روزنامه ابتکار
1398/09/12
بعد از حدود 10 ماه، یک بار دیگر شهروندان تهرانی بوی نامطبوعی با منشا نامعلوم حس کردند
معمای بوی مرموز پایتختگروه جامعه: در روزهایی که تهران در انتظار باد برای رفع آلودگی است، دیروز برای دومین بار در یک سال گذشته یک بوی بد عجیب هم در شهر پیچید. در حالی که هم منشا آلودگی هوا مشخص است و هم راهکارهای جلوگیری از آن معلوم، اما این بوی بد مرموز علی‌رغم همه گمانه‌زنی‌ها، منشا نامعلومی دارد.
12 دی ماه سال گذشته بود که گزارش‌های مردمی در نقاط مختلف پایتخت، چه به نهادهای مسئول و چه در شبکه‌های اجتماعی، خبر از پخش شدن بویی نامطبوع در تهران می‌داد. در حالی که این بوی مرموز سازمان‌ها و نهادهای گوناگونی همچون سازمان مدیریت بحران، محیط زیست، قرارگاه ثارالله، آتشنشانی، شرکت فاضلاب، شهرداران مناطق و سازمان پدافند غیرعامل را درگیر خود کرد و حتی کمیته بوی بد هم در شهرداری تهران تشکیل و «گشت بو» هم ایجاد شد، اما در‌نهایت پیگیری‌ها به نتیجه نرسید و بوی بد همان طور که ناگهانی ظاهر شد، ناگهانی هم از بین رفت. در این میان گمانه‌های مختلفی درباره منشا بو مطرح شد؛ از زباله و فاضلاب گرفته تا پالایشگاه تهران و حتی فعالیت آتشفشانی دماوند! یکی از نمایندگان مجلس (سیده فاطمه ذوالقدر) نیز در مصاحبه‌ای منبع بو را ایستگاه مترو ملت مطرح کرده بود، اما این ادعا از سوی فرنوش نوبخت، مدیر‌عامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران رد شد.
مهدی زارع، عضو هیئت علمی پژوهشگاه بین‌المللی مهندسی زلزله و زلزله‌شناسی نیز احتمال ارتباط بو با فعالیت آتشفشانی دماوند را رد کرد. شهرداری تهران و آبفا هم آن را به فاضلاب بی‌ارتباط دانستند. حتی زباله‌های آرادکوه هم از اتهام بویناک کردن هوای تهران مبرا شدند و در‌نهایت مدیر روابط عمومی پالایشگاه تهران نیز ارتباط داشتن بوی بد تهران با این پالایشگاه را رد کرد.
در این میان بیشترین احتمال در‌این‌باره به ماده مرکاپتان مربوط می‌شد؛ ماده‌ای که برای بودار شدن گاز شهری برای جلوگیری از حوادث ناشی از نشت گاز به آن اضافه میشود. با این حال حتی به فرض صحت این ارتباط، مشخص نشد که چرا و از کجا باید مقداری از مرکاپتان در هوای پایتخت پخش شود که بوی آن در تمام تهران احساس شود.
در آن زمان، کیومرث کلانتری، مدیرکل محیط زیست استان تهران در گفت‌وگو با شبکه خبر درباره منشا این بوی نامطبوع گفت: «هواشناسی موضوع آب و هوایی این بو را رد کرده، منشا محیطی این بو در حال بررسی است و کارشناسان محیط زیست در هر نقطه از تهران مسئول شده‌اند تا منطقه را پایش کنند که منشا این بو کجا است؟». او از ثبت افزایش حدود 40 تا 50 واحد افزایش آلایندگی هوا توسط ایستگاه‌های پایش آلودگی هوا بعد از انتشار این بو خبر داد و گفت: «هوای تهران از زمان انتشار این بو ناسالم برای گروه‌های حساس شده است».
خبری که ناهید خداکرمی، رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران نیز آن را تایید کرد و گفت: «خبرها حاکی از آن است که آلاینده‌ها به طرز ناگهانی افزایش یافت. وسعت و شدت بو در سطح شهر تهران بسیار زیاد است و تلاش‌ها برای یافتن منشا آن ادامه دارد. در‌صورت تداوم انتشار بوی نامطبوع، ستاد بحران تهران تشکیل جلسه خواهد داد. شایعات زیادی درمورد علت انتشار این بو منتشر شده اما از آنجا که در شمال تهران این بوی نامطبوع کمتر است، به نظر می‌رسد که وارونگی هوا با این بو ارتباط داشته باشد».
به هر حال همه این موارد در حد حدس و گمان ماند و در‌نهایت همزمان با از بین رفتن بو بود که رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران به ذکر این مسئله بسنده کرد که «ممکن است این بو ناشی از یک پدیده زیست‌محیطی باشد ولی جای نگرانی برای شهروندان وجود ندارد».
دیروز اما بوی پخش شده نه به شدت دی ماه سال گذشته بود و نه گستردگی آن را داشت. در حالی که سال گذشته این بو تقریبا در تمامی مناطق تهران احساس می‌شد، به گفته رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران بر اساس گزارش‌های رسیده به این مرکز، بوی نامطبوع عصر دوشنبه در مناطق 2، 4، 6، 9، 10، 11 و 13 استنشاق شده است. طبق اعلام شهروندان تهرانی محله‌های فردوسی و شمس‌آباد و اطراف میدان‌های انقلاب، امام حسین(ع) و آزادی بیشترین مکان‌هایی هستند که بوی نامطبوع به مشام رسیده است.
این بار هم همچون دی ماه گذشته، گروه‌های مختلفی برای بررسی منشا بو تشکیل شدند. سازمان پسماند شهرداری تهران گروهی را به آرادکوه – محل دفن زباله‌های تهران – فرستاد و شهرداری پایتخت نیز از بررسی منابع احتمالی دیگر خبر داد. مهرداد کتال محسنی، معاون فنی اداره کل محیط زیست استان تهران نیز خبر داد که کارشناسان این سازمان در کنار سایر نهادها مشغول جست‌وجوی منبع بو هستند.
نکته جالب توجه اینکه همزمان با انتشار اخبار پخش این بو در پایتخت، سومین جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای تهران در استانداری تهران جلسه داشت و پیگیری‌های خبرنگاران برای خبر گرفتن از مسئولان حوزه‌های گوناگون به سد حضور آنها در این جلسه برخورد می‌کرد.
به طور کلی در جریان برگزاری سومین جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای استان تهران موضوع بوی بد پایتخت نیز مورد توجه ویژه قرار داشت. در این جلسه پس از ارائه گزارشی در‌خصوص آلودگی هوای استان تهران از سوی محمد رستگاری، معاون نظارت و پایش سازمان حفاظت محیط زیست، استاندار تهران در‌خصوص انتشار بوی نامطبوع در سطح شهر تهران پرسید و رستگاری گفت: «همکاران ما در حال آنالیز این موضوع هستند تا منشا این بو را پیدا کنند قطعا اگر نوع آلودگی را تشخیص دهیم درمورد تشخیص منشا آن نیز می‌توانیم گام موثری برداریم». سازوکاری که شاید این بار بتواند پاسخی بر معمای بوی نامطبوع تهران باشد.
در ادامه جلسه انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران در‌خصوص مرکاپتان‌ها از نماینده اداره گاز استان پرسید که علی فارسیجانی، رئیس ایمنی و آتشنشانی شرکت گاز استان تهران نیز در پاسخ گفت: «مرکاپتان‌ها در ایستگاه‌های ورودی شهر به شبکه گاز تزریق می‌شوند و اقدامات کنترلی روی آنها براساس دستورالعمل‌ها و ضوابط اعمال میشود». وی ادامه داد: «گاز به صورت طبیعی هنگامی که از طریق خطوط انتقال به ورودی‌های تهران می‌رسد به خودی خود بویی ندارد و هنگام ورود به دروازه‌های شهر به دلیل ایمنی و ضرورت اطلاع شهروندان هنگام نشتی مرکاپتان‌های مایع با نظارت‌های کامل براساس حجم گاز مصرفی به گاز تزریق میشود تا بودار شود و هنگام نشتی شهروندان بوی گاز را تشخیص دهند».
در این میان، در حالی که برخی شهروندان از تقریبا دائمی بودن این بو در جنوب تهران خبر می‌دادند و می‌گفتند که مردم مناطقی همچون اسلامشهر، رباط‌کریم، حسن‌آباد، کهریزک، قیصرآباد، شورآباد، وهن‌آباد، تورقوزآباد، مهران‌آباد و... بارها این بو را احساس کرده‌اند، رضا شهبازی، مدیرکل دفتر مخاطرات سازمان زمین‌شناسی در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای استان تهران طی سخنانی در‌خصوص علت بوی بد تهران جهت باد جنوبی را علت انتشار این بوی نامطبوع دانست. وی گفت: «بی‌تردید علت بوی بد تهران وزش باد از جنوب که با رطوبت همراه است، بوده و لذا هر زمان که جهت این باد به سمت جنوب تغییر می‌کند این بوی نامطبوع به مشام خواهد رسید». شاید این سخنان در کنار گزارش‌های مردمی و اینکه این بار بوی نامطبوع در مناطق جنوبی، مرکزی و غربی تهران بیشتر احساس میشود، دایره جست‌وجوی منبع آن را کوچک‌تر کند.
عناصر مشترک پخش بو در دی ماه سال گذشته و دیروز، همچون برودت هوا، آلودگی هوا و نیز وارونگی هوا در کنار آنالیز بو و نیز بحث بادهای جنوبی همراه با رطوبت، شاید بتواند در کشف منبع بوی بد کمک کند؛ اما نکته اینجا است چنانکه دیروز منشا بوی بد مسیر فرودگاه امام خمینی(ره) نیز معرفی شد، اما به نظر می‌رسد برای رفع عوامل آن نیاز به برنامه‌ای طولانی‌مدت و هزینه‌ای زیاد باشد، آیا رفع منشا این بو هم به آینده‌ای نامعلوم سپرده خواهد شد؟ یا تا آن زمان، همچون راهکار شهردار تهران برای آلودگی هوا، باید منتظر باشیم «باد بیاید» و البته با اشاره به گفته مدیرکل دفتر مخاطرات سازمان زمین‌شناسی باد جنوبی همراه با رطوبت نیاید، تا بوی بد مهمان پایتخت‌نشینان نشود؟ به هر حال همان طور که نمی‌شود برف را در هوا با تیر زد، آلودگی و بوی بد را هم نمی‌شود با تیر زد!
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» تازه‌ترین تحولات پیرامون توافق هسته‌ای را بررسی می‌کند
برجام محکوم به زنده ماندن
جلال خوش‌چهره
ناآرامی‌های عراق در حاشیه امنیت ایران
چرا دیگر شاهد روزهای اوج برنامه‌های سرگرم‌کننده در صدا و سیما نیستیم؟
جای خالی خلاقیت
بررسی حساب‌های بانکی؛ حق حاکمیت یا نقض حقوق شهروندی
حساب بانکی حریمی شخصی است
«ابتکار» تازه‌ترین تحولات عراق را بررسی می‌کند
توالی بحران در عراق
فراز و نشیب‌های اعتراضات چند دهه گذشته در ایران بررسی شد
از «توازن اعتماد» به «توازن خشونت»
بعد از حدود 10 ماه، یک بار دیگر شهروندان تهرانی بوی نامطبوعی با منشا نامعلوم حس کردند
رئیس قوه قضائیه:
پرونده اشرار ناامنی‌های اخیر در حال رسیدگی است
رئیس سازمان برنامه و بودجه خبر داد
اختصاص ۶ هزار میلیارد تومان برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان
جهانگیری:
حتی کشورهای دوست هم جرئت خرید نفت از ایران را ندارند
ایران و عربستان و حفظ مدار سینوسی
