیدا می‌کند؟
براساس هرم مزلو نظریه پرداز کلاسیک مدیریت مسکن، خوراک و پوشاک جزو نیازهای اساسی هر انسانی محسوب می‌شود که در صورت به خطر افتادن هرکدام از آنها، امنیت روانی فرد به خطر خواهد افتاد. تامین یک سقف برای هر ایرانی حداقل کاری است که باید انجام شود.بعد از رشد سرسام‌آور قیمت مسکن در سال گذشته خیلی‌ها ناامید از خریدن یک سرپناه برای خود بودند.اما روند کاهشی قیمت مسکن در سال جاری و ادامه آن این سوال را پیش می‌آورد که قیمت مسکن تا کی کاهش پیدا می‌کند و مردم می‌تواند به خرید مسکن با ادامه این روند کاهشی امیدوار باشند؟
قیمت مسکن در سالی که گذشت، رشد چند
ده درصدی را در کشور تجربه کرد و اگر چه این رشد برای سرمایه‌گذاران بازار مسکن دلپذیر بود، اما به‌گفته کارشناسان و فعالان بازار مسکن، این رشد چند ده درصدی شاید در ساخت و ساز و صدور پروانه ساختمانی رونق ایجاد کرد، اما به ضرر متقاضیان مسکن تمام شد.


نبود برنامه‌های مناسب برای بالا بردن قدرت خرید از یک سو و اقدامات پیشگیرانه باعث شد تا فاصله زیادی میان قیمت‌های پیشنهادی و قدرت خرید ایجاد شود و در نتیجه شاهد این بودیم که معاملات مسکن
روز به روز کمتر و رکودی تورمی بر بازار حاکم شد. این رکود تورمی باعث کاهش قیمتها در نیمه دوم تابستان امسال شد. مقایسه رشد قیمت بخش مسکن با تورم عمومی نشان می‌دهد که در حال حاضر قیمت واقعی مسکن با ۳۷.۲ درصد رشد منفی مواجه شده است.
> کاهش ۳۷ درصدی قیمت واقعی مسکن
از ابتدای سال ۱۳۹۶ رشد قیمت مسکن در پایتخت با یک روند افزایشی آغاز و در نیمه دوم همان سال این روند با سرعت بیشتری ادامه یافت که تولید و عرضه مسکن را پس از رکود و افت واقعی قیمت طی چهار سال قبل از آن توجیه‌پذیر کرد. از اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷ بر شتاب روند صعودی قیمت مسکن در پایتخت افزوده شد؛ به طوری که شاخص ماهیانه
۷ تا ۸درصد رشد را تجربه کرد و در شهریورماه میزان
نرخ رشد ۹.۳ درصد رقم خورد. پس از آن روند رشد ماهیانه قیمت هر چند به صورت مطلق قابل توجه بود و به تدریج تا بهمن ماه روند کاهشی در پیش گرفت لیکن در اسفندماه ۱۳۹۷ به رشد ماهانه ۹.۴درصد رسید. اما این نقطه اوج بازار نبود و در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ میانگین رشد ماهیانه قیمت مسکن در پایتخت قله ۱۱.۴ درصد را فتح کرد که بیشترین نرخ رشد ماهیانه قیمت، دست کم در ۲۹ماه اخیر بوده است. با وجودی که در اردیبهشت ماه۱۳۹۸ همانند شهریور و اسفندماه ۱۳۹۷ شاهد شوک شدید ماهیانه در بازار مسکن بودیم بر اساس اطلاعات دفتر اقتصاد مسکن در مردادماه ۱۳۹۸ برای اولین بار دست‌کم از زمان آغاز افزایش قیمت‌ها در ابتدای سال۱۳۹۶ تاکنون به منفی ۳.۱ درصد رسید. در مردادماه۱۳۹۸ میانگین قیمت مسکن شهر تهران به ۱۳ میلیون و ۱۹۰هزار تومان در هر متر مربع رسید که نسبت به ماه قبل ۳.۱ درصد کاهش و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۷۷.۵درصد افزایش را نشان می‌دهد.
> ریزش سراسری معاملات مسکن
پس از آن‌که در فروردین ماه ۱۳۹۸ تعداد مبایعه‌نامه‌ها بر اساس آمار اتحادیه املاک در کل کشور نسبت به زمان مشابه سال قبل ۴ درصد افزایش یافت، قراردادها در مسیر نزولی قرار گرفت. مطابق آمار تعداد معاملات هر ماه کاهش یافته است؛ به طوری که قراردادهای خرید و فروش مسکن کل کشور در ماه‌های اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد و ۲۲ روز ابتدای شهریور به ترتیب ۶، ۳۴، ۴۰، ۵۳ و ۶۲ درصد نسبت به زمان مشابه سال قبل کاهش یافته است.
همچنین در شهر تهران آنطور که اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران گزارش داده تعداد معاملات مسکن در ۲۲ روز ابتدای شهریورماه ۲۲۲۱ مورد بوده که نسبت به زمان مشابه سال قبل ۷۹ درصد کاهش نشان می‌دهد. در این مدت همچنین ۸۱۶۱ اجاره‌نامه امضا شده که نشان‌دهنده افت ۲۲ درصدی نسبت به زمان مشابه سال قبل است. کاهش ۷۹ درصدی معاملات خرید و فروش ملک در پایتخت در شرایطی به ثبت رسیده که آمار اتحادیه از فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر و مردادماه به ترتیب کاهش ۴۰، ۴۰، ۶۲، ۶۶ و ۷۵ درصدی را نسبت به ماه مشابه سال قبل نشان می‌داد. بدین ترتیب بازار مسکن در شهریورماه که آخرین مهلت فصل جابه‌جایی محسوب می‌شود در مسیر افت قرار داشته است.
> افت 80 درصدی معاملات مسکن
حسام عقبایی نائب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران در گفت‌وگو با آفتاب یزد در این زمینه خاطرنشان کرد: معاملات مسکن بین 75تا 80 درصد کاهش یافته است که در 25 سال گذشته چنین کاهشی را آن هم در تابستان تجربه نکرده ایم.
وی ادامه داد: در سال ۹۷ بیش از ۱۰۰درصد قیمت مسکن افزایش یافت و آمار‌ها نشان داد که قدرت خرید عموم مردم به ویژه دهک‌های ضعیف جامعه بسیار کاهش یافت به طوری که رکود عمیق و سنگینی بر بازار مسکن حاکم شد. وی افزود: پیش‌بینی می‌شود رکود عمیق بازار مسکن تا نیمه اول سال99 ادامه پیدا کند. بازار مسکن بازاری مقاومتی است و عبور از رکود و رونق آن زمانبر است. وی ادامه داد: با توجه به رشد نامتعارف قیمت مسکن طی مدت اخیر در شهرهای بزرگ شاهد کاهش 30درصدی قیمت واحدهای بزرگ و کاهش بین پنج تا 30درصد قیمت واحدهای کوچک هستیم. پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال روند کاهشی ادامه پیدا کند.
عقبایی توضیح داد: پیش‌بینی می‌شود این روند نزولی قیمت همچنان ادامه داشته باشد و قیمت‌ها در بازار مسکن به نرخ واقعی خود برسد، پیش‌بینی می‌کنیم که همزمان با افزایش تولید و عرضه مسکن بازار روند رو به رشدی را پیدا کند. وی خاطرنشان کرد: اما در خصوص اجاره بها به ثبات نسبی و حتی کاهشی قیمتها رسیده‌ایم چرا که پیک نقل وانتقالات و جابجایی‌ها پایان یافته ومردم به دلیل نگرانی از افزایش قیمتها امسال زودتر جابجا شده‌اند که پیش‌بینی می‌شود با توجه به در پیش بودن نیمه دوم سال اجاره بها نیز روند طبیعی کاهشی خود را طی کند.
نایب رئیس اتحادیه املاک استان تهران گفت: قیمت بازار اجاره تابع قیمت خرید مسکن است و همزمان با کاهش قیمت خرید بازار اجاره هم به سمت آرامش و ثبات قیمتی می‌رود. امیدواریم با ایجاد ثبات اقتصادی در کشور و همچنین آرامش در بازار ارز، قیمت مسکن هم در کلانشهر‌هایی مانند تهران به سمت ثبات هدایت شود.
وی افزود: یکی از عوامل اصلی کاهش معاملات مسکن کاهش قدرت خرید مردم است و ایجاب می‌کند تا تولید برنامه ریزی داشته باشد تا توازن عرضه وتقاضا در بازار ایجاد شود.موضوع مسکن اجتماعی در دولتهای 11 و12 تحقق نیافته و باید تسهیلاتی بدهند که مردمی که حداقل نقدینگی دارند بتوانند یک سرپناه برای خود فراهم کنند.
نائب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک با بیان این که تسهیلات بخش مسکن تکاپوی خرید در این بخش را نمی‌دهد، ادامه داد: 360 میلیون تومان در قالب وام بانک مسکن باتوجه به رشد قیمت مسکن در شهرهای بزرگ حتی 15 متر آپارتمان را تامین نمی‌کند. رشد تسهیلات مسکن متناسب با رشد قیمت مسکن نیز نبوده است.
عقبایی خاطرنشان کرد: سیاستهای پولی وبانکی در این حوزه اشتباه است بانکها حتی بانک مسکن دنبال منافع خود هستند ورویکردشان تجاری شده است در صورتی که باید رویکرد توسعه‌ای داشته باشند.بانکها باید سمت تسهیلات دهی به مردم بروند.
وی گفت: اصلاح سیاستهای پولی وبانکی در مجلس دهم رخ نداد و بعید می‌دانم در این مجلس با توجه به زمان نزدیکی انتخابات آن اتفاق خاصی در این زمینه رخ دهد. وی ادامه داد: طی 6 سال گذشته معاون مسکن وزیر مسکن چندبار عوض شده است که هر کدام که می‌آیند طرحهای گذشتگان را قبول ندارند و تا می‌آیند طرحهای خود را عملیاتی کنند عوض می‌شوند. خروجی این مسئله باعث متضرر شدن مردم شده است. وی تصریح کرد: رئیس جمهور اشاره کردند که بحث مسکن باید در اولویت باشد و چرا که 1300 صنعت مرتبط با این بخش است و 45 درصد اقتصاد ایران مربوط به حوزه مسکن است و دیدگاه اشتغال را می‌تواند متحول کند.
وی افزود: دولت باید در حوزه زمین اصلاح مدیریت داشته باشد و زمینهایی که نگه داشته را در اختیار انبوه سازان قرار دهد تا آنها با استفاده از ظرفیت زمین و بانکها تولید را در این بخش افزایش دهند.
عقبایی اظهار کرد: راه‌اندازی مسکن استیجاری هم مانند کشور‌های خارجی خود می‌تواند در بهبود بازار اجاره کمک کند، زیرا که این طرح به دلیل آنکه از سوی دولت و برخی از بخش‌های خصوصی قابل اعتماد اجرایی می‌شود، در برطرف شدن مشکلات بازار اجاره تاثیرگذار خواهد بود.