پایان همه امیدها

 
 
 
 


آنچه وعده داده شد که در سفر آقاي حسن روحاني به نيويورک مطرح شود، موضوع ائتلاف اميد و ابتکار صلح هرمز بود که محتواي اعظم آن از تريبون سازمان ملل توسط رئيس‌جمهور بيان شد. پيش از سفر رئيس‌جمهور، اميدهايي به وجود آمده بود مبني بر اين که شايد گشايش‌هايي در اوضاع به واسطه شرايطي که پديد مي‌آمد، ايجاد شود و تنش‌ها کاهش يابد. مسأله صرف ملاقات ميان آقايان حسن روحاني و دونالد ترامپ نبود، بلکه اين اميدواري وجود داشت که به واسطه برخي ملاقات‌ها گشايشي ايجاد شده و مذاکراتي معطوف به نتيجه آغاز گردد. تلاش‌هاي رئيس‌جمهور فرانسه براي حل مشکل، نقش مهمي در افزايش اميد داشت؛ چرا که امانوئل مکرون خيلي جدي به دنبال کاهش مشکل بود و حتي از احتمال ديدار ميان آقايان روحاني و ترامپ سخن گفت. از طرفي پس از سفر آقاي روحاني به نيويورک، مجددا رئيس‌جمهور فرانسه از اميدواري براي حل مشکل صحبت کرد و اين مسأله سبب شد تا گمانه‌زني‌هاي زيادي درخصوص احتمال موفقيت مکرون در کاهش تنش‌ها و باز شدن دريچه‌اي تازه به وجود آيد. شايد محاسبات رئيس‌جمهور فرانسه بر اين مبنا صورت گرفته بود که او مي‌دانست تا چه اندازه دونالد ترامپ به چنين ملاقاتي علاقه‌مند است؛ زيرا اين ملاقات مي‌توانست او را به عنوان نخستين رئيس‌جمهور آمريکا مطرح کند که پس از چهار دهه با رئيس‌جمهور ايران انقلابي ملاقات مي‌کند. علاوه بر اين، ملاقات با آقاي روحاني بسيار مي‌توانست در انتخابات رياست جمهوري 2020 به کمک ترامپ بيايد و از اين نظر نيز از اهميت ويژه‌اي برخوردار بود. درخصوص ايران نيز بايد تأکيد کرد که فشار تحريم‌ها باعث شده دولت در شرايط سختي قرار بگيرد، به‌گونه‌اي که صرفا به خاطر تحريم،‌ دولت با کسري 140 هزار ميليارد توماني مواجه شده است. به همين دلايل و با توجه به نياز دو کشور به باز شدن گره، مکرون نااميد از باز شدن مسيري تازه نبود. با اين وجود واقع مطلب آن است که نطق ترامپ که قبل از نطق روحاني بود، عملا راه هرگونه تغيير و تحول را بست. پس از آن بود که آقاي روحاني هم در سخنراني خود واکنش نشان داد. رؤساي جمهور ايران و آمريکا صحبت‌هاي تازه‌اي مطرح نکردند و با تکرار مواضع گذشته وضعيت را در شرايط پيش از آغاز مجمع عمومي نگه داشتند. با توجه به اين موضوع اين احتمال وجود دارد که طرح پيشنهادي آقاي روحاني با واکنش مثبت کشورهاي منطقه همراه نشود. چرا که وقتي در کشور روزنامه‌اي به نقل از انصارا... يمن از نابودي کامل امارات در صورت آغاز جنگ سخن مي‌گويد، قبول طرح آقاي روحاني خيلي خيلي دشوار مي‌شود. در واقع نمي‌شود روزنامه‌اي چنين تيتري بزند و دستگاه سياست خارجه کشور سکوت کند، و بعد از آن کشورهاي منطقه و دنيا ابتکار صلح هرمز را بپذيرد. در يک جمله مي‌توان گفت شرايط به قبل از مجمع عمومي بازگشته و عملا هيچ پيشنهاد کارآمدي نه از سوي دولت آمريکا و نه از سوي ديپلمات‌هاي ايران مطرح نشد.