دانش‌آموزانی که سفیر صلح می‌شوند

راضیه زرگری| یک کاغذ A4 یک خطی است، درست مثل برگه‌های جواب امتحان زمان ما که برای پاسخ‌دادن به سوال امتحانی در اختیارمان قرار می‌گرفت؛ برگه‌هایی که در بعضی از امتحان‌ها تا نیمه هم پر نمی‌شد و در بعضی دیگر کاغذ هم کم می‌آوردیم. الان هم شاید برای نوشتن جواب امتحان همین برگه‌ها یا مشابه آن را سر جلسه به بچه‌مدرسه‌‎ای‌ها می‌دهند. به ‌هر حال فرقی در ظاهر نمی‌کند؛ این‌بار اما امتحانی که نمره داشته باشد و نمره‌ای که بخواهد در کارنامه درسی بیاید، در کار نیست. در مورد یک پویش حرف می‌زنیم، پویشی که قرار است دانش‌آموزان در آن مفاهیم والای انسانی را تمرین کنند؛ مفاهیمی مثل صلح، بشردوستی و کمک به همنوع. پویش «یک=دیگری» قرار است به دانش‌آموزان ایرانی فرصتی دهد تا حرف دل‌شان را در مورد صلح و فرهنگ نوعدوستی بنویسند. ظاهر امر یک مسابقه سراسری دانش‌آموزی به همت جمعیت هلال‌ احمر به‌ویژه سازمان جوانان است اما در باطن آن هدفی باارزش نهفته است: ایجاد انگیزه و علاقه‌مندی به موضوعات صلح و نوعدوستی بین دانش‌آموزان که هر کدام‌شان یک خانواده دارند و هر خانواده یک اجتماع در یک شهر است. دانش‌آموزانی که می‌توانند سفیرانی برای اجتماع خود باشند با یک پیام روشن و رسا، ترویج فرهنگ نوعدوستی و صلح؛ جرقه این فرهنگسازی این‌بار از مدارس سراسر کشور زده شده است.
ماجرا از اول مهر آغاز شد
 قصه این پویش از اول مهر شروع شد؛ زمانی که  رئیس جمعیت هلال‌احمر در زنگ صلح و دوستی ایده طرح پویش را عنوان کرد. پویش «یک=دیگری» با هدف ترویج روحیه انساندوستی و در راستای جمع‌آوری آثار دانش‌آموزان ایرانی برگرفته از شعر «بنی آدم اعضای یک پیکرند» از ابتدای ‌سال تحصیلی ۹۸ تا پایان آبان ‌سال جاری در حال اجراست. در حاشیه این برگ یک خطی که در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفته است، این شعر معروف سعدی درج شده است: «بنی آدم اعضای یک پیکرند/ که در آفرینش ز یک گوهرند/ چو عضوی به درد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار/ تو کز محنت دیگران بی‌غمی/ نشاید که نامت نهند آدمی».  
در ادامه ستون حاشیه برگه هم خطاب به دانش‌آموزان نوشته شده است: «درباره این شعر معروف سعدی هر چه به ذهن‌تان می‌رسد در این صفحه بنویسید؛ می‌توانید آن را به نثر درآورید، درباره آن داستان کوتاه بنویسید، آن را توصیف کنید، برای دیگران نامه بنویسید یا حتی اگر دل‌تان خواست می‌توانید یک نقاشی با این موضوع بکشید یا هر کار ابتکاری و خلاقانه دیگری که به ذهنتان می‌رسد....» هیچ محدودیتی در این امتحان وجود ندارد؛ بچه‌ها هر چه دل‌شان بخواهد می‌توانند با محوریت شعر بنی آدم اعضای یک پیکرند... در این برگه پیاده کنند: از داستان و انشا و نامه گرفته تا نقاشی و کلاژ و کاردستی. هدف پویش «یک=دیگری» جمع‌آوری کارنوشت‌های دانش‌آموزان است؛ دانش‌آموزان همه مدارس کشور  از شهرهای بزرگ و صنعتی تا شهرستان‌ها و روستاهای دور افتاده.


جمعیت هلال‌احمر نهادی امدادی، اجتماعی و فرهنگی است و ترویج صلح و بشردوستی یکی از مفاهیم و اهداف اصلی این نهاد  است، بر همین اساس ترویج روحیه انساندوستی همیشه در دستور کار هلال‌احمر قرار داشته است. دکتر علی‌اصغر پیوندی، رئیس جمعیت هلال‌احمر در روز اول مهر امسال با اشاره به شعر معروف سعدی، شروع پویش «یک=دیگر» را اعلام کرد و خطاب به دانش‌آموزان گفت: «از شما دانش‌آموزان تقاضا داریم با شرکت در این پویش، مضامینی را که در این ابیات وجود دارد، با خلاقیت خودتان در قالب نثر، نقاشی و... توصیف کنید. درنهایت علاوه بر این‌که جوایز ارزشمندی برای آثار برتر در نظر گرفته شده است، آثار در یک کتاب به چاپ خواهد رسید.»  به گفته پیوندی پیام این شعر سعدی این است که باید حس بشردوستی و نیکوکاری را در تمام جوامع گسترش دهیم. به دیگران کمک کنیم و وقتی درد و رنجی دارند به یاری آنها بشتابیم تا زمانی که ما هم دچار مشکلی شدیم به یاری‌مان بیایند. رئیس جمعیت هلال‌احمر تأکید کرد: «نکته دیگر این است که همه ما فارغ از نژاد و قومیت و هر چیز دیگری، با هم برابریم. وقتی این تصور وجود داشته باشد، روحیه صلح گسترش پیدا می‌کند و از خشونت جلوگیری می‌شود.»
ترغیب دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان به رشد فضایل اخلاقی
هلال‌احمر نیز در همین راستا با هدف ترویج این روحیه، بهترین شعر در ادبیات کشور را انتخاب کرده است تا نسل جوان و آینده‌ساز کشور با نهادینه کردن این شعردر وجود خود به آن بیندیشد و تلنگری در خانواده‌شان نیز ایجاد شود. پویش ملی «یک‌=دیگری» در میان دانش‌آموزان ایرانی با توجه به شروع‌سال تحصیلی جدید آغاز شد تا ابعاد اجتماعی جمعیت هلال‌احمر نیز پر رنگ‌تر شود و جلوه زیباتری به خود بگیرد. لازم است اشاره کنیم که ترویج روحیه صلح و بشردوستی در جامعه به‌عنوان یکی از اهداف بنیادین جمعیت هلال‌احمر با هدف تکریم انسان‌ها، انجام وظیفه سازمانی در حوزه آموزش مفاهیم انسانی، برجسته‌سازی وجوه اجتماعی و فرهنگی هلال‌احمر در جامعه در کنار  ایجاد انگیزه و افزایش امید نشاط و سرمایه اجتماعی در جامعه مورد تأکید مدیران این نهاد اجتماعی قرار گرفته است. همچنین موضوع مهم دیگری که در این پویش به آن توجه شده افزایش سطح توجه به فرهنگ و ادبیات غنی ایرانی و ترغیب دانش‌آموزان  و خانواده‌های آنها به رشد فضایل اخلاقی و انسانی است که بدون‌شک به نتایج شایسته و قابل توجهی خواهد رسید.
همزمان با شروع‌سال تحصیلی جدید، کارنوشت طراحی شده پویش درمیان دانش‌آموزان سراسر کشور توسط سازمان جوانان هلال‌احمر و معاونت‌های جوانان استان‌ها در مدارس کشور توزیع شد. علی گنج کریمی، سرپرست سازمان جوانان هلال‌احمر درباره پویش «یک=دیگری» به «شهروند» می‌گوید: «هدف ما مشارکت حداکثری دانش‌آموزان در این پویش است. به‌ویژه 8‌هزار کانون هلال‌احمر که در مدارس سراسر کشور فعال هستند.» اما «یک=دیگری» صرفا مختص مدارسی نیست که کانون‌های هلال‌احمری در آن فعال است؛ گنج کریمی، سرپرست سازمان جوانان هلال‌احمر در توضیحاتی به «شهروند» می‌گوید: «جامعه هدف ما همه دانش‌آموزان سراسر کشور هستند؛ حتی مدارس غیرانتفاعی و دور افتاده. در این کارنوشت‌ها از دانش‌آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی خواسته شده است تا درباره این شعر معروف سعدی، هرچه به ذهن‌شان می‌رسد در هر قالبی که دوست دارند، در برگه‌های طراحی شده بنویسند. کارنوشت‌ها قرار است تا آبان از سطح مدارس جمع‌آوری و سپس از سوی هیأت داوری مشتمل بر اعضای مختلف بررسی و به بهترین آنها بر حسب مقاطع مختلف تحصیلی جوایزی اهدا ‌شود. درنهایت بهترین آثار در یک کتاب منتشر خواهد شد.»
گنج کریمی همچنین در مورد روند کار این پویش توضیح می‌دهد: «کاری که قرار است در پویش «یک =دیگری» انجام شود این است که روسای شعب هلال‌احمر در شهرها و شهرستان‌ها فرم‌های پویش را در مدارس توزیع می‌کنند؛ کار استان‌ها به نیمه رسیده است و تا پایان آبان هنوز فرصت دارند کارنوشت‌ها را از مدارس سراسر کشور جمع‌آوری کنند.»
رئیس سازمان جوانان درباره ماهیت این پویش می‌گوید: «وظیفه و رسالت ماست که ترویج نوعدوستی و صلح را در جامعه پیگیری کنیم. این پویش «یک = دیگری» هم یکی از راه‌هاست تا ذهن دانش‌آموزان درگیر این شعر پر معنی سعدی شود که بنی آدم اعضای یک پیکرند .... و این درگیری ذهنی بتواند شروع تفکر آنها در این حوزه شود و در سنین پایین است که ارزش‌های اخلاقی و انسانی در آنها نهادینه می‌شود. گنج کریمی با تأکید بر این‌که آرم هلال‌احمر در سربرگ کاغذهای این پویش حک شده، اما اصراری نداریم که حتما با برند هلال‌احمر این کار جلو برود، توضیح می‌دهد: «طبیعتا الان در ناهنجاری‌های اجتماعی و خشونت‌هایی که اتفاق می‌افتد، بچه‌ها گروهی هستند که بیشترین آسیب را هم از نظر روحی و هم اجتماعی می‌بینند و تاثیرات بلندمدت خشونت  بر کودکان قابل تأمل است. این هم صرفا مخصوص ایران نیست و همه کشورها با آن درگیرند.»
وی همچنین گفت: «ما در آموزه‌های اسلامی داریم که آموزش به بچه‌ها مثل حک کردن یک نکته روی سنگ است و ماندگار و همیشگی می‌شود. پس بچه‌ها اگر با مفاهیم صلح و نوعدوستی از کودکی مأنوس شوند و ذهن‌شان را درگیر آفرینش یک اثر در این موضوعات کنند، می‌تواند نوعی خودکنترلی رفتاری در آنها ایجاد کند و با ادامه دادنش جلوی بسیاری از خشونت‌های رفتاری و اجتماعی گرفته شود.  چراکه این اثرها از ضمیر و روح پاک کودکان و نوجوانان خلق می‌شود و درخصوص نوعدوستی و کمک به دیگران بوده است و بدون‌شک می‌تواند در شخصیت اجتماعی نسل آینده تأثیر مثبت داشته باشد.»