پاسخ ایران به عمران خان

گروه سیاسی/ مقام‌های ایرانی پیام میهمان بلندپایه پاکستان را شنیدند و پاسخ دادند. عمران خان، نخست وزیر پاکستان روز گذشته در سفری با مأموریت ویژه به تهران آمد و با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران و مقام معظم رهبری ملاقات کرد. اگر چه بخش مهمی از موضوع گفت‌وگوهای روز گذشته نخست وزیر پاکستان به بررسی مناسبات دوجانبه تهران و اسلام آباد و ضرورت پیگیری حل و فصل گفت‌وگوهای منطقه‌ای اختصاص داشت اما بی تردید مهم‌ترین هدف از این سفر یک روزه ناظر به تلاش پاکستان برای کاستن از تنش‌های ایران و عربستان و کمک به این کشور برای چرخش به سمت وضعیتی است که در آن دو کشور صاحب قدرت در غرب آسیا بتوانند با همکاری یکدیگر امنیت منطقه را تضمین کنند. گرچه تعارض اجتناب ناپذیر منافع، اختلافات ریشه‌دار ایدئولوژیک و مداخله کشورهای صاحب قدرت خارج از منطقه که همواره منافع خود را به واسطه  فراهم آمدن زمینه رقابت‌های تسلیحاتی و به جیب زدن دلارهای نفتی در تقویت اختلافات و تنش‌های این منطقه یافته‌اند، از جمله عواملی است که می‌تواند ترمیم رابطه ایران و عربستان را دست کم در کوتاه مدت دشوار کند اما زمینگیر شدن ریاض در بحران‌های خودخواسته در منطقه از جمله جنگ یمن در کنار واقعیت‌های بیرونی چون سست شدن اتحادهای عربی - امریکایی می‌تواند مقدمه تغییراتی قرار گیرد که سرفصل آن آغاز تنش‌زدایی با تهران باشد. واقعیتی که بعد از بی اعتنایی امریکا به تلاش‌های پیدا و پنهان ریاض برای ترغیب آن به ورود به یک جنگ نظامی تمام عیار علیه تهران سبب شده است این بار تلاش میانجیگران کارگر بیفتد و این پاکستان باشد که شانس خود را برای نقش‌آفرینی میان تهران و ریاض امتحان کند. عمران خان پیشتر گفت‌وگوهایی را با بن سلمان، شاهزاده گرفتار سعودی درباره ایران انجام داده است و حاصل این گفت‌وگو را در دیدار دوجانبه‌اش با حسن روحانی در نشست اخیر مجمع عمومی سازمان ملل در میان گذاشته است. تلاشی که نتیجه آن تأکید مجدد ایران برای گفت‌وگو و پیگیری راهکارهای مصالحه‌جویانه با مقام‌های ریاض بود تا از قبال آن ابتکار عمل‌های جمهوری اسلامی از جمله  پیمان «عدم تجاوز» و طرح «صلح هرمز» امکان اجرا پیدا کند. چه کاهش اختلافات منطقه‌ای، فراهم شدن فضایی برای گفت‌وگو میان کشورهای منطقه و ترمیم رابطه ایران و عربستان همان خواسته‌ای بود که عمران خان در دیدار روز گذشته خود با روحانی مورد تأکید قرار داد و گفت: «نباید هیچ گونه درگیری بین ایران و عربستان ایجاد شود چرا که تبعات این موضوع نه تنها این دو کشور، بلکه کل کشورهای منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
ایران آماده گفت‌وگو با کشورهای منطقه است
رئیس جمهوری در دیدار با عمران خان، نخست وزیر پاکستان و هیأت همراه نیز با تأکید بر اینکه امنیت و صلح پایدار در خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز تنها با مشارکت کشورهای این منطقه تأمین می‌شود، اعلام کرد که ایران همواره آماده گفت‌وگو و همکاری با همه کشورهای منطقه است. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام حسن روحانی، نخستین گام برای کاهش تنش در منطقه را آتش‌بس در یمن و پایان حملات علیه مردم مظلوم این کشور دانست و با بیان اینکه ایران از هر اقدامی در این زمینه حمایت می‌کند، افزود: حل مشکلات منطقه به جای دعوت از قدرت‌های فرامنطقه‌ای و رژیم‌هایی که از تنش و جنگ در منطقه نفع می‌برند؛ نیازمند تغییر راهبرد به سمت گفت‌وگوی سیاسی توأم با حسن نیت، امنیت آفرینی و توسعه مناسبات منطقه‌ای است. رئیس جمهوری همچنین با اشاره به هدف قرار گرفتن نفتکش ایرانی در نزدیکی سواحل عربستان در روز جمعه و اینکه تکرار این حوادث موجب گسترش ناامنی در آبراه‌های منطقه است، گفت: جمهوری اسلامی ایران مستنداتی در این زمینه دارد و تحقیقات تا رسیدن به نتیجه نهایی و اثبات عوامل اصلی این اقدام ادامه دارد. روحانی  با بیان اینکه تنها رژیمی که از هرگونه تنش و درگیری در منطقه سود می‌برد، رژیم صهیونیستی است، تصریح کرد: دخالت نظامی و سیاسی در کشورهای منطقه تاکنون نتایج فاجعه‌باری داشته و این رویکرد به نفع هیچ یک از کشورهای منطقه نیست. او درعین حال، رفتار خصمانه، تحریم و فشار حداکثری دولت امریکا علیه ملت ایران را مهم‌ترین عامل در تنش روابط میان دو کشور دانست و افزود: این واشنگتن است که با توجه به شکست فشارها علیه ایران، باید تصمیم بگیرد و این راه بی‌نتیجه را خاتمه دهد.
روحانی گفت: درخواست امریکا مبنی بر مذاکره بدون پیش‌شرط، با وجود تحریم‌ها صادقانه نیست؛ بارها گفته‌ایم که در صورت برداشتن تحریم‌ها و در قالب برجام، ایران آماده گفت وگو است.


رئیس جمهوری همچنین درباره روابط دوجانبه ایران و پاکستان نیز با تأکید بر اینکه همه زمینه‌ها برای تحقق تجارت 5 میلیارد دلاری میان تهران و اسلام آباد آماده است، اظهار کرد: اراده ایران توسعه روابط اقتصادی با همه همسایگان و از جمله پاکستان است و انرژی، حمل و نقل، ترانزیت، همکاری‌های بندری، توسعه بازارچه‌های مرزی و انتقال فناوری می‌تواند به روابط دو کشور شتاب بخشد.
عمران خان نیز در این دیدار با بیان اینکه پاکستان معتقد است می‌توان از طریق گفت‌وگو و مذاکره اختلافات را حل و فصل کرد، اظهار کرد: هرگونه تنش در منطقه و میان همسایگان به نفع کشورهای ثالث و خارج از منطقه است و اسلام آباد علاقمند است در جهت گفت‌وگو، کاهش‌ تنش‌ها و تأمین ثبات و امنیت منطقه از جمله میان عربستان و ایران ایفای نقش کند. عمران خان، آتش‌بس در یمن را آغازی بر فرآیند صلح و تنش‌زدایی در منطقه و گفت‌وگوهای دوجانبه و چندجانبه دانست.
استقبال از حسن‌نیت اسلام‌آباد
رئیس جمهوری ایران در نشستی مطبوعاتی با نخست وزیر پاکستان تأکید کرد که تهران و اسلام‌آباد بر این نکته اشتراک نظر دارند که مسائل منطقه راه‌حل سیاسی دارد و این مسائل باید از طریق گفت‌وگو بین کشورها حل و فصل شود. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت حسن روحانی عصر یکشنبه در توضیح جزئیات نشست با نخست وزیر پاکستان، با بیان اینکه این سفر و مباحث مطرح شده در آن به نوعی ادامه مباحثی بود که در نیویورک با یکدیگر داشتیم، گفت: «در مباحث امروز درباره روابط دوجانبه و لزوم گسترش روابط اقتصادی بین دو کشور تأکید کردیم.» روحانی افزود: «در جریان این گفت‌وگوها همچنین مسائل مربوط به امنیت مرزها بین دو کشور و فعال شدن بازارچه‌های مرزی را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادیم.»  رئیس جمهوری تصریح کرد: «ایران و پاکستان دو کشور همسایه، دوست و دارای روابط عمیق استراتژیک هستند و همچنان دو طرف تأکید داریم که این روابط راهبردی را باید با قوت ادامه دهیم.» روحانی در ادامه با اشاره به گفت‌وگوهای خود با نخست وزیر پاکستان درخصوص مسائل منطقه‌ای، اظهار داشت: «منطقه خاورمیانه و بویژه خلیج‌فارس و دریای عمان منطقه بسیار حساسی برای جهان است، لذا در جریان این گفت‌وگوهای خود درخصوص برقراری ثبات و صلح پایدار در منطقه با یکدیگر گفت‌وگو کردیم.»  
رئیس جمهوری اضافه کرد: «در این گفت‌وگوها همچنین نگرانی خودمان را نسبت به امنیت نفتکش‌ها بویژه حادثه‌ای که روز جمعه برای نفتکش ‌ایرانی در دریای سرخ اتفاق افتاد، بیان کردیم و سرنخ‌هایی را که در این زمینه به دست آوردیم  به نخست وزیر پاکستان ارائه نموده و تأکید کردیم که تحقیقات خود را تا رسیدن به نتیجه نهایی و روشن شدن عوامل اصلی حمله به نفتکش ایرانی ادامه خواهیم داد.»  روحانی تصریح کرد: «اینکه کشوری فکر کند می‌تواند در منطقه ناامنی ایجاد کند و پاسخی دریافت نکند، اشتباه محض خواهد بود.» وی گفت: «آقای عمران خان راجع به امنیت منطقه حساس خلیج‌فارس نکاتی داشتند که ما هم آنها را تأیید می‌کنیم.»
رئیس جمهوری تصریح کرد: «نخست وزیر پاکستان بر این نکته تأکید داشتند که کلید حل و فصل مسأله، پایان یافتن جنگ یمن، آتش‌بس فوری و کمک به مردم یمن است که این می‌تواند آغاز بسیار خوبی باشد.»
روحانی با بیان اینکه «در این دیدار خطرات رژیم صهیونیستی برای امنیت منطقه برای مقامات پاکستانی توضیح داده شد»، گفت: «همچنین به آقای نخست وزیر تأکید کردیم که هرگونه حسن‌نیت و کلام طیب، پاسخش هم پاسخ طیب و شایسته خواهد بود.»
رئیس جمهوری، تحریم‌های ظالمانه امریکا علیه ملت ایران را از دیگر مباحث مطروحه در نشست با نخست وزیر پاکستان عنوان کرد و گفت: «تحریم‌های امریکا علیه ملت ایران یک تروریسم اقتصادی است. در این نشست در این خصوص که چگونه برجام به عنوان یک توافق مهم می‌تواند به روال سابق بازگردد و عملیاتی و اجرایی شود، گفت وگو کردیم.»
روحانی تأکید کرد:«همچنین بر این نکته اساسی و کلیدی که امریکا برای حل مسأله، باید به برجام برگردد و تحریم‌ها را کنار بگذارد، تأکید کردیم.»
رئیس جمهوری در ادامه با اشاره به اینکه مباحثی که امروز با نخست وزیر پاکستان راجع به آنها بحث و گفت‌وگو شد، مباحث بسیار مهمی برای منطقه و روابط جهانی بود، از نخست وزیر پاکستان برای سفر به ایران تشکر کرد.  رئیس‌جمهوری تصریح کرد: «حسن‌نیت و تلاشی را که نخست وزیر پاکستان برای حل و فصل منطقه دارند، با چهره‌ای گشاده یاری می‌کنیم تا صلح و ثبات کامل به منطقه حساس ما برگردد.»
عمران خان: بر ابتکارات پاکستان تأکید خواهم کرد
عمران خان نخست وزیر پاکستان  نیز در این نشست خبری با اشاره به روابط دیرینه و دوستانه ایران و پاکستان در طول تاریخ، گفت: جمهوری اسلامی ایران دوست و همسایه پاکستان بوده و همواره در مقاطع سخت و دشوار از پاکستان حمایت کرده است. نخست‌وزیر پاکستان همچنین از مواضع تهران درخصوص حمایت از مردم کشمیر قدردانی کرد.
عمران خان در ادامه با بیان اینکه هرگونه درگیری جدید در منطقه به زیان ملت‌های منطقه و به سود بیگانگان است، گفت: «مردم منطقه از جمله افغانستان و سوریه هنوز از تبعات تروریسم رنج می‌برند، لذا نباید هیچ گونه درگیری جدیدی در منطقه بروز پیدا کند.»
وی با بیان اینکه نباید هیچ گونه درگیری بین ایران و عربستان ایجاد شود چرا که تبعات این موضوع نه تنها این دو کشور، بلکه کل کشورهای منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، گفت: «معتقدیم می‌توان از طریق گفت‌وگو و مذاکره اختلافات را حل و فصل کرد.»
عمران خان با اشاره به سفر خود به عربستان در روز سه‌شنبه هفته جاری، گفت: «در جریان این سفر نیز به ابتکارات پاکستان درخصوص صلح و ثبات و پایان اختلاف و تنش تأکید خواهم کرد.»