سمبلیک اما تهدیدآمیز

محسن جلیلوند: آمریکا از فولاد شروع کرده است. به غیر از فولاد از جمله دیگر محصولات صادراتی ترکیه، قطعات خودرو، لباس و برخی محصولات کشاورزی مانند پنبه است. اگر آمریکا تحریمی در این صنایع هم انجام دهد، اروپا هم باید جسته گریخته از این تحریم‌ها پیروی کند.آن موقع ترکیه فلج خواهد شد.
البته این احتمال وجود دارد که در آن صورت ترکیه دوباره به سمت اروپا بازگردد، برای همین هم می‌بیند علی رغم آنکه آمریکا مجازات علیه ترکیه را آغاز کرده اما اروپا فعلا در قبال ترکیه دست و پا شکسته عمل می‌کند و تحریمی را اعمال نکرده تا آنکارا را به سمت خود جذب کند. از سویی ترکیه در برابر تهدیدات آمریکا نمی‌تواند مقابله به مثل کند، درحالیکه در برابر اروپا می‌تواند این تهدید را انجام دهد که سیل مهاجران رابه سمت اروپا روانه خواهد کرد
آفتاب یزد- گروه سیاسی: دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا طی یک فرمان اجرایی سه وزیر ترکیه و دو وزارتخانه این کشور را تحریم کرد.استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا در این باره در جمع خبرنگاران گفت: «ایالات متحده حلوصی آکار، وزیر دفاع، سلیمان سویلو، وزیر کشور و فاتح دونماز، وزیر انرژی ترکیه را تحریم کرده است و همزمان وزارتخانه‌های دفاع و انرژی نیز تحریم شده‌اند.» در بیانیه‌ای که وزارت خزانه داری آمریکا منتشر کرده است دلیل این تحریم‌ها اقدام‌های دولت ترکیه در به‌ خطر انداختن غیرنظامیان و بی‌ثبات کردن منطقه از جمله تضعیف کارزار شکست داعش ذکر شده است.در بیانیه وزارت خزانه داری آمریکا همچنین تاکید شده است که در صورت لزوم این وزارتخانه آمادگی دارد که تحریم‌های بیشتری را علیه مقام‌های دیگر ترکیه و نهادهای این کشور وضع کند.
از سوی دیگر مذاکرات تجاری ۱۰۰ میلیارد دلاری آمریکا با ترکیه تعلیق و تعرفه ۵۰ درصدی بار دیگر بر صنعت فولاد این کشور وضع شد.


مهر به نقل از رویترز می‌نویسد «مایک پنس» معاون رئیس‌جمهوری آمریکا نیز بامداد دیروز اعلام کرد که تحریم‌های تنبیهی علیه دولت ترکیه تصویب شدند.
پنس که به همراه «استیو منوچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا در مقابل کاخ سفید با خبرنگاران گفت‌‌و‌گو می‌کرد، توضیح داد: «رئیس‌جمهور ترامپ با رئیس‌جمهور اردوغان تلفنی صحبت کرد و گفت که آمریکا می‌خواهد ترکیه تهاجم به سوریه را متوقف کرده و فورا آتش‌بس برقرار کند».
وی ضمن اشاره به اینکه از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا مامور شده تا در راس هیئتی به ترکیه سفر کند، گفت: اردوغان به ترامپ قول داد که به شهر «عین‌العرب» یا همان «کوبانی» حمله نکند.
معاون رئیس‌جمهوری آمریکا با بیان اینکه ترامپ با محکم‌ترین لحن به اردوغان هشدار داد، تاکید کرد که واشنگتن هیچ چراغ سبزی به آنکارا برای عملیات در سوریه نشان نداده است.
بعد از پنس، منوچین پشت تریبون آمد و در توضیح تحریم‌های اعمالی بر ترکیه گفت: «ما قصد داریم دولت ترکیه را به دلیل افزایش خشونت‌ها توسط نیروهای مسلح این کشور، به خطر انداختن جان غیرنظامیان سوری و بی‌ثبات کردن منطقه [غرب آسیا] پاسخگو کنیم».
وی در ادامه توضیح داد: «همانطور که رئیس‌جمهور ترامپ گفت این تحریم‌ها بسیار بسیار قوی هستند... [ترامپ] آماده است در صورتی که اقدامات مقتضی از سوی ترکیه انجام شود، این تحریم‌ها بردارد».
اما تحریم سه وزیر یا اعمال تعرفه 50 درصدی بر فولاد کشور یا لغو مذاکرات تجاری با ترکیه می‌تواند واقعا اقدام تحریمی جدی باشد و اقتصاد رو به رشد ترکیه‌ را دچار مشکلات جدی کند و یا صرفا تحریم‌هایی نمایشی خواهد بود. از سویی دیگر آیا تحریم ترکیه باعث ارتقای روابط تجاری تهران و آنکارا و نزدیکی این دو با یکدیگر خواهد شد؟
>رفع شبهات
حسن‌هانی زاده کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه تحریم‌های اخیر آمریکا علیه ترکیه بیشتر جنبه سیاسی و روانی دارد به آفتاب یزد گفت: تحریم وزرای دفاع، انرژی و کشور یا موضوع فولاد، چندان روی اقتصاد ترکیه اثر نخواهد گذاشت و این تحریم بیشتر شخصیت‌های ترک را هدف قرار داده است. آمریکایی‌ها صرفا برای آنکه شبهات سیاست‌های دونالد ترامپ در ارتباط با کردها را پاک کنند دست به این اقدام زده‌اند. از همین رو به نظر می‌آید که این اقدام آن‌ها خیلی جدی نیست.
وی ادامه می‌دهد: به هر حال توافقات پشت پرده‌ای بین آمریکا و ترکیه قبل از اینکه آمریکا از شرق فرات خارج شود وجود داشته است.تماس‌های تلفنی بین اردوغان و آمریکا پیش از حمله ترک‌ها به سوریه مبین همین موضوع است و خروج نیروهای آمریکایی از سوریه به مفهوم یک چراغ سبز برای دخالت ارتش ترکیه در خاک سوریه بوده است.
هانی زاده به این نکته اشاره داشت که آنچه اکنون اختلافات آمریکا و ترکیه را جدی کرده است نحوه پیشروی و حجم پیشروی ترکیه است. آمریکا به ترکیه اجازه داده بود تا حداکثر در عمق 20کیلومتری سوریه نفوذ کرده و حملات محدود و کنترل شده داشته باشد. اما امروز ارتش ترکیه تا عمق 40 کیلومتری پیش رفته و دست به کشتار جمعی زده است. این موضوع نشان می‌دهد که علی رغم توافق بر سر حمله، اکنون آمریکا و ترکیه بر سر اجرای حمله، با اختلافات جدی روبه رو شده‌اند. ترکیه به دنبال این است که یک کمربند امنیتی در عمق 60 کیلومتری خاک سوریه ایجاد بکند و این امر بسیار فراتر از آن حجمی است که آمریکایی‌ها به ترکیه اجازه داده بودند. نحوه پیشروی ترکیه اکنون آمریکا را به تحریک و واکنش واداشته است.
این کارشناس با بیان اینکه ترکیه با چند هدف حمله به کردها را انجام داده است، گفت: ترکیه به دنبال کمربند امنیتی در شمال شرق سوریه است. موضوع دیگر تغییر ساختار جمعیتی شمال شرق سوریه در مثلث حما،حلب و ادلب است که ساکنان آن‌ها عمدتا از کردهای سوریه هستند. ترکیه می‌خواهد این ترکیب جمعیتی عقب‌نشینی کند و رانده شدگان و آوارگان سوری در آنجا به جای کردها اسکان پیدا کنند و کردها مجبور شوند به قسمت‌های دیگر نقل مکان کنند. به همین دلیل حمله ترک‌ها با خشونت و کشتار همراه بوده است تا کردها را وادار کند از منطقه مرزی دور شوند نکته دیگر اینکه ترکیه بر اساس توافقنامه 1939مدعی است که ادلب بخشی از خاک اسکندرون است. اسکندرون جزئی از ترکیه است و موضوعی که توسعه طلبی و نگرش‌های نئو عثمانی رجب طیب اردوغان را نشان می‌دهد او دنبال تجزیه ادلب است. همه این عوامل باعث شده تا امروز آمریکایی‌ها یکسری تحریم‌ها علیه ترکیه را اعمال کنند. اما همانطور که گفته شد این تحریم‌ها خیلی جدی نیست ولی با تداوم این شرایط، تحریم‌های خیلی شدید و سختی ممکن است علیه ترکیه اعمال شود. بنابراین باید منتظر آینده بود و دید ترکیه تا کجا پیش خواهد رفت.
>تحریم‌ها جدی می‌شود اگر...
او درباره اینکه تا چه میزان این موضوع احتمال دارد که تحریم‌های اقتصادی جدی علیه ترکیه صورت بگیرد؟ اظهار کرد: در حال حاضر هم اتحادیه اروپا و هم آمریکا کمک‌های تسلیحاتی را قطع کرده‌اند. وزارت خزانه داری هم که سه وزیر ترک از جمله وزیر انرژی را تحریم کرده است و این می‌تواند معانی خاصی داشته باشد. از طرفی اگر کشتار به همین شکل ادامه پیدا کند قطعا تحریمها جدی تر خواهد شد. از آنجایی که اقتصاد ترکیه بخشی از اقتصاد آمریکا و اروپاست، این کشور قطعا در آینده با تحریم‌های آمریکا آسیب جدی خواهد دید. مخصوصا که در شرایط فعلی لیر نسبت به گذشته ارزش خودش را از دست داده است و این اثرات خودش را روی بازار ترکیه می‌گذارد.
این کارشناس می‌گوید: قطعا اگر ترکیه به همین منوال ادامه دهد، آمریکا برای حفظ حیثیت خودش هم که شده است تحریم‌های سختی علیه ترکیه انجام می‌دهد و اقتصاد ترکیه که مبتنی بر واردات و صادرات کشورهای اروپایی و گردشگری و برخی تولیدات داخلی است به سمت فروپاشی پیش می‌رود.
وی درباره اینکه این تحریم‌های اقتصادی تا چه اندازه منجر به آن خواهد شد تا رابطه ایران و ترکیه در بحث اقتصادی ارتقا یابد اظهار کرد: از آنجا که ترکیه یک شریک اقتصادی بزرگ با ایران است و جزئی از اقتصاد ایران مرتبط با تبادل تجاری با ترکیه است، تحریم ترکیه بازارهای ایران را نیز به صورت منفی تحت تاثیر قرار خواهد داد. از سویی پیشروی ترکیه در خاک سوریه مشکلات سیاسی را هم برای ایران و هم ترکیه به‌وجود آورده است. مسائل سیاسی بین ایران و ترکیه به شدت نگران کننده است و اگر اقتصاد ترکیه هم در آینده آسیب ببیند می‌تواند هر دوی این موارد تاثیر نامطلوب خودش را بین روابط ایران و ترکیه بگذارد.
>سوریه یمن ترکیه می‌شود
محسن جلیلوند استاد حقوق بین‌الملل نیز با بیان اینکه تحریم‌های اخیر آمریکا علیه ترکیه بیشتر جنبه سمبلیک دارد و چندان جدی نیست به آفتاب یزد گفت: البته اگر این روند ادامه بیابد تحریم‌ها جدی خواهد شد.
او اظهار کرد: اقتصاد ترکیه برخلاف اقتصاد ایران یک اقتصاد برونگراست. مثلا نمی‌توان این اقتصاد را با نفت یا پتروشیمی بالانس کرد. درصد بالایی از اقتصاد ترکیه به توریسم وابسته است. شاهد بودیم که در ترکیه یک بمب گذاشتند و درآمد اقتصاد ترکیه از توریسم نصف شد. البته آمریکا همزمان، تعرفه 50درصدی فولاد از ترکیه را اعمال کرده و طبیعتا این موضوع در بازار ترکیه تاثیر بسیار منفی دارد.
وی گفت: فعلا ترامپ با این تحریم تلاش دارد و سعی می‌کند این بحث که پشت کردها را خالی کرده و از متحدین خودش حمایت نکرده است را کاهش دهد. اما به اعتقاد خود من ترکیه اگر بخواهد به همین منوال انجام دهد، سوریه تبدیل به یمن ترکیه خواهد شد.
این استاد حقوق بین‌الملل ادامه داد: در آن صورت به احتمال خیلی زیاد آمریکا به این سمت وسو می‌رود که ترکیه را مجازات کند. اردوغان در حال حاضر از سیاست‌های غرب فاصله گرفته است. او بحث نئو عثمانی را که قبلا مطرح کرده بود، بار دیگر می‌خواهد مطرح کند.
وی درباره اینکه اگر تحریم‌ها شکل جدی به خود گرفت آمریکا کدام صنایع در ترکیه را مورد هدف قرار می‌دهد، گفت: آمریکا از فولاد شروع کرده است. به غیر از فولاد از جمله دیگر محصولات صادراتی ترکیه، قطعات خودرو، لباس و برخی محصولات کشاورزی مانند پنبه است. اگر آمریکا تحریمی در این صنایع هم انجام دهد، اروپا هم باید جسته گریخته از این تحریم‌ها پیروی کند.آن موقع ترکیه فلج خواهد شد.
وی اضافه کرد: البته این احتمال وجود دارد که در آن صورت ترکیه دوباره به سمت اروپا بازگردد، برای همین هم می‌بیند علی رغم آنکه آمریکا مجازات علیه ترکیه را آغاز کرده اما اروپا فعلا در قبال ترکیه دست و پا شکسته عمل می‌کند و تحریمی را اعمال نکرده تا آنکارا را به سمت خود جذب کند. از سویی ترکیه در برابر تهدیدات آمریکا نمی‌تواند مقابله به مثل کند، درحالیکه در برابر اروپا می‌تواند این تهدید را انجام دهد که سیل مهاجران رابه سمت اروپا روانه خواهد کرد. برای همین می‌بینیم که اروپایی‌ها هنوز به اجماعی برای تحریم ترکیه نرسیدند و صرفا به تحریم تسلیحاتی دست زده‌اند.
>فرافکنی خارجی
جلیلوند گفت: اردوغان بعد از شکست انتخاباتی شهرداری در شهرهای بزرگ این حمله را برای باز ستاندن جایگاه انتخاباتی‌اش انجام داده است، همانطور که در سال 2016 با شکل گیری یک کودتای بحث برانگیز، فرصت را برای تغییر بازی سیاسی و تبلیغات دوباره انتخاباتی با ایجاد چنین بازی ایجاد کرد. ارتش را تضعیف، کودتارا به گردن دخالت نیروهای خارجی و موقعیت خودش را مستحکم کرد. حکومت‌های اقتدارگرا وقتی دچار سرافکندگی داخلی می‌شوند فرافکنی خارجی می‌کنند.
او درباره اینکه آیا با تحریم ترکیه، تهران و آنکارا به یکدیگر نزدیک خواهند شد اظهار کرد: اتفاقا عکس آن رخ خواهد داد.اقتصاد ایران و ترکیه باید بایکدیگر بالانس شود. ایران خودش فولاد صادر می‌کند اما اکنون فولادش تحریم است، ترکیه هم صادرات فولادش تحریم شده است اکنون این دو چگونه می‌توانند این مشکل را با تبادل با یکدیگر حل کنند؟ از سویی ایران که دلار نمی‌تواند به ترکیه بدهد. در این صورت نه لیر ترکیه به درد ما می‌خورد و نه تومان ما به درد ترکیه. بنابراین باید مبادلات پایاپای شود ولی در این شرایط تبادل پایاپای به نفع دو کشور نیست. به عبارتی با تحریم ترکیه، ایران تحریم شده و ترکیه تحریم شده نمی‌توانند دردی از یکدیگر دوا کنند بنابراین اینکه تصور کنیم با تحریم ترکیه این کشور تبادلاتش با ایران افزایش می‌یابد و به نفع ایران تمام خواهد شد اشتباه است اساسا وضعیت برای هر دوطرف بهتر نمی‌شود.
جلیلوند در پایان تاکید می‌کند: البته اردوغان شخصیت پاندول مسلکی دارد. همانطور که یکبارعلیه پوتین حمله کرد و خط و نشان کشید اما بعدش از او عذرخواهی کرد، ممکن است امروز که چنین حملاتی انجام می‌دهد و در مقابل آمریکا ایستاده است، ماه دیگر با دیدارش با ترامپ در واشنگتن به صورت کلی ورق برگردد و مذاکرات صلح و دوستی شکل بگیرد.