روزنامه آفتاب یزد
1398/08/25
کارشناسان دلایل تاخیر و بلاتکلیفی اعلام نتایج انتخابات افغانستان را در گفت‌وگو با آفتاب یزد بررسی کردند
پشتون‌ها به دنبال مهندسی انتخابات؟آفتاب یزد- گروه سیاسی: نتایج انتخابات افغانستان که برای برگزیده شدن رئیس جمهور با هزاران چالش روبه روشده بود و طی تهدیدها و البته حملات تروریستی طالبان علیه این انتخابات به هر شکل ممکن که بود برگزار شد بار دیگر در بلاتکلیفی به سر می‌برد. در حالیکه بنا بود نتایج این انتخابات حداکثر تا بیست روز بعد از برگزاری آن در بیست و هفتم مهرماه و نتایج نهایی آن بعد از بررسی شکایات تا شانزدهم آبان اعلام شود اما همچون دوره پیش اعلام نتایج آن مرتب به تعویق افتاد. تا بار دیگر جَدَل سیاسی اشرف غنی و عبدالله عبدالله به عنوان کسانی که بیشترین آرا را از آن خود کرده‌اند از سر گرفته شود. در انتخابات قبلی نیز در حالی که گفته می‌شد عبدالله بیشتر از اشرف غنی رای آورده اعلام نتایج انتخابات تا چند ماه به طول انجامید که باعث تظاهرات و اعتراضات طرفداران عبدالله و البته دفاع هواداران غنی از اشرف غنی و درگیری‌هایی شد. دست آخر با ورود آمریکا به معرکه اشرف غنی رئیس جمهور پیروز انتخابات اعلام شد و البته او نیز با عبدالله دست به ائتلاف زد و او را رئیس اجرایی دولت نامید. عبدالله نیز آن زمان برای بازگشت آرامش به افغانستان بعد از چندماه کشمکش سرانجام به این ائتلاف تن داد. اما بسیاری معتقدند که این بار هم حادثه‌ای مانند آنچه که پیشتر در انتخابات افغانستان رخ داده بود در حال تکرار شدن است و آن تلاش برای اعلام مجدد ریاست جمهوری اشرف غنی است و دلیل تاخیر در اعلام نتایج نیز همین موضوع است
مقام‌های افغانستان با عقب انداختن اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری این کشور تاریخ ۱۴ نوامبر (۲۳ آبان) را به عنوان موعد اعلام این نتایج تعیین کردند. تاریخ اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در حالی به عقب انداخته شده که این کمیسیون از سوی منتقدان متهم به تخلف شده و این منتقدان همچنین از وجود مشکلات فنی در فرآیند برگزاری انتخابات از جمله در نقل‌وانتقال برگه‌های اخذ رای و اطلاعات مربوط به سیستم بیومتریک شکایت کرده‌اند. آنطور که ایسنا می‌نویسد عبدااله عبداله هم که پیشتر در دولت ائتلافی افغانستان نقش رئیس اجرایی دولت افغانستان را گرفته بود خواستار متوقف ساختن روند بازشماری آرای انتخابات ریاست جمهوری اخیر این کشور شده و تاکید کرد نتایج انتخاباتی که به تقلب آلوده شده را نخواهد پذیرفت.
این گفته عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی افغانستان و موضعش درباره بازشماری آرای انتخابات ریاست جمهوری 28 سپتامبر این کشور به بی‌اطمینانی درباره آینده سیاسی افغانستان هر چه بیشتر دامن می‌زند.
انتخابات ریاست جمهوری سپتامبر گذشته در افغانستان قرار بود با توجه به وارد ساختن دستگاه‌های بیومتریک برای فرآیند رای‌گیری پاکترین انتخابات در تاریخ افغانستان باشد چرا که با این دستگاه‌ها دیگر کسی نمی‌توانست بیشتر از یک بار رای بدهد.
با این حال چیزی حدود یک میلیون رای مربوط به این انتخابات به علت بی‌نظمی‌ها مخدوش دانسته شده‌اند و این منجر به این شد که انتخابات اخیر، رکورد جدیدی در زمینه حضور پایین رای‌دهندگان در انتخابات ثبت کند. طبق آمارهای اعلام شده حدود 1.8 میلیون رای از مجموع 9.6 میلیون رای‌دهنده ثبت شده در افغانستان برای این انتخابات معتبر دانسته شده است.البته بی‌تردید طالبانی‌ها در اعمال حملات تروریستی روز رای‌گیری و روزهای قبل از آن و همین طور تهدید مرتب رای دهندگان نیز در این کاهش آرا به مراتب نقش بزرگتری داشتند.
اما چرا افغانستان باید همواره در چنین چالشی قرار بگیرد و باز هم دوقطبی عبدالله و اشرف غنی رخ دهد؟ از سویی طالبان در چنین وضعیتی که
بر سر انتخابات افغانستان آمده چه واکنشی نشان خواهد داد؟
> شاید ایران ستیزی؟
فریدون مجلسی، کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه تلاش پاکستان، عربستان و آمریکا از دیر باز این بوده تا پشتون‌ها حاکم افغانستان باشند به آفتاب یزد می‌گوید: دفعه قبل نیز عبدالله عبدالله پیروز انتخابات شد اما سه تا چهار ماهی او را منتظر گذاشتند تا با یک مهندسی نتایج انتخابات را تغییر دهند الان هم در افغانستان مشغول مهندسی هستند منتها مهندسی انتخابات در افغانستان خیلی کند پیش می‌رود.
وی ادامه می‌دهد: دموکراسی احتیاج به یک پختگی و بلوغ اجتماعی و فرهنگی دارد، همین اندازه که بگوییم رای بدهیم و یکی انتخاب شود، نیست. دموکراسی در افغانستان با ضرب گلوله هم مهیا نمی‌شود، دموکراسی در این کشور باید دموکراسی نخبگان شود. معتقدم که در افغانستان اولا بی‌سوادها نباید در انتخابات شرکت کنند برای آنکه بی‌سوادی یک انتخاب نیست آن‌ها می‌توانند سواد یاد بگیرند. دوم اینکه از این حالت قوم گرایی بیرون بیاید و شکل ملی پیدا کند. از سویی اگر در افغانستان قرار است دموکراسی شکل بگیرد باید توسط کسانی صورت بگیرد که لیاقت انجام این مهم را دارند نه اینکه مثل امروز حالتی شود که رای بدهید و نتیجه‌اش را چند ماه دیگر اعلام کنند. مگر چند میلیون نفر رای داده‌اند که این همه اعلام نتیجه آن طول بکشد.
مجلسی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر موضع و رفتار عبدالله عبدالله تا چه اندازه با دوره پیش متفاوت خواهد شد، اظهار کرد: در دوره پیش شرایط را به جایی رساندند که یک موقعیت تزیینی به او دادند و وی نیز این امید را داشت که چند سال بعد با توجه به سن نه چندان زیادی که دارد برگردد و این بار رئیس جمهور شود. اما به قول‌ها و وعده و وعیدهای خارجی نمی‌توان اعتماد کرد چنین اخلاقیاتی وجود ندارد که بخواهند حق عبدالله عبدالله را به او بدهند نتیجه انتخابات کاملا روشن بود و احتمالا پیروز انتخابات عبدالله بوده که اکنون این تاخیر در اعلام نتایج باز هم تکرار شده است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا علی رغم تم مذهبی پشتون ها، معتقد است آمریکا و عربستان حامی آنان هستند نه کسی مثل عبدالله که می‌گوید: مسئله این است که این کشورها، فارسی زبان را متصل به ایران می‌دانند. اصولا در افغانستان شاید نزدیک به دوسوم آن‌ها فارسی زبان هستند اما می‌بینیم که قانون اساسی تقدم به زبان پشتون دارد، سرود ملی شان پشتونی است. در اسکنانس آن‌ها یک کلمه فارسی را برداشتند و آن هم پشتون شده است. شاید این نوعی ایران ستیزی باشد.
> واکنش عبدالله
مجلسی درباره اینکه واکنش عبدالله باید چگونه باشد، گفت: عبدالله به نظر آدم خونریز و جنگجویی نیست. بنابراین دست آخر سرش کلاه می‌رود و در نهایت ناچار میشود با قهر و با عدم مشروعیت بخشیدن به دولت افغانستان از کنار گود مبارزه کند وگرنه او که نه دارو دسته قبیله‌ای دارد و نه نیروهای مسلح در کوه و دشت. نیروهای او همان کسانی بودند که همراه با احمد شاه مسعود جنگ افغانستان را به پیروزی رساندند و دیدید که خارجی‌هایی که در آن جا قدرت گرفتند اولین کاری که کردند این بود که نیروهای احمد شاه مرحوم را خلع سلاح کردند. اما دیگر نیروها را به حال خودشان گذاشتند. بنابراین عبدالله نیروی نظامی ندارد و روحیه‌اش هم روحیه‌ای نیست که بخواهد با درگیری‌های نظامی به خواست خود برسد. از سویی او مثل دوره پیش دیگر به مقام‌های تشریفاتی تن نمی‌دهد بنابراین او به نوعی مبارزه سیاسی درگوشه و کنار پرداخته و البته مشروعیت حاکمیت را نیز زیر سوال می‌برد.
این دیپلمات سابق گفت: هرچند مبارزه مدنی هم در افغانستان امکانپذیر نیست اما او در سخنرانی‌ها به سلب مشروعیت دولت حاکم اشاره می‌کند.
اما در این میان واکنش طالبان چگونه خواهد بود به هر روی طالبان یکی از مخالفان دولت فعلی به شمار می‌آمد و حتی برگزاری انتخابات را هم نامشروع می‌دانست آیا در قدرت ماندن رئیس جمهور فعلی باعث واکنش‌های بسیار منفی طالب‌ها خواهد بود یا آن‌ها از اینکه بازهم عبدالله پیروز انتخابات اعلام نشود بیش از در قدرت نماندن دولت فعلی خرسند می‌شوند؟ مجلسی گفت: طبیعی است که طالب‌ها با دولت فعلی راحت‌تر کنار می‌آیند چون آن‌ها نیز پشتون هستند. طالبان مطمئنا پشتون‌ها که از قوم خودشان هستند را به عبدالله ترجیح می‌دهند. پشتون‌ها به افکار طالب‌ها نزدیکترند. اگر عبدالله کنار بکشد و مهندسی شکل بگیرد. افغانستان هم به درجاتی از رادیکالیسم طالبانی برمی گردد که بین دولت فعلی و طالبان شکل می‌گیرد.
> هیچ حکومت غیر پشتونی حاکم نمی‌شود چون....
قاسم محبعلی، کارشناس مسائل بین‌المللی نیز درباره وضعیت کنونی افغانستان به آفتاب یزد گفت: افغانستان یک جامعه قومی است و پشتون‌ها انتظار ندارند که یک غیر پشتون در انتخابات در راس حکومت قرار بگیرد. قدرت در افغانستان در اختیار یک فارس یا تاجیک نمی‌افتد و مدیریت کلان کشور را اجازه نمی‌دهند تا آن‌ها بر عهده بگیرند. تاخیر در اعلام انتخابات افغانستان نیز به همین دلیل است وقتی که در افغانستان مسیر به سمتی می‌رود که یک غیرپشتون ممکن است به عنوان فرد پیروز انتخاب شود سیستم تشکیلات ذینفوذ پشتون‌ها به کار می‌افتد و سعی می‌کنند که مانع پیروزی آن فرد شود.
وی ادامه می‌دهد: دفعات قبل نیز بارها این اتفاق افتاد، در دوره پیش هم دیدیم که این نتیجه انتخابات نبود که وضعیت حکومت و ریاست جمهوری را تعیین کرد بلکه با مداخله آمریکا و مذاکرات اشرف غنی و عبدالله، ریاست جمهوری به اشرف غنی رسید. این بار هم به نظر می‌رسد مشکل بر سر همین موضوع است و تا وقتی که این مسئله نگاه طایفه‌ای در افغانستان حل و فصل نشود خیلی سخت است که تصور کنیم انتخابات آزاد و منصفانه در افغانستان برگزار شود.
وی در پاسخ به این سوال که واکنش عبدالله با دوره قبل تا چه اندازه می‌تواند متفاوت باشد می‌گوید: این موضوع واقعا قابل پیش‌بینی نیست. او هم می‌داند که خیلی از تصمیمات، داخلی نیست. وضعیت افغانستان وضعیت نامطلوبی است و طالبان بخش‌هایی بزرگی از خاک افغانستان را در اختیار دارد از سویی نقش آمریکا را نمی‌توان در شکل دهی حکومت افغانستان نادیده گرفت. بنابراین این خطر وجود دارد که عبدالله اگر مقاومت کند و نتیجه شکست را نپذیرد.پشتون‌ها و طالبان اجازه ندهند ثبات در افغانستان برقرار شود و وضعیت مجددا متشنج خواهد شد. همان چیزی که بعد از خروج شوروی از افغانستان اتفاق افتاد و زمانی که ربانی به ریاست جمهوری رسید پشتون‌ها او را نپذیرفتند و این باعث شد که جنگ داخلی اتفاق بیفتد و در نهایت طالبان در افغانستان حاکم شوند و دولت افغانستان فرو بپاشد در حال حاضر هم این خطر وجود دارد. باید نگران بود که اگر توافقی صورت نگیرد و پشتون‌ها حاکم نشوند میشود منتظر تقسیم افغانستان به دو منطقه پشتون و غیرپشتون باشیم.
محبعلی با تاکید بر اینکه طالبان، اشرف غنی را به عبدالله ترجیح می‌دهد، می‌گوید: به هر حال طالبان پشتون هستند و از دیر باز جنگ آن‌ها با جبهه شمال بوده که تاجیک‌ها و فارس زبان شامل‌شان می‌شد. زمانی هم احمد شاه مسعود و مجاهدین شمال با آن‌ها می‌جنگیدند. طالبان با حضور عبدالله در قدرت بیشتر بر آتش جنگ می‌دمد و اجازه نمی‌دهد ثبات بر افغانستان حاکم باشد. حمایت بیشتر آمریکا از اشرف غنی نیز به دلیل همین ملاحظه است. از سویی کشورهای عربستان، پاکستان و کشورهای منطقه نیز از پشتون‌ها حمایت می‌کنند. تمام اینها باعث شده است تا شرایط به‌گونه‌ای شود که هیچ دولت غیر پشتونی در کشور حاکم نشود.
سایر اخبار این روزنامه
چرا مسئولین تنها طرح مسئله می کنند؟
شهرداری از خودش شروع کند
محو اسرائیل یعنی صاحبان اصلی فلسطین بتوانند دولت را انتخاب کنند
اقدام جلالی و نعمتی بی اخلاقی است
پایداری‌ها بیشترین ضربه را به اصولگرایی زدند
کارشناسان دلایل تاخیر و بلاتکلیفی اعلام نتایج انتخابات افغانستان را در گفت‌وگو با آفتاب یزد بررسی کردند
قصه حریری به سر رسید
جزئیات حمایت معیشتی از ۱۸ میلیون خانوار
آیه یاس خواندن‌ها بازی در زمین حریف است
آقای کی‌روش! دقیقا کجایی؟
وجه اشتراک آلودگی هوا با مثل قورباغه
تحقیر یوزها پشت دیوار جام جهانی!
فرار اصولگرایان برای پوشش شکست
داستان کوتاه و اعجاز گوگول
تحقیر یوزها پشت دیوار جام جهانی!
زمانی برای مستیِ مال ها
فرار اصولگرایان برای پوشش شکست
وجه اشتراک آلودگی هوا با مثل قورباغه
فرهنگ پنهان کاری
