اعتراف‌هاي تلويزيوني پايان بپذيرد

طرح ممنوعيت ضبط و پخش اعترافات اشخاص از صداوسيما اعلام وصول شد
اعتراف‌هاي تلويزيوني پايان بپذيرد
محمودصادقي:
اين طرح از تکرار تجربه‌هاي تلخ جلوگيري مي‌کند


آرمان ملي: طرح ممنوعيت ضبط و پخش اعترافات اشخاص در صداوسيما و ساير رسانه‌هاي گروهي روز دوشنبه اعلام وصول شد. علي اصغر يوسف‌نژاد در جلسه علني مجلس شوراي اسلامي ضمن اعلام خبر وصول اين طرح گفت: اين طرح که «ضبط و پخش» اعترافات دستگير شدگان را «ممنوع» مي‌کند، بايد در کميسيون‌هاي مرتبط مجلس بررسي شود و در صورت تصويب در کميسيون، به صحن علني مجلس خواهد رفت. اين طرح در مهرماه 1398 توسط محمود صادقي و با امضاي جمعي از نمايندگان مجلس به هيأت رئيسه ارائه شده بود. در متن اين طرح آمده «ضبط اعترافات اشخاص و پخش آن از صداوسيماي جمهوري اسلامي و ديگر رسانه‌هاي گروهي در هر مرحله از مراحل تعقيب و تحقيقات مقدماتي ممنوع است و مرتکب اعم از تهيه کننده و پخش کننده علاوه بر الزام به اعاده حيثيت از متهم به حبس از 6 ماه تا 3 سال محکوم خواهد شد». همچنين تأکيد شده «در صورتي که عمل ضبط يا پخش توسط يا به دستور مقامات يا ماموران وابسته به نهاد‌ها و دستگاه‌هاي حکومتي انجام شده باشد مقام يا مامور مذکور علاوه بر مجازات فوق به انفصال از خدمت و محروميت از يک تا 5 سال از مشاغل حکومتي محکوم مي‌شود».
ماجرا از کجا آغاز شد؟
پخش مصاحبه مازيار ابراهيمي از متهمان پرونده ترور دانشمندان هسته‌اي از يکي از رسانه‌هاي فارسي زبان در خارج کشور که در آن گفت اعترافات پخش شده از او در صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران، همگي تحت فشار و شکنجه بوده و واقعيت نداشته، واکنش‌هاي زيادي را در مجلس و دولت و ديگر نهادهاي حکومتي ايران برانگيخت. در جريان همين واکنش‌ها برخي نمايندگان مجلس از تلاش‌شان براي تهيه اين طرح و ارائه آن به مجلس خبر دادند. مازيار ابراهيمي که در برابر دوربين‌ها به ارتباط با موساد و قتل دانشمندان هسته‌اي اعتراف کرده و از کرده خود بسيار نادم و پشيمان بود و انتظار مي‌رفت براي چنين جرمي اعدام شده باشد، يکباره مشخص شد زنده است و در آلمان زندگي مي‌کند. ابراهيمي در گفت‌وگويي توضيح داد که او و برخي از افرادي که تن به اعتراف اجباري داده بودند، بر اثر يک اتفاق بي‌گناهي‌شان اثبات شده و آزاد شده‌اند. ادعايي که مسئولاني دولتي مانند سخنگوي دولت آن را تأييد کردند و به گفته محمود صادقي، آن‌ها حقيقتا بي‌گناه بوده‌اند و پس از «احراز بي‌گناهي» آنها، وزارت اطلاعات چهار ميليارد تومان بابت جبران خسارت به اين افراد پرداخت کرده است. تأييد پخش اعترافات دروغين باعث انتقاد به اين شيوه اطلاع‌رساني در کشور شد. به نوشته ايرنا؛ از جمله منتقدان علي مطهري بود که در مصاحبه‌اي پاي حيدر مصلحي را به پرونده ترور دانشمندان هسته‌اي باز کرد و گفت: «دولت و حکومت بايد پاسخگو باشند. اينکه تروري اتفاق افتاده و بعد مسئولان امنيتي و اطلاعاتي کشور براي اينکه به‌سرعت جوابي به مردم دهند و مسئوليت را از سر خود باز کنند، اقدام به بازداشت افرادي کنند و بعد هم آنان را تحت فشار مجبور به اعترافاتي درباره ترور دانشمندان هسته‌اي ايران کنند و در صدا‌و‌سيماي جمهوري اسلامي هم نمايش دهند، اصلا متناسب با اخلاق و روش‌هاي اسلامي ما نيست. از نظام جمهوري اسلامي که وارد عمل شد و اين افراد را نجات داد، متشکريم، ولي به‌هرحال دولت و حيدر مصلحي، وزير اطلاعات سابق، حتما بايد پاسخ‌گوي اين موارد باشند. آن‌ها بايد بگويند که چرا و به چه دليل و با چه مجوزي اين اقدامات را انجام دادند».
‌ نظر مراجع تقليد درباره پخش اعترافات
ماجراي ممنوع‌کردن يا غير‌اخلاقي‌دانستن پخش چنين اعترافاتي به استفتا از مراجع هم رسيده است. سيد‌علي مجتهدزاده، وکيل دادگستري، در صفحه توئيتر خود تصويري از پاسخ آيت‌ا... ناصر مکارم‌شيرازي را به استفتائي درباره پخش اعترافات تلويزيوني پيش از اثبات جرم منتشر کرده است. اين مرجع تقليد در پاسخ به اين استفتا نوشته است: «تا زماني که جرم و اتهام شخص متهم ثابت نشده، نمي‌توان اسم و تصوير و اقراري را که داشته است، منتشر کرد و حتي بعد از ثبوت هم اگر جرم مخفي بوده، آشکار‌کردن آن جايز نيست». آيت‌ا... بيات‌زنجاني نيز در‌اين‌باره گفته است: «اين کار علاوه بر اينکه مشروع نيست، از نظر اخلاقي نيز درست در برابر کرامت انسان و حرمت اوست و بنا بر روايات مستند و مورد وثوق اين اعترافات در دادگاه نيز قابليت استناد ندارد».
جزئياتي از زبان طراح
محمود صادقي مي‌گويد هدف از طرح ممنوعيت ضبط و پخش اعترافات اشخاص از صداوسيما و ديگر رسانه‌هاي گروهي جلوگيري از تکرار اتفاقاتي همچون پخش اعترافات پرونده متهمان ترور دانشمندان هسته‌اي است. ايسنا نوشت؛ اين عضو فراکسيون اميد به عنوان طراح طرح ممنوعيت ضبط و پخش اعترافات اشخاص از صداوسيما و ديگر رسانه‌هاي گروهي اظهار کرد: اين طرح مربوط به مرحله قبل از محاکمه يعني مرحله بازجويي، بازداشت و تحقيقات مقدماتي است. ما از پخش اعترافات، تجربه‌هاي بدي از جمله مربوط به پرونده متهمان ترور دانشمندان هسته‌اي داشتيم که طبق اين طرح ضبط و پخش اعترافات متهمان، در مرحله تحقيقات مقدماتي ممنوع مي‌شود. به گفته‌ وي، در صورت تصويب اين طرح، اگر اعترافات متهمان در مرحله تحقيقات مقدماتي ضبط و پخش شود، جرايمي و مجازاتي مشمول افراد خواهد شد. صادقي ياد آور شد: ما در اين طرح با تعيين جرم نگاري مجازاتي در نظر گرفته‌ايم تا شاهد تکرار مسائلي از قبيل پخش اعترافات دانشمندان هسته‌اي نباشيم. نماينده تهران در مورد وضعيت پخش اعترافات بعد از محاکمه در دادگاه گفت: ما در اين باره قانون داريم که طبق آن اصولا دادگاه‌ها بايد علني باشد و مردم و خبرنگاران مي‌توانند در جريان محاکمه در دادگاه حاضر شوند. در مورد جرايم اقتصادي هم مجوز پخش از رسانه‌ها گرفته لذا طرح ما مربوط به پروسه قبل از دادگاه است. صادقي همچنين گفت که با توجه به اعلام وصول اين طرح طبيعتا براي بررسي بيشتر به کميسيون مربوطه ارجاع خواهد شد. قاعدتا براي تصويب و اجراي آن بايد تعاملاتي صورت گيرد.