روزنامه ایران

سکه‌ای که از سکه افتاد

سیاوش رضایی
خبرنگار
یک فوریت لایحه دولت برای حذف چهار صفر از پول ملی روز یکشنبه در مجلس به تصویب رسید و بدین ترتیب بسترهای تولد واحد پولی جدید درکنار اسکناس و مسکوکات جدید فراهم شد. تا همانگونه که عبدالناصرهمتی رئیس کل بانک مرکزی در جریان بررسی یک فوریت لایحه حذف چهار صفر از پول ملی درمجلس گفت، پس از تصویب لایحه حذف چهار صفر، جایگزینی پول‌های جدید با پول‌های فعلی ۴ سال زمان می‌برد.
در دهه‌های اخیر با رشد نرخ تورم، دیگر اسکناس‌ها و مسکوکات در دست مردم پاسخگوی نیاز مبادلاتی آنها نیست. براساس گفته‌های رئیس کل بانک مرکزی از سال ۱۳۵۰ تا کنون، بهترین پول که یک هزار تومانی بوده به چک پول ۵۰ هزار تومانی تبدیل شده، یعنی پول کشور ۵۰ برابر شده است در حالی که ارزش پول ملی سه هزار و ۵۰۰ برابر کاهش پیدا کرده است. در حال حاضر رابطه پول ملی با ارزهای خارجی هم خوب نیست مثلاً معادل دلاری یک ریال 80000 است.


حال قرار است با رفرم پولی، این تناسب دوباره به اقتصاد بازگردد و اسکناس و مسکوک اعتبار خود را بازیابد. طبق آماری که عبدالناصر همتی در مجلس ارائه کرده است، سالی نزدیک به یک میلیارد اسکناس امحا می‌شود، نزدیک به ۹ میلیارد اسکناس در جریان است که اگر چهار صفر از پول ملی حذف شود تعداد اسکناس‌ها به ۲.۲ میلیارد می‌رسد این یعنی با حذف چهار صفر شاهد کاهش حجم اسکناس و هزینه‌ها و وارد شدن مسکوکات به چرخه کار هستیم.
البته در سال‌های اخیر توسعه بانکداری الکترونیک کمک زیادی به مبادلات روزانه کرده است. براساس آمارهای رسمی هم‌اکنون نسبت اسکناس و مسکوک در دست مردم به حدود 2.5 درصد می‌رسد. به معنای دیگر نزدیک به 97.5 درصد مبادلات پولی به‌صورت ابزارهای الکترونیک انجام می‌شود.
با این حال بار اصلی همین 2.5 درصد هم بر دوش ایران چک هاست که بیشترین ارزش را دارد. برهمین اساس 55 درصد از پول در گردش را ایران چک و 45 درصد آن را مسکوکات تشکیل می‌دهد.
سکه‌ای که از سکه افتاده است
از چند سال قبل خبرهایی درباره ذوب سکه‌های رایج و فروش فلز آن که با ارزش‌تر از ارزش سکه‌ها است، منتشر شد. موضوعی که به کسب و کار جدیدی برای عده‌ای تبدیل شده است که با جمع‌آوری سکه‌های رایج و ذوب آن سود کلانی به جیب می‌زنند. این درحالی است که هزینه ضرب این سکه‌ها برای بانک مرکزی نیز بیش از ارزش سکه هاست. به طوری که به گفته رئیس کل بانک مرکزی هزینه ضرب هر قطعه سکه 500 تومانی 800 تومان است.
هم‌اکنون قیمت هر کیوگرم مس 45 هزار تومان و هر کیلو نیکل هم 250 هزار تومان است. هر سکه 500 تومانی، 10.1 گرم است که 100 سکه آن معادل 50 هزار تومان ارزش اسمی دارد و ارزش وزن فلز آن بیشتر شده است.
درهمین راستا طبق گزارش‌های منتشر شده تولید سکه‌های 100، 200 و 500 تومانی در یکی از شرکت‌های ضرب‌کننده سکه به‌دلیل از بین رفتن حاشیه سود، متوقف شده است. این درحالی است که هم‌اکنون سهم سکه در مراودات روزانه مردم به غیر ار کرایه تاکسی بسیار اندک است. اما با حذف چهار صفر از پول ملی و تعریف واحد پولی جدید تومان سکه‌های جدیدی ضرب و توزیع خواهد شد که ارزش خود را خواهد داشت.
هزینه جایگزینی اسکناس‌
در حالی که هزینه چاپ هر برگ اسکناس در ابتدای دهه 90 در حدود 100 تومان و هزینه امحای هر برگ 30 تومان بوده است ارقام هم‌اکنون برای چاپ به حدود 190 تومان و برای امحا به 34 تومان رسیده است. بنابراین امحای سالانه یک میلیارد برگ اسکناس 34 میلیارد تومان هزینه دارد. چاپ اسکناس‌های جدید نیز برای 9 میلیارد قطعه‌ای که در جریان است بیش از هزار و 700 میلیارد تومان هزینه دارد، اما براساس توضیحات رئیس کل بانک مرکزی با حذف چهار صفر از پول ملی تعداد اسکناس در گردش کشور از 9 میلیارد فعلی به 2.2 میلیارد قطعه می‌رسد. بدین ترتیب هزینه چاپ به 418 میلیارد تومان کاهش می‌یابد که مقایسه آن با هزینه چاپ 9 میلیارد قطعه حدود هزار و 300 میلیارد تومان کم‌تر است.

یادداشت
جامعه بدون پول نقد

نیما امیرشکاری
کارشناس بانکداری الکترونیک
با رونق بانکداری الکترونیک در دنیا بخش عمده‌ای از اسکناس و مسکوک نیز کاهش یافته است که این موضوع در کشورما نیز اتفاق افتاده است. این درحالی است که به همان میزانی که نقش اسکناس و مسکوک در مبادلات کشور کاهش یافته در هزینه‌هایی که در چاپ و امحا وجود دارد صرفه‌جویی شده است. هم‌اکنون نسبت اسکناس و مسکوک به نقدینگی در کشورما به 2.5 درصد رسیده است. اما کشورهایی که در بانکداری الکترونیک پیشتاز هستند، این نسبت را بیش از این کاهش داده‌اند به طوری که در کشوری مانند دانمارک نسبت اسکناس و مسکوک به نقدینگی این کشور به کمتر از نیم درصد رسیده است. توسعه بانکداری الکترونیک علاوه براین که صرفه‌جویی اقتصادی به همراه دارد امکان کنترل، نظارت و کشف تخلفات را نیز بیشتر می‌کند. به شرطی که همراه با رشد بانکداری الکترونیک ابزارهای نظارتی آن را نیز تقویت کنیم. تفاوت اصلی کشور ما با سایر کشورها این است که در بانکداری الکترونیک توسعه زیادی داشته‌ایم ولی به همان میزان ابزارهای نظارتی را تقویت نکرده‌ایم که البته هم‌اکنون در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفته است. در بسیاری از کشورهای دنیا جامعه‌ای بدون پول نقد را دنبال می‌کنند و درکنار کارت و موبایل حتی خودروها نیز حکم ابزار پرداخت را پیدا کرده‌اند. درپایان باید گفت افزایش امنیت دستاورد دیگر بانکداری الکترونیک است که با اتکا به فناوری امکان تخلف و تقلب را بسیار دشوار کرده است.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
ناکامی گناه مبهم فرشته! (خراسان) حباب «ریزپرنده- غول‌رسانه» ترکید! (جوان) اسرائیل دوباره تحقیر شد (تجارت) صد رحمت به توپ میرزا آقاسی!(یادداشت روز) (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
ادبیات ماندگارتر از سیاست است مودبیان؛ ‌نام‌آور در هنرهای نمایشی و کارگردانی باریک بین هنوز به نسخه اولیه ادغام و ساماندهی مؤسسات نرسیده‌ایم پیغام ریاض به تهران انتخابات پرشور زخم‌های جامعه را ترمیم می کند سکه‌ای که از سکه افتاد روحانی: گام مهمی برای تشکیل نشست 1+5 برداشته شد منابع نفتی صرف اعتبارات عمرانی می‌شود جنوب، میزبان تئاتری‌های سراسر ایران پیش بینی حضور 3 میلیون ایرانی در راهپیمایی اربعین دزدی‌های ارزش‌افزوده را پیگیری می‌کنم دزدی منار بدون کندن چاه همه تناقض‎های بن سلمان بازی با «وَس» بس! او گزارش مرگ خود را نوشت